Katalog

HABER EDİTÖR: ÖZGÜR ÖZKÜ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 91 HAZİRAN 2019 CUMARTESİ Cumhuriyet, temel hak ve özgürlükler açısından Yargı Reformu Strateji Belgesi’ni analiz etti Yargı reformu ilk günden çöktü Adaletsiz reform! HSK’den sürgün Yargı reform paketin de ne ifade özgürlüğü, ne toplantı ve gösteri Alican uludağ yürüyüşü hakkı ne de işkence olaylarına iliş kin hedefler yer aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından bizzat açıklanan Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde toplumun adale te ilişkin birçok talebi görmezden gelin di. İfade özgürlüğü, toplantı ve gösteri yü rüyüşü hakkı ile işkence olaylarına ilişkin ortaya konulan hedefler, ülkeyi 17 yıldır AKP’nin yönettiği gerçeğiyle çelişti. Cum huriyet, temel hak ve özgürlükler açısın dan 100 sayfalık Yargı Reformu Strateji Belgesi’ni analiz etti: n Eylem yapmak yasak: En önem li vaatlerinden biri toplantı ve gösteri yü rüyüşlerinin önündeki engellerin kaldı rılması oldu. Oysa anayasa ve 2911 sayı lı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanu nu mevcut haliyle uygulansa, herkes ba rışçıl eylem yapabilecek. Ancak bu bizzat kolluk kuvvetleri tarafından ihlal ediliyor. En yakın örneği ise Yüksel Caddesi’nde ki “İşimizi geri istiyoruz” eylemine katılan KHK’lilere her seferinde sert müdahale ya pılarak gözaltı işlemi uygulanması. n Yargının cezasızlık politika sı: İktidar, reform belgesiyle işkence ve kötü muamele iddialarının artık geride kaldığını savundu. Ancak bu ifade, iddia dan öteye geçemedi. Türkiye’de kötü mu amele iddiaları gündemden hiç düşmedi. Şikâyetlere ilişkin yapılan başvurular da olumsuz sonuçlandı. Örneğin Yüksel Cad desi’ndeki eylemlerde Nazan Bozkurt’ın elmacıkkemiğini kıran polise, Veli Saçılık’a yakın mesafeden plastik mermi sıkan polise savcılık takipsizlik verdi. Pe rihan Pulat’ı iterek başını yere çarpması na sebep olan polis ise sadece 3 bin TL ad li para cezası aldı. Hak aramak amacıy la eylem yapanlara yönelik sert müdahale eden polislere yönelik yargı cezasızlık po litikası uyguladı. n İŞKENCE İDDİALARI ARTTI: Anka ra Emniyeti’nde tutulan eski Dışişleri per sonelinden 6 kişi, karanlık odada çırıl çıplak soyularak makatlarında cop gezdi rildiğini, itirafçılığa zorlandığını kaydet ti. Şanlıurfa Halfeti’de gözaltına alınanlar yine kötü muamele gördükleri iddiasıy la şikâyetçi oldu. Van Gevaş’ta dört köylü nün mantar toplarken gözaltına alınıp iş kenceye maruz kalmasıyla ilgili davada yargılanan tek polis beraat etti. Çocukları açlık grevinde olan barış annelerine poli sin müdahalesi de yine yakın örnek. n OHAL mağdurları: OHAL’de KHK ile ihraç edilen 125 bin kamu görevlisi ile kapatılan kurumlarla ilgili hiçbir he def de konulmadı. Mağduriyet iddiasın da bulunanların hakları yok sayıldı. OHAL Komisyonu’nun yavaşlığına çözüm getiril medi. n Belirsiz ifade özgürlüğü va adi: Belgede, başta terörle mücadele ol mak üzere ifade özgürlüğünü etkileyen mevzuatın ele alınacağı kaydedildi. An cak ne belgede ne de Erdoğan’ın açıklama sında ifade özgürlüğünü etkileyen unsur ların neler olduğu, neler yapılacağına hiç değinilmedi. Haberleri nedeniyle yargıla nan bir çok gazeteci, “terör örgütüne yar dım” suçundan şuan yargılanıyor. Cumhu riyet davasında hapis cezaları verilirken, Sözcü davası ise sürüyor. Belgede yalnız ca bu davaların istinaf yerine Yargıtay’da kesinleşmesi vaadi yer alırken, gazetece lere hiçbir basın özgürlüğü güvencesi ve rilmedi. n TCK 299 sorunu devam: İfade öz gürlüğünün önündeki en büyük engeller den bir tanesini de Cumhurbaşkanına ha karet suçunu düzenleyen TCK’nin 299’un cu maddesi. Erdoğan döneminde yaptıkla rı açıklamalardan dolayı Erdoğan’a haka retten 60 binin üzerinde kişi soruşturma geçirdi. 299. maddenin kaldırılması veya revize edilmesine ilişkin belgede bir dü zenleme yer almadı. n Yargı bağımsızlığı kÂğıt üs tünde: Belgede yargı bağımsızlığı ve ta rafsızlığının sağlanması önündeki asıl en geller görmezden gelindi. Örneğin Ada let Bakanı’nın HSK’nin Başkanı, Bakan Yardımcısı’nın da üyesi olması uygulama sına aynen devam edilecek. AYM ve HSK üyelerini yine Cumhurbaşkanı atayacak. Yargının yürütme tarafından dizayn edil mesi sürecek. n Uygulanmayan AYM kararı: Belgede, “Hâkim ve Cumhuriyet savcı larının terfi incelemesi ve denetimlerin de AYM ve AİHM kararlarına uygunlu ğun gözetilmesi de önemli bir yenilik ola caktır” hedefi konuldu. Ancak Anayasa Mahkemesi’nin Şahin Alpay ve Mehmet Altan’a ilişkin verdiği hak ihlali kararının uygulanması bizzat iktidar tarafından ya pılan açıklamalarla engellendi. AKP sözcü leri, AYM’yi yetki gaspı yapmakla suçladı. Açıklamaların ardından mahkeme, iki is mi tahliye etmekte direndi. l ANKARA ‘Düşüncesinden dolayı kimsenin ceza almadığı bir sistem inşa edeceğiz’ Bakan Gül’den itiraf Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, itiraf niteliğinde açıklamalar yaptı. Yargı Reformu Stratejisi’ne ilişkin yargı paketinin ilk kısmının Meclis tatile girmeden gelebileceğini kaydeden Gül, yakın zamanda İnsan Hakları Eylem Planı hazırlayacaklarını söyledi. AA Editör Masası’nda Yargı Reformu Strateji Belgesi ve gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunan ve soruları yanıtlayan Gül, hazırlanacak İnsan Hakları Eylem Planı ile tüm kurumlara ev ödevi verildiğini belirterek “Bu, hükümetimizin insan hakları bağlamındaki yol haritası. Bu çalışmayı da tüm kurumlarımızla yapacağız. Bu belgemizi de yakın zamanda açıklayacağız. Burada çok gecikmeden ifade, düşünce özgürlüğü, hak ve özgürlüklerin genişletilmesi bizim temel yaklaşımımız. İfadesinden, düşüncesinden, eleştirisinden dolayı hiç kimsenin hapis cezası ya da mahkumiyet almadığı bir sistemi hep beraber inşa edeceğiz. Herkes özgürce konuşacak, kimse susmayacak, eleştirisini söyleyebilecek. Bu konuda AK Parti olarak çok önemli adımlar attık ama bazen uygulamada farklılıklar oluyor, bazen mevzuatı güncellemek gerekiyor” dedi. Tutukluluk düzenlemesi ile ilgili olarak Gül, “Tutuklulukta soruşturma ve ko vuşturma dönemiyle ilgili azami süre var. Ama diyelim ki 3 yıl dava açmadınız, 3 yıl tutuklu kalabiliyor. Böyle olmayacak. Belli bir süre belirlenecek. Türkiye’de bu anlamda bir mevzuat söz konusu değildi. Bu çok önemli bir devrim. Sizin de bahsettiğiniz uzun süre tutukluluklarla ilgili eleştirilerin böylece bir mevzuat temelinde ortadan kalkmasını bekliyoruz” şeklinde konuştu. Kelepçe tepkisi Cumhuriyet davası kapsamında cezası kesinleşen eski yazarımız Kadri Gürsel’e kelepçe takılmasına tepki gösteren Gül, “Kişi kendisi gelmiş. Kelepçeyi niye takıyorsun? O görüntü gerçekten çok kabul edilebilir değil. Bunları hep beraber bu reform sürecinde, bu tür eksiklilkerin giderileceğine inanıyoruz” dedi. Öcalan konusu Terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan’ın avukatlarıyla görüştürülmesine yönelik “yeni bir açılımın işareti” iddialarını yeniden yalanlayan Gül, bayramda Öcalan’a açık görüş izni verilmesi konusunda, “O konu teknik bir konu, talebe bağlı. Genel, artık kısıtlayıcı bir hüküm olmadığı sürece bu hususlar genel hükümlerle değerlendirilecektir” dedi. Bakan Gül ‘Darbeciler dahi işkence demedi’ Gül, “FETÖ soruşturmaları kapsamında geçen günlerde gözaltına alınan eski Dışişleri Bakanlığı personeline yönelik işkence iddiaları” konusundaki soru üzerine, “Karakolda, Emniyet’te bu tür kötü muameleler tarihte kaldı. Varsa da öyle bir keyfi, kamu görevlisinin yaptığı, bu soruşturmayla ortaya çıkacaktır” ifadesini kullandı. l ANKARA/Cumhuriyet Feyzioğlu kendini savundu Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Metin Feyzioğlu, Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin açıklandığı programda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı alkışladığı görüntülere ilişkin açıklamada bulundu. Habertürk’te konuşan Feyzioğlu, şunları kaydetti: “Çok büyük emeği vardır Adalet Bakanı Gül’ün. Türkiye’de görülmemiş bir katılımcılıkla hazırlanması sağladı bunu. ‘Ben yaptım oldu’ denilmedi. O yüzden ben buradayım. Yoksa biz klasik olarak ‘okuduk beğenmedik’ diyecektik. Şimdi demiyoruz çünkü kendi cümlelerimizi görüyoruz. İnsanlar şaşırıyor ‘Metin Feyzioğlu neden alkışladı’ diye. Neden alkışlamasın. On yıllardır nesillerden nesillere devredilen sorunların topluca çözüldüğünü, en azından çözüm haritasının konduğu bir belge. Meslektaşları için candan, çocuk gibi sevinen bir başkan gördüm (Alkışlama görüntüsü için) kendime baktığımda. Ya, ben gerçekten yaptığım işi çok seviyorum.” Öztrak: Komediye alkış tuttular Öztrak CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin açıklandığı Cumhurbaşkanlığı sarayına giden yargıç ve barolara tepki gösterdi. Partisinin genel merkezinde basın açıklaması yapan Öztrak, “Yargı paketi açıklamasında sarayda kendini alkışlatırken, gömleğin ilk düğmesini yanlış iliklediğinin farkında değil. Yargı reformunu saray kararnameleriyle mi yapacaksınız? Yetki Meclis’te... Daha baştan kuvvetler ayrılığı ilkesi yok sayılıyor. Sarayda sahneye konan bu komediye alkış tutarak dekor alan yargıçların ve baroların ne yaptıklarını, neye hizmet ettiklerini anlamak mümkün değildir” dedi. lANKARA/Cumhuriyet Erkek: Kansere aspirin tedavisi CHP Hukuk Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, yaptığı yazılı açıklamada yargı reformu için “Adalete güven makyajla sağlanamaz” diye konuştu. 2009 ve 2015’te de yargı reform paketi açıklandığını hatırlatan Erkek, adalete dair en temel ilkelerin eksikliğini, iktidar sahipleri tarafından açıklanan stratejiyle kabul edildiğini söyledi. Erkek, sav ve savunmanın eşitliğinin sağlanmadığını, avukatların tu tuklanmasına, duruşma salonlarından atılmasına çözüm getirmeyen bir strateji belgesinde avukatlara yeşil pasaport verilmesinin alkışlanacak hiçbir yanı olmadığını belirtti. Erkek birçok hukuk garabetinden örnekler verip “Eğer samimilerse demokratik hukuk devletini tesis etmek için yapılacak yargı reformuna kuvvetler ayrılığı tesis edilerek başlanmalı. Bu reform strateji belgesi, kanser hastasını aspirin ile tedavi etmeye çalışmaktadır” dedi. Özel: Meclis’e hakarettir CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında yargı reformu paketinin AKP dönemindeki dördüncü paket olduğunu belirtti. Özel, “Meclis’in yapacağı işleri, yürütmenin başı, bakanının da varlığında, Meclis’e ödev olarak veriyor. Hani kuvvetler ayrılığı vardı, hani cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi dediğiniz, rejime kast eden anayasa değişikliğin den sonra yasama ve yürütmenin birbiri üzerinde baskısı azalacaktı ve yasama ile yürütme birbirinden tam olarak ayrılıyordu? Dün (önceki gün) yürütmenin başı toplamış herkesi ve Meclis’in yapacağı işler konusunda talimat, ödev veriyor ya da o isteyince kesinlikle olacağını vurguluyor. Bu Meclis’e ve millete hakaret. Bu yönetim anlayışının iflas ettiğini gösteriyor” diye konuştu. l ANKARA/Cumhuriyet Seçim öncesi dolaylı af mı? EMİNE KAPLAN Adalet Bakanlığı’nın önceki gün açıkladığı Yargı Reformu Strateji Belgesi’yle ilgili AKP, İstanbul seçimi öncesinde dar kapsamlı da olsa bazı düzenlemelerin hızla TBMM’den geçirilmesi için çalışma yapıyor. Pakette avukatlarla ilgili sınav, temyizin istinafla sınırlandırılmasının kaldırılması ve denetimli serbestlik koşullarının kapsamının genişletilmesinin yer alabileceği belirtiliyor. MHP’nin ‘af’ düzenlemesine karşı çıkan AKP’nin doğrudan değil ama dolaylı olarak tahliyeleri sağlayabilecek bir düzenlemeyi seçim öncesi gündeme getirebileceği kaydediliyor. Ancak pakette hangi düzenlemelerin yer alacağına Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a yapılacak sunumun ardından karar verilecek. Adalet Bakanlığı’nın öncelikli hangi düzenlemelerin çıkarılacağı konusunda çalışma yaptığını belirten AKP yöne Adalet Bakanlığı’nın yeni ‘Yargı vine girmesiyle tartışma Strateji Reformu Belgesi’ndeki bazı düzenlemelerin kısa zamanda TBMM gündemine getirilmesi bekleniyor... konusu olan 5 yıla kadar hapis cezalarında temyiz için Yargıtay’a gidelemeyeceğine ilişkin yasa ticileri, “Bayram tatili süresince bununla ilgili çalışmalar yapılacak. Bu sürede hükmünün değiştirilmesi sayılıyor. Yargı reformu strateji belgesinde, konuyla ilgili olarak “İfade özgür netleştirilebilirse askerlik yasa önerisi lüğünü etkileyen mevzuat üzerinde ön nin görüşmelerinin hemen ardından yar görülen değişiklikler, haber verme sıgı paketi gündeme gelebilir. Askerlik ve nırları içerisinde yer alan, eleştiri amayargı paketi çıkarılabilirse 23 Haziran’a cıyla yapılan düşünce açıklamalarının bir hafta kala TBMM Genel Kurulu çalış suç oluşturmayacağına ilişkin düzenle malarına seçim nedeniyle ara verilir” gö melerin ceza mevzuatının bütününün rüşünü dile getirdi. Yargı paketinin ye değerlendirilmesi suretiyle etkin biçimtiştirilememesi durumunda 23 Haziran de uygulanmasına yönelik olacaktır. seçimleri sonrasında mutlaka TBMM Bölge adliye mahkemelerince istinaf in gündemine getirileceği, Meclis’in yaz ta celemesi sonucunda verilen kararların tiline girmeden önce temmuz ayında ya kesinlik sınırının ifade özgürlüğünü il salaştırılacağı belirtiliyor. gilendiren maddeler açısından yeniden İstinafa düzenleme belirlenmesi öngörülmektedir. Böylelikle, kararların Yargıtay tarafından da in Yargı paketinde yer alması beklenen celenmesi sağlanarak bireylere ek bir düzenlemeler arasında ise gazetemi güvence getirilmesi amaçlanmaktadır” zin eski yazar ve yöneticilerinin cezae hedefi yer aldı. l ANKARA kararnamesi HSK, hâkimlere coğrafi teminat getirileceği belirtilen yargı reformu belgesinden bir gün sonra açıkladığı kararnameyle, muhalif hâkimler ile Soylu’nun korumasına dava açan savcıyı sürdü. Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK), adli ve idari yargı yaz kararnamesini tamamlayarak 3 bin 722 hâkim ve cumhu riyet savcısının görev yerini değiştirdi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Yargı Reformu Stratejisi Belgesi’nde hâkim ve savcılara çoğraAlican fi teminat güvencesi getiriuludağ leceği, nakillerin liyakate göre yapılacağı açıklamasından bir gün sonra yayımlanan kararnamede, buna aykırı atamalar yapıldı. 20 ilin başsavcısı değişti HSK Birinci Dairesi, adli yargıda 3 bin 358, idari yargıda ise 364 hâkim ve savcıyı kapsayan kararname yayımladı. Kararname ile 20 ilin başsavcısı değişti. Eskişehir Başsavcısı Ferhat Kapıcı, Yargıtay Savcılığı’na, Sivas Başsavcısı Murat İrcal ise Eskişehir Başsavcılığı’na getirildi. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcısı Kamil Erkut Güre, İzmir Başsavcılığı’na atanırken; yerine Samsun Başsavcısı Ahmut Yavuz atandı. Ahmet Yavuz, eski TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin hakkında TRT’de FETÖ üyelerinin sızmasına neden olduğu gerekçesiyle yürüttüğü soruşturmada takipsizlik kararı vermişti. Sivas, Isparta, Muğla, Burdur, Batman, Muş, Van, Kırıkkale, Niğde, Kars, Hakkâri, Bayburt, Iğdır, Ağrı, Tunceli başsavcıları da değişti. Çubuk Başsavcısı değişti CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na yönelik saldırıya ilişkin soruşturmayı yürüten Çubuk Cumhuriyet Başsavcısı Mesut Güler, Yargıtay Savcılığı’na atandı. HSK Tetkik Hâkimi Halil Demir, yeni Çubuk Başsavcısı oldu. Başsavcı Güler, Kılıçdaroğlu’na yumruklu saldırıyı düzenleyen Osman Sarıgün’ü tutuklamaya sevk etmeyip, serbest bırakarak tepki çekmişti. İstanbul Cumhuriyet Savcısıyken CHP lideri Kılıçdaroğlu’nu şüpheli olarak ifadeye çağıran, daha sonra sehven olduğunu iddia eden ve sonrasında Gaziosmanpaşa Cumhuriyet Başsavcı Vekilliği’ne getirilen Mehmet Demir, Sakarya Savcılığı’na atandı. Sen misin dava açan! Ankara Adliyesi’nde en dikkat çeken atama ise savcı Murat Korkmaz’ın Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi Üyeliği’ne gönderilmesi oldu. Savcı Korkmaz, son olarak İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun 20152017 arasına koruma amirliğini yapan Bilal Uslu hakkında FETÖ üyeliğinden dava açmıştı. İddianamede, Uslu’nun komiser yardımcılığı sınavında soruları önceden alarak kopya çektiği vurgulanmıştı. Savcı Korkmaz, yine AKP Sözcüsü Ömer Çelik’in dayısının oğlu Ömer Öztopal’ın arasında bulunduğu çok sayıda polis hakkında 2010’daki komiser yardımcılığı sınavında kopya soruşturması başlatmış, Öztopal’ın dosyasını görev yaptığı Adana’ya göndermişti. Adana Başsavcılığı’nın yaptığı operasyonda gözaltına alınan ancak yukarıdan devreye bir elin girmesi sonucu serbest bırakılan Öztopal, daha sonra Ankara’ya tayini çıkarılarak korumaya alınmıştı. O hâkimin yeri yine değişti Cumhurbaşkanına hakaret suçundan verdiği beraat gerekçesi nedeniyle soruşturulan ve 2018’de Balıkesir’den Zonguldak Hâkimliği’ne, geçen yıl da Erzurum Hâkimliği’ne gönderilen Adalet.org sitesinin kurucusu Aydın Başar, buradan da sürüldü. HSK tarafından daha önce yer değiştirme cezası verilen Başar, Kars Hakimliği’ne getirildi. Hastalık dinlemediler Demokrat Yargı Genel Sekreteri olan Yargıtay Tetkik Hâkimi Defne Bülbül de sürüldü. Atama yönünde talebi olmayan Bülbül, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi Üyeliği’ne getirildi. Epilepsi hastası olan Bülbül’ün sağlık mazereti nedeniyle Ankara’da görev yapması gerektiği yönünde HSK’ye bildirimde bulunduğu, ancak yine de atamanın yapıldığı belirtildi. Öğretmenleri aldırana ödül Diyarbakır’ın Çermik ilçesinde halı sahası tartışmasında 14 öğretmeni, polise talimat vererek gözaltına aldıran Çermik Savcısı Mehmet Kıran’a ödül gibi bir tayin geldi. Kıran, Diyarbakır Savcılığına getirildi. Hakkında inceleme başlatıldığı açıklayan Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, “Konunun yakinen takipçiyim” demişti. Van, Diyarbakır, Kayseri ve Trabzon’da istinaf olarak bilinen bölge adliye mahkemeleri faaliyete geçirildi. Ali İrfan Yılmaz Diyarbakır Bölge Adliye Cumhuriyet Başsavcılığı’na, Mustafa Yalçın Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi Başsavcılığı’na, Mustafa Dede Van Bölge Adliye Mahkemesi Başsavcılığı’na, İlyas Yavuz da Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi Başsavcılığı’na atandı. l ANKARA