Katalog

10 4 MAYIS 2019 CUMARTESİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY EkonoMi Mutfakta tarihi yangınGıda fiyatları yüzde 31.86 ile endeks tarihinin en hızlı yıllık artışını gösterdi Enflasyon dar gelirlinin sofrasını küçültmeye devam ediyor. Yıllık enflasyon yüzde 19.50 oldu. Sigara zammı ve dayanıklı tüketim mallarındaki kur etkisi mayıs verisini daha da yükseltecek. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre tüketici fi nin ortalama fiyatlarında düşüş olurken, 42 maddenin fiyatlarında değişim olmadı. Nisan ayı yatları endeksi (TÜFE), seçim nın zam şampiyonu limon olur belirsizliğiyle geçen nisanda ken fiyatı en çok artan ilk 10 yüzde 1.69 oranında arttı. Yıl ürünün 5’i gıdadan oluşuyor. lık enflasyon marttaki yüzde İç talepteki yavaşlamanın de 19.71 düzeyinden hafif bir dü vam etmesiyle çekirdek enflas şüşle yüzde 19.50’ye geriledi. yon yıllık bazda yüzde 17.53’ten Gıda enflasyonu ise marttaki yüzde 16.30’a geriledi. yüzde 29.77 düzeyinden yüzde 31.86’ya yükseldi. Bu, endeks Gıda fiyatı katlandı tarihinin en hızlı yıllık artışı Aylık en yüksek fiyat artı anlamına geliyor. şı yüzde 6.77 ile alkollü içecek 294 üründe artış ler ve tütün grubunda oldu. Ana harcama grupları itibarıyla en Nisanda endekste kapsanan dekste yer alan gruplardan, gi 418 maddeden 294’ünün ortala yim ve ayakkabıda yüzde 5.36, ma fiyatlarında artış, 82 madde ev eşyasında yüzde 2.65, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1.94, Zamlar artıracak gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1.40 artış gerçekleşti. Yıllık en fazla artış yüzde 31.86 ile gıda ve alkolsüz içe Nisan enflasyonu beklentilerin altında geldi. Ancak cekler grubunda gerçekleşti. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre ev eşyası yüz uzmanlar sigara zammı ve de 27.64, çeşitli mal ve hizmet dayanıklı tüketim mallarında ler yüzde 27.47, sağlık yüzde ki kur etkisinin mayıs verisi 19.75 ile artışın yüksek oldu ne yansıyabileceği uyarısında bulundu. Akbank tarafından hazırlanan analizde, gıda fiyatları, kur gelişmeleri, petrol fiyatlarındaki yüksek seyir ve cep telefonlarına getirilen ÖTV zammı enflasyon üzerinde yukarı yönlü riskler olarak sıralandı. GCM Yatırım Ekonomisti Enver Erkan “Son dönemde petrol fiyatındaki artışın etkisi ile enerji tarafında görülebilecek maliyet artışları ve TL’de değer kaybının etkisiyle gelecek dönemde oluşabilecek kur ge ğu diğer ana harcama gruplarını oluşturdu. BlueBay Asset Management’ta kıdemli gelişmekte olan piyasa stratejisti Tim Ash, verinin beklentilerin altında kaldığına dikkat çekerek bunun yavaşlayan iç talep koşullarının ne kadar etkili olduğunu gösterdiğine dikkat çekti ve bazılarının enflasyon verisinin ‘doğruluğuna ve gerçekçiliğine’ odaklanabileceğini de belirtti. Prof. Dr. Erinç Yeldan’a göre, çişkenliği riski halen enflas ulusal ekonomide ‘dengesizlen yon tarafında yukarı yönlü me’ eğilimi güçlenerek devam riskleri canlı tutuyor” dedi. ediyor. l Ekonomi Servisi ÜFE artışı zam olarak yansır TÜİK verilerine göre yurtiçi üretici fiyat endeksi de (YİÜFE) tekrar yüzde 30’u geçti. Patronların maliyeti 2019 Nisan’da bir önceki aya göre yüzde 2.98, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30.12 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 32.24 artış gösterdi. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2019 Nisan’da aylık ve yıllık en fazla artış enerjide gerçekleşti. Enerjide aylık artış yüzde 5.29, 12 aylık artış ise yüzde 52.37’yi buldu. Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, enerji maliyetlerindeki artış ve döviz kurlarındaki yukarı yönlü hareketin ilk etkilerinin ÜFE’de görüldüğünü belirterek, yüksek seviyelerin gelecek dönem TÜFE’yi yukarı çekme eğiliminde olabileceğini söyledi. Türkiye’nin finansal sisteminin kredibilitesine yönelik endişeler arttı. TL’nin değer kaybı ürkütüyor S&P: Türk bankaları kırılgan Ayçiçeğine ‘sıfır’ gümrük Soğan, domates, patates ve hububatların ardından şimdi de yağlık ayçiçeği tohumu da sıfır gümrükle ithal edilecek. Resmi Gazete’deki Cumhurbaşkanı Kararına göre, belirlenen 100 bin tonluk tarife kontenjanı miktarında yapılacak ithalata 30 Haziran’a kadar sıfır gümrük vergisi uygulanacak. İthalat, Ticaret Bakanlığı’nca düzenlene cek ithal lisansı ile yapılabilecek. Tarife kontenjanının firmalara dağıtımı, halen geçerli olan ithal lisansı kullanım oranları dikkate alınarak yapılacak. Uzmanlara göre hasat öncesi verilen bu karar ayçiçeği tohumu fiyatının düşük oluşmasına neden olacak. Türkiye’ye geçen yıl 1.7 milyon ton ayçiçeği ithalatı yapılmıştı. l Ekonomi Servisi S&P’ye göre Türkiye ekonomisi resesyonda. Bankaların varlık kalitesi hızla kötüleşiyor. Kısa vadeli borçları çevirmede sorun yaşanacak. Türk bankalarıyla ilgili güncel bir değerlendirme nunda sermaye pozisyonlarında gerginlik oluşturabilir. notu yayımlayan kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Borç çevirme sorunu Türkiye’de son haftalarda ye 4 Türk bankaları piyasa niden gündeme gelen piyasa türbülansına ve kurdaki de volatilitesinin bankaları etki ğer kaybına karşı yüksek delediğini, Türk finansal siste recede kırılgan. Bunun nede minin güvenilirliğine yöne ni Türk ekonomisindeki yüklik yatırımcı endişelerini ön sek dolarizasyon, bankaların plana çıkardığını vurguladı. dış fonlamaya bağlılığı ve kıYatırımcılar, özellikle TL’nin sa vade. yılbaşından bu yana yüzde 4 Yatırımcı güveni eksikli 10’dan fazla değer kaybetme ği Türk bankalarının serma sinde ürktü. S&P’nin değerlendirmeleri şöyle: ye piyasalarına erişimini sınırlamayı sürdürecek. Ban 4 Siyasi belirsizlik de, kalar gelecek birkaç çeyrekte özellikle yerel seçim sonuçla kısa vadeli borçlarını tam ola rı sonrasında yatırımcıların rak çeviremeyebilirler. ürkmesinde rol oynadı. Para Bunlara karşın S&P’ye gö politikasında geçen eylülde re Türk bankalarının çoğu ki geç kalınmış sıkılaştırma yeterli likiditeye sahip. An dışında siyasi adımlar sınır cak koşullar kötüleşirse bu lı kaldı. Yatırımcılar TL’deki rezervler yetmeyebilir. S&P değer kaybıyla ürktüler. 4 Türk ekonomisi reses ayrıca, kamu bankalarına 28 milyar TL’lik sermaye enjek yonda ve Türk bankalarının varlık kalitesi hızla kö siyonunu ve tahsili gecikmiş alacaklarla ilgili fon oluştu tüleşiyor. Bu da bankaların rulmasını olumlu yorumladı. kârlılıklarında ve eninde so l Ekonomi Servisi Oto satışları hızla düştü Otomobil ve hafif ticari araç pazarı son 10 yılın en kötü nisan ayını yaşadı Ekonomik kriz otomobil ve hafif ticari araç pazarını küçültmeye devam ediyor. Satışlar, nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 56 azaldı ve 30 bin 971 adede indi. Otomotiv Distribütörleri Derneği’ne (ODD) göre, nisanda; otomobil satışları yüzde 55.7 azalarak 24 bin 416 adede, hafif ticari araç satışları da yüzde 59.08 gerileyerek 6 bin 555 adede geriledi. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı, 10 yıllık nisan ayı ortalama satışlarına göre yüzde 55.67 azalış gösterdi. Yılın ilk 4 ayında ise otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı yüzde 47.97 azalarak 119 bin 440 adet olarak gerçekleşti. Buna göre otomobil satışları yüzde 47.45 azalarak 93 bin 228, hafif ticari araç pazarı da yüzde 49.73 düşüşle 26 bin 212 adet oldu. l Ekonomi Servisi 1 Mayıs’ın örgütlü işçi sınıfı, emek cephesi, bileşik kaplar... İlki 1967’de dünya ölçeğinde görkemli bir kutlamaya dönüşmüş, DİSK’in 1967 Taksim Meydanı 1 Mayıs kutlamasından bu yana, en can yakıcıları, kanlı provokasyonları, yasakları, hepsini içinden izlemiş, Cumhuriyet okuru ile paylaşmıştım. İlk kez, yine ayrıntılı gözlemlemiş, ülkelerin işçi sınıflarının, emekçi haklarının konumlarının, aynı zamanda insan hakları, demokrasi, hakhukuk düzenlerinin aynası olabilme özelliklerini kıyaslı yansıtmayı başaramadım. Zaman, yer darlığı bahane, kilitlendim kaldım. Kanlı 1 Mayıs’ın en çoklu ölümlerine görsel tanıklığım bile, Cumhuriyet’in en geniş ayrıntılı haberciliğinde engel oluşturmamışken.. Taksim, 1 Mayıs ruhunu yaratan koşullardan günümüze geçiş yapmak istemiştim. Kabaca 1961 Anayasası, 63 sendikal haklar, özgür toplusözleşme düzeni içinde Türkiye işçi sınıfının nasıl büyük bir toplumsal patlamayı gerçekleştirdiği mucizesinden söze girmek gerekiyordu. Dünyanın en gelişmiş demokrasilerinde dahi işçi sınıfı ve de tüm emeği ile geçinenlerin haklarında, lokomotif sendikaların toplusözleşmeler düzeni içindeki kazanımları, üretici köylüye kadar uzanan, aynı zamanda ülkenin öznel koşullarında örgütsüz, kayıt dışı çalıştırılanlar anlamlı sayılarda varlarsa hepsine yansıyan, işsizliğin oranlarını da belirleyen bir paylaşım düzeni söz konusudur. Çok daha çarpıcısı hakhukuk düzeni, adalet, demokrasinin sağlıklı işleyişinin belirleyici güçler ilişkilerinin oluşumunda doğrudan güç odakları ilişkileri bağlantılı kopmaz bağlar söz konusu olduğundan. 1 Mayıs’ların o yılın kutlanması biçimleri, etkinliklerine bakılarak ülkelerin hakhukukdemokrasi işleyişlerinin karnesi yazılabilir. HHH Sözün kısası bu yılın yakından izlediğim gerçekten çok yüksek katılımlı, çok renkli bir cephe oluşturabilmiş olması nedeniyle Bakırköy üzerinden, tüm Türkiye etkinliklerine ve de dünyaya bakarak söylemek istediğim geçişlerin odağında, 1967’nin örgütlü gücünün ürünü 1 Mayıs ruhundan bugüne geliş vardı. Dönemin en gelişmiş demokrasilerinde bile 1967’de bizim sendikal örgütlerimizin yakaladıkları çok yüksek oranlı sendikalaşma yoktu. Kabaca kayıtlı işçilerin yüzde 50 üstü doğrudan sözleşmelerle geliştirilmiş haklar düzeninde çalışıyorlardı. Kamu sendikaları, meslek örgütlenmeleri, sendikal hakları yasal yakalamada çok geri konuda olsalar bile, demokratik örgütlenmeleri ile, ülkenin tümü sol siyasal gelişmeler de içinde, örgütlülükle hak arama, demokrasiyi işletebilme başarısında çok hızlı yol almışlardır. Bugünün 1 Mayıs gerçeği tablosu ise çok trajik. En çok, daha da kötüsü, 12 Eylül sayesinde olsa da, sonrasında Özalizm de içinde, en çok 2002 iktidarları sayesinde yürünen yollarda gelinmiş trajik sonuçlar gündemde. En son verilerle toplu pazarlık hakları ile yürüyebilen çalışanların oranı yüzde 7’lerde. Kayıtlı çalışabilenlerin devasa çoğunluğu için haklar sınırları güdük iş yasaları ile asgari ücret ekseninde. Trajikomik tabloda, işsizlik fonundan en büyük payın, işverenlerin yeni işçi alma karşılığı almaları gerçeği de cabası. Girdi çıktılı trafikte vergilerimizle, primlerimizle bir kirli döngü işletilirken, en çok eğitimli gençler ağırlıklı işsizler ordusu rekorlara koşuyor. Ama içimde görkemli katılımlı 1 Mayıs kutlamasının bu gerçek sahiplerini alanda görememenin fırtınası var. Asgari ücretli iş bulabilmiş, bu dönemin göreceli şanslı yoğunluğu sayılanlar var ya.. Onlar için 1 Mayıs bayram kutlamaları, tatil toptan yasak. Yasal değil elbette, işini kaybetmemenin baskılı gerçeği ile ancak resmi kurumlarda, belediyelerde çalışanlar için tatil söz konusuydu. Gerisi tekmili birden, günde bilinmez saatler fazlalığı angarya suçu işlenerek, mesai almaksızın çalıştırılıyor olarak.. İşsizler, çoğunluk eğitimli gençler moral değerlerde öylesine diplerdeler ki.. 1 Mayıs alanlarını dolduranlarda çoğunluk hâlâ 1967’den kalmış değerlerin ruhunu yitirmemişlerin örgütlenmeleri, buluşmalarında.. Yaşı bana yakın olanlar duruşları, çıkışlarıyla diğerlerinin örgütlenmelerinde hâlâ başrollerdeler gibi. Bir başarılı aşamada, geçmişte çatışmasız yan yana gelebilmeleri için, ustalıklı yol yürüme ayrımları, hesapları gerekirdi. Şimdi kimseler kimselere kızamayacak gerçeklikte, yan yanalar. Ancak bana göre hâlâ günün gerçeğinden aldıkları çok dersler olsa da, sırt sırta vermenin, dayanışmanın, örgütlülüğünün gücünde zaaflar var. Gelin görün ki zaten Saray, Cumhur cephesi, demokrasi cephesinin güçlü ittifaklarından çok, kendi çelişkilerinin yumağında, siyasal İslamla yürüme ağırlıklı, hakhukuk ayaklar altına alınmış olarak, ağır çelişkiler, çarpıklıklar, haksızlıklar üzerinden çöküşleri yaşayıp duruyor.. Merkez’in brüt rezervi düştü Merkez Bankası toplam rezervleri, 20 Nisan haftası itibarıyla 19 Nisan’a göre 2 milyar 230 milyon dolar azalarak 93 milyar 716 milyon dolara geriledi. Brüt döviz rezervleri de 2 milyar 281 milyon dolar azalışla 73 milyar 284 milyon dolara inerken, altın rezervleri, 51 milyon dolar artışla 20 milyar 432 milyon dolara çıktı. Öte yandan yurtiçi yerleşiklerin kıymetli maden dahil yabancı para mevduat ve fonları 26 Nisan ile biten haftada yaklaşık 839 milyon dolar azalışla 180.4 milyar dolara geriledi. Uzun vadeli tedbir şart Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Simone Kaslowski, “Ekonomide son 5 sene içinde yoğun seçim döneminden geçtiğimiz için kısa vadeli politikalara odaklanmıştık, bu da yatırım ortamında olumsuz etkiler ortaya çıkarttı, yatırımlar azaldı. Enflasyon yavaş yavaş yük Simone Kaslowski seldi. Gele cek dönemde 4.5 yıllık seçimsiz dönem var” dedi. İstanbul’daki seçim belirsizliğine dair Kaslowski, “Arzumuz bu kararı YSK’nin bir an önce vermesidir. Çünkü seçim dönemlerinin belirsizlik artışından dolayı olumsuz etkisi oluyor. Biz seçimsiz döneme bir an önce girip uzun vadeli reformları hayata geçirmeyi arzuluyoruz” diye konuştu. Bloomberg HT’ye konuşan Kaslowski, kalıcı ve uzun vadeli tedbirlerle reformların ele alınması gerektiğini an latarak, “İlk başta tek haneli enflasyona geri dönebilmek için sıkı para politikası ele alınmalı. Bunun başarılı olması için sıkı maliye politikasına da ihtiyaç var. Bu ikisi beraber ele alınınca enflasyonda olumlu sinyaller alırız” diye konuştu. Türk Lirası’na ve ekonomiye güveni sağlamak için mikro reformlara da ihtiyaç olduğunu kaydeden Kaslowski, “O reformları da detaylı şekilde ortaya koymamız ve önceliklendirmemiz lazım” ifadesini kullandı. l Ekonomi Servisi DUYURU Kocaeli İli; GEBZE İlçesi; G22B19B3C19B3D pafta; 2848 ada; 4 parselde ilave/tadilat/yenileme projelerinin yapılması ihtiyacı doğmuştur. Söz konusu parseldeki projenin zemin etüd proje müellifleri 2036 Oda Sicil Numaralı Jeofizik Mühendisi Adnan ERTURAN ve 12048 Oda Sicil Numaralı Jeoloji Mühendisi Nihat İmdat ERDEM ile veya varisleri ile konuyla ilgili olarak görüşmek dileğindeyiz. Proje müellifi Adnan ERTURAN ve  Nihat İmdat ERDEM’in veya varislerinin konuyla ilgili olarak 15 gün içerisinde, Jeofizik Mühendisleri Odası Gebze, Kocaeli, İstanbul, Ankara şubeleri ile Jeoloji Mühendisleri Odası İstanbul şubesi ve aşağıda adres ve telefonları verilen mal sahibi PULVER KİMYA SAN. VE TİC. A.Ş. ile irtibata geçmeleri duyurulur. Jeofizik Mühendisleri Odası GEBZE şubesi Tel: 0262 6450677 Jeofizik Mühendisleri Odası KOCAELİ şubesi Tel: 0262 3217200/0262 3322454 Jeofizik Mühendisleri Odası İSTANBUL şubesi Tel: 0212 2196340/0212 2196341 Jeofizik Mühendisleri Odası ANKARA şubesi Tel: 0312 4184220 Jeoloji Mühendisleri Odası İSTANBUL şubesi Tel: 0212 21945636466 Mal Sahibi: METİN MIZRAKLI, PULVER KİMYA SAN. VE TİC. A.Ş. Adres: Gebze Organize Sanayi Bölgesi (GOSB) Tembelova Alanı 3200 Sokak No:3201 Gebze 41400 Kocaeli / Türkiye                     Tel: 0262 643 00 01 / 0535 3949977 (Sedat ELVERİCİ)