Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 728 MAYIS 2019 SALI Pekin’den ortakAP seçimlerinde merkez partiler kan kaybetti. Aşırı sağda korkulan oy artışı olmadı Ortaya karışık tablo çıkarlar vurgusu MİNE ESEN firmalara olumlu yaklaşıl AB için kilit önemdeki seçimlerde muhafazakâr, merkez sağ Avrupa Halk Partisi düşüş yaşasa da çoğunluğu elinde tuttu. Sandıkta Liberaller, Yeşiller dikkat çekici çıkış yaparken Yunanistan erken seçim kararı aldı. Fransa’da ise aşırı sağcı Le Pen, Macron’a sandığı gösterdi. greta etkili ‘Yeşil’ dalga Almanya’da Yeşiller kutlama yaptı. Çin, tarihi İpek Yolu projesini yeniden hayata geçirme yönündeki dev hamlesi “Kuşak, Yol” inisiyatifi başta olmak üzere ekonomik, siyasi alanda AnkaraPekin işbirliğini artır madığı yönündeki iddiaları ise reddediyor. “Bu herkese açık bir projedir. Birlikte inşa etme, paylaşım projesi olarak herkes katılabilir” diye de ekliyor. Turizm atağı Aşırı sağ ve popülizm söylemlerinin gölgesinde sandığa gidilen Avrupa 2014’teki seçimlere kıyasla 41 sandalye kaybeden EPP’ye üye partiler arasında Almanya’dan ma hedefinde. Çin Dışişleri Bakan Sözcüsü Lu Kang, ABD’nin Çin’le ticari savaş, İran’a yönelik baskı politi Lu’ya iki ülke arasındaki ilişkilerde turizm ayağını da soruyoruz. Bu çerçevede de kimi zaman basına yansıyan Birliği’nin yasama organı olan Hıristiyan Birlik (CDU/CSU) kalarının arttığı bir dönem Çin’den vize almada zorluk Avrupa Parlamentosu (AP) se partileri de bulunuyor. de iki ülkenin karşılıklı çı yaşandığı haberlerini hatır çimlerinde, halk merkez sağ İkinci sıra merkez sol par karlar çerçevesinde ortak latıyoruz. Sözcü, 2018’den ve merkez sola sırt çevirdi. İki tilerin üye olduğu Sosyalist tutum sağlamasının önemli bu yana ekonomik ilişkilere grup birlikte 40 yıllık çoğun ler ve Demokratlar grubu olduğu görüşünü dile geti ve iki ülke halkları arasında luklarını kaybederken Yeşiller, nun (S&D) oldu. S&D, riyor. Pekin’de Türkiye’den ki iletişime daha fazla katkı Liberaller ve sağ /popülistler 146 vekil kazan bir grup gazeteciyle bir ara sağlamak için vize konusun yükselişteydi. Seçime katılım dı. Avrupa için Li ya gelen Lu, Trump yöne da olumlu adımlar attıkları yüzde 50.95 ile 1994’ten beri en yüksek seviyesine ulaştı. Aşırı sağcı, faşist ve göçmen karşıtı partiler korkulan oy patlamasını yapamadı. Merkez partilerin kan kaybetmesinin AB kurumları içerisinde önemli pozisyonlara atamalarda sorun yaşanmasına neden olabileceğine dikkat çekildi. Bunlardan birisi ise 31 Ekim’de görevi bırakacak AB Komisyonu Başkanı JeanClaude Juncker’in koltuğu. Weber, Türkiye’nin üyeliğine karşı beraller ve Demokratlar İttifakı (ALDE) 109 sandalye ile AP’nin en büyük üçüncü grubu oldu. ALDE’nin 22 sandalye ile en fazla Fransa’dan vekil çıkardığı, İngiltere’de de Liberal Parti’nin ikinci sıraya yerleşmesinin gruba önemli katkı verdiği belirtiliyor. 69 sandalye çıkaran Yeşiller dördüncü oldu. EPP’nin S&D, Liberaller ve Yeşiller ile büyük koalisyon oluşturabileceği de dile getiriliyor. 59 sandalye ile bir dönem Greta Avrupa çapında çevre ci partiler güç kazanır ken bunda genç aktivistle rin ön plana çıkması ile iklim değişikliği nin, bazı canlıların soyu tükenme tehli kesi ile karşı karşıya olmasının gündemin önemli maddelerinden birisi haline gel mesinin etkisinin büyük olduğu belirtili yor. Kuzey ülkelerinden Portekiz’e, Ye şil oylarda artış yaşandı. Almanya’da Ye şiller Partisi seçimlerde 2014’e oranla en ciddi çıkışı yakaladı ve oy oranını yüz de 10.9’dan yüzde 21.8’e çıkarmayı başardı. Fransa’da ise Yeşiller beş yıl öncesine oranla yüzde 12’lik bir oy artışı yakaladı. İrlanda’da Yeşiller partisi yüzde 23 ile tarihi bir çıkış yaptı. Son aylarda iklim değişikliği ile ilgili yapılan gösteriler kimi ülkelerde Yeşiller partisinin oylarını artırmasına neden oldu. Yeşillerin, “İsveçli 16 yaşındaki iklim aktivisti Greta Thunberg’in dalgasıyla başarıya yelken açtığı” yorumları yapıldı. BBC’nin haberine göre 30 yaşın altındaki her üç seçmenden biri Yeşiller’e oy verdi. timinin Çin mallarına ek vergi koymasına da atıfla Washington’ın tek taraflı, korumacı bir siyaset izlediğine değiniyor. ABDÇin arasındaki bu gerilimli ilişkilerin ise uluslararası piyasaları olumsuz etkilediğini söylüyor. Washington’ın Ankara Pekin hattının özellikle “Kuşak, Yol” projesine yönelik ilişkilerini ilerletmesine karşı bir tu nı belirtiyor. Türkiye’ye geçen yıl gi den Çinli turist sayısının bir önceki yıla göre yüzde 60 civarında artarak yaklaşık 400 bini bulduğuna işaretle de iki ülke ara sında hava taşı macılığının öne mini vurguluyor, Pekin, Şang hay, Guang zhou ve Hong Kong uçuşlarına THY bünyesinde Lu Kang özellikle yeni rotalar eklenme En çok sandalyeyi kaza AKP’nin de üye olduğu Avru tum alıp almayaca si yönünde giri nan merkez sağ Avrupa Halk Partisi’nin (EPP) liste başı ismi Manfred Weber, AB’nin Türkiye’ye kapıları kapatması taraftarı. Liberaller ve Yeşiller’in de Türkiye’nin AB ile müzakere sürecine itirazları olduğu biliniyor. Kimi uzman, 28 üyeli AB genelinde seçmenlerin Rusya ve Çin’in etkinlik artırma hamleleri ve Trump yönetiminde istikrarsız bir ABD’ye karşı “birlik olunması gerektiği” mesajını verdiği görüşünü dile getirdi. Seçmenin “statükoya hayır” pa Muhafazakâr ve Reformcular İttifakı ise beşinci sıraya yerleşti. İtalya’da İçişleri Bakanı Matteo Salvini’nin liderliğindeki aşırı sağcı Lig’in de üye olduğu Uluslar ve Özgürlükler Avrupası’nın vekil sayısı 58 oldu. Salvini, basın toplantısında, elindeki haç sembolünü öptü. Puigdemont seçildi İspanya’da Başbakan Pedro Sanchez liderliğindeki Sosyalist Parti AP seçimlerinde birinci geldi. Irkçı Vox partisi ise AP’ye 3 temsilci gönde Le Pen, Macron’un ensesinde AP seçimlerinin en sarsıcı sonuçlarından biri de, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un vergi politikalarına karşı eylemlerin aylardır sürdüğü Fransa’da yaşandı. Resmi olmayan sonuçlara göre, Marine Le Pen’in liderliğindeki aşırı sağcı Ulusal Birlik’in (RN) içinde olduğu AB karşıtı Uluslar ve Özgürlükler Avrupası (ENF), yüzde 23.3 oy oranıyla birinci parti konumuna yükseldi. Macron liderliğindeki merkez iktidar partisi Cumhuriyet Yürüyüşü’nün (LREM) listesi MoDem, yüzde 22.4 oy oranıyla ikinci olurken bu so larının da etkili olabileceği düşünülüyor. Akaryakıt zamlarına karşı geçen kasım ayında başlayan Sarı Yelekliler protestoları, haftalar içerisinde Macron hükümetine karşı ülke çapında isyana dönüşmüştü. ‘Aşırı sağ koalisyon zor’ Şimdi gözler, RN’nin de içinde bulunduğu ENF grubunun, AP’deki diğer AB karşıtı popülist gruplarla geniş bir ittifak kurup kuramayacağında. Fransız AFP ajansına göre RN, parlamentoda vekil sayıları toplamda 172’ye ulaşan aşırı sağcı/popülist ğı konusunda bir soru üzerine de “ÇinTürkiye ilişkileri ABD ile ilgili değildir. Türkiye, bölgede çok etkili, önemli bir ülke. Bağımsız bir dış politika izlemektedir. Özellikle son dönemde Ankara, gerek Rusya gerekse Avrupa ile de bu çerçevede bağımsız dış politika yürütmektedir” diyor. Türkiye’nin de katılacağı gelecek ayki G20 zirvesinde, ABD’nin baskı adımlarına karşı diğer üyelerin çok taraflı uluslararası düzenin önemine vurgu yapmalarının gerekli şimlere değiniyor. ‘Nükleer uzlaşıya ABD dönmeli’ Çin için ekonomik pazar olarak da büyük önemde olan İran’a ABD baskısı da Lu ile görüşmemizin gündeminde. Ankara ile temaslarında İran’a yönelik ortak bir tutumun alınıp alınmadığını soruyoruz. Pekin daha önce ABD’nin tek taraflı İran yaptırımlarına yönelik tepkisini dile getirmişti. Lu da görüşmemizde, İran’ın kendileri için çok önem dediği de yorumlar arasında. recek. İspanya’da hapis ceza nuçların ardından aşırı sağdan erken se ECR, ENF ve EFDD’nin geniş bir grup oluş liğine işaret ediyor. li bir konu olduğu vurgusu Henüz resmi olmayan sonuç sına çarptırılan, Belçika’da bu çim çağrıları yükselmeye başladı. turması çağrısı yaptı. Ancak bu koalisyo “Kuşak, Yol” inisiyatifin yapıyor. lara göre, AP’deki 751 sandal lunan eski Katalan lider Caryeden 180’ini merkez sağ par les Puigdemont da AP’ye giren Sarı Yelekliler etkisi mi? nun kurulması da, ülkelerinin tamamen AB’den ayrılmasını savunan aşırı sağcı de sağlanacak işbirliğinin “Ne yazık ki ABD, İran iki taraf için de kazançlı bir ile uluslararası nükleer an tilerin üye olduğu EPP aldı. isimlerden. Le Pen, önceki gün yaptığı zafer ko gruplar ve Birlik’i milliyetçi ekonomi teme adım olduğunu belirten Lu, laşmadan çekildi, tek ta nuşmasında “Fransızların ülkede bizi bi linde, göçe tamamen kapalı şekilde yeni projeye ilişkin taraflar ara raflı baskıyı artırdı. Bu KURZ GÜVENOYU ALAMADI rinci parti yaparak gösterdiği güven bü den şekillenmesini savunan eleştirel cepyük bir onurdur” ifadelerini kullanırken he arasındaki fikir ayrılıkları nedeniyle ilk sında protokol imzalandığı Ortadoğu’da halihazırdanı da hatırlatıyor. Ancak şu ki gerilimi yükseltti. Ama Avusturya’da koalisyon ortağı aşırı sağcı Özgürlük Partisi (FPÖ) Genel Başka kriz büyüyor. Başbakan Sebastian Kurz liderliğindeki merkez sağ Halk Partisi AP seçimlerinden bi Macron’un “Ulusal Meclis’i feshederek etapta kolay görünmüyor. erken seçimden başka şansı olmadığını” Seçimlerde aşırı sağ ve AB şüphecile söyledi. Yüzde 8.5 oy oranıyla dördün rinin kimi ülkelerde oy oranını artır ana kadar Deniz İpek Yolu için can damarı olarak görülen Xiamen bölgesinden bir yandan da Rusya, Fransa, Almanya gibi ülkelerden de İran konusunda nı ve Başbakan Yardımcısı Heinz rinci çıkarken Strache de parla cü parti konumunu koruyan merkez masına karşın AP bünyesinde it yürütülecek deniz ulaşımı ABD’ye çıkışlar var. Bize gö Christian Strache’nin, Rusya’dan mentoya girdi. Koalisyon hükü sağdaki Cumhuriyetçiler Partisi’nin tifak yapmalarının zor olduğu yo kısmında hiçbir Türk şirke re, ABD’nin İran’la nükle kamu ihaleleri karşılığında destek arayaşında olduğu iddiasını gösteren bir videonun ortaya çıkması, ardından hükümetten çekilmesiyle birlikte AP seçimleri sonrasında da metinin dağılması sonrasında ise dün Kurz meclisteki güvensiz lik oylamasını kaybetti. Cumhurbaşkanı Van der Bellen’ın eylüldeki seçimlere kadar geçici bir başbakan ataması bekleniyor. (LR) lideri Laurent Wauquiez ise “Macron RN’ye karşı siper olamadı, aksine ilerlemesine sebep oldu” yorumunu yaptı. Fransa’daki seçim sonuçlarında Sarı Yelekliler protesto rumları da yapılıyor. Macaristan ve Polonya’da aşırı sağcı cephenin, Fransa’da Le Pen ile Rusya yanlısı iddialarına işaretle işbirliği yapmayabilecekleri Le Pen savunuluyor. tinden başvuru olmadığını da ekliyor. Pekin’in Ankara ile gerilim başlıklarından biri olduğu yorumları yapılan Uygur Türkleri meselesinden dolayı Türkiye’den er anlaşmaya geri dönmesi yönünde uluslararası çabalar artmalı. Bunun bölgesel istikrar ve dünya barışı için faydalı olacağına inanıyoruz” diyor. Kurz Kaostan Farage çıktı “Sevdiklerinizi eğitim bursuyla yaşatın!” ELÇİN POYRAZLAR / LONDRA AP seçimlerinde İngiltere’de Brexit Partisi yüzde 31.6 puan ile birinci çıkarak ve 28 üyesini Brüksel’e taşıyarak ülkedeki diğer siyasi partilere büyük bir yenilgi yaşattı. Bu, AP’ye sadece 3 milletvekili gönderen iktidardaki Muhafazakâr Parti için önemli bir uyarı olarak görülüyor. Aşırı sağcı Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi’nin (UKIP) eski lideri Nigel Farage, Mart 2019’da kurduğu Brexit Partisi’yle 2016 yılından bu yana ülkeyi iki kampa ayıran bir hedefi gerçekleştirmek istiyor; İngiltere’yi Avrupa Birliği’nden (AB) çıkarmak. İki kez UKIP liderliği yapan, radyo programı sunan ve Donald Trump’ın ABD başkanı seçilmesinin ardından onunla temas eden ilk İngiliz siyasetçi olan Farage, siyaset sahnesinde yeni bir isim değil. 1999’dan bu yana AP üyesi olarak ülkesinin AB’den çıkması için çalışmalar yapan, göç karşıtı, aşırı sağcı eğilimlere sahip marjinal görülen bir politikacı oldu Farage. Eski Başbakan David Cameron’un Farage ve benzerleri tehdidini yok edeceği Farage düşüncesiyle 2016’daki AB referandum kararının ardından kendisi tarihe gömülürken Farage bugün ülkesinin en çok konuşulan siyasetçisi. Partiye bağış tartışması Uzmanlara göre Farage, ülke içinde alttan alta demlenen İngiliz milliyetçisi, AB ve göçmen karşıtı bir hareketin sesi haline geldi. Özel okullarda okuyan, başta finans sektöründe çalışan Farage kendisini yerleşik düzene ve sisteme isyan eden bir politikacı olarak tanımlıyor. Bir mitinginde “Bu sadece AB meselesi değil, yerleşik düzene karşı açık bir savaş” ifadelerini kullanmıştı. Çipras erken seçim dedi Şu sıralar Farage’ın Brexit Partisi’nin finansmanıyla ilgili gündeme gelen sorular yeni bir tartışma başlattı. İngiltere’nin eski başbakanı Gordon Brown geçen hafta yaptığı açıklamada Brexit Partisi’ne bağışların internet ödeme sistemi PayPal üstünden yapıldığını söyledi, “Rus rublesi ya da Amerikan doları şeklinde ödeme yapabilirsiniz” dedi. Ülkedeki seçim komisyonu bunun üstüne Brexit Partisi’nin finans kaynaklarını incelemeye aldı. Farage ile ilgili ayrıca işadamı Aaron Banks’ten 450 bin sterlinlik hediye aldığı haberleri de gündemde. 55 yaşındaki politikacının pek de gizli olmayan hedeflerinden biri de Muhafazakâr Parti’yi çökertmek. Nitekim geçen hafta istifasını açıklamak zorunda kalan Theresa May’den desteğini çeken pek çok üye, Brexit çatısı altında birleşti. Şimdi başbakanlık için iktidar kavgasına girişen muhafazakâr siyasetçiler partinin taban desteğini daha da kaybederek Farage’ın elini güçlendirebilir. AP seçim sonuçları İngiltere’de çok daha büyük bir siyasi krizin henüz yeni başladığının işareti olabilir. AYŞE FERLİEL BAROUNOS / ATİNA AP seçimlerinde Yunanistan’da ana muhalefetteki Yeni Demokrasi Partisi’nin (ND), iktidardaki Radikal Sol Koalisyon’a (SYRIZA) önemli bir fark atmasının ardından Başbakan Aleksis Çipras erken seçim kararı aldı. Daha önce ekim ayında yapılması planlanan genel seçimlerin 30 Haziran’da gerçekleştirilmesi bekleniyor. ND’nin Çipras’a istifa çağrılarının ardından da Yunanistan Başbakanı sonuçların beklendiği gibi olmadığını be lirterek erken seçim kartını çıkardı, “mücadeleden kaçınmayacağız” dedi. Seçimlerde ND, bir önceki oylamaya göre yüzde 11 artışla yüzde 33 civarında oy alırken SYRIZA yüzde 24’lere yakın destek bulabildi. Bu sonuçlarla birlikte AP’ye ND’nin 7, SYRIZA’nın ise 6 vekil göndermesi bekleniyor. Sosyalistlerin Değişim Hareketi (KİNAL) yüzde 7 ile üçüncü sırada yer aldı. Komünist Parti’ye destek yaklaşık yüzde 5.5 oldu. 2014 AP seçimlerinde üçüncü olan ırkçı Altın Şafak partisi ise beşinci sıra ya geriledi. Kamuoyu yoklamalarına göre, önümüzdeki genel seçimleri kazanması beklenen ND lideri 51 yaşındaki Kyriakos Miçotakis, eski dışişleri bakanlarından Dora Bakoyannis’in kardeşi ve eski başbakanlardan Konstantinos Miçotakis’in oğlu. CUMHURİYET’TEN YENİ BİR ATILIM... Cumhuriyet Vakfı’nda eğitim bursu için fon oluşturduk. CUMHURİYET GELECEĞİN ÖNCÜSÜ GENÇLERE DESTEK OLUYOR. Gazeteniz Cumhuriyet’te yayınlanan vefat ve başsağlığı ilan gelirlerinin %20’sini Atatürk Cumhuriyeti’nin ilerici gençleri için Cumhuriyet Vakfı tarafından oluşturulan eğitim fonuna aktarıyoruz. Başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlerimizin eğitim masraflarına destek olmanız acınızın bir parça dinmesine ve sevdiğinizin adının yaşamasına yardımcı olacaktır. C ANKARA : 0312 442 30 50 İSTANBUL : 0212 343 72 74 İZMİR : 0232 441 12 20