Katalog

14 2 MAYIS 2019 PERŞEMBE “Yıkanmamış Bedenler” Haydar Demirtaş “Hatalı Fotoğraflar” Sidar Alışık EDİTÖR: EMRAH KOLUKISA TASARIM: BAHADIR AKTAŞ kültür TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK 7/24 Uluslararası Uzay İstasyonu 7/24 Uluslararası Uzay İstasyonu adlı program bugün saat 20.00’de NationalGeographic’te gösterilecek. Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) kuşkusuz ki şimdiye kadar inşa edilen en iddialı orbital projedir. 9.700 m2’lik bu devasa yapı, Mars’a yapılacak olası ziyaretlerin habercisi olarak, kişilerin, uzun periyotlar için yer çekimsiz ortama adaptasyon hazırlığına olanak sağlamaktadır. NATIONALGEOGRAPHIC 20.00 “Kırık Ayna” Rojin Aslan Vesek 17 genç fotoğrafçı kendi bakış açılarından yaşadıkları kente ve mardin’deki hayata bakıyor Mardinli gözüyle Mardin 17çift göz... Çoğu doğma büyüme, bir kısmı sonradan, ama hepsi de Mardinli... Biri göğe çevirmiş bakışlarını, biri kırık bir aynanın içine, biri uçup giden hayallerine, biri terk edilmiş kapılara... Yıkılıp giden bir sinemaya, bir türlü toprağa kavuşamayan bir tabuta, ya da nereye vardığı bilinmez basamaklara... En genci 12, en büyüğü 40 yaşındaki 17 fotoğrafçı yaşaemrah dıkları coğrafyaya kenkolukısa di pencerelerinden baktıklarında ortaya öyle etkileyici bir bütün çıkmış ki, anlatmak yetmez, gidip görmek, bir daha görmek, sonra kente bir de öyle bakmak, Mardin’i bir de öyle hissetmek lazım diye düşünüyor insan. Müzenin 10. yılı Sakıp Sabancı Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi 10 yıldır Mardin’in zenginliğine zenginlik katıyor ama herhalde bu son sergi kadar ilgi göreni, bu son sergi kadar önem taşıyanı olmamıştı diye düşünüyorum. Nedeni ise hemen serginin girişinde de yer alan yazıda vurgulandığı gibi, bu serginin Mardinlilerin üretimlerinin bir sonucu olması, Mardin’e Mardin içinden yapılmış bir katkının söz konusu olması... Belki de bu özel mekânın en saf gayesi bu ve buna ulaşmak o denli değerli ki... Açılış akşamı da gördük, hem sergide işleri yer alan sanatçılar hem de sergiyi gezmeye gelen Mardinliler için başka bir heyecan var yaşanan, hepsinin gözlerinden okunan. Serginin küratörlerinden Murat Germen’in de yaptığımız sohbetlerden birinde vurguladığı gibi, kutuplaşmanın böylesine yaygınlaştığı bir dönemde sanatın en büyük işlevi de bizleri bir araya getirmek, hepimizi ortak bir üretimde buluşturup barıştırmak değil mi? Çağdaş fotoğraf sanatçıları Murat Germen ve Ahmet Elhan’ın Mardinli fotoğrafçılara yapılan bir çağrı sonrasında düzenledikleri atölyeye katılan 17 genç yeteneğin ürettiği fotoğraflardan bir seçkinin yer aldığı ve açılışına Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk’ün de katıldığı sergi ilk gününde büyük bir ilgiye sahne oldu. Her sanatçının farklı bir sunumla yer aldığı galeriyi gezenler için muhakkak ki farklı duygular, farklı beğeniler söz konusuydu ama şüphesiz her biri o büyük ilgiden kendilerine düşen payı aldı. Kendi adıma her birine ayrı ayrı vakit ayırdığımı ve her birini dikkatle incelemeye çalıştığım bu mardin’den yüzler, mekânlar Mardin’deki Sakıp Sabancı Kent Müzesi’nde yer alan Dilek Sabancı Sanat Galerisi “Belgeden Kurguya, Atölyeden Müzeye Mardin’den Fotoğraflar” başlıklı sergiye ev sahipliği yapıyor. Açılışına Mardin Büyükşehir Be§lediye Başkanı Ahmet Türk’ün de katıldığı sergi büyük ilgi görüyor. Selman Baki’nin imzasını taşıyan “Sıkışmışlık” sanatçıların bazılarıyla bire bir görüşme imkânı da buldum ve onların dünyalarını daha yakından tanımaya çalıştım. Örneğin aslen bir belgesel yönetmeni olan Haydar Demirtaş’ın “rtadoğu’da gömülemeyen o kadar çok cenaze var ki, onlara dikkatn çekmek istedim” dediği “Yıkanmamış Bedenler” serisi ilk gezişte serginin hemen öne çıkan bölümlerinden. Daha önce hiç photoshop kullanmayan ve bu tip müdahalelere karşı olduğunu söyleyen Haydar’ın atölye sürecinde farklı bir bakış açısı kazandığını hemen anlamak da zor değil doğrusu. Mardin sokaklarında... Mardin sokaklarında gezerken bir dükkânda gördüğü kırık bir aynayı çektiği fotoğrafların içine yerleştirerek işler üreten Rojin Aslan Vesek ise “Hem hayat hem de Mardin’de yaşadığımız hayat öyle mükemmel bir hayat değil, aynadan yansıyan da öyle olmamalıydı. Kırık bir ayna kullanınca onun verdiği yorum daha bir oturdu sanki buradaki hayata” diyor işlerini anlatırken. İlk mesleği ebelik olan Rojin’in fotoğraf tutkusuyla ebeliği birleştiren bir profesyonel işkolunda çalıştığını ve doğum fotoğrafları çektiğini duymak da ayrıca ilgi çekici doğrusu. Yıkımdan hemen önce Nurullah Değer’in “Şehrin Hafızası” bir dönem sinema olarak da kullanılan ve Mardin’de herkesin az çok aşina olduğu Melek Kıraathanesi’nin yıkılmadan hemen önceki günlerdeki halini gösteren bir seçki. “Bende anısı çok fazlaydı buranın” diyor Nurullah ve ekliyor: “Bizde tarih bilinci yok, kültür bilinci yok... Burayı sadece yıkıyor Nurullah Değer’in objektifinden “Şehrin Hafızası” ve yerine yeni modern bir bina yapıyoruz. Ama bir zaman sonra insanlar çocuklarına bir şeyler anlatmayı ister, somut bir şeyler göstermeyi ister. İşte bu fotoğraflar kafalarda bir şeylerin oluşması için çekildi biraz da.” Serginin en soyut işlerinden bazıları mimarlık bölümü öğrencisi Sidar Alışık’a ait. Mimarlıkta röleve alınırken kullanılan bir fotoğraf programından yola çıkan ve “Elimdeki aygıtın yetersizliğinden ne üretebilirim diye düşünüyordum. Aklıma mekânı yeniden üretmek fikri geldi ve atölyedeki sunumların da etkisiyle biraz kendiliğinden çıktı” diyor mütevazı bir üslupla ama biliyorum ki bu sıradışı denemesi Murat Germen’i de bir hayli etkilemiş ve “Ben de bir şey öğrenmiş oldum” dedirtecek denli ufkunu açmış. Sabancı Vakfı Genel Müdürü Navgül Bilsel Safkan, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Müdürü Nazan Ölçer’in, Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi Müdürü Necdet İnal’ın yanı sıra fotoğraf tarihçisi Engin Özendes ile sergi koseptinin mimarları ve atölye yürütücüleri Murat Germen ve Ahmet Elhan’ın da açılışında bulunduğu sergi sadece Mardinliler için değil, yolu bu coğrafyadan geçen herkesin gidip görmesi gereken bir seçki, benden söylemesi. “Belgeden Kurguya, Atölyeden Müzeye – Mardin’den Fotoğraflar” sergisi, 15 Eylül 2019 tarihine kadar Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi, Dilek Sabancı Sanat Galerisi’nde ziyaretçilerini bekliyor. Nâzım Hikmet, 1950’lerde bile küresel şairdi. Ünü dünyaya yayılmıştı. Barış ödülleri alıyordu. O yıllarda Fransa’da yaşayan Hıfzı Topuz, yeni çıkan Paris Sürgünü (Remzi Kitabevi) adlı kitabında Avni Arbaş’ı, iki Zerrin Arbaş’ı, Derya Arbaş’ı anlatıyor. Bu öykülerde Nâzım Hikmet, Abidin Dino, Fikret Mualla, Bedri Rahmi, Boratav, Hasan Âli Yücel de var. Abidin Dino, bir gün Hıfzı Topuz’a telefon ediyor, çok işi olduğunu söyleyip “yarın Nâzım Hikmet’i akşam yemeğine götürebilir misin” diye soruyor. Zaten ne zamandır onunla buluşmak, konuşmak isteyen Topuz, buna çok seviniyor. Avni Arbaş’la eşi Henriette, Nâzım’la eşi Vera, Hıfzı Topuz’la eşi Nezihe Hanım, Paris’te Pantheon’un yakınlarındaki Kafkaslıların işlettiği Coq d’Or lokantasında unutulmaz bir akşam yemeğinde buluşuyorlar. Avni Arbaş, otuzlu yaşlarda genç bir ressamken henüz Picasso’yla tanışmadan, resmi için “resim budur” değerlendirmesiyle ressamlığını bu büyük ustaya beğendirmiş bir sanatçı. Daha sonraları tanışır. Bir tatil yöresin Eda Çağıl Çağlarırmak yaptı.   Nâzım’ın yaşamını, sanatını anlatan yüzlerce yerli yabancı yapıt var kuşkusuz. Onlarda olmayıp da bu sergide yer alan ne var diye düşünürsek, serginin önemi daha da vurgu Nâzım’a Yolculuk... lanmış olur. Bu da sergideki sıralamada de karşılaşınca eşi Henriette’yi tanıştırır. Eşi “Hayatımda üç kişiyi tanımak isterdim, biri Charlie Chaplin, biri Paul Robeson, biri de siz” der. Picasso bu övgüye sevinse de “ya Nâzım” diye sorar. önce Nâzım’ın anneannesinin babası Müşir Mehmet Ali Paşa’yla başlıyor. Sonra Nâzım’ın yaşamının çeşitli evrelerindeki bilinmeyenlerle sürerken fotoğraflar, kısa metinler, portreler, belgeler, kitaplar, dergiler, mektuplar, imzalar, özel notlar, objeler Haluk Oral’dan Şairin Bilinmeyen Tarihi Nâzım’a Yolculuk sergi olarak panolara, camekânlara yansıyor. Saymakla bitmiyor. Nâzım Hikmet’in odası si, 29 Nisan’da İşsanat Kibele Nâzım Hikmet’in yaşamını en iyi Galerisi’nde açıldı. Haluk Oral’dan anlatanlardan biri de arkadaşı Ekber Şairin Bilinmeyen Tarihi adını da Babayef’tir. Odasını şöyle anlatır: taşıyor. Serginin proje koordinatör “Duvarlarda Abidin Dino’nun ‘Yü lüğünü ve sergi metin yazarlığını İş rüyüş’ tablosu, İstanbul’un renkli Kültür Yayınları editörü Ruken Kı fotoğrafı, Avni’nin ‘Atlar’ı, Bulgar Pi zıler, küratörlüğünü Prof. Dr. Haluk yonerlerinin hediyesi: nakışlı, dokuma Oral, konsept ve düzenleme tasa bir halı, halıda Nâzım’ın çok güzel, çok rımcılığını Emre Senan, sergide adı büyük ve kendisine en çok benzeyen geçen kişilerin portre resimlerini de bir portresi.” 61 yıllık ömrünün 13 yılı hapiste, 13 yılı sürgünde, geçen her zaman memleket özlemiyle yanıp tutuşan “Hasretin şairi” Nâzım Hikmet’in belki hiç kırmızı boyun atkısı takmadığı, ama Sadık Ahi’yi (18951957) düşünerek “Yürüyen Adam” şiirini yazdığı gerçeğidir: “Alnı yukarda/Kırmızı boyun atkısı rüzgârda/yürüyor./Yürüyor adım adım/Yürüyor ağır ağır/yürüyor.” Sadık Ahi, Eti soyadını alır, önce Kemaliye Belediye Başkanı olur. Sonra 19461954 yılları arasında CHP’den Malatya milletvekili seçilir. Öte yandan ünlü “Davet” şiirinin kaynakları da anlatılıyor: “Dörtnala gelip Uzak Asya’dan/Akdeniz’e bir kısrak başı gibi uzanan/bu memleket bizim” derken bir harita şiir sunulduğu, bunun da büyük dedesinin soyadı ve görünüşünden başka şairlik yeteneğini de ondan aldığı yorumudur. Bunun gibi onlarca bilinmeyen var Nâzım’a Yolculuk’ta. Sergiye girerken sahip olduğunuz bilgilerle çıkarken kazandığınız bilgilerin farklı olacağı kesin. Nâzım Hikmet’e hayranlığınızın artacağı da... Katkısı olanların eline, yüreğine sağlık! Sergiyi sakın kaçırmayın derim. ‘Yalnızlık ve yalnızlaşma’ üzerine... Başka Bi’ Kafa’da bu hafta; Levent Erden, Bekir Ağırdır ve Kemal Sayar “yalnızlık, yalnızlaşma” konusunu konuşmak için bir araya geliyor. Simge Fıstıkoğlu “Yalnızlık çağın yeni hastalığı m?”, “Yalnız olmak bir tercih mi, zorunluluk mu”, “Yalnızlık toplumlarını gelecekte neler bekliyor” diye soruyor; Levent Erden, Bekir Ağırdır ve Kemal Sayar yorumluyor. NTV 21.00 YAYIN AKIŞI 11.50 Hastane Somali 12.45 Yiyeceğin Serüveni 13.15 Sanayi Savaşları 14.15 Ucuz Hayatlar 15.20 İçimizden Üçümüz 16.45 Su Savaşları 17.40 Çırak 19.05 Maviliklerdeki Hayat 20.50 En Tehlikeli Okul Yolları 21.40 Bir Dünya Yaşam 22.35 Maviliklerdeki Hayat 23.20 Savaşın Efsaneleri 07.15 İsmail Küçükkaya ile Çalar 10.00 Çağla ile Yeni Bir Gün 12.15 Yasak Elma 16.00 Zuhal Topal ile sofrada 19.00 Fatih Portakal ile Anahaber 20.00 Bizim Hikâye 23.30 TOLGSHOW 07.30 Güne Başlarken 11.00 Medya Mahallesi 13.00 Haber Masası 16.00 Haber Kritik 17.00 Günün Konuğu 18.00 Ana Haber Bülteni 21.00 Olaylar ve Gerçekler 10.00 Bir Resim Bir Hikâye 13.20 Opera Dünyası 13.50 Aykut Köksal İle Mimarlık Söyleşileri 14.40 Murat Boncuk’la Atölye 15.10 Tarihin Ruhu 16.15 Aramızda Müzik Var 17.00 Karalama Defteri 17.30 Konsere Davet 18.00 Hayat Sanat 19.00 Sinema + 19.45 Dünya Müzik Gelenekleri 20.00 Yabancı SinemaUmut Limanı 21.40 Evliya Çelebi 08.00 Kendine İyi Bak 10.00 Kuaförüm Sensin 13.00 Gelin Evi 15.00 Zahide Yetiş ile 18.45 Show Ana Haber Bülteni 20.00 Çarpışma 00.15 Billboard Müzik Ödülleri 06.00 Güne Merhaba 08.45 Günün Ekonomisi 09.00 Parametre 10.00 10’dan Sonrası 13.00 Bugün 15.00 Günlük 16.15 Afiş 17.00 Günlük 17.30 Kapanış Zili 18.00 CNN TURK Gazete 19.00 Ana Haber 21.00 Gece Görüşü 23.00 Günün Sonu 01.00 Gece Haberleri 08.00 Gün Başlıyor 10.00 Para Gündem 11.00 Haber Bülteni 12.00 Gün Ortası 12.45 Ekonomide Görünüm 15.00 Habertürk Manşet 15.45 Ekonomide Görünüm 18.00 Akşam Haberleri 19.00 Anahaber Bülteni 21.00 Nedir Ne Değildir 07.30 Günaydın Türkiye 10.00 Televizyon Gazetesi 12.30 Gün Ortası 15:00 Ege Gündemi 16.00 Nasıl Yani 17.30 Söz ve Işık 18.30 Ana Haber 20.00 Ulusal Özel 21.00 Emek Dünyası 23.00 Gece Görüşü 06.00 Güne Başlarken 09.00 Haber Merkezi 09.25 NTV Ekonomi Geri Sayım 10.15 Sporun Not Defteri 12.00 Haber Merkezi 12.35 Ekonomi Notları 13.00 Öğle Bülteni 13.50 G.Abur Hava Durumu 15.45 Laf Aramızda 16.00 Günün İçinden 16.30 Osman Müftüoğlu ile NTV’ye Sorun 17.35 Gece Gündüz 19.00 Akşam Haberleri 19.35 Spor 20.00 Ana Haber 21.00 Başka Bi’ Kafa 23.00 Gece Bülteni 10.35 Hurda Avcıları 11.25 Uyumsuzlar Garajı 12.15 Alaska: Son Sınır 13.05 Nasıl Yapılmış? 15.35 Tamirat Tadilat 17.25 Hurda Avcıları 20.05 Alaska Demiryolu 21.00 Mühendislik Harikalarına Veda 21.55 Kırsalda Yaşamak Zor 22.50 Sokak Çılgınları 00.30 Mühendislik Harikalarına Veda 01.15 Kırsalda Yaşamak Zor 02.00 Uyumsuzlar Garajı 11.45 Wwi: The Tunnels of Death 12.40 Vahşi Gezegen 13.35 Zihin Oyunları 14.30 Ne Kadar Gerçek? 15.50 Ahmak Bilimi 16.15 Olağanüstü Arabalar 20.00 7/24 Uluslararası Uzay İstasyonu 21.00 Uçak Kazası Raporu 22.00 Araba S.O.S 23.00 Kolombiya Havaalanı 00.40 25 Litre 01.35 Ahmak Bilimi cumtv@cumhuriyet.com.tr