Katalog

EKONOMİ EDİTÖR: SERHAT ALİGİL TASARIM: SERPİL ÜNAY 112 MAYIS 2019 PERŞEMBE Fiyatı 1500 TL’nin üzerindeki cep telefonunda ÖTV yüzde 25’ten yüzde 50’ye yükseltildi Cep vergisine dev zam Ekonomik krizle vergi gelirleri düşen ve seçim döneminde dev bütçe açığı veren hükümet, çareyi vergi artışına gitmekte buldu. Seçim öncesi olan ocakmart döneminde 36.2 milyar lira bütçe açığına imza atan hükümet, çareyi yine dolaylı vergiyi artırmakta buldu. Cumhurbaşkanı Kararnamesiyle cep telefonlarındaki özel tüketim vergisi (ÖTV) oranında değişikliğe gidildi. Tüm telefonlarda yüzde 25 olan ÖTV oranı, vergi matrahı 640 TL ile 1500 TL arasında olanlarda yüzde 40’a, matrahı 1500 TL’yi aşanlarda yüzde 50’ye çıkartıldı. Şubat ayında TBMM’de kabul edilen yasa ile cep telefonlarından, matrahlarına göre farklı oranlarda vergi alınmasının önü açılmıştı. Pazar daralacak artışları olacağını söyledi. Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İşadamları Derneği Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, kararı “Cep telefonu pazarı geçtiğimiz yılı daralma ile tamamladı. Bu yıl bu daralmayı önleyecek önlemler üzerinde çalışırken, maalesef vergi artışı sonrasında gündeme gelecek zamlarla satışların düşebileceğini ve istihdamın olumsuz etkileneceğini düşünüyoruz” sözleriyle eleştirdi. Sigaraya 50 kuruş Öte yandan, sigarada yıl başında sıfırlanan asgari maktu vergi, paket başına 5.36 TL olarak geri getirildi. Sıfırla Vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl’ün hesaplamalarına göre, önceden 2 bin TL gümrük girişi olan bir cep telefonundan toplam bin 245 TL vergi alınırken dün itibariyle aynı telefondan bin 895 TL vergi alınacak. Böylece 650 TL’lik zam gelmiş olacak. Bingöl, yurtdışından yolcu beraberinde getirilen cep telefonlarındaki 618.60 TL olan harç tutarının da çok yakında bin TL’nin üzerine çıkarılacağını öne sürdü. Bingöl, alkol ve harçlar olmak üzere birçok kalemde yakın zamanda vergi nan asgari maktu vergi, 5.60 TL idi. Yapılan düzenlemeyle en ucuz sigara fiyatı 7.5 TL’den 8 TL’ye yükselecek. Yeni düzenlemede maktu vergi 0.42 TL ve nispi vergi yüzde 67 olarak aynı kaldı. Düzenlemeyle 8 TL’ye satılan bir paket sigaradan 5.36 TL asgari maktu, 0.42 TL maktu alınacak. 2018’de devlet, 138.3 milyar TL ÖTV tahsilatının 42.7 milyar TL’sini tütün mamullerinden, 12.4 milyar TL’sini alkol ürünlerinden elde etmişti. l Ekonomi Servisi TÜFE’ye endeksli TL mevduata stopaj teşviki Cumhurbaşkanı Kararı ile, enflasyon oranına bağlı değişken faizli olup 1 yıldan uzun vadeli mevduatta gelir vergisi stopajı yüzde 10’dan sıfıra indirildi. Ziraat Bankası 22 Nisan’da, Halkbank da 26 Nisan’da TL mevduatlarda enflasyona karşı koruma sağlayacak iki ürün çıkardığını duyurmuştu. Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar vadeli hesaplarda yüzde 15; 1 yıla kadar vadeli hesaplarda yüzde 12; 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 10 stopaj uygulaması aynen devam edecek. Cumhurbaşkanı Kararı, bugünden itibaren açılan değişken vadeli mevduat hesapları için uygulanacak. Mevduat faizlerinin siyasi talimatla enflasyonun altında tutul ması üzerine yurttaşların dövize kaçışı hızlanmış, TL mevduatlar azalmıştı. Bunun önüne geçmek isteyen hükümet, mevduat ve kredi faizlerinde örtülü olarak kısmi normalleşmeye izin vermiş, önceki gün Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya da piyasa faizlerinin TCMB politika faizine yakınlaşarak normalleşmeye başladığını söylemişti. Hurda araç DESTEĞİ arttı Bir başka düzenlemeye göre, aracını hurdaya çıkartıp yeni araç alanlara uygulanan 10 bin liraya kadar ÖTV indiriminde, vergi matrahı 46 bin liradan 70 bin liraya kadar çıkarıldı. Yine 8 bin lira ÖTV indirimi daha önce matrahı 4680 bin lira arasındaki araçlara uygulanırken, şimdi matrahı 70 bin lira ile 120 bin lira arasındaki araç alanlar 8 bin lira vergi indiriminden yararlanabilecek. Matrahı 80 bin lirayı aşan araçlarda uygulanan 3 bin liralık ÖTV indirimi ise artık matrahı 120 bin lirayı aşan araçlarda uygulanacak. Hazine 50 milyar TL BORÇ Arıyor Hazine, önümüzdeki üç aylık dönemde, toplam 52 milyar lira iç borç servisine karşılık, iç piyasadan 49.3 milyar lira borçlanacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, MayısHaziranTemmuz dönemi iç borçlanma stratejisi kapsamında Hazine; Mayıs’ta toplam 19.2 milyar lira iç borç servisine karşılık 18.8 milyar lira, Haziran’da toplam 11.4 milyar lira iç borç servisine karşılık 11.0 milyar lira, Temmuz’da toplam 21.4 milyar lira iç borç servisine karşılık 19.5 milyar lira iç borçlanma öngörüyor. Ahmet Kırman Massimo Gaiani Ahmet Kırman’a şövalye unvanı Şişecam Topluluğu Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü Prof. Dr. Ahmet Kırman, İtalya ve Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesine ve iki ülke arasındaki karşılıklı yatırımların geliştirilmesine verdiği değerli katkılardan dolayı İtalya Dışişleri Bakanlığı’nın önerisi ve İtalya Cumhurbaşkanlığı’nın kararıyla “İtalya Yıldızı” nişanı ve “Şövalye” unvanına layık görüldü. Nişanı İtalya Büyükelçisi Massimo Gaiani’den alan Kırman, üç kıtada 13 ülkede üretim, 150 ülkede de satış yaptıklarını belirtti. Kırman, İtalya’daki yatırımlarının da 120 milyon Avro’yu bulduğunu belirtti. l Ekonomi Servisi TOBB 75’inci yılını kutluyor Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve beraberindeki heyet, TOBB’nin 75. Genel Kurulu dolayısıyla Anıtkabir’i ziyaret etti. Hisarcıklıoğlu, Misakı Milli Kulesi’ndeki Anıtkabir Özel Defteri’ne şunları yazdı: “Sizler ülkemizi düşmanlardan temizleyip, bu ülkeyi kurarken aydınlık, uygar, güzel günlerin de temellerini attınız. Türk özel sektörü olarak bizlere düşen de harp meydanlarında kazanılan başarıyı taçlandıracak olan ekonomik mücadeleyi zafere ulaştırmaktır.” l Ekonomi Servisi 120 havayoluna Avrupa yasağı AB Ulaştırma Komisyonu güvensiz havayollarının listesini açıklayarak, 120 havayolu şirketiyle yolculuk yapılmaması konusunda yolcuları uyardı. Başlıca değişiklikler Moldova ve Angola’yı ilgilendiriyor. Angola ulusal havayolu şirketi TAAG Angola Havayolları ve Kasım 2008’den bu yana işletme kısıtlamalarına tabi olan Heli Malongo listeden çıkarıldı. Moldova için Air Moldova, Fly One ve Aerotranscargo dışındaki tüm taşıyıcılar, Moldova otoritesindeki güvenlik gözetimi eksikliği nedeniyle AB’ye giremeyecek. İTO, nisan ayında perakende fiyatların aylık olarak yüzde 2.81 arttığını açıkladı İstanbul’da enflasyon fırladı Ekonomik krizin önemli sonuçlarından biri olan enflasyon, halkın alım gücünü eritmeye devam ediyor. TÜİK’in Türkiye geneli için yarın açıklayacağı nisan ayı enflasyon rakamları öncesi, İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından hesaplanan ve yıllardır bir ön gösterge niteli ği taşıyan “Ücretliler Geçinme İndeksi” bunu bir kez daha teyit etti. İTO’nun 1995 bazlı verilerine göre İstanbul’da nisan ayında perakende fiyatları aylık bazda yüzde 2.81 artarken, yıllık bazda 19.06’ya yükseldi. Yıllık enflasyon mart ayında yüzde 17.74’tü. Nisan ayında ilk 4 aylık enflasyon yüzde 5.80 olurken, 12 aylık ortalama yüzde 16.63’ü gördü. Toptan Eşya Fiyatları İndeksi ise aylıkta yüzde 2.53, yıllıkta yüzde 24.08 oldu. Giyimde artış çok Perakende fiyatlar nisanda bir önceki aya göre, giyimde yüzde 10.09, kültür, eğitim ve eğlencede yüzde 4.22, gıdada yüzde 3.25, ulaştırma ve haberleşmede yüzde 2.37, ev eşyasında yüzde 1.72, sağlık ve kişisel bakımda yüzde 1.71, konutta yüzde 0.51 arttı. Öte yandan gıda grubunun detaylarına bakınca aylık en yüksek artışın yüzde 13.74 ile sebze meyvede olduğu görülüyor. Et, balık, tavuktaki artış da yüzde 4.22. Giyim grubundaki en yüksek artış ise yüzde 16.46 ile kumaşta. Bunu yüzde 12 ile kadın giyimi izliyor. Toptan fiyatlar açısından ise aylık fiyat artışları; madende yüzde 6.78, gıdada yüzde 3.8, inşaat malzemelerinde yüzde 3.43, kimyevi maddelerde yüzde 2.05 oldu. l Ekonomi Servisi Fed faizi değiştirmedi ‘sabırlı’ duruşunu yineledi ABD Merkez Bankası (Fed), politika faiz oranını beklendiği gibi yüzde 2.252.50 aralığında sabit tuttu. Bankaların Fed’de tuttuğu paraya uygulanan faizler ise 5 baz puan düşürülerek 2.35’e çekildi. Fed, gelecek için sabırlı kalmaya devam edeceğini yineledi. Ekonomik büyüme ve istihdam artışının beklenenden daha güçlü olduğunu belirten Fed Başkanı Jerome Powell, buna karşın enflasyonun beklenenden daha zayıf kaldığını söyledi. Fed Başkanı, bankanın yüzde 2’lik enflasyon hedefine bağlı olduğunu ifade etti. Çekirdek enflasyonda ilk çeyrekte yaşanan düşüşün beklenmedik bir durum olduğunun altını çizen Powell, bunun geçici unsurlardan kaynaklanıyor olabileceğini belirtti. Açıklamalarında küresel risklere de değinen Powell, Çin ve Avrupa’daki zayıf büyümeyi ve Brexit’e ilişkin belirsizliği işaret etti. Birçok önemli merkez bankasının fiyat hedeflerine ulaşmada zorluk çektiğini belirtti. Koç Ünivesitesi’nden Prof. Dr. Selva Demiralp, kararı “Fed politika metnindeki değişiklikler son gelen verilerdeki yorumlama güçlüğünü yansıyor: Güçlenen istihdam piyasasına karşılık zayıflayan enflasyon. Hem şahin hem güvercin revizyonlar bir arada” sözleriyle değerlendirdi. Küresel ekonominin seyri ve Türkiye gibi gelişmekte olan ülke ekonomilere sıcak para akışı açısından Fed’in faiz oranları önem taşıyor. Fed, küresel ekonomideki riskler ve ABD’de enflasyonun düşük kalması nedeniyle bu yıl faiz artışına gitmekten vazgeçmişti. l Ekonomi Servisi Köu1p3zrukünillüolumKğauenntyrdeoan. Hedef 1 milyon kişi Türkiye’nin en önemli rafting rotalarından biri olan Antalya’daki Köprülü Kanyon Milli Parkı içerisindeki Köprüçay, tatil için Antalya’yı tercih eden ve farklı heyecanları denemek isteyenlerin adresi haline geldi. Rafting heyecanını doyasıya yaşayan turistler, parkur süresince yüzme molası ve yemek molası veriyor. Yaklaşık 13 kilometre uzunluğundaki parkuru, 34 saatte tamamlayan adrenalin tutkunları, Köp rüçay’daki tarihi köprüde de fotoğraf çektiriyor. Beşkonak Karabük Turizmi Geliştirme Kooperatifi Başkanı Refik Armağan, mart ayının ortasından, havalar güzel gittiği takdirde 15 Kasım’a kadar bölgede rafting yapılabildiğini söyledi. Armağan, “Geçen yıl yerli ve yabancı 700 bin kişiyi ağırladık, bu yıl yüzde 30’un üzerinde bir artış bekliyoruz. Yani ziyaretçi beklentimiz bir milyona yakın” dedi. Akıllı fırınla ihracat da hızlanacak MEHMET KIZMAZ Davlumbaz üretimiyle Avrupa’nın ilk 5, dünyanın 10 üreticisi arasında olan Silverline Ankastre, kuruluşunun 25’inci yılında yaptığı 35 milyon TL’lik yatırımıyla akıllı fırın üretimine başladı. Yeni üretim hattının yıllık 500 bin adet kapasiteyle, şirketin “100 ülke ve 100 milyon dolar” ihracat hedefi için önemli bir kaldıraç olacağı nı vurgulayan Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Laçin, “Hedefimiz markalı fırın satışı gerçekleştirdiğimiz ülkelerde ilk 3’e girmek. İngiltere, Afrika, Amerika gibi yeni pazarlara da fırın ile girmek istiyoruz” dedi. S6 adı verilen akıllı fırın, cep telefonu aplikasyonu üzerinden kontrol edilebilecek. Hedef 600 milyon TL 70 ülkede faaliyet gösterdiklerini, 2018’i 43 milyon dolar ihracatla kapattıklarını ifade eden Laçin, bu yıl dolar bazında yüzde 17 büyüme hedeflediklerini anlattı. Almanya’nın davlumbaz pazarında ilk 3’te yer aldıklarını belirten Laçin, yurtiçinde de 36 mağaza, 200 satış noktası, 500’e yakın bayi ve 200’ü aşkın yetkili servisle tüketicisine ulaştıklarını belirtti. Laçin şöyle devam etti: “140 tescilli, 10 patentli ürüne ve 135 ülkede marka tes ciline sahibiz. Geçen yıl yüzde 24 artışla 455 milyon lira ciroya ulaştık. Bu yılki hedefimiz 600 milyon TL. Geçen yıl 1 milyon 360 bin adet olan ürün satışını bu yıl 1.5 milyona çıkaracağız.” Şirketin istihdamı ise 1800 kişi. l AMASYA Mustafa Laçin Küresel terörizm ‘Vilayeti Türkiye’ IŞİD liderinin, tam da dünyada terörist saldırıların yeniden artmaya başladığı bir dönemde yayımlanan video mesajı Trump yönetiminin “IŞİD bitti” iddiasını kesin bir biçimde yalanlıyor. IŞİD liderinin bu video mesajında Türkiye’yi bir IŞİD vilayeti olarak tanımlaması da ayrıca üzerinde önemle durulması gereken bir gelişme. Küresel çapta terör ve bir kısırdöngü “Küresel Terörizm Veri Tabanı”, 20102014 arasında hızla artan terörist saldırılarının, saldırılarda ölenlerin sayısında 2014 yılından 2017 yılına kadar belirgin bir gerileme olduğunu gösteriyor. Ne yazık ki 2018 yılı için veriler KTVT’de yok. Ancak, çeşitli yayınlarda, birçok yorumcu bu yılın başında, “gerileme 2019 yılında da devam edecek mi” diye soruyorlardı. Ne yazık ki, bu yıl bir yeniden tırmanma eğiliminin şekillenmeye başladığını düşünmek olanaklı. Dahası bu kez, son bir yıl içinde beyaz üstünlüğünü savunan faşist militanların gerçekleştirdiği eylemlerde belirgin bir artış var. Geçen yıl ekim ayında ABD’nin Pittsburg eyaletinde bir sinagoga yönelik silahlı saldırıda 11 Musevi yaşamını yitirmişti. Yeni Zelanda’da Christchurch kasabasında Müslümanları hedef alan saldırıda 49 kişi yaşamını yitirdi, onlarcası yaralandı. Pazartesi günü California San Diego’da bir sinagoga yönelik silahlı saldırıda bir kişi öldü. BBC, ABD’de en son verilerin Yahudi düşmanı saldırılarda 2017’de yüzde 57 artış olduğunu aktarıyordu. CNN’nin aktardığı bir grafik son yıllarda nefret suçlarının sürekli artığını gösteriyordu. ABD’de resmi ideolojisi, beyaz üstünlüğü ideolojisini benimsemiş kişilerin silahlı saldırıları terörizm olarak tanımlanıyor. Bu kavram yalnızca İslamcı saldırganların eylemleri için kullanılıyor. Ancak, Yeni Zelanda’daki saldırı ve saldırganın yayımladığı “manifesto”, ırkçılıkla, radikal dinciliğin örtüşmeye, “cihat” ya da daha uygun bir kavram kullanırsak bir tür “haçlı seferi” ruhunun şekillenmeye başladığını düşündürüyor. Dahası, Sri Lanka’da gerçekleşen İslamcı terörist eylemin gösterdiği gibi, günümüzde, dinci (Hıristiyan, Müslüman, Budist) terör eylemlerinin birbirini besleyen bir kısır döngü yaratmaya başladığı görülüyor. Al Bağdadi’nin videosunda “Cihat kıyamete kadar sürecek” sözleri, bu “kısırdöngünün” daha uzun süre, belki de güçlenerek gündemde kalacağını da düşündürüyor. Ama biz unutmadık O video mesajında, IŞİD söyleminde, “Türkiye Vilayeti” ifadesinin ilk kez dile getirilmiş olması bizim açımızdan daha acil bir soruna işaret ediyor. Uzmanlara göre IŞİD “vilayet” kavramını, bir üssü, örgütlenmesi olan, faaliyet alanı olarak tanımladığı bölgeler için kullanıyor. Böylece Bağdadi, önümüzdeki dönemde, IŞİD’in faaliyetlerinin Türkiye’de yoğunlaştırmayı planladığını da açıklamış oluyor. On yedi yıllık yönetimleri sırasında, cehaleti yücelten, bir talan düzeni inşa eden toplumsal mühendislik projelerinin, Davutoğlu’nun kanlı bir fiyaskoya dönüşen Suriye politikasının bir sonucu olarak ülkeyi, ekonomik ve toplumsal bir kırılma noktasına taşımış siyasal İslam’ın yazarları, Bağdadi’nin açıklamasının yine “yabancı güçlerin Türkiye’ye, daha doğrusu onların rejimine karşı” bir komplosu olarak görülmesini istiyorlar. Belli ki bu tipler, Suriye iç savaşının en yoğun, IŞİD’in en etkin olduğu dönemde, Türkiye topraklarının, “öfkeli gençlere” hizmet veren bir cihatçı militan taşıma hattına dönüştüğünü, birçok Müslüman gencin Avrupa’dan gelip, IŞİD’e katılmaya Türkiye üzerinden gittiğini, dinci güruhların yürüyüşlerinde IŞİD bayraklarının açıkça sergilendiğini, serbestçe faaliyet gösteren IŞİD dükkânlarını şimdi unutturmaya çalışıyorlar. Ancak, yarın bu ülkede, bu derin ekonomik kriz ortamında, bir de IŞİD bir takım eylemler gerçekleştirirse, bu eylemlere uygun maddi ve psikolojik zemini, her seçimde ülkeyi, AKP’ci Müslümanlar ve “laikçi ötekiler” olarak bölen, muhalefet partisine yönelik linç girişimini adeta meşrulaştıran, saldırgandan kahraman yaratan aklın ve nefretin, hazırlamış olduğunu biz unutmayacağız. Su ürünleri eğitimi alan gençlere destek Metro Türkiye, Beykoz Barbaros Hayrettin Paşa Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ile imzaladığı protokol kapsamında “Su Ürünleri Bölümü” öğrencilerine eğitim ve kariyer imkânı sağlayacak. 10, 11 ve 12. sınıfa yönelik program, uzmanlaşmış insan gücünü iş hayatına hazırlamayı ve balık reyonları için geleceğin yöneticilerini yetiştirmeyi amaçlıyor. İnsan Kaynakları Direktörü Esra Daver, “Biyoçeşitliliğin korunması için çeşitli çalışmalar yürütüyoruz. Su Ürünleri Bölümü öğrencilerinin de bu farkındalığa sahip olmaları, denizlerimize, bu çeşitliliğe sahip çıkmaları geleceğimiz için büyük önem taşıyor” dedi.