Katalog

10 12 MAYIS 2019 PAZAR BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördününüz, “Diz Boyu Papatyalar”, “Yürekte Bukağı” gibi öykü kitaplarıyla tanınmış yazarımız... Evrensel gerçeği bir mantık birliği içinde gören öğretilerin genel adı. 2 Hitit... 19222013 yılları arasında yaşayan ünlü tiyatro sanatçımız... Üzütü parfüm sanayisinde kullanılan sarısabır bitkisine verilen ad. 3 Türk müziğinde bir makam... Sıkıntı, gam... Polkayı andırır bir dans... Suriye ve Ürdün’de yaşayan bir dağkeçisi. 4 Birbirine çok benzeyen iki şeyden her biri... Hz. Muhammed’in bayraklarından birinin adı... Etiyopya’nın para birimi... Ayakkabıcılıkta sayanın üstüne yerleştirilen parça. 5 Torpidolara karşı ve daha başka işler için gemilerde kullanılan halattan örülmüş ağ... Eski dilde aslan... Gerçekte öyle olmadığı halde, öyle olduğu varsayılan. 6 Bir resmi sulandırılmış renklerle boyama ya da gölgeleme biçimi... Öznenin dış dünyayla ilişkiyi reddederek kendi iç dünyasına kapanması. Bir yırtığı kapatmaya yarayan parça... Tavlada “iki” sayısı. 7 Halk şairi... “Sövgü, küfür” anlamında argo sözcük... Eski Mısır’da yeni yıl bayramı... ABD basketbol ligini simgeleyen harfler. 8 Toplardamar... Hayvanların barındığı avlu... Kütahya ilinde bir baraj... Eski bir uzunluk ölçüsü birimi. 9 “Aşkına düşeli bana uzak” (Âşık Veysel)... Kayseri’nin eski adlarından biri... Halojenler grubunun dördüncü ametali olan yalın cisim... Ortaçağda Avrupa’da egemen sınıf içinde toplanan bir ödenti. 10 “Şiir söylerim saadete / Odama misafir olduğun gece” (C.S. Tarancı)... Konya’nın Derebucak ilçesinde bir mağara... Bir bağlaç. 11 Türk müziğinde 28 zamanlı, 18 vuruşlu büyük bir usul... Kuş yuvası... Bir şeyin erebileceği uzaklık; menzil. 12 Yalova ilinde bir şelale... Titan elementinin simgesi... Kadın hapishanesi. 13 Demir çubuk... Mimarlıkta bir işlevi karşılamak için ya da süslemek amacıyla duvar içinde bırakılan girinti... Azerbaycan kökenli bir halk oyunu... Yemek. Bu haftaki bulmaca ödülü Halkların Rus Devrimi Tarihi Neil Faulkner Yordam Kitap 28 NİSAN 2019 1726 KAZANANLAR: Yıldız Özyalçın, Ufuk Kocausta, Elif Akyüz, Orhan Manyaslı, Nurcan Işık Tezel, İSTANBUL, Kemal Ateşli, SAKARYA, Barış Koşar, ESKİŞEHİR, Veli Yel, Tuncay Atman, Edip Cangönül, Ertan Altınörs, İbrahim İçöz, Hatice Yıldıran, İZMİR, Yener Toprak, İlker Bozkır, Ercan Erdoğan, Nevzat Varhan, ANKARA, Cevat Bayhan, KIRKLARELİ, Mustafa Elvan, Ömürden Sezgin, SAMSUN, Emin Sevinçer, BARTIN, Bilge Temur, KOCAELİ, Erkan Baktıroğu, ESKİŞEHİR, Emel Çalar Aras, ORDU, Erkan Yıldırım, BARTIN Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle bulmaca@cumhuriyet.com. tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 28.04.2019 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Ahton Çehov’un Seçme Oyunlar Üç Kızkardeş&Vişne Bahçesi (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 GÜL S E R EN S ADAK SURD İ N 2US E KABA SARAŞURA N İ 3 ARAK MAMAK AME R PASA 4 TÜLÜTABAK OK YA S AVUL 5 E BOLA İ ZM İ HLAL EN LA 6 L İ S ANU L L AH IR UR HAM 7 L AR K ANTA AGR E GA İ 8İÇ İ F RAĞ İ RON İ N İ LOT 9 P ONZ A M I T R I P MÜD D R 10 A R E M R E M H A T A Y İ İ T İ NA 11 Ş A T AKAL EM LA E P İ ZOT 12 A B İD NİM A LAF ME Z E 13 A T L A S S İ RK ENG E B İ N Ş 14 A Ş I YARA S A S IR 15 L RB B OM K İ NZ İ 16 P A M U C A K BUT E P 17 A L A L A H Z E R K U P 18 M A Ş SAR İ S SA Lİ 19 I R I M T O R N İ S T A N 20 Ş A K A K LA İ TAKA 14 Bir ağacın dibinden süren ince dal... Madencilikle ilgili kuruluşumuzun kısa yazılışı. 15 Filipinler’de yaşayan bir halk... “Neşve tahsil ettiğin sâgar da senden gamlıdır / Bir dokun bin işit kâsei fağfurdan” (Âli Efendi). 16 Yahudi inancında mihraba verilen ad... Batı Sahra devletinin başkenti. 17 Uygun, yaraşır... Mersin’in Silifke ilçesinde antik bir kent... Babillilerin sıvıları ölçmekte kullandıkları, “eşek yükü” anlamına gel hacim ölçüsü birimi. 18 Afrika’da, yerliler arasından toplanarak oluşturulan yedek askeri güç... Vilayet... Osmanlılarda acemi ocağına bağlı olanlara verilen ad... İlaç. 19 Azerbaycan’ın plaka kodu... Küçük çocukları korkutmak için uydurulmuş yaratık... Bir borcu azar azar ödeyerek kapatma. 20 Küçük tekne kaptanı... “Fuzuli rindi şeydâdır halka rüsvâdır / Sorun kim bu ne sevdadır bu sevdadan usanmaz mı”... Bir nota. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 1963’te yaptığı yolculukla uzaya çıkan ilk kadın olan Rus kozmonot... Küçükayı takımyıldızına eskiden verilen ad. 2 Ispanakla yapılan yemek... “Ağaçsansarı” da denen memeli bir hayvan... 17251805 yılları arasında yaşayan ve özellikle portreleriyle tanınan Fransız ressam. 3 “İçimde kokulu / kızıl bir gül gibi duruyor zaman” (Nâzım Hikmet)... Bir işin gerçekleştirilmesi için uyulması tasarlanan düzen... Adını İbni Rüşd’den alan ve “İnsan aklıyla Tanrı aynı şeydir, ruh ölümlüdür” gibi düşünceleri savunan öğreti. 4 Amerika’nın tropikal bölgelerinde yaşayan iri gagalı bir kuş... Kimi Türk topluluklarında ve İran’da kullanılan bir soyluluk sanı... Güney Amerika’da yaşayan, devekuşuna benzer uçamayan bir kuş... Akıl. 5 Anlamlı iz... Şarap mahzeni... “Bir ölmüş diyeler / Üç günden sonra duyalar” (Yunus Emre)... Tavuğun istenilen yere yumurtlamasını sağlamak için kullanılan beyaz taş... Parola. 6 Hafif ve tatlı sabah rüzgârı... Uyarı... At sürerken kullanılan değnek... Osmanlılar döneminde Romanya halkına verilen ad. 7 Şaşılacak kadar çirkin olan şey... İran’da hüküm süren ve Büyük İskender’e yenildikten sonra dağılan eski Pers hanedanı... Seryum elementinin simgesi. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... 8 Çin felsefesinde yaşamın bütün yönlerini kapsayan iki karşıt güçten dişil olanı... Yeniçeri ocağının, padişahın muhafızlığını yapan asker sınıfı... Katı kayaçların fiziksel ve kimyasal nedenlerle değişime uğramaları. 9 Şöhret... Son derece kavgacı olan gözde bir akvaryum balığı... Safran, amber ve misk karıştırılarak yapılan güzel bir koku... Karakter. 10 Şeker ve nişastayla yapılan bir tatlı... Güzel sanat... Tarla sınırı... Yahudilerin üç temel yazı dilinden biri olan ve “Yahudi Almancası” da denen dil. 11 Soğukta burularak dayanım gücü yükseltilmiş özel beton çeliği... Afrika’da bir ırmak... Türkiye’nin plaka kodu... Karatedeki yarışma dallarından biri. 12 Devleti toplumun hamisi sayan anlayış... Bir soru sözü. 13 Kars’ın doğusundaki ünlü eskiçağ kenti... Adriya Denizi’nde kullanılan, büyük ve çok hafif gondol... Geleneksel Japon şarkılarına verilen ad... Brezilya’nın para birimi. 14 Bir tür kısa ney... Osmanlılar dönemin de Limni Adası’nda çıkarılan, zehirlenmelere ve vebaya karşı kullanılan çok değerli bir toprak. 15 Lavrensiyum elementinin simgesi... Barındırma... Büyüme, gelişme. 16 Mahkeme sonucunu gösteren resmi belge... Hindistan’da berberleri kapsayan kast... “ gelir biter muhabbet / şarkılar susar heves kalmaz” (Attilâ İlhan). 17 Tropikal Amerika’da yetişen ve özütü hekimlikte kullanılan bir çalı... Bir tembih sözü. 18 Bildirme yazısı... Birdenbire ortaya çıkan tehlikeli durum. 19 Büyük balıkları tutmakta kullanılan, ucu iğneli kurşun parçası... Çıplak toprak... Osmanlı Devleti’nde iki alaydan oluşan askeri birlik. 20 Değme, dokunma... Çıplak vücut resmi... Bolkar Dağları ile Aladağlar kütlesini birbirinden ayıran tektonik kökenli çukur alan. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com Hangi Empas Geçen Haftaki Problemin Çözümü (201918) imp herkes ¦ A865 ¦ AR9 ¦ 1043 ¦ A76 Tüm Şanslarınızı Kullanın ¦ A10 imp ¦ 9432 DB zonda ¦ RD65 ¦ V73 ¦ RV742 ¦ 73 ¦ 97 ¦ RV84 Batı Kuzey 1¦ kontr Pas 4¦ Doğu Pas Herkes Pas Güney 3¦* * Burada 2¦ dörtlü, 3¦ beşli pik gösteriyor. (811 puan) Batı ¦A atak etti ve RD ile devam etti. (Doğudan 2,6,5) Oyunu nasıl planlarsınız? “Hep felaketler benim başıma gelir.” Diyen Karapet, İğrenç Domuz’a dert yanıyor: %88’e oynuyorum, yine batıyorum. Hangi el? 8 numara, hem ¦Damını düşüremedim hem de trefl empasım tutmadı. Ben empas attım, yaptım! Nasılll? Benim empaslarım %100’dür! E tutmuyor ki??? Pik empası attım. Dokuz sayan pike mi empas attın? Evet, üçüncü karoya çaktıktan sonra AR körü çekip küçük köre çaktım, ¦Asına gidip pik çevirdim ve şu durumda Doğu uyunca empas attım. ¦ 865 ¦ ¦ ¦ A76 ¦ ¦ ¦ V8 ¦ D1032 ¦ D9 ¦ V10 ¦ ¦ 95 ¦ RV ¦ ¦ ¦ RV84 Empasım tutarsa pik vermeyeceğim, tutmazsa Batı’ya el çaka yer çaka gelecek ya da ¦D’ın altından oynayacak. İki durumda da oyunu yapıyorum. İşte diğer eller: ¦ 10 ¦ D82 ¦ ARDV8 ¦ D1032 ¦ D93 ¦ V10654 ¦ 652 ¦ 95 Victor Mollo’nun şaheseri Hayvanat Bahçesinde Briç’ten. ¦ RD64 ¦ ARV ¦ AV10987 ¦ Kuzey Güney 1¦ 1¦ 2¦ 4¦ 4¦ 4¦ 4SA 5¦ 7¦ Kritik bir granşleme, atak ¦R. Nasıl oynarsınız? Olası bir kör kaybınız var, RD Doğu’da ise empasla bu kayıptan kurtulabilirsiniz. Bir olasılık da ¦Vale ye empas atmak ve eldeki RD pike yerden iki kör atıp ¦Valeye yerden çakmak. Hangi empasın tuttuğunu bilirseniz kontratı yaparsınız, ancak yanlış empası atarsanız batarsınız. Öneri: Buradaki gibi kontratınız bir Damı veya bir Valeyi bulmaya bağlı ise önce Damı aradığınız ren gin AR’sını çekin. Dam düşerse başka şeye ihtiyacı nız kalmaz, düşmezse diğer renkteki Valeye empas yaparsınız. Bu oyunun şansı %70’tir. Eğer pikler el de RD64 yerine RD94 olsaydı bu durumda önce ARD piki çekip Valeyi düşürmeye oynamak, Vale düşmez se kör empası yapmak gerekecekti. Bu durumda şans daha yüksek: % 87. İşte diğer eller: ¦ V832 ¦ D87 ¦2 ¦ RD1042 ¦ 975 ¦ 1065 ¦ 43 ¦ A9865 Haftanın Problemi (201919) ¦ A32 ¦ ARD93 ¦8 ¦ D432 ¦ DV65 ¦V ¦ AD10 ¦ ARV65 7¦ oynuyorsunuz. Batı ¦8’lisini atak etti. “Ruanın altından çıkacak hali yok!” dediniz ve yerden Ası koydunuz. Doğu 10’luyu verdi ve yerden çevirdiğiniz trefle de ¦4’lüsünü attı. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ En İyi GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Emanuel Lasker, iyi bir hamle bulduğunuza inandığınız anda daha da iyisini arayın demiştir. Doğrunun göreceli hale geldiği toplumlarda tehlike başlar. Kimine göre en iyi federasyon içinde kaldığı kurum haline gelir, kimi en kötü organizasyonun aileleri sömürdüğünü haklı olarak savunurken kendi de aynı hizmet için köşe başında otel kapatır. Kadroların değişiminde mevki, akşam yatıp sabah en iyi olarak kalkmakla verilir, kriter yoktur. Oyuncu seçiminde yine haklı olarak şeffaflık isteyen, bir Bakü seyahatine tav olurken, bir başkası da ailesini Çubuk Mütarekesi’yle komple maaşa bağlatır! En büyük karşıt (!), Makropulos’a verdiği sözle şartlı olarak artık muhalefet yapmayacağını bile açıklayabilir. Eskiden satrançta iyinin tarifi Büyük Usta, onun da tarifi turnuva kazanandı. Şimdiki organizatörler oyuncu listesini en iyilere göre değil en kolaylara göre yapmakta: Konumumuz Manisa’da düzenlenen bir başka Şeveningenden: Kadir Akın(2033)GM Mihail Simantsev(2395) oyununda hamlede olan Siyahların kötü er yapısıyla kesinlikle piyon finaline girmemesi gerekir. 1... b5 Vezirleri oyunda tutacak hamlelerin başında gelirken 1... Vc7?? 2.Vf4 Vf4 3.Şf4 Şf6 4.Şe4 Şe7 5.Şe5 Şd7 6.b5 Şe7 7.f4 Şd7 8.g4 Şe7 9.h4 Şf7 10.Şd6 Şf6 11.h5 Şf7 12.g5 Siyah terk eder. 10 Şeveningen’in en iyi organizasyon biçimi olarak addedildiği yerde, aleni şikeden ceza almış IM Morçiyaşvili’nin liglerde kapı şılan en iyi oyuncu haline gelişi yadırganmamalı. Fakat beni her zaman eşyanın tabiatına aykırı sonuç ve çıkışlar şaşırtmıştır. 2015’te Sırbistan’ın Niş kentinde uluslararası turnuva kazanan bunun üzerine neden 2 sene tek bir turnuvada oynamaz, 2012’de İstanbul Açık’ı alan satrancı neden bırakır, 2017’de GM olan bu sene neden kariyerinin sonuna geldiğini ilan eder diye sorarsanız cevaplarını doğanın yazılı olmayan kurallarında arayınız! Tabiat ancak bazı insanlara kabiliyet bahşeder ama bana göre herkesi kendi dönemi içinde incelemek gerekir. Bugünün isimleri ve şartlarıyla geçmişi değerlendirmek yani anakronizme düşmek şarlatanlıktan başka bir şey olmaz. Artılar ve eksilerin muhasebesini tarihçiler bile değil ancak tarihin kendisi yapabilecekken, Lilyental’den tarihi bir anı: 1936 Moskova devrin dünya şampiyonu adaylarını bir kez daha biraraya getirirken Botvinnik, Flohr, Eliskases ve hatta SSCB bayrağı altında oynayan Emanuel Lasker’in önünde turnuvayı kazanacak olan Capablanca çift turlu Bergerin 17. turu öncesi otelin berberinde karşılaştığı Lilyental’e beraberlik teklif ederken oyunun senaryosunu da çizer: 4 at ve Fc6,Fc3 ile gelecek mutlak eşitlik tiyatronun özeti: Andor LilyentalJose Raul Capablanca, Moskova 1936,4 At Partisi 1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Ac3 Af6 4.Fb5 Fb4 5.00 00 6.d3 d6 7.Fg5 Fc3 8.bc3 Ve7 9.Fc6?! bc6 10.h3 h6 11.Fe3 Fe6 12.c4 c5 13.Kb1 Kab8 14.Ad2 g5! 15.Ve2 Şh7 16.Kb8 Kb8 17.Kb1 Kb1 18.Ab1 c6 19.Ac3 Vb7 20.Vd1 Ad7 21.Vb1 Beraberlik.0,50,5 Bu oyunla turnuvada ilk beşe girmeyi garantileyen “Lili” satrancın patronu Komiser Krilenko’ya parti hakkında ne düşündüğünü sorar sormaz cevabını alır: “4 At,2 Eşek!” Zamanında Tanrının satranç oynaması için dünyaya indirdiğine inanılan Capa’dan en hakir görülen Şampiyon Euwe’ye dek herkes kendi devrinin kralıydı. Ben şahsen bugünkü Carlsen’in 1930’larda en iyi dönemini yaşayan Alekhine’i, Euwe’nin başardığı gibi bir unvan maçında yenebileceğine emin değilim. Alekhine, Botvinnik ve Fischer ödün vermedikleri fikirleriyle hatırlanacakken yine de Sezar’ın hakkını Sezar’a vermeyi ihmal etmeyelim: GM Carlsen(2875)GM So (2754), Abican (Rapid) 2019, Kabul Edilmeyen Vezir Gambiti 1.c4 e6 2.Ac3 d5 3.d4 Af6 4.cd5 Ad5 5.e4 Ac3 6.bc3 c5 7.Kb1!? (Bu hamle ve a3 oyunu 7.Af3 cd4 8.cd4 Fb4 ile YarıTarrasch’a götürmez.) Fe7 8.Af3 00 9.Fe2 b6 10.00 Fb7 11.Vd3 Ad7 12.Ke1 Kc8 13.Ff4 Af6 14.Fd1! Ah5 15.Fd2 Vc7 16.Ag5? (16.g3 Af6 17.Ff4 normali.) Af4 17.Vg3 Ag6 18.Vg4 Fg5 19.Fg5 cd4 20.cd4 Vc3 (Siyah er kazandı.) 21.Fb3 Vd4 22.Kbd1 Ve5 23.h4 h6 24.Fc1 h5 25.Vg5! Vg5 26.Fg5! Beyazın d hattını denetlemesiyle birlikte Carlsen Humması başlıyor.26...Kc7 27.f4 Fc8!? (27... Kfc8 28.f4 Ae7) 28.Kc1 Kb7 (28... Kc5!?) 29.Kc3 Şh7 30.Kec1 Fd7 (30...f6 31.Kc8 Kc8 32.Kc8 fg5 daha doğal.) 31.Kc7 Kc7!? (31... Kfb8 32.e5 sonrası tehdit 33.Fd1!) 32.Kc7 f6 33.Kd7 fg5 34.fg5 Ah4 35.Fe6 Şg6 36.Ka7 Şg5? (36... Kf4!=) 37.Kg7! Şf6 38.Kg8 (Bu basit hamleyi gözden kaçıran Wesley So demoralize oluyor.) Ag6?? (39...Kg8 40.Fg8 Ag6 41.Şf2 Şe5, santralizasyon ve azalan materyal Siyaha hâlâ beraberlik şansı tanırdı.) 39.Kf8 Af8 40.Ff5! Siyah terk eder çünkü 90’a girmiş Atla kayıp piyon finali kaçınılmaz hale gelmiştir. 10