Katalog

10 1 MAYIS 2019 ÇARŞAMBA DOLAR avro sterlin FAİZ EDİTÖR: SERHAT ALİGİL TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA ALTIN CUMHURİYET EkonoMi ALTIN 24 AYAR 5.9630 1.7 kuruş 6.6940 5.6 kuruş 7.7830 9.3 kuruş 23.95 1.07 puan 95.415 88 puan 1647.13 8.95 lira 245.38 1.33 lira Rezervlerin neden olması gerekenden 20 milyar dolar düşük olduğu sorusu yanıtsız kaldı Merkez tatmin etmedi Milliyetçi, Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, piyasaları bir aydır endişelendiren rezerv sorularına karşı sadece ‘brüt’ vurgusu yaptı. Yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 14.6’da sabit. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya’nın merakla beklenen dünkü açıklamasından bankanın döviz rezervlerine ilişkin sorulara yanıt çıkmadı. 1 Mart’ta 35.2 milyar dolar olan TCMB’nin net döviz rezervinin 19 Nisan’da swap (döviz TL takası) işlemleri hariç 14.9 milyara neden gerilediğine ilişkin sorular yanıtsız kaldı. Yılın ikinci enflasyon raporu bilgilendirme toplantısında konuşan Çetinkaya, “Rezerv yeterliliğinde bir bozulma yok, önemli olan net değil brüt rezervler” vurgusu yapmakla yetindi. İstanbul’da yapılan basın toplantısında Çetinkaya, ekonomistlerin ve gazetecilerin rezerv konusundaki ısrarlı sorularına karşı rapordaki ilgili kutuyu işaret etti ancak söz konusu kutuda da somut bir açıklama yer almadı. Ek sıkılaştırma Toplantıda yanıtı merak edilen bir diğer soru, bankanın geçen haftaki Para Politikası Kurulu (PPK) metninden “gerekirse ek sıkılaştırma yaparız” ifadesinin çıkarılmasının kısa vadede bir faiz indirimi sinyali olup olmadığıydı. Çetinkaya, ilginç bir değerlendirmede bulunarak “Bunun kısa vadeli yön değişiminden ziyade yapısal bir yaklaşımı yansıttığını” söyledi. Çetinkaya, PPK metninden çıkardıkları söz konusu ifadeleri, toplantıda kullanarak “Enflasyon görünümünde belirgin bir gelişme sağlanıncaya kadar sıkı duruşun korunacağını ifade ediyoruz ve sonrasında yapısal bir ifade olarak bakıyoruz. Bu elbette kendi içerisinde, yukarı yönlü riskler gerçekleştiğinde, para politikası kurulunun bu konuda bir ihtiyaç gördüğü anda ilave sıkılaştırma da gerçekleştirebileceğini ifade ediyor” dedi. Enflasyon tahmini Kur, enerji ve gıda fiyatlarındaki artışa rağmen, TCMB yıl sonu enflasyon tahminini değiştirmedi. Banka, 2019 sonu için gıda enflasyonu tahminini yüzde 13’ten yüzde 16’ya yükseltirken, 2020 yılı sonu gıda enflasyonu tahminini yüzde 10’dan yüzde 11’e yükseltti. Bankanın petrol fiyatlarına ilişkin varil başına 2019 ortalama tahmini 63.1 dolardan 67.2 dolara yükseldi. Çetinkaya, enflas Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, İstanbul’daki toplantıda rezervdeki dalgalanmanın istisnai olmadığını öne sürdü. Kurun ateşi sönmüyor Dolar/TL kuru 5.9849 ile yılın en yüksek seviyesini gördü. TL’nin yıl başından bu yana dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 11.6’yı buldu. Avro/TL kuru da 6.7012 seviyesini gördü. İngiliz Financial Times gazetesi, dünkü toplantının rezerv konusundaki kaygıları gideremediğini yazdı. Gazeteye görüş veren Nomura ekonomisti İnan Demir, bankanın swap kullanımı ve rezerv düzeyi konusunda yeterli açıklama yapmadığını, piyasanın sorularına yanıt vermediğini ve hayal kırıklığı yarattığını söyledi. GCM Yatırım’dan ekonomist Enver Erkan da gıda enflasyonunun yüzde 30’lara yakınsadığını hatırlatarak “Tahminler iyimser olarak değerlendirilebilir” değerlendirmesinde bulundu. Gedik Yatırım’dan Beste Naz Süllü de Merkez’den sorulara net yanıt çıkmadığını belirterek “Enflasyon hedeflerinde gerçekçi yaklaşılmadığı konusu cuma günü açıklanacak ÜFETÜFE verisi sonrası daha da belirgin hale gelebilir” dedi. yon beklentilerinin bulunduğu yüksek seviyeler, finansal piyasalarda gözlenen oynaklık, farklı sektörlerde birikmiş maliyetler ve fiyatlama davranışlarına ilişkin belirsizliklerle enflasyon görünümüne ilişkin risklerin de vam ettiğini bildirdi. Bunlara rağmen, TCMB 2019 sonu enflasyon tahminini değiştirmeyerek yüzde 14.6 seviyesinde bıraktı. TCMB, 2020 sonu enflasyon tahminini yüzde 8.2’de sabit bıraktı. l Ekonomi Servisi Banka kârında sert düşüş Bankacılık sektörünün ilk çeyrekte net kârı yüzde 12 azalarak 12.3 milyar liraya geriledi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun verilerine göre sektörün kredileri geçen yıl ilk çeyreğe göre yüzde 15 artışla 2.5 trilyon lira olurken, mevduat ise yüzde 24.2 artışla 2.2 trilyon liraya ulaştı. Sektörün aktif büyüklüğü 4.1 trilyon lirayı buldu. Bankacılık sektörünün 2018 Mart ayında yüzde 2.90 olan takipteki kredi oranı bu yıl yüzde 4.04’e yükseldi. Kredi artışı TL’yi vuruyor Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), Türkiye’de büyümenin fazlasıyla banka kredilerindeki artışa bağımlı olduğunu, 2018’in ilk çeyreğindeki kredi büyümesinin de TL’deki değer kaybında etkili olduğunu öne sürdü. Başekonomist Robin Brooks, iki yıl önce Kredi Garanti Fonu kefaletiyle imza atılan kredi büyümesinin de cari açığı sürdürülemez seviyeye çıkararak TL’deki çöküşte etkili olduğunu, 2018’in ilk yarısında da kredi genişlemesine gidildiğini vurguladı. muhafazakâr Doğru değerleme yapabilmek için, milliyetçilik, muhafazakârlık kavramlarını tanımlamak; kendilerini milliyetçi, muhafazakâr olarak nitelendiren kişilerin, grupların tanımlara uyum gösterip göstermediklerini irdelemek gerekir. Etiketlerin yanıltıcı olmaması için taşıyanların gerekli nitelikleri yansıtması gerekir. Milliyetçilik, etnik ayrımcılık, ulusal üstünlük savı değildir. Milliyetçilik kavramının çok daha iyi açıklanabileceğinin bilincinde olarak, milliyetçiliğin genel öğelerini belirtmeye çalışayım. Milliyetçiliğin temeli, ana öğesi siyasal ve ekonomik bağımsızlıktır. Ülke yönetimine ilişkin kararların dış etkilerden, telkinlerden bağımsız olarak, ülke vatandaşları, onların meşru temsilcileri tarafından alınması, izlenecek politikaların özgürce, serbestçe belirlenmesidir. Özgür yaşamak, özgürlük savaşımı, mücadelesi milliyetçiliğin en belirgin göstergesidir. Ulusal, toplumsal çıkarları ençoklamak, korumak milliyetçinin ana amacı, ülkeye özveri ile hizmet temel kişisel güdüsüdür. Milliyetçi antiemperyalisttir, küreselleşme yaftası altında emperyal güçlerin egemenliğine başatlığına karşıdır. Ulusal çıkarları koruyan üniter devlet yapısını savunur. Bir dış gücün üstü açık veya kapalı kolonisi olmayı kesinlikle reddeder. Milliyetçi, ülkenin onurunu, saygınlığını ne pahasına olursa olsun cesaretle korur. Mustafa Kemal Atatürk, milliyetçiliğin tüm niteliklerini, vasıflarını taşıyan gerçek milliyetçidir. Emperyal güçler, gerçek milliyetçilerin kendi emellerine engel olduğunu bildiklerinden, ulusalcı akımları, kendi çıkarları doğrultusundan yönlendirmek, mecrasını değiştirmek için, kukla, düzmece milliyetçiler sahneye sürerler. Amaç, milliyetçiliği emperyalizme karşı bir güç olmaktan çıkararak, kitleler için hedef şaşırtmaktır. Gerçek milliyetçilikle düzmece milliyet çiliği ayırt etmek gerekir. Gerçek milliyetçi Tur operatörleri otellerle anlaşma yaparken haksız rekabet yaşandığını belirtti özverilidir, kişisel maddi, politik çıkar gözetmeden, külfetine de katlanarak ül Turizmci tekelden şikâyetçi keye hizmet etmeye çalışır. Ülkeden ne alıyorum hesabını yapmadan, ülkeye ne veriyorum güdüsü ile hareket eder. Lafla, sözel olarak, şeklen değil, yurtseverliğini eylem olarak gerçekleştirir. Can Akın Çağlar Düzmece milliyetçi ise ülkenin, toplu ’Daha fazla fon için çalışıyoruz’ Tur operatörlerinin otellerle anlaşma yaparken haksız rekabete maruz kaldıkları rulmuyor” dedi. Yücel ayrıca, TURAD’ı kapatma kararı aldıklarını açıkladı. mun çıkarı söylemi altında kendi kişisel maddi, politik çıkarını gözetir, sözleriyle eylemleri tutarlı değildir. Zaman aralıklarıyla zıt yönde davranışlar gösterir, söylemleri dahi birbirini nakzeder, bozar. Türkiye Sigorta Birliği’nin (TSB) Olağan Genel Kurul’unda konuşan TSB Başkanı Can Akın Çağlar, sektörün emeklilik fonları dahil ekonomiye toplam 148 milyar lira fon sağladığını belirterek “Bu fonların büyüklüğü de milli gelirin yüzde 4.2’sine ulaşıyor. Bizler de ekonomimize daha fazla fon sağlamak ve sigortalılık oranlarını artırmak için çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz” dedi. Sektörün 2018 yılında toplam 36 milyar TL tazminat üstlenerek hem vatandaşların yanında olduğunu hem ekonomiye desteğini sürdürdüğünü ifade eden Çağlar, toplam 54.7 milyar TL olan ulaşan prim üretiminin ise milli gelirin yüzde 1.36’sına denk geldiğini vurguladı. l Ekonomi Servisi Otellerde doluluk düştü oda fiyatları yükseldi Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB), geçen ay otel doluluklarının yüzde 5 azalarak yüzde 64.2 olduğunu açıkladı. Oda fiyatları ise yüzde 4.6 artışla 63.3 Avro’ya çıktı. Antalya’da ise doluluk yüzde 3 azalarak yüzde 58.4 oldu. İstanbul’da doluluk oranı yüzde 2.5 azalarak yüzde 71.8’e düştü. Ancak, Mart 2019’da or talama günlük satılan oda bedeli 77.3 Avro’ya çıkarak 2018’e göre yüzde 4.6 yükseldi. TÜROB Başkanı Müberra Eresin, yurtdışı pazarlardan beslenen yerlerde doluluk artışının sevindirdiğini belirterek “Ancak iç turizm ve yurtiçi pazarlardan beslenen şehirlerde durumlar o derece parlak gözükmüyor” dedi. l Ekonomi Servisi nı söyleyen Turizm Araştırmaları Derneği (TURAD) Başkanı Bahattin Yücel, seyahat acenteleri arasındaki bu haksız rekabetin tüketicileri de pahalılığa mahkum ettiğini söyledi. ETS Tur’un yaz tatillerindeki pazar payının yüzde 60 olduğunu, şirketin sahibi Mehmet Ersoy’un Kültür ve Turizm Bakanı olmasından sonra bu payın daha da arttığını iddia eden Yücel, bunun ilerleyen 34 sene içinde birçok firmanın pazardan silinmesiyle sonuçlanacağına dikkat çekti. Rekabet Kurumu’nun bu konuyu incelediğini ancak soruşturmamaya karar verdiğine de değinen Yücel, “Pazara hâkim durumda olmak elbette rekabete aykırı bir durum değil. Ancak otellerin karşısına aynı şartlarla karşısına çıkan firmalar arasında bakan beyin şirketi öne çıkıyor. ETS Tur bu süreçte portföyünü genişletti. Bu soruştu Harcama düştü Öte yandan, TÜİK’in açıkladığı 2019 I. Çeyrek Turizm İstatistiklerine göre, yabancıların ortalama harcaması 723 dolardan, 678 dolara geriledi. 2018 1. çeyrekte yurtdışında ikamet eden vatandaşların ortalama harcaması ise 869 dolar iken, 2019 1. çeyrekte bu sayı 765 dolara indi. 2018’in 1. çeyreğinde yüzde 31.3 artan turizm gelirleri, bu yılın aynı döneminde ancak yüzde 4.6 artarak 4 milyar 629 milyon dolar olabildi. Ayrıca, aynı dönem aralıklarında yurtdışını seyahat eden yurttaşlar da 2 milyon 70 bin kişiden, 2 milyon 17 bin kişiye düştü. lEkonomi Servisi Bahattin Yücel Düzme milliyetçi ile gerçek milliyetçi ayrımında Ziya Paşa’nın “Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz” özdeyişi iyi bir ölçüttür. Lafla milliyetçilik olmaz. Eylemlerle desteklenmeyen antiemperyalist söylemleri de yanıltıcıdır. Muhafazakârlık, iyiyi, güzeli, değerleri, gelenekleri korumak anlamındadır. Muhafazakârlık, doğayı, çevreyi, tarihi mirası, insanlığın ortak değerlerini, varlıklarını korumayı da içerir. Bizde muhafazakârlık, dinsel tutuculuk, cumhuriyet devrimlerine karşıtlık olarak algılanıyor. Doğa, çevre, ülkenin değerleri, tarihi mirası gerektiği gibi korunmuyor; bilakis bazı yörelerde tarihi miras, çevre yıkıma uğruyor, yok ediliyor. Yardım, bölüşme, misafirperverlik, merhamet, güçsüzlerin yanında olma, kadirşinaslık gibi güzel davranışlar içeren geleneklerimiz yaşatılmıyor, ülkenin maddi ve manevi değerleri korunmuyor; aş ve iş sağlayan KİT’ler sahiplenilmiyor. Ülkede neyin muhafaza edilmeye çalışıldığı sorgulanmalıdır. Bağımsızlık savaşımızın başlamasıyla beraber, dinsel motiflerle emperyal güçlerin tahrik ve destekleriyle ülkede iç isyanlar başlatılmış, ayrışma, savaş boyunca, cumhuriyet döneminde de sürmüş, halen Garanti’nin ekonomiye de sürmektedir. İç isyanların başladığı yörelerle günümüzde muhafazakâr olarak nitelendirilen yörelerin örtüştüğü görül 12 ülkeye ‘kebap saplama’ ihracatı desteği 323 milyar TL mektedir. Ülkenin bağımsızlığını, özgürlüğünü sa vunmak, emperyalizme, küreselleşmeye karşı olmak; çevreyi, doğayı, tarihi mirası, Gaziantepli girişimci Faruk Şahveli, aralarında ABD, Rusya ve Japonya’nın da yer aldığı 12 ülkeye kendi üretimi olan kebap saplama ve zırh kıyma makinelerini ihraç ediyor. Asıl mesleği terzilik olan Şahveli, ekonomik nedenlerden dolayı işyerini kapatarak memleketi Gaziantep’e döndü. Burada bir kasabın yurtdışından getirttiği lahmacun makinesini görüp, zırh kıyma makinesi yapmaya karar verdiğini anlatan Şahveli, şöyle devam etti: “Lahmacundan köfte yapımına 21 işlevi olan zırh kıyma makinesi ürettik. Daha sonra saatte 100 kilo kıymayı şişe saplayan makine geliştirdik. Yıllık 400 kebap saplama, 1500 zırh kıyma makinesi ihraç ediyoruz. ArGe çalışmalarımız devam ediyor. Kıyma pişirme makinesi üzerinde çalışıyoruz.” l AA Garanti Bankası’nın ken, yılın ilk çeyreğinde 2019’un ilk üç aylık solo yüzde 7 büyümeyle şirketin net kârı, yüzde 14 düşüşle 1 mevduat tabanı 262 milyar milyar 757 milyon TL’ye ge 790 milyon 687 bin TL’ye riledi. Bankanın aktif büyük ulaştı. 2019’da zorlayıcı pi lüğü 423.3 milyar TL’ye ula yasa koşullarında ekonomi şırken, aktif büyümesindeki ye destek vermeye devam temel etken TL krediler oldu. ettiklerini kaydeden Garanti Özellikle, KGF’nin desteğiy Bankası Genel Müdürü Fu le nakdi canlı krediler ilk üç at Erbil, “TL kredilerde sek ayda yüzde 6 büyüdü ve ban törün üzerinde büyürken, ka, ekonomiye nakdi ve tüketici kredilerinde li gayri nakdi krediler ara derliğimizi sürdürdük. cılığıyla 323 milyar 221 2019’un ilk üç ayında milyon 232 bin TL des TL işletme kredilerimi tek sağladı. zi yüzde 13 büyüttük. Garanti’nin fon Fonlama tarafın lama kaynakla da ise finansman rı içindeki en kaynaklarımı büyük ağırlı zı çeşitlendire ğı yüzde 62 ile rek vadesini mevduatlar uzattık” dedi. oluşturmaya l Ekonomi devam eder Fuat Erbil Servisi Bilişim sektöründe büyüme sınırlı kaldı Bilişim sektörü, 2018’de TL bazında büyüse de kur etkisiyle döviz bazında geriledi. Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), sektörün TL bazında bir önceki yıla oranla yüzde 15’lik büyüyerek 131.7 milyar TL’lik hacme ulaştığını duyurdu. Ancak büyüme dolar bazında 3033 milyar dolardan 2730 milyar dolara geriledi. Sektörün ihracat performansı da TL bazında yüzde 14’lük büyüyerek 4.9 milyar TL olurken; 2018’de TL’de yaşanan ortala ma yüzde 32’lik değer kaybı, ihracatın da dolar bazında küçülmesine yol açtı. TÜBİSAD Başkanı Kübra Erman Karaca, büyüme rakamlarının geçmiş yıllara oranla daha düşük olsa da, Türkiye’deki diğer sanayilerin büyüme rakamlarıyla kıyaslandığında ‘yüksek’ kaldığını söyledi. Karaca, “Gönlümüzden geçen yüksek artışlar. Çünkü ülkemizin hak ettiği gelişmişlik seviyesine ancak bu şekilde çıkar” dedi. l Ekonomi Servisi güzel gelenekleri korumak, gerçek anlamda milliyetçilik, muhafazakârlık erdemdir. Kavramları yoz örneklerle değersizleştirerek, içlerini boşaltarak, ülkeyi çıkmaz yollara, kargaşaya sürüklemeyelim. Kim gerçek milliyetçi muhafazakâr, kimler emperyal güçlerin desteklediği kişiler, doğru tanım koyarak ülkeyi yönlendirelim. Siber tehdit ‘içeriden’ Siber güvenlikteki en zayıf halka ne hacker saldırıları ne de fidye yazılımları. KnowBe4’ün 350 şirketin IT yöneticileri ile gerçekleştirdiği anketi değerlendiren Bitdefender Antivirüs, şirketlerin yüzde 92’sinin çalışanları üzerinden gerçekleşebilecek bir siber saldırıdan endişe duyduklarını ve iç tehditler konusunda zaafları olduğunu açıkladı. IT yöneticilerinin yüzde 59’unun üst düzey yöneticilerden destek görmemesi ve şirketlerin yüzde 75’inin siber güvenliklerini sağlamlaştırmak için yeterli bütçe ayıramamaları da anketin dikkat çeken bulguları arasında yer alıyor. l Ekonomi Servisi