Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: EZGİ KARDEŞ TASARIM: EMİNE BİLGET Zirve ayarlı gerilimİdlib’de HTŞ ile Suriye ordusu arasındaki çatışmalarda sivillerin öldüğü öne sürüldü 7dishab@cumhuriyet.com.tr 8 NİSAN 2019 PAZARTESİ Suriye açısından kritik ErdoğanPutin görüşmesi öncesi cihatçıların kontrolündeki vilayette karşılıklı saldırılar yaşandı. Ankara ile Moskova’nın garantörlüğünde sağlanan ateşkesin kırılgan şekilde sürdüğü Suriye’nin İdlib vilayetinde, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında bugün gerçekleşecek zirve öncesi çatışma ve sivil ölüm iddiaları yükseldi. Topraklarının yarısından fazlasını El Kaide bağlantılı Heyet Tahrir Şam (HTŞ) örgütünün kontrol ettiği vilayetin kırsal bölgelerinde militanlar ile Suriye ordusuna bağlı güçler arasında çatışmaların şiddetlendiği bildirildi. Muhaliflere yakın, Londra merkezli Suriye İnsan Hakları İzleme Örgütü, İdlib’in güneydoğusunda militanların kontrolündeki Nerab’a Suriye ordusunun saldırısı sonucu en az 7 sivilin yaşamını yitirdiğini duyurdu. Hastane iddiası Şam ve Moskova’nın El Kaide bağlantılı olduğunu öne sürdüğü Beyaz Baretliler adlı “kurtarma ekibi” ise vilayetin kuzeyinde yine militanların kontrol ettiği Serakeb’de en az 3 sivilin hayatını kaybettiği SANA, Masyaf’ta hastane saldırısının fotoğraflarını paylaşırken, muhalifler Serakeb’de sivillerin yaşamını yitirdiğini öne sürdü (sağda). ni iddia etti. Öte yandan, İdlib’in güneyinde, Hama vilayetinin kuzeyinde Şam kontrolündeki Masyaf bölgesine ilişkin ise Suriye devlet ajansı SANA’dan militanların saldırı düzenlediği haberi geldi. Buna göre bir sağlık merkezini de hedef alan HTŞ saldırıları sonucunda, ikisi hemşire 5 sivil hayatını kaybetti. Türkiye, İran ve Rusya öncülüğünde sürdürülen Astana süreci çerçevesinde “gerilimi azaltma bölgesi” ilan edilen İdlib’de TSK’nin 13 gözlem noktası bulunuyor. Erdoğan ile Putin’in geçen eylül ayının ortasında, 1520 km. derinliğinde bir “silahsızlandırılmış bölge” ilan edilmesi konusunda uzlaşıya vardıkla rı İdlib’de bu adım henüz tam anlamıyla hayata geçirilemedi. HTŞ ise vilayetin yarısından büyük bir alanda hâkimiyet sağlamış durumda. Rus Dışişleri Bakanlığı son olarak geçen ayın sonunda İdlib’deki durumun “ilelebet sürmeyeceği” uyarısında bulunmuştu. ‘Komitede son aşama’ Bu arada, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov dün, Suriye’de siyasi çözümle ilgili açıklamalarda bulundu. Ürdün ziyaretinde konuşan Lavrov, geçen yılın ocak ayında kurulması kararlaştırılan Anayasa Komitesi’ne ilişkin çalışmaların tamamlanmakta olduğunu duyurdu. Gündem S400’ler ve Suriye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, TürkiyeRusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi’nin sekizinci toplantısını yapmak üzere bugün Rusya’ya gidiyor. Görüşmede Türkiye’nin Rusya’dan almayı kararlaştırdığı ve ABD’nin Ankara’yı vazgeçirmek için çaba gösterdiği S400 füzelerinin Türkiye’ye sevkıyatı ile Suriye meselesinin ele alınması bekleniyor. PutinErdoğan görüşmesi, ABD’nin S400 konusunda F35 kartını açtığı bir döneme denk geldi. Washington yönetimi, S400 füzelerinin alınması durumunda Türkiye’nin F35 yeni nesil savaş uçağı projesinden çıkartılabileceğini duyurmuştu. ABD, S400’lerden vazgeçilmesi şartıyla Patriot füzelerinin Ankara’ya satışı için yeni bir teklif de verdi. Türkiye ile ABD arasında Patriot görüşmeleri sürüyor ancak, Ankara, S400 alımından vazgeçilmesinin söz konusu olmadığı mesajını veriyor. Görüşmede, iki ülkenin ortak devriyeye başladıkları İdlib başta olmak üzere Suriye’deki gelişmelerin de ele alınması bekleniyor. Konsey toplantısı çerçevesinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin, Türk ve Rus iş insanlarıyla da bir araya gelecek. l ANKARA ‘Nihai çağrı’ sokağı gerdi Ekonomik ve siyasi krizin, ABD destekli muhalif lider Juan Guaido’nun kendisini “geçici devlet başkanı” ilan etmesiyle derinleştiği Venezüella’da hafta sonu sokaklar yine hareketliydi. Son haftalarda ülkeyi etkisine alan, Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun “sabotaj” olarak nitelendirdiği elektrik kesintilerine karşı eylem çağrısı yapan Guaido, “hükümeti düşürecek nihai eylemin” başladığını savundu. Muhaliflerin başkent Caracas’ta başlattıkları yürüyüşte güvenlik güçleriyle protestocular arasında yaralanmalara neden olan gerilimin yaşandığı bildirildi. Maduro ise yine Caracas’ta düzenlediği mitingde, Bolivya, Meksika, Uruguay ve Avrupa Birliği’ne muhalefetle diyaloğun sağlanması konusunda kolaylaştırıcı olma çağrısında bulundu. Öte yandan, muhalefet kontrolündeki Ulusal Meclis’in Başkanı Guaido’nun dokunulmazlığının kaldırılması konusunda ABD’den Caracas hükümetine ültimatom geldi. ABD yönetiminden üst düzey bir yetkili, Guaido’nun olası tutuklanmasının “çok ciddi sonuçlara yol açacağı ve mevcut yönetimin son hatası olacağı” uyarısında bulundu. Sudan’da isyan büyüyor Sudan’da, ülkeyi 30 yıldır yöneten Devlet Başkanı Ömer el Beşir’e karşı büyük kitlesel ayaklanmanın aylar sonrasında ikinci kez patlak veren protestolar, dün de sürdü. Başkent Hartum’da dün binlerce kişi, gece boyunca kamp kurdukları Başkanlık Sarayı önünde, El Beşir’in istifası talebiyle oturma eylemi düzenledi. Polisin gözyaşartıcı gazla dağıtmaya çalıştığı protestoculardan binlercesi alana geri dönerek eylemleri ne devam etti. Omdurman kentindeki göste rilerde yaşanan şiddet olaylarındaysa en az bir protestocunun yaşamını yitirdiği duyuruldu. Organizatörler, güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu en az 5 kişinin yaşamını yitirdiğini savundu. Bu arada Sudan Meslek Odaları Birliği, “yönetim geçici sivil bir hükümete teslim edilinceye kadar” genel grev ilan etti. Öte yandan protestocuların bir kısmı da, ordu karargâhı önünde eylem düzenledi. El Beşir’in istifasını talep eden eylemciler, yönetimi görevden alması için orduya baskı yapmayı amaçlıyor. Sudan, 2011’den bu yana ekonomik kriz içerisinde. Ülkede geçen aralık ayında ekmek fiyatlarına yapılan zamlar nedeniyle patlak veren, en az 30 kişinin yaşamını yitirdiği protestolar üç ay sürmüştü. El Beşir, rakiplerine 2020’deki seçimleri işaret etmiş, istifa taleplerini reddetmişti. Göçmenlere polis engeli Avrupa’ya göç rotası üzerindeki Yunanistan’da sosyal medyadan yayılan “Kuzey Makedonya kapılarının göçmenlere açıldığı” yönündeki yalan haber üzerine başlayan protestolar, üçüncü gününde polisin sert müdahalesiyle karşılaştı. Yunanistan polisi, önceki gün Selanik yakınlarındaki Diavata kampının dışında toplanan, Kuzey Makedonya sınırına hareket etmek isteyen yüzlerce göçmeni göz yaşartıcı gaz ve ses bombasıyla dağıtmaya çalıştı. Göçmenlerin de polise taş ve şişe fırlattığı kaydedildi. Olaylar esnasında bazı çocukların da göz yaşartıcı gazdan etkilendiği görüldü. Geçen hafta sosyal medyada yayılan söylenti üzerine yüzlerce göçmen Atina’daki bir tren garında işgal eylemi düzenlemişti. Haber, BM ve hükümet tarafından yalanlanmıştı. Netanyahu’nun yasadışı yerleşim çıkışına İsrail muhalefeti ‘Hayır’ dedi İlhak vaadine sert tepki İsrail’de yarın yapılacak genel seçimler öncesi Başbakan Bin yamin Netanyahu’nun Batı Şeria’daki yasa dışı Yahudi yerleşim lerini ilhak etme va adine Filistin Yöneti mi ve İsrail muhalefe tinden itirazlar geldi. Netanyahu’nun, ön ceki gün verdiği de meçte seçimlerden ga lip çıkması halinde “Batı Şeria’daki kolo Netanyahu’nun lideri olduğu Likud üyeleri, seçim kampanyası çerçevesinde ABD Başkanı Trump maskeleriyle yürüdü. nilerini İsrail’e bağlama sözü” vermesi üzerine açıklama yapan Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın sözcüsü Nebil Ebu Ridaniye, “Alınan önlemler ve yapılan açıklamalar, gerçekleri değiştiremez. Bu yerleşimler yasal değil ve siz bir kampanya balonu” ve “so rumsuzluk” olarak nitelendirdi. Netanyahu’nun, Batı Şeria’nın yanı sıra Hamas kontrolündeki Gaz ze Şeridi’ne ilişkin de “Abbas kas ten Filistin Yönetimi’nin paraları kaldırılacak” ifadelerini kullandı. nın Gazze’ye girişini durdurdu. Böy Seçimlerde Netanyahu’nun en lece Gazze’yi alacaktı. Ancak bu as önemli rakibi konumundaki, emek la olmayacak. Gazze Şeridi’ni Mah li general Benny Gantz ise Batı Şe mud Abbas’a vermeyeceğim” ifadele ria ile ilgili açıklamaları “ciddiyet ri gündeme yansımıştı. Ankara: HEPSİNE Yazıklar olsun! Uluslararası kamuoyunda Netanyahu’nun açıklamalarına karşı en sert çıkış Ankara’dan geldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Twitter hesabından “Batı Şeria İsrail işgali altında bulunan Filistin toprağıdır. Netanyahu’nun seçimler öncesinde yine oy kaygısıyla yaptığı sorumsuzca açıklamalar bu gerçeği hiçbir şekilde değiştiremeyecektir” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, “Netanyahu’nun işgali meşrulaştırmak ve iki devletli çözümü baltalamak için seçim politikasını nasıl kullandığının bir diğer örneği. Yeniden seçilirse bu ‘demokrasi’nin mi yoksa işgalin mi zaferi olacak? Batılı demokrasiler tepki gösterecek mi, yoksa sessiz kalmayı sürdürecek mi? Hepsine yazıklar olsun” tepkisini gösterdi. l ANKARA Libya Ulusal Ordusu, Trablus’un güneyindeki bazı bölgeleri ele geçirdiğini savundu. Hafter güçleri havadan saldırdı Libya’nın doğusunda hâkimiyeti elin de tutan General Halife Hafter’e bağlı güçler, uluslararası toplumun tüm çağrılarına rağmen, Feyyaz el Saraj liderliğindeki Ulusal Uzlaşı Hükümeti’nin kontrol ettiği başkent Trablus’u kuşatma operasyonunu sürdürüyor. Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu’nun dün sabah saatlerinde Trablus’un güneyine hava saldırısı düzenlediği, ardından şiddetli çatışmaların yaşandığı bildirildi. Birleşmiş Milletler (BM) destekli Ulusal Uzlaşı Hükümeti ise dün karşı saldırı başlattıklarını duyururken, Hafter güçlerinin Trablus yakınlarında ele geçirdikleri tüm noktaları geri alma sözü verdi. Geçen haftadan bu yana süren çatışmalarda en az 21 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Öte yandan çatışmaların şiddetlenmesi üzerine BM, bölgedeki sivillerin güvenliğinin sağlanması için ateşkes çağrısında bulundu. BM Libya Destek Misyonu’ndan dün yapılan açıklamada, “Sivillerin tahliye edilmesi için tarafları iki saatlik ateşkes ilan etmeye çağırıyoruz” denildi. Bu arada ABD Afrika Kuvvetleri Komutanlığı da (AFRICOM), taraflar arasındaki çatışmaların şiddetlenmesi gerekçesiyle ülkede bulunan güçlerini geçici olarak çekeceğini duyurdu. Irak ABD’den F16 uçağı aldı Ülkedeki Amerikan üslerinin kapatılması tartışmalarının sürdüğü Irak’ta Savunma Bakanlığı, ABD’den altı F16 savaş uçağını teslim aldıklarını açıkladı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, ABD’den alınan uçakların Bağdat’taki Beled Hava Üssü’ne ulaştığı belirtildi. Uçakların Irak ve ABD arasındaki anlaşma kapsamında ülkeye getirildiği kaydedildi. Diğer yandan Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi’nin iki gün süren Tahran ziyareti sırasında İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’le görüştüğü bildirildi. İran medyasına göre Hameney, Irak liderinden, ABD askerlerinin “mümkün olan en çabuk sürede” Irak’ı terk etmesini sağlamasını istedi. Ruanda, 100 gün yas tutacak Afrika ülkesi Ruanda, 25 yıl önce ya şanan soykırımda katledilen bir milyona yakın insanı anıyor. Üzerinden çeyrek yüzyıl geçmesine, sorumluların cezalandırılması için atılan adımlara rağmen olayın acısını halen yaşayan ülkenin başbakanı Paul Kagame, dün soykrımın son bulma süresini temsilen 100 gün boyunca yanacak meşalenin ateşini yaktı. Meşalenin yanma süresi boyunca ülke çapında anma törenleri düzenlenecek. Ruanda, insanlık tarihinin en büyük utançlarından biri olan soykırımın yaralarını halen sarmaya çalışıyor. Eski bir Belçika sömürgesi olan Ruanda’daki katliamlar, bir Hutu olan Cumhurbaşkanı Juvenal Habyarimana’nın uçağının düşürülmesinden sonra başlamıştı. Ülkede üç ay içinde 800 binden fazla Tutsi ve ılımlı Hutu, aşırı uç Hutular tarafından öldürülmüştü. Katliamlar her ne kadar radikal Hutular tarafından gerçekleştirilse de o dönem Juvenal Habyarimana’nın müttefiki olan Fransa soykırıma destek vermekle, BM dahil uluslararası kuruluşlar da yaşananlara seyirci kalmakla suçlanıyor. Soykırımla ilgili Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde bugüne kadar 93 kişi suçlandı. Bunlardan 14’ü beraat ederken 61’i ceza aldı, 8 kişinin yakalanması için ise çalışmalar sürüyor. Anma ateşini, Başbakan Paul Kagame ile birlikte AB Komisyonu Başkanı JeanClaude Juncker yaktı. C MY B