Katalog

12 6 NİSAN 2019 CUMARTESİ EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: SERPİL ÜNAY YORUM/HABER Döngü kırılmadıkça Seçim sonuçlarına ilçe ilçe girdiğinizde bir başka Türkiye ile karşılaşacaksınız: İç Anadolu’dan Doğu Anadolu’ya, Karadeniz’den Akdeniz’e göreceksiniz ki, kasabalarda CHP yok! Çocukluğumda, babamla birikte seçim sonuçlarını radyodan dinlediğim dönemde, CHP’nin kaleleri olan Sivas’ta, Tokat’ta, Malatya’da, Trabzon vb. illerin hem merkezlerinde, hem de taşralarında neredeyse hiç yok. Bu, bir sürülmüşlüğün ya da kaçışın sonucu... O illerin, eskilerin deyimiyle Cumhuriyetçi “münevverleri”, ekonomik ve kültürel açıdan kuraklaşmaya uğrayınca ya da gerici, tutucu kasaba alışkanlıkları ağır basınca kentlerini terk ettiler yavaş yavaş. Çağdaş yaşamı içselleştirmiş Aleviler de, tüm bu gerekçelerin ötesinde dışlanmayla, ötelenmeyle, dahası kırımla, öldürümle karşılaşınca aynı yola başvurmak zorunda kaldılar. Güneydoğu’da da, özellikle 12 Eylül döneminde resmi ideolojiye dönüştürülen “Türkİslam sentezi” diye tanımlanan baskıcı, ırkçı softalık, Güneydoğu’da geleneksel ağalıkbeylik düzeninden beslenen tarikatçılığı ve gerici feodal bağların hortlamasına yol açtı. CHP Güneydoğu’da bugün en çok yüzde 12 düzeyinde oy alıyorsa, büyük ölçüde altında yatan neden budur. Seçim sonuçlarını inceleyin, o yöre insanı ya dinci, ya da etnikçi partiye oy vermiş... Anadolu’nun diğer birçok “kasaba” ve “kasabalaşmış” kentlerinde de benzer bir tabloya tanık oluyoruz: Yine dinci, mezhepçi parti ya da etnikçi parti öne çıkıyor. Etnikçi partinin yalnızca adı ve üstünden siyaset yaptığı etnik köken değişiyor... Türkiye’de oynanan siyaset oyununu demokrasi olmaktan çıkaran da bu tablo zaten. İyi adaylarla ve büyük ölçüde de patlıcanbiber, patatessoğan tepkisi sonucu anakentlerin alınması hiç kuşkusuz çok büyük başarı. Ancak, CHP tüm yurdu kucaklamakta zorlanıyor. Zorlanıyor çünkü, demokrasi çalışmıyor. Zorlanıyor çünkü, partiler, çağdaş anlamda parti değil. İhvancı, Nakşi, şucu, bucu ya da nasyonalist... Böyle olunca da, seçmen, düşünce yerine, Ortaçağ kalıpları ile hareket ediyor. Bu döngü kırılmadıkça da, biri balkona çıkıp “Ben yine birinciyim” diye haykırıyor. Mazbatasızlık “Ekrem İmamoğlu’na mazbatası neden verilmiyor” diye soranlara... AKP iktidarına hamdettiğini açıklayan YSK Başkanı’nın hali ne olacak? Saray’ın gözdesi Kalyon İnşaat başta olmak üzere yandaş şirket ihaleleri ne olacak? Ensar Vakfı’ndan Bilal oğlanın TÜRGEV’ine, bol keseden bağışlar ne olacak? İniş başladı Saray’daki, kendini belediye başkanı adayı yerine koydu. Belediye meclis üyesi adayı yerine koydu. Hatta mahalle muhtarı yerine koydu. Yerel seçimlerde ortada bir başarısızlık varsa eğer, yalnızca Saray’ındır. Bilesiniz ki, bayır aşağı iniş başlamıştır. Önce yavaş yavaş, ardından hızlanarak: Bir ağaca toslayıncaya, bir taşa takılıncaya kadar... Düzeltme: Geçen haftaki yazımızda bir tarih yanlışı yapmışız: 31 Mart gerici ayaklanması, Rumi takvime göre değil, Miladi takvime göre 13 Nisan’a denk gelir... 6 NİSAN 2019 SAYI: 34149 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yazıişleri Müdürleri Serkan Ozan / Olcay Büyüktaş Akça Sorumlu Müdür Ozan Alper Yurtoğlu Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Şehriban Kıraç l İç Politika: Ali Açar l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Fotoğraf: Uğur Demir l Kültür Sanat: Emrah Kolukısa l Düzeltme: Mustafa Çolak Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l İzmir Temsilcisi: Hakan Dirik Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer l Satış Dağıtım Müdürü: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Baskı Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 05:05 04:52 05:18 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 06:33 13:12 16:48 06:19 12:56 16:33 06:43 13:19 16:55 Akşam 19:40 19:24 19:45 Yatsı 21:03 20:45 21:04 Yerel seçimler bitse de, iktidar blokunun sandık sonuçlarına yaptığı itirazlar bitmiyor. Pek çok seçim çevresinde, oy oranları arasında yüksek fark olmasına rağmen, iktidar bileşenlerinin sandık sonuçlarına yaptığı itirazın temel nedeni, sonucun değişeceğine ilişkin beklentileri değil. Seçimi kaybetmekten kaynaklanan moral bozukluğunu atamamak. Yenilgiyi bir türlü kabullenememek. En önemlisi de genel merkeze, lidere, “Bakın biz halen çalışıyoruz. Sandığa sahip çıkıyoruz. İnatla mücadele ediyoruz. Başarısızlığın faturasını bize kesmeyin. Bizi gözden çıkarmayın. Görevden almayın” mesajı vermek. İşe yarar mı? Bekleyip göreceğiz. Şimdiden gördüğümüz ise tüm olumsuz koşullara rağmen, sandıkta iktidarın kaybedebileceğinin, seçimde muhalefetin başarılı olabileceğinin kanıtlanması. Bu bağlamda iktidar partisinin en büyük kaybı, belediye başkanlığı sayısı veya oy oranı değil, yıllardır tavan yapmış olan özgüveni. Ana muha bürokrasinin direncine, iktidarın baskısına rağ men, yerelde yurttaşlara en iyi hizmeti, en düşük bedelle vermenin yolla rını bulması gerekecek. Bunun yanında, geçmiş İktidar ne kaybetti? Muhalefet ne dönemlerin kötü mirası olan çevre tahribatının, yeşil alan talanının, doğa katliamının, tarihsel mirasa yönelik kazandı? barbarlığın, kültürel dokuya vurulan darbelerin verdiği zararı gidermeye lefetin ise en büyük kazancı, eşit çalışacak. Trafikten koşullarda yarışmadığı seçimlerde, imara dek dev ölçekli sorunlarla artırdığı oydan veya kazandığı boğuşacak. O nedenle kazanan belediye sayısından öte, tazelediği başkanlar, adımlarını buna göre umut, kazandığı özgüven. İktidarı, atmak, çalışma arkadaşlarını tüm olumsuz koşullara rağmen, buna göre seçmek, siyasi ve idari sandıkta geçebileceğini, seçmen hamlelerini buna göre yapmak lerine ve Türkiye’ye göstermesi. zorunda. Bu aşamadan sonda muhalefetin yükü daha ağır. Sorumluluğu Alınması gereken ilk daha yüksek. Çünkü artık üç büyükşehir dahil, Türkiye’nin en önemli kentlerinin çoğunu o yönetecek. Mali kaynak sıkıntısına, ders Moralini tazeleyen ana muhalefetteki CHP’nin, hiç aklından çıkarmaması gereken dersler var. 1989’da yerel seçimlerdeki büyük başarısının ardından, istikrarlı biçimde oy kaybederek, 1999 genel seçimlerinde baraj altında kaldığını asla unutmamalı. Büyük toplumsal tabanlara, geniş sınıflara, zengin oy depolarına yönelik siyaset üretmek, strateji geliştirmek dururken, marjinal söylemlere teslim olmamalı. İktidar partisiyle arasında halen 14 puan fark olduğunu bir an olsun aklından çıkarmamalı. Millet İttifakı’ndaki müttefiki İYİ Parti’nin zayıfladığını görmeli. Bu seçimde oylarını aldığı HDP seçmenlerinin, her seçimde aynı tavrı göstermeyebileceklerini, kendi partileri aday çıkardığında, yüksek oranda kendi adaylarına oy vereceklerini bilmeli. Yani, ödünç oyları kalıcı oy sanmamalı. Emanet oyları, “çantada keklik” görmemeli. Kıssadan Hisse: Her seçimin kendi ruhu, kendi özgün koşulları, tavanda ve tabanda yarattığı kendi ittifak ilişkileri, kendi gündemi farklıdır. Ders çıkaran, özeleştiri yapan, çok çalışan, seçimi kazanır. MEB’le Asımın Nesli Vakfı’nın ortak projesi, işbirliğini ortaya çıkardı Tam gün gerici eğitim Gerici yapılarla ortaklık protokolleri yargı tarafından bir bir iptal edi len Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), vakıf görünümlü tarikat ve ce maatlerle işbirliğine hız kesme den devam ediyor. Devlet oku lu olmasına karşın vakıf kursla rında dini eğitim ver me ısrarını sürdüren MEB, Asımın Nesli Vakfı ile İstanbul’da OZAN ÇEPNİ “Küçük Hafızlar Projesi” başlattı. 10 yaşındaki çocuklar 4 yıllık eğitim için, günün yarısını vakfın “proje okulumuz” olarak tanıttığı Bağcılar Anadolu İmam Hatip Ortaokulu’nda, diğer ya rısını okulla beraber aynı bahçe içerisinde yer alan vakfın kur sunda geçirecek. MEB, dini vakıflarla olan işbir liğinde kamusal hak olan eğitim hizmetinin devredilemeyeceğine ilişkin yargı kararlarına karşın gericilerle işbirliğine ara verme den devam ediyor. Türkiye’nin dört bir yanında vakıf görünüm lü tarikat ve cemaat uzantıları ile protokoller imzalayan bakan lık, son olarak İstanbul’da devlet okulunda verilmesi gereken eği timi devretti. MEB’in, Diyanet İş leri Başkanlığı, İstanbul Bağcılar Belediyesi, Asımın Nesli Vakfı ve Asımın Nesli Kuran Kursu or taklığı ile “Küçük Hafızlar Proje si” adı altında çocukları vakıfla ra teslim ettiği ortaya çıktı. Tam gün eğitim Proje kapsamında çocukların Kuran kursunda yatılı olarak eğitim görecekleri öğrenildi. MEB’in emanet ettiği çocukların, günün yarısını vakfın “proje okulumuz” olarak tanıttığı Bağcılar Anadolu İmam Hatip Ortaokulu’nda, diğer yarısını okulla beraber aynı bahçe içerisinde yer alan Asımın Nesli Ku ran kursunda eğitim görerek geçirecekleri belirtildi. Bakanlığın okul yetersizliği nedeniyle ülke genelinde başlatamadığı “tam gün eğitim” vakıf eli ile dini eğitime dönüştürülmüş oldu. Ayrıca, okul dışı eğitim kurslarının yasak olmasına karşın vakıf, “okul derslerine takviye olarak akşamleyin MEB ve özel okullardan gelen öğretmenler tarafından etüt dersleri yapılacaktır” diyerek çalışmaların sadece hafızlık eğitimi ile sınırlı kalmayacağını duyurdu. 4 yıl vakfa emanet MEB’in onay verdiği proje “hafızlık programı” adı altında 4 yıl sürecek bir eğitim süreci olarak planlandı. Öğrencilerin 5. sınıfta hafızlığa hazırlık, 6. ve 7. sınıflarda hafızlık, 8. sınıfta ise hafızlık tekrarı ve talim ile eğitimlerini tamamlayacakları belirtildi. Programın okulların açık olmadığı, 17 Haziran 2019 tarihinde yaz dönemi hazırlık kursu ile başlayacağı duyuruldu. Programa her isteyen öğrenci MEB’in, Diyanet İşleri Başkanlığı, İstanbul Bağcılar Belediyesi, Asımın Nesli Vakfı ve Asımın Nesli Kuran Kursu ortaklığı ile “Küçük Hafızlar Projesi” adı altında çocukları vakıflara teslim ettiği ortaya çıktı. nin katılamaması da dikkat çekti. MEB’in sınavının haricinde sınav yapılacağı belirtilirken, 21 Nisan’da yazılı sınav yapılacağı, başarılı öğrencilerin yaz döneminde hazırlık kursunu tamamlayarak ardından da mülakat sınavına girecekleri belirtildi. Mülakat sınavında 5. sınıfa devam eden öğrencilerden akıcı Kuran okumaları, ezberleyecekleri dua ve surelerle ezber konusunda ise ses, mahreç, talim ve tecvid kriterleriyle değerlendirilecek. Yaz boyunca öğrencilerin sadece 24 günlük bir ara vereceklerinin aktarıldığı projede, öğrenciler okulların açılmasından önce 2 Eylül’de hafızlık hazırlık eğitimine başlayacak. Vakfın duyurduğu programın şartlarında yazılı sınavda başarılı olmak, yaz dönemi kursuna katılmak, mülakatta başarılı olmanın yanı sıra “Ortaokul kaydını proje okulumuz olan Bağcılar Anadolu İmam Hatip Ortaokuluna yapmayı kabul etmek” ifadelerinin yer alması, vakfın devlet okulu ile işbirliğini de gösterdi. l ANKARA KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com Öldürülen Gazeteciler Günü ‘Gazeteciler yıldırılmaya çalışılıyor’ Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), “6 Nisan Öldürülen Gazeteciler Günü” nedeniyle yaptığı yazılı açıklamada, “Geçmişte gazeteciler kurşunların hedefi oluyordu. Ne yazık ki, şimdi de meslektaşlarımız açılmış davalarla, tutuklamalarla yıldırılmaya çalışılıyor” denildi. TGC’den yapılan açıklamada, Serbesti Gazetesi’nde yazdığı eleştirel yazılar nedeniyle öldürülen Hasan Fehmi’den bu yana, pek çoğu faili meçhul olmak üzere 66 gazetecinin katledildiği belirtilerek, “Demokrasiler, basın özgürlüğü ve düşünceyi ifade özgürlüğüyle test ediliyor. Basın ne kadar özgürse, düşüncesini ne kadar bağımsız bir şekilde yazabilirse o ülkedeki insanların da o kadar özgür olduğunu söyleyebiliriz. Basın özgürlüğü, düşünceyi ifade özgürlüğü, halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkı için bir güvencedir. Öldürülen 66 gazetecinin fotoğrafları Basın Müzesi’nde Öldürülen Gazeteciler Galerisi’nde yer alıyor. Geçmişte gazeteciler kurşunların hedefi oluyordu. Ne yazık ki, şimdi de meslektaşlarımız açılmış davalarla, tutuklamalarla yıldırılmaya çalışılıyor” ifadeleri kullanıldı. Açıklamada, siyasetçilere, gazetecilerin mesleklerini yapmalarına engel olan psikolojik ve fiziksel şiddeti tırmandıracak söylemlerden kaçınma, gazetecileri hedef göstermeme, halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkını engellememe çağrısı yapıldı. l Haber Merkezi BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ Güneydoğu Asya mutfağının geleneksel bir bileşeni olmasının yanı 1 B EN J AM İ N 2 EDE L İ P İ T 3 RASTA EZA 4 G NABEKAR 5 E P E A T AMA sıra hazır çor 6 N L A B A İ Ş ba ve soslarda da kullanılan bir madde. 2/ Gecikme... 7 Y ABGU OY 8 A T E LODER 9 OKŞ AMA A Eski dilde yol. 3/ “Büvelek” de denilen kan emici bir sinek... Çok küçük şeyleri tutmaya yarayan küçük ve kollu araç. 4/ Kanaryasever. 5/ Una su katılarak yapılan bir tür çorba... İlgi eki. 6/ Soyaçekim... Sevgiliye kavuşma. 7/ Japon lirik dramı... Boru sesi... Memelilerde protein metabolizmasının son ürünü olan ve idrarla dışarı atılan bileşik. 8/ Yok etme... Güney Amerika’daki dağ sırası. 9/ Sütte bulunan protein maddesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Çoğunlukla yumurtalı hamurdan yapılan çubuk. 2/ Briçte kazanılan her ele verilen ad... Bir Avrupa ülkesinin başkenti. 3/ Dölya tağı. 4/ Saygı gösterme, ululama... Şenliklerde caddelere kurulan süslü kemer. 5/ Utanma, hayâ... Ortaçağda açık denizlerde kullanılmış yelkenli bir gemi. 6/ Japon mutfağına özgü, hamur kıvamına getirilmiş pirinçle yapılan bir tatlı... Azerbaycan’ın plaka imi. 7/ Cennet ile cehennem arasında bulunduğuna inanılan yer... Ekinlere zarar veren bir böcek. 8/ Tıp dilinde, kalp atımının hızlanmasına verilen ad. 9/ Özellikle mehter müziğinde kullanılan vurmalı bir çalgı. C MY B