Katalog

EKONOMİ DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY avro sterlin FAİZ BORSA 116 NİSAN 2019 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.6010 Sabit 6.2940 0.3 kuruş 7.3170 4.1 kuruş 21.19 0.11 puan 98.783 447 puan 1557.48 11.51 lira 231.89 57 kuruş Enflasyon dövize itiyorTÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski’ye göre dolarizasyonun nedeni yüksek enflasyon TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski, “Kısa vadeli çözümler finansal istikrarı yıpratıyor” dedi. Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Simone Kaslowski, büyüme ve istihdam için finansal istikrara ihtiyaç olduğunu, finansal istikrar için de önceliğin enflasyonla mücadeleye verilmesi gerektiğini söyledi. Kaslowski’nin CEO Club toplantısında yaptığı konuşmadan satır başları şöyle: 4 Son 4 yılda ekonomik sorunlarımıza hep kısa vadeli çözümler üretmeye çalıştık. Bugün artık daha uzun vadeye odaklanma zamanı. 4 Kısa vadeli çözümler finansal istikrarı yıpratıyor. 4 Bol ve ucuz para, yüksek borç ve enflasyona yol açar. Kısa vadede büyüme ve istihdamı artıran genişlemeci politikalar, borcun ve enflasyonun da artmasına neden olur. Yüksek büyüme değil, sürdürülebilir yüksek büyüme, sürdürülebilir fi nansman ve düşük enflasyon ana politika hedefi olmalıdır. 4 Finansal istikrarın sağlanması için önceliğimiz enflasyon oranının en kısa sürede düşük tek haneli seviyelere getirilmesi olmalıdır. Sorunlu kredi çağrısı 4 Tasarruf sahipleri birikimlerini enflasyondan koruyabilmek için dövize ya da altına yöneliyor. İş dünyası daha düşük faizli olduğu için dövizle borçlanmayı tercih ediyor. Yüksek enflasyon insanımızı kendi para biriminden uzaklaştırıyor. Kendi para birimimizde uzun vadeli düşük faizli finansmana erişim kısıtlanıyor. Yüksek enflasyon yalnızca hayat pahalılığına ve gelir eşitsizliğine değil, ekonomide dolarizasyona yol açıyor. 4 Bugün döviz cinsinden borçlanmanın nasıl büyük bir sorun olduğunu hep beraber gö ‘Finansman bulmakta zorlanıyoruz’ Tekfen Yönetim Kurulu Başkanı Murat Gigin, yarattığını, imza aşamasına gelmiş projelerin niha Körfez ülkeleriy yete eremediğini söyledi. le yaşanan siyasi Jeopolitik gelişmelerin iş sorunların mü lerin seyrini domine ettiği teahhitlik işleri ni belirten Gigin, Sahraal açısından dar tı Afrika’da da büyük fırsat boğaz ve sı lar olduğunu ancak Türkiye kıntı menşeli firma oldukları için uluslararası finansman bul makta zorlandıklarını, Türk bankalarının teminat larının da kabul edil mediğini söyledi. Murat Gigin CEO Club toplantısında konuşan Gigin, Rusya ve Çin pazarına ulaşmak için Özbekistan’a tarımsal yatırım planladıklarını, Azerbaycan ve Katar’da da yatırım fırsatlarını değerlendirdiklerini dile getirdi. Toplantıda konuşan CEO’lar, Türkiye’deki pazar daraldığı için ihracata ve dış yatırımlara odaklandıklarını vurguladılar. rüyoruz. Bu sorunu çözmenin yolu serbest piyasa ilkelerine bağlı kalarak enflasyonu düşürmektir. 4 Finansal istikrarı sağlamak için mevcut birikmiş döviz cinsinden borçlar için çözümler üretilmeli. Bunların bir kısmı açık döviz pozisyonlardan dolayı sorunlu krediye dönme potansiyeli taşıyor. Bunların tespit edilip banka bilançolarından çıkarılması için gerekli mekanizmalar oluşturulmalı. 4 Kamu maliyesinde şeffaflık artırılmalı, kamu ihale sistemi daha şeffaf ve etkin hale getirilmeli. 4 Ekonomik, sosyal ve siyasal pek çok reforma ihtiyacımız var. Bunların en önde gelenleri demokrasi ve hukuk. l Ekonomi Servisi Simone Kaslowski Gıda fiyatları yıllık bazda dünyada yüzde 3.4 düşerken, Türkiye’de yüzde 30 arttı Yemeğe günlük 68 TL şart İş, adalet, özgürlük DİSK Başkanlar Kurulu, 1 Mayıs’a ilişkin yol haritası oluşturdu. DİSK tarafından açıklanan Başkanlar Kurulu kararında bu yıl 1 Mayıs’ın “İş, Adalet, Özgürlük ve Demokrasi” sloganı çerçevesinde örgütleneceği ifade edildi. Açıklamada, işçi sınıfı başta olmak üzere nüfusun yüzde 99’u insanca bir yaşam için varoluş mücadelesi içindeyken, işsizlikle ve yoksullukla mücadele ederken, İşsizlik Sigortası Fonu’nun işverenler ve bankaları kurtarmak için kullanılması, vergi yükünün daha da fazla işçiye, emekçiye, dar gelirliye yıkılması, milyonların emeklilik hakkının yok sayılması gibi adaletsizliklerin toplumun geniş kesimlerinin gerçek ‘beka’ sorununu derinleştirdiği vurgulandı. Açıklamada, “1 Mayıs’tan 1516 Haziran Büyük İşçi Direnişi’nin yıldönümüne kadar olan sürecin işçi sınıfının krize karşı iş ve adalet, baskılara karşı özgürlük ve demokrasi mücadelesinin yükseltileceği bir seferberlik olarak örgütlenmesine karar verildi” denildi. l Ekonomi Servisi Dünyada gıda fiyatı düşüyor Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre dünyada gıda fiyatları mart ayında yıllık yüzde 3.6 düşerken, TÜİK’in verilerine göre Türkiye’de yıllık gıda enflasyonu yüzde 29.77 oldu. Yine FAO’ya göre gıda fiyatları martta şubat ayına göre değişmezken, Türkiye’de yüzde 2.44 yükseldi. FAO gıda fiyat endeksi martta değişmeyerek 167’de kaldı. Rapora göre süt ve süt ürünlerindeki sert yükseliş ve et fiyatlarındaki artış hububat, yağ ve şeker fiyatlarındaki düşüşle dengelendi. FAO hububat fiyatları endeksi martta yüzde 2.2 düşüşle 164.8 puana, bitkisel yağ fiyatları yüzde 5.9 düşüşle 127.6 puana geriledi. Bu düşüşte özellikle palm, soya ve kolza yağı fiyatlarındaki gerileme etkili oldu. FAO et fiyatları endeksine ise 0.6 puan artışla 162.5’ye yükseldi. En sert yükseliş ise yüzde 6.2 ile (11.9 puan) FAO süt ürünleri endeksinde görüldü. Endeks 204.3 puana yükselmiş oldu. Şeker fiyatları endeksi de yüzde 2.1’lik düşüşle 180.4 puana geriledi. BİSAM’a göre sağlıklı beslenmenin aylık maliyeti, mart ayında 2 bin 46 liraya yükseldi. Ekonomik krizin yurttaşın günlük yaşamındaki etkisi, özellikle gıda harcamalarıyla ilgili olarak her geçen gün artarak devam ediyor. Birleşik Metalİş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin (BİSAM), Mart 2019 dönemine yönelik açıkladığı açlık ve yoksulluk sınırları da bunu bir kez daha teyit etti. Hesaplamaya göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi (açlık sınırı) için, günlük en az 68.21 TL, aylık 2 bin 46 TL’lik harcama yapması gerekiyor. Bu veri üzerinden yapılan ve gıda dışı diğer harcamaları da içine alan yoksulluk sınırı ise mart ayında 7 bin 79 liraya ulaştı. 16 yılda 4.6 kat BİSAM’a göre Mart 2018’den Mart 2019’a kadar geçen sürede, Türkiye’de asgari ücret ancak 413 lira artarken, açlık sınırı 343 lira, yoksulluk sınırı 1189 lira yükseldi. Öte yandan 2003 yılı mart ayında 444 lira olan açlık sınırı 16 yıllık AKP döneminde yaklaşık 4.6 yükseldi. l Ekonomi Servisi Batık kredilere çözüm aranıyor Ekonomik krizle birlikte hızla artan batık krediler için çözüm aranıyor. Bankaların takipteki kredileri 2 Nisan itibarıyla 106.6 milyar TL’ye yükselirken, takibe düşme riski taşıyan sorunlu kredilerin bu rakamdan çok daha fazla olduğu belirtiliyor. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Türkiye Direktörü Arvid Tuerkner’in önceki gün “Türkiye’de sorunlu kredi alanında çalışmaları derinleştirmekle ilgilendiklerini“ açıklamasının ardından Borsa İstanbul’da işlem gören bankacılık endeksi son iki günde yaklaşık yüzde 8 yükseldi ancak EBRD’nin bu alana ne kadar kaynak ayıracağı net değil. EBRD’nin yüzde 12 hisseye sahip olduğu Hayat Varlık Yönetim Genel Müdürü Hilmi Güvenal, bu yıl bankaların 10 milyar TL’lik takipteki kredilerini varlık yönetim şirketlerine satmalarını beklediklerini söyledi. l Ekonomi Servisi Fibere yatırım durdu Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, sektördeki tüm oyuncuların sahip oldukları fiber altyapıları paylaşarak, altyapı yatırımlarını ortak yapması gerektiğini anlatarak, “Bu altyapıları bizlerin ayrı ayrı yatırım yaparak tamamlamasının maliyeti 1315 milyar dolar olur. Halbuki hem mevcut altyapıyı paylaşıp hem bundan sonraki yatı rımları Murat Erkan beraber yaparsak bunun maliyeti 22.5 milyar dolar olur” dedi. Turkcell’in yeni genel müdürü Murat Erkan, düzenlediği toplantıyla şirketin gelecek dönem hedeflerini ve teknoloji vizyonunu paylaştı. Erkan, gelinen noktada fiber yatırımların tamamen durduğunu belirterek, “2 yıldır fibere yatırım yapılmıyor. Bu konuda acilen aksiyon alınmalı. Türkiye’nin bekleme lüksü yok. Mevcut durumda Vodafone ve TÜRKSAT ile altyapıyı paylaşmaya başladık. Ancak halen Türk Telekom’u bekliyoruz. Artık altyapıyı paylaşmanın ötesine de geçerek Türkiye’nin iletişim altyapısını dünyanın en iyilerinden biri haline getirmek için ortak altyapıyı konuşmalıyız. Erişimle, altyapıyla değil, servislerle ve hizmet kalitesiyle rekabet etmemiz lazım. 5G için de fiber olmazsa olmaz. Kuracağımız 5G, Endüstri 4.0’ın altyapısı olacak. Elektrik ne ise bu da aynı önemde” diye konuştu. Vergiler artmamalı Satış kanallarını bireysel, kurumsal ve uluslararası olmak üzere 3 ana odak üzerinde yeniden şekillendirdiklerini aktaran Erkan, yerli ve milli uygulamalarıyla, şu an 39 ülkeye ulaştıkları dijital ihracat vizyonlarının aynen devam edeceğini söyledi. Erkan, Dijital İş Servisleri şirketiyle sektörleri dijitalleştirmek için çalışacaklarını ifade ederek, Turkcell Genel Müdürü Erkan: 2 yıldır fibere yatırım yapılmıyor. Türkiye’nin bekleme lüksü yok. finansal hizmetlerin dijitalleştirilmesi ve bu alandaki yeni fırsatlara da odaklanacaklarını dile getirdi. Erkan, “Yeni havalimanı şehir büyüklüğünde bir altyapı kurmamızı gerektirdi. İnşallah kusursuz bir altyapı ve iletişimi yaşatacağız müşterilere. Üç operatör tek bir şebeke kurduk” ifadesini kullandı. Erkan, telekomünikasyon sektörünün en yüksek vergiyi veren sektörlerden biri olduğunu belirterek, vergi oranlarının daha fazla artmaması gerektiğini sözlerine ekledi. l Ekonomi Servisi Seçim sonuçları otoriterleşmeye ilk ciddi fren... 17yıllık iktidarlarının otoriterleşme yürüyüşlerinde, kimi demokratik açılımlara kapı açabilecek seçim sonuçlarının demokrasiye soluk aldırabilecek siyasal erke dönüştürülememesi dersleri yaşanmadı değil.. 31 Mart seçim sonuçlarını farklı, anlamlı kılan ise yerel seçimler olmasına karşın, FETÖ’cü, dış destekli 15 Temmuz darbe girişiminden sonra, daha daha otoriter rejime geçiş tutkuları katlanmış Saray, Tek Adam rejimi odaklı başkanlık rejiminin, dünyanın en otoriter başkanlık rejimi yetkileriyle yetinilememesi.. 20 Temmuz sonrası otoriter rejime hızlandırılmış yürüyüşlerinde, anayasal, hakhukuk, demokrasi kriterlerinin geçerliliğinden vazgeçilemeyecek ilkeleri ayaklar altına alınmış icraatlarla yasaklı hukuk düzeni kazanımlarını az görerek, yargı, Meclis, kamu erklerinin diplerde bağımsız işleyişlerinin gasp edilmiş olması bile yetmemiş, yerel yönetimler seçimlerinde, dikensiz gül bahçesi savaşı ilan edilmiştir.. Saray’dan, güçler ayrılığı ilkeleri gasp edilmiş olarak ele geçirilmiş Meclis, yargı, eğitim, güvenlik başta kamu kurumlarının tümü, Saray’a fetva verme makamına dönüştürülmüş Diyanet... Yandaş yapılmış sermaye, sivil toplum örgütlenmeleri, medya gücü.. sınır tanımaz kirli çıkarlar ağında, 17 yıllık iktidarlarının icraatlarıyla ülkenin içine düştüğü yaşamsal sorunlarla sandıkta yüzleşmeden kurtulmanın yolu aranmıştır. HHH Gerçek şu ki, emperyalizmin parmağının da etkisi olan “beka” sorunları Cumhur İttifakı’nın sloganı yapılarak, ülkenin seçmenleri, 80 milyonu geçen vatandaşı, geleceği için çok daha yaşamsal boyutlara varmış, gerçek, dayanılmaz sorunlara seçmenin isyanı, şantaj, tehditlerle durdurulmak istenmiştir. İktidarlarının otoriterleşmede sınır tanımayarak, siyasal İslamcı, yandaş seçmen, çıkarlarla beslenen sermaye gücüne dayanarak yürünen yollarda, kendi sorumluluklarıyla yapılanların çelişkiler yumağında, işin içinden çıkılamayacak düğümler, kırılmalar keskinleştikçe otoriterleşmede alınmış yollar yetmez oluyor... Yerel yönetim seçimlerinin Saray siyaseti kampanyalarında, “Yetmez, büyük kentler belediyeleri başta, daha daha çok sayıda yerel yönetim, seçimli muhtarlıklarda da daha çok kazanımla, tek merkez, tek odaklı yönetim iradesinde, en yukarıdan en aşağıya tek güç, tek ses..” baskısında sınır tanımaz cepheleştirme, suçlamalarda, yok yoktu.. İpin ucu öylesine kaçmıştı ki.. Geçmişin saadet zincirinde yandaş yapılmış, siyasal İslamcı bağların da ötesinde, her türden aidiyet, alt kimlikleri, yoksulluk, yoksunlukları sonuna kadar sömürülmüş kendi seçmen kitleleri için de yaşam öylesine karabasana dönüşmüştü ki.. Kendileri kayırıldıkları için, başkalarının insan hakları, demokrasi, en yaşamsal hakhukuklarının katledilmesine duyarsızlaştırılmış kitleler kendi yaşamsal sorunlarının, hak kayıplarının altında ezildikçe.. Bu kez en çok kendi kayıplarının acısı, duyarlılığı ile sandıkta olsun tepki koyabilme, kendilerinin benzeri mağdurlarla iletişim kurabilme arayışlarına sürüklendiler. En azından demokrasinin, hakların savunulmasında, en zayıfı ile olsa dahi halkalar oluşturma gereksinimi, arayışlarına düşülünce de, dünyanın en otoriter başkanlık rejimi altında yaşanan yerel yönetim seçimlerinde, ittifakları zorlayan sistemin ötesinde, tabandan yaşamda yüzleşilen en can yakıcı ortak sorunlar odaklı çaresizliğin, içgüdülerin yönlendirdiği ortak çıkış yolu, elbette en umut verici aday arayışları refleksleri gelişti. İşte tam da bu nedenlerle, seçmen çaresizliğinden beslenmiş, elbette Anadolu uygarlıkları, aydınlanmacılığı, Cumhuriyet, laiklik, birlikte yaşam, sınıfsal deneyim refleksleriyle zenginleşmiş, “sağduyulu” arayışlarının bileşkesi.. sonuçlar sandıktan çıkmıştır. Otoriterleşmeye karşı bu ilk anlamlı, ciddi fren, sandık sonucunun; “yaratılmasından sorumlu oldukları sorunlarla yüzleşmek, birlikte çözüm arayışlarına geçmek yerine, daha da otoriterleşme, güç arayışları için.. en çok ders verici olmasını beklemek..” hakkımız değil mi? KISA... KISA... l Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı birçok birimin Ankara’dan İstanbul’a taşınacağı iddia edildi. Reuters’a göre, ilk olarak Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü ve Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü taşınacak. Sigortacılık Genel Müdürlüğü de bakanlıktan ayrılarak kurumdan bağımsız bir denetim ve düzenleme otoritesine dönüştürülecek. l Reuters anketine katılan işlemciler yılbaşından bu yana dolar karşısında yaklaşık yüzde 6 gerileyen TL’de değer kaybının sürmesini ve kurun altı ay sonra yani eylül sonunda 5.9250 seviyesine yükselmesini bekliyor. l Hazine nakit dengesi martta 15, ocakmart döneminde 37.8 milyar TL açık verdi. Açık, geçen sene martta 6.6, üç ayda 19.7 milyar TL idi. C MY B