Katalog

14 30 NİSAN 2019 SALI EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK TASARIM: BAHADIR AKTAŞ kültür Sami Karaören anlatıyor: TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK ‘Güzel Günlerimiz Oldu’ Melih Cevdet Anday Yılmaz Şipal İlhan Selçuk Sami Karaören Oktay Akbal Hıfzı Veldet Velidedeoğlu Nadir Nadi Mehmet Kemal P. Şükran Sabanuç, Mukadder Özgeç ve Ömer Özgeç, üç yıl süren görüşmelerin sonucu, 42 yılını verdiği Cumhuriyet gazetesinin 32 yıl yazıişleri müdürlüğünü yapmış, sonrasında da ikinci sayfasını yönetmiş usta gazeteci Sami Karaören’in anılarını derledi: “Güzel Günlerimiz Oldu” Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıktı. “İşte böyle... Biz para pul getirecek hiçbir şey düşünmezdik gençliğimizde, bu şiirlerle uçardık, yalnızca aşk...” S. Karaören 42 yılını verdiği Cumhuriyet gazetesinin 32 yıl yazıişleri müdürlüğünü yapmış sonrasında da ikinci sayfasını yönetmiş usta bir gazeteci, yürekli bir Cumhuriyetçi ve Aydınlanmacı Sami Karaören öncelikle Cumhuriyet gazetesi okurları nın çok iyi bildiği bir isim. P. Şükran Sabanuç, Mukadder Özgeç ve Ömer Özgeç, üç yıl süren görüşmelerin sonucu Karaören’in ömürlük anılarıGAMZE nı “Güzel Günlerimiz Oldu” AKDEMİR (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) adlı bir kitapta derledi. Kitap hem bir Sami Karaören biyografisi hem de yakın tarihe damgasını vurmuş isimler evreninde kültür ve sanatın, dil ve yazının resmi geçidi niteliğinde. Sami Karaören’in dünyasına konuk olmak kuşkusuz yakın tarihin en anlamlı aralıklarına hem mesleki hem de kültürel dopdolu bir yolculuğa çıkmak demekti. Bu yolculuğa okurları da davet eden P. Şükran Sabanuç, Mukadder Özgeç ve Ömer Özgeç’in dilinden aktaralım: “Sami Bey’le döneminin önemli bir gazetecisi olduğu düşüncesiyle başladık konuşmalarımıza. Ama o bu sohbetlere bir şey daha ekliyordu: Şiirler... Onun gazeteciliğiyle yan yana giden bir tutkusunun da şiirler ve yazın olduğunu gördük. Çok sayıda Türk şiirini sık sık, takılmadan okuyordu bize. Ardından okuduğu şiirle ilgili yorumlarını, varsa şairiyle küçük bir anısını dile getiriyordu. Sami Bey anlatır anlatır, bir sessizlik olduğu anlarda ‘Güzel günlerimiz oldu’ der sık sık. Gerçekten de hep güzel günlerini, güzel kişileri anlattı bize. Bir şeyleri saklamak için değil, öyle yaşadığı için...” Yaşamını Cumhuriyet’e, aydınlanmaya adadı Yaşamını Cumhuriyet’e, aydınlanmaya adayan, yılmaz bir Atatürkçü olan Sami Karaören’i anlatmaya bir haber boyutunda kuşkusuz sayfalar yetmez, kendisinin de iyi bildiği sayfa hali sınırlarımız içinde aktarmaya çalışalım: Yemen’den Anadolu’ya yaşamının yirmi yılını cephelerde geçirmiş bir Kuvayı Miliye kahramanının oğlu olan, 1924 FethiyeKayaköy doğumlu Sami Karaören, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakülte si mezunu. Tam bir entelektüel, şiir âşığı. Yakın dostlarından Necati Cumalı’nın “Ay Büyürken Uyuyamam” romanının isim babası. Cumalı’nın bir şiirini kendisine adayacağı kadar kadim dostu. Ustalar geçidi! Atatürk’ün kurduğu Türk Dil Kurumu’nda 12 Eylül yönetimi tarafından kapatılana dek 18 yıl emek vermiş bir dil ve yazı üstadı. Türk yazın dünyasının efsane isimleriyle dostluk kurmuş, anılar biriktirmiş, çalışmalarıyla bir döneme imza atmış bir çınar. Karaören bu efsaneleşmiş isimlerle tanışma öykülerini, arkadaşlıklarını, anılarını tek tek anlatıyor, alanlarındaki ustalıklarını değerlendiriyor P. Şükran Sabanuç, Mukadder Özgeç ve Ömer Özgeç’e. Kimler yok ki bu kişiler arasında: Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday, Oktay Rifat, Cahit Külebi, Necati Cumalı, Mehmed Kemal, Behçet Necatigil, Özdemir Asaf, Mehmet Başaran, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Muhip Dıranas, Adnan Benk, İsmet İnönü, Erdal İnönü, Yunus Nadi, Nadir Nadi, İlhan Selçuk, Çetin Altan, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Asım Bezirci, Tahsin Yücel, Muhsin Ertuğrul, Cahide Sonku, Attilâ İlhan, Falih Rıfkı Atay, Peyami Safa, Vâlâ Nureddin, Halim Şefik, Onat Kutlar, Vedat Günyol, Peride Celal, Nevzat Atlığ, Macide Tanır... Sivas Katliamı’na tanık oldu! Antakya Lisesi’nde felsefe ve sosyoloji öğretmeni Cavit Orhan Tütengil, edebiyat öğretmeni ise sonraları yakın arkadaşı olacak Cahit Külebi. O yılları şiir tutkusunu iyice belirginleştiği yıllar olarak anıyor Sami Karaören. Üniversite yıllarında üç yıl Beyoğlu’nda yaşar Karaören. Kültür sanatın kalbinde atar! Erich Maria Remarque’nin “İnsanları Seveceksin” romanından sonra solu keşfeder, Mervyn LeRoy’un “Ben Bir Pranga Kaçağıyım” adlı filmiyle de kendisini solun göbeğinde bulur: “Sol, ‘dünyaya açılmak’ demek bence. Mehcure’yi de sola çektim. Sol olarak uğradığımız zulümle yaşamımızı güzelleştirdik.” Bu sırada acı olaylar kapıdadır; 4 Aralık 1945’te Tan Gazetesi’ne yapılan saldırıya bizzat tanık olanlardan biridir. 1993 Sivas Katliamı’na da Cahit Külebi ile birlikte tanık olacaktır. 7 Ekim 1950’de Mehcure Hanım’la evlenirler. Erken yaşta kaybettikleri kızları Mine Gözen ressam, oğulları Mehmet ve torunları Eren mimar olur. Üniversiteden mezun olduğunda mimli komünistti, işşizdi derken bir sigorta şirketinde işe başlar, kısa sürede müdürlüğe yükselir. Bu dönemde Fransızca dersleri aldığı Adnan Benk sayesinde Babıâli’ye adım atar ve sigortacılığı bırakarak Falih Rıfkı Atay’ın ve Bedii Faik’in gazetesi Dünya’da mesleğe başlar. Sonraları yazıişleri müdürü olacağı Dünya’da mutfağa giren Karaören’in ilk işi hurufat cetvelini (her boyutta harfleri gösteren cetvel) yapmaktır! ‘Cumhuriyet’te sevgili bir aile gibiydik’ 27 Mayıs’ta yazıişleri müdürüdür. Adnan Menderes’in baskıcı politikalarının bedelini ödeyen gazetecilerden biri olarak günde en az üç davaya girdiği olur. Darbe sonrası Falih Rıfkı ve Bedii Faik’in 27 Mayıs aleyhine yazması üzerine tazminatını yakar ve gazeteden ayrılır. Bir ay işsiz kalır. O sırada “Na di seni istiyor” diyen Yaşar Kemal, Karaören’i, Cumhuriyet gazetesine, Nadir Nadi’ye götürür. Böylece TDK üyesi ve Dünya gazetesi eski yazıişleri müdürü Sami Karaören’in Cumhuriyet gazetesi yılla rı başlar. Anadolu muhabirliğinde görevlendirilir ilk. Tam otuz iki yıl Cumhuriyet gazetesinde yazıişleri müdürlüğü yapar. Melih Cevdet Anday’ı, Necati Cumalı’yı odasında ağırlar sık sık. Nadir Nadi’yle ailece de görüşürler. Gazeteciliğin adeta kitabını yazdığı ve tüm ülküsüyle bağlı olduğu Cumhuriyet’i evi kılar. Şöyle anlatıyor o yıllarını: “İlhan Selçuk’la birlikte gazetede sol egemen olmuştu. (...) İlhan Selçuk Atatürkçülüğün göbeğinde yer aldı. Hepimiz öyleydik. Cumhuriyet gazetesi her dönem aydınlar için önemli olmuştur. Ara ara kızsa bile ilişkiyi sürdürdü çoğu okur. Biz çalışanlar bir aile gibiydik. Nadir Bey’in anlayışı, birbirimizi desteklememiz, Oktay Akbal, İlhan Selçuk, Ali Sirmen, Turhan Selçuk... Gerçekten de sevgili bir aile gibiydik.” Karaören: ‘Umutluyum!’ Cumhuriyet’te uzun soluklu yazıişleri müdürlüğünün ardından makalelerden sorumlu olur Sami Karaören. Çekmeceleri yazılarla dolar, günde ortalama yirmi yazı gelir. İkinci sayfada henüz hiç yazısı yayımlanmamış birçok yazarın ilk yazılarını yayımlar. Dolu dolu sürdüğü hayatında darbeler gördü, sansürün, baskının, hapisliğin cenderesinden geçti ama hayatını kültür sanatla hele ki şiirle güzelleştirmekten, geliştirmekten geri durmadı, durmuyor Sami Karaören. Kitabın sonunda P. Şükran Sabanuç, Mukadder Özgeç, Ömer Özgeç’e ülkenin bugününe ve geleceğine ilişkin ifade ettiği görüşleriyle de daha iyi yaşanabilir bir dünya umudumuzu şöyle tazeliyor: “Ben bu ülkenin insanlarının Mustafa Kemal Atatürk’e ve Cumhuriyet ilkelerine bağlılığından hiçbir zaman kuşku duymadım. Elbette umutluyum. ‘Daha iyi yaşanabilir bir dünya’ özlemimizi hep birlikte gerçekleştireceğimize inanıyorum.” ‘Mutluluğun algoritması tasarlanabilir mi?’ Akbank Sanat, 8 ve 15 Mayıs tarihlerinde saat 20.30’da koreograf ve çağdaş dans sanatçısı Bengi Sevim Yörük’ün ”Mutluluğun algoritması tasarlanabilir mi” sorusundan yola çıkarak hazırladığı “MUT” dans gösterisini sahneleyecek. “MUT”, Goethe’nin “Mutluluk üzüntülerin, sorunların üstesinden gelmektir. Asıl kâbus, ardı arkası kesilmeyen güneşli günlerdir” sözüyle fizikçi David Bohm’un “saklı düzen teorisi”nden ilham alıyor. Evrenin ve gözümüze düzensiz görünen her şeyin kendi içinde matematiksel bir düzeni olduğundan hareketle, mutluluğa ulaşmak için matematiksel bir yol tasarlamanın mümkün olup olmadığını sorguluyor. l Kültür Servisi Ptt’den ‘Dünya Dansları’ konulu anma pulu... PTT AŞ tarafından Dünya Dans Günü’ne özel, tango ve vals dansları görsellerine yer verilerek hazırlanan “Dünya Dansları” konulu iki değerli anma pulu ile ilk gün zarfı dün tedavüle çıktı. Posta pulunun yer aldığı portföy içerisinde, “Dünya Dansları” konulu 2x2 TL bedelli (36x52 mm boyutunda) An ma Pulu, söz konusu pula ait (140x210 mm boyutunda) 5.50 TL bedelli ilk gün zarfı PTT İşyerlerinde, PTT’ye ait www.filateli.gov.tr web adresinde ve filateli cep uygulamasında ulaşılabilir. l Kültür Servisi Geleneği bozmadı yalınayak dans etti Türk müziğinin sevilen seslerinden Candan Erçetin, KerkiSolfej ile birlikte Hatay, Adana ve Gaziantep’te konser verdi. Konserlerinde yine geleneği bozmayarak yalınayak dans eden sanatçı, orkestrasıyla sevilen şarkılarını seslendirdi. l Kültür Servisi Çini mürekkebiyle iki adayı birleştirdi Çini mürekkebi ressamı Pınar Tınç, çocukluğunu geçirdiği Bozcaada ve 5 yıl yaşadığı La Réunion Adası’ndan esinlenerek oluşturduğu 20 yapıtını “Masumiyet” adlı sergide topladı. Pınar Tınç’ın hem Bozcaada hem de yıllarca yaşadığı Afrika kıtasının Hint Okyanusu kıyıların da bulunan Fransız La Réunion Adası’nın atmosferinden beslenerek oluşturduğu bu sergisinde; adalı olmak, doğa, çocukluk, kadın, ruhsallık, enerji ve renk cümbüşü içinde masum bir dünya temaları işleniyor. Sergi, Arnavutköy Art Galeri’de Mayıs ayı sonuna kadar açık kalacak. l Kültür Servisi ÇOCUKLAR VE DOĞA İÇİN SÖYLEDİLER... Ünlü isimler Sezen Aksu şarkılarıyla çocuklar ve doğa için NTV ekranlarında buluştu. “Umut Yeşerten Şarkılar” adıyla gerçekleştirilen özel yayın boyunca çocukların doğa eğitimi için bağış çağrısı yapıldı. 3464’e gönderilen SMS’ler ve bağışlarla 60 bin çocuğun doğa eğitimi alması hedefine ulaşıldı. Sezen Aksu’nun destekleriyle 28 Nisan Pazar akşamı İş Sanat Konser Salonu’nda gerçekleşen özel yayın NTV’den canlı yayımlandı. Tüm şarkıların “çocuklar” ve “doğa” için söylendiği “Umut Yeşerten Şarkılar” özel yayınında 3464’e gönderilen SMS’ler ve bağışlarla 60 bin çocuğun doğa eğitimine katkıda bulunuldu. YAYIN AKIŞI 10.45 Su Savaşları 11.40 Geçmişin Gölgesinde 12.10 Çöl Karıncaları İmparatorluğu 13.00 Rikki’nin Türkiye Rotası 13.35 Minik Cevherler 15.30 10’Larca Bilgi 16.00 Hastane Somali 16.55 Sınırları Zorlayanlar 17.20 Bir Ayı Masalı 18.10 Ulak 20.00 Ailenin Yeni Üyesi 20.55 Doğu’nun Kayıp Siluetleri 21.25 Hastane İstanbul 22.20 Çöl Karıncaları İmparatorluğu 23.10 Hayat Yarışı 23.40 Geçmişin Gölgesinde 01.00 Bakalım İşe Yarayacak Mı? 07.15 İsmail Küçükkaya ile Çalar Saat 10.00 Çağla ile Yeni Bir Gün 12.15 Yasak Elma 16.00 Zuhal Topal’la Sofrada 19.00 Fatih Portakal ile FOX Ana Haber 20.00 Kadın 00.15 Yasak Elma 08.45 Günün Ekonomisi 09.00 Parametre 10.00 10’Dan Sonrası 13.00 Bugün 15.00 Günlük 17.30 Kapanış Zili 18.00 CNN TURK Gazete 19.00 Ana Haber 21.00 Türkiye’nin Gündemi 23.00 Günün Sonu 07.15 İsmail Küçükkaya ile Çalar Saat 10.00 Çağla ile Yeni Bir Gün 12.15 Yasak Elma 16.00 Zuhal Topal’la Sofrada 19.00 Fatih Portakal ile FOX Ana Haber 20.00 Kadın 00.15 Yasak Elma 07.30 Güne Başlarken 11.00 Medya Mahallesi 13.00 Haber Masası 16.00 Haber Kritik 17.00 Beşte Beş 18.00 Ana Haber 21.00 Siyaset Kültürü 10.20 Anjelika Akbar İle Sesler 11.00 Bir Resim Bir Hikâye 11.30 Sarayın Lezzetleri 12.00 Aykut Köksal İle Mimarlık Söyleşileri 12.50 Yeryüzleri 13.00 Tarihin Ruhu 13.30 Muasır 14.00 Hülya Koçyiğit İle Film Gibi Hayatlar 15.00 Geleneğin Kalp Atışları 15.30 Koleksiyoner 16.00 Sarayın Lezzetleri 16.30 Sinema + 17.00 Evliya Çelebi 17.30 Eskici 18.00 Hayat Sanat 18.50 Müzelerin Yıldızları 19.00 Bir Resim Bir Hikâye 19.30 Tarihin Ruhu 20.00 Yabancı Sinema Jado (Jadoo. Kings Of Curry) 21.30 Muasır 22.00 Murat Boncuk’la Atölye 22.30 Sanat Söyleşileri 23.30 Belgesel Çin Sanatı 3 09.00 Haber Merkezi 09.25 NTV Ekonomi Geri Sayım 10.00 Haber Merkezi 10.15 Sporun Not Defteri 11.00 Haber Merkezi 12.30 NTV Ekonomi Piyasa Ekranı 13.00 Öğle Bülteni 13.55 Piyasa Ekranı 14.00 Öğle Bülteni 14.20 Spor 14.30 NTV Ekonomi Finans Kafe 15.00 Öğle Bülteni 16.00 Günün İçinden 16.35 Dünyanın Haberi 17.35 Gece Gündüz 18.00 Günün İçinden 18.05 Bana Söz Ver 19.00 Akşam Haberleri 20.00 Ana Haber 21.00 Siyasi İşler 23.00 Gece Bülteni 07.30 Günaydın Türkiye 10.00 Televizyon Gazetesi 12.00 İşte Türkçemiz 12.30 Gün Ortası 15.00 Hatırla 16.00 Nasıl Yani 17.30. İşinde Gücünde 18.30 Ana Haber 20.00 Fikir Meydanı 23.00 Gece Görüşü 11.25 Uyumsuzlar Garajı 14.45 Uyumsuzlar Garajı 17.25 Hurda Avcıları 18.15 Nasıl Yapılmış? 20.05 Alaska Demiryolu 21.00 Ed Stafford. Yaban Macerası 21.55 Karanlık 22.50 Sokak Çılgınları 23.45 Tamirat Tadilat 24.30 Ed Stafford. Yaban Macerası 10.50 Olağanüstü Arabalar 11.45 Korkusuz Balıkçılar. Kuzey Güney’e Karşı Derlemeler 12.40 Uçak Kazası Raporu 14.30 Stephen Hawking ile Deha 15.25 Ahmak Bilimi 16.15 Olağanüstü Arabalar 17.10 Zihin Oyunları 18.05 Stephen Hawking ile Deha 20.00 Uzay Mekiği. Zafer ve Felaket 21.00 Vahşi Gezegen 23.00 Kolombiya Havaalanı 23.50 İnternetin 50 Senesi 01.30 Ahmak Bilimi cumtv@cumhuriyet.com.tr