Katalog

ekonomi DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ avro sterlin FAİZ BORSA 2 NİSAN 2019 SALI ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 11 5.5290 11.7 kuruş 6.2260 13 kuruş 7.2620 12.5 kuruş 21.69 0.58 94.101 317 puan 1540.88 37.09 lira 230.73 5.34 lira Artık reform zamanıYatırımcıların Türkiye’ye güveni zedelendi. Piyasalar atılacak adımlara odaklandı 4 Moody’s’a göre, Türkiye’nin dış kırılganlığı arttı. Seçimler 4 İş dünyasına göre, art arda seçimler hem ekonomiyi hem makro ekonomi politikalarının bundan sonraki patikası ve pi toplumu yordu. Artık istihdam yaratmak için ekonomiye odak yasalardaki şokun devam edip etmeyeceğini belirleyecek. lanılmasına bunun için herkese görev düştüğüne işaret edildi. Yerel seçimlerin ardından gözler ekonomiye ve piyasalara çevrildi. Uzmanlar, Türkiye’nin seçim süreçleriyle çok zaman kaybettiğini ve artık ekonomiye dönülmesi gerektiğine işaret ederken, hükümetin popülist politikalardan uzak durmasını istedi. Piyasalarda henüz seçim geride kaldı rahatlığı yok. Seçim sonrası ilk işlem gününde Türk Lirası da borsa da dalgalı bir seyir izledi. Cuma gününü 5.58 civarında tamamlayan Dolar/TL seçim gecesi Asya piyasaları açıldığında 5.58’den 5.61’e yükseldi. Dün ise dolar gün içinde 5.70’i aştı ancak günü 5.52 seviyesinden tamamladı. Uzmanlara göre Türkiye’nin önünde 4.5 yıllık seçimsiz bir dönem var, bu süre ekonomik, hukuki, sosyal ve siyasi reformların yapılması için fırsat. İş Yatırım Araştırma Direktörü Ser FT’den uyarı İngiliz Financial Times (FT) gazetesi, özellikle uluslararası piyasalarda döviz kurlarındaki dalganmalara dikkat çekerek değer kaybedeceğini ima ettiği Türk Lirası’nın “kaçınılmaz sonucu beklediği” yorumunda bulundu. FT, Türkiye’ye yönelik kaygıların Merkez Bankası’nın net döviz rezervinin 10 milyar dolar azalması ve swap işlemlerine getirildiği gözlenen kısıtlamalarla birlikte arttığını kaydediyor. Gazete, “Türk yetkililer yerel seçimler öncesi TL’nin istikrara kavuşmasında bir nebze de olsa başarıya ulaşmış gibi görünüyor. Ancak birçok kişinin bu önlemlerin uzun süre uygulanabileceğine dair şüpheleri var. Seçim geride kaldığında neler olacağına yönelik soru işaretleri giderilmiş değil” ifadelerini kullandı. hat Gürleyen, piyasaların seçim sonrası ilk tepkisinin negatif olduğunu, bunda Türkiye’nin yeniden erken seçim sarmalına gireceğine yönelik fiyatlamanın etkili olduğunu ancak böyle bir beklentisi olmadığını belirtti. Gürleyen “Dünyada pozitif bir konjonktür var, bu konjonktürde Türkiye varlıklarının çok yüksek risk primi var. Yüksek risk primi sürdürülebilir değil. İktidar seçimsiz süreci iyi değerlendirirse ve yeniden ekonomiyi siyasetin önüne koyabilirse piyasada şu anki tepkinin ortadan kalktığını görürüz” dedi. Not uyarısı Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Merkez Bankası’nın (TCMB) döviz rezervlerindeki düşüşün Türkiye’nin ülkenin kredi notunu açısından olumsuz olduğunu belirtti. “Türkiye’de tekrar finansal dalgalanma ve TL’nin değer kaybı 31 Mart seçimleri sonrasında büyük ihtimalle politika belirsizliğini artıracak” başlıklı raporda, geçen hafta finans piyasalarında meydana gelen dalgalanmaya dikkat çekilerek para ve maliye politikasının ekonomideki daralmaya verdiği tepkinin yarattığı belirsizlik nedeniyle ülkeden sermaye kaçışı ihtimalinin arttığı ifade edildi. Raporda, “Brüt ve net rezervler zaten son derece düşük sevilerdeydi. Gerilemesi Türkiye’nin dış kırılganlığını artırıyor” denildi. Moody’s rezervlerdeki düşüşün yerel seçim öncesinde TCMB’nin lirayı desteklemek için döviz piyasasına müdahale ettiğine işaret ettiğini belirtti. Raporda “Yerel seçimler büyük ihtimalle makro ekonomi politikalarının bundan sonraki patikası ve piyasalardaki şokun devam edip etmeyeceğini belirleyecek” denildi. l Ekonomi Servisi Ekonomiye odaklanın İş dünyasından peş peşe gelen açıklamalarda çok zaman kaybedildiği artık ekonomiye odaklanılması gerektiğini vurgulandı. n Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “4.5 yıllık seçimsiz bir döneme giriyoruz. Bundan sonra Türkiye’nin ilk gündem maddesi ekonomi olmalı. Bu dönemi, kesintisiz bir icraat dönemine çevirmeliyiz. Türk iş dünyası olarak el birliği ile daha çok üretmek, daha fazla yatırım, istihdam ve ihracat için çalışacağız” diye konuştu. n Ankara Ticaret Odası Başkanı Gürsel Baran, seçimin tamamlanmasıyla ekonomiye odaklanılmasının önem taşıdığını anlatarak, Türkiye’yi dünyanın ilk 10 büyük ekonomisi arasına getirmek için gündemin ekonomi olması gerektiğini aktardı. n Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, Türkiye’nin artık seçim atmosferin den çıkması gerektiğini belirterek “Türkiye’nin gündemi üretim seferberliği ve ekonomi olmalıdır” ifadesini kullandı. Rifat Hisarcıklıoğlu Müberra Eresin Demokrasi kazandı Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, “Halkımız demokrasiye duyduğu inançla, büyük bir olgunluk içinde yerel seçimleri tamamlamıştır. Kazanan demokrasimiz oldu. Turizm, Türkiye ekonomisinin vazgeçilmezidir. Kamuözel sektör işbirliğinde başlattığımız turizmde atılım döneminin güçleneceğine inanıyoruz. Ekonomi ana gündem maddesi olmalı” dedi. n Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “Türkiye bundan sonra hızla ekonomiye odaklanmalı. Türkiye’nin küresel rekabetteki konumunu güçlendirecek reformlara bugünden odaklanmalıyız. 2018 yılının son çeyreğinde yüzde 3 küçülen Türk ekonomisinin tekrar büyümeye geçmesi için mahalli idarelerimizin yöneticilerine de büyük görevler düşmekte” dedi. toplum yoruldu n Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Tuncay Yıldırım, seçimlerin uzun süredir gündemde olduğunu dile getirerek “Bu gündem hem ekonomiyi hem de toplumu yordu. Biraz dinginliğe ihtiyacımız var. Seçimsiz geçecek dönem ekonomik toparlanma için bir fırsat olacak. Ekonomiye odaklanarak hepimiz üzerimize düşeni yapmalıyız” dedi. n Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) Başkanı Celal Koloğlu, “Seçim gündeminin geride bırakılması ve sağlanan istikrar ortamıyla Türkiye, yatırımlara, istihdama ve sürdürülebilir ekonomik büyümeye odaklanacak” dedi. n Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükcü, “Artık bugünden sonra hızla ekonomi gündemimize dönmeli, yapacağımız reformlarla ve düzenlemelerle hem içeride hem de dünyada Türkiye’ye karşı güven ortamını güçlendirmeliyiz” diye konuştu. n Antalya Sanayici ve İşadamları Derneği (ANSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Akın Akıncı, seçimin tamamlanmasıyla odaklanılması gereken ilk konunun ekonomide atılacak adımların ve yapısal reformların kesintisiz bir şekilde sürdürülmesi olduğunu kaydetti. İş’te yeni başkan Füsun Tümsavaş Olağan genel kurul toplantısı sonrası dün toplanan Türkiye İş Bankası Yönetim Kurulu, Yönetim Kurulu Başkanlığına Füsun Tümsavaş’ı, başkan vekilliğine Ertuğrul Bozgedik’i seçti. Tümsavaş, aynı zamanda bankanın ilk kadın yönetim kurulu başkanı da oldu. İlk kadın çalışanı 1924’te göreve başlayan bankanın, ilk kadın müdürü ise 1953’te Nişantaşı Şubesi Müdürü İclal Rıza Ersin’di. Öteyandan 1957 Ankara doğumlu olan Tümsavaş, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunu. 1981’de İş Bankası’na katılan Tümsavaş, 2011’den bu yana Yönetim Kurulu Başkan Vekiliydi. Şekerbank’ta Taze yerine Erdem geldi Şekerbank Genel Müdürü Servet Taze, dün itibarıyla bu görevinden ayrıldı. Bankadan Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yapılan açıklamada “Bankamız Genel Müdürü Servet Taze 01.04.2019 itibarıyla görevinden ayrılacak olup yerine Genel Müdür Yardımcısı Erdal Erdem vekâlet edecektir” denildi. Taze, Şubat 2016’dan bu yana genel müdürdü. Taze’nin yerine vekâlet edecek olan Erdem, bu bankaya Kasım 2017’de genel müdür yardımcısı olarak dahil oldu. Erdem’in sorumluluk alanı “KOBİ bankacılığı pazarlama” idi. l Ekonomi Servisi İSO PMI verilerine göre imalat sanayiinde daralma bir yıldır aralıksız sürüyor Büyüme için umut yok Tanzim Satış Çadırları Toplanmaya Başlandı Ekonomideki kötü gidişat nedeniyle artan sebze fiyatlarını düşürmek için Türkiye’nin çeşitli yerlerinde “tanzim satış” noktaları kurulmuştu. Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından, belediyeler çadırları kaldırmaya başladı. Seçim bitti tanzimler gitti Kesinleşmeyen sonuçlara göre AKP’nin kaybettiği Ankara’da, yerel seçimlerin hemen ertesi günü, Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne ait tanzim satış çadırlarının toplatılması dikkat çekti. Ankara Sincan ve Kızılay’da kurulan Büyükşehir Belediyesi’ne ait tanzim satış çadırları, öğle saatlerinde belediye görevlileri tarafından kaldırıldı. Sincan Lale Meydanı’nda bulunan Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne ait tanzim satış çadırları da belediye ekiplerince toplandı. Sebze ve meyve fiyatlarında yaşanan artış üzerine Cumhur başkanı Tayyip Erdoğan’ın “Gerekirse tanzim satışları belediye eliyle kurarız ve ucuza satış yaparız” ifadeleriyle başlatılan tanzim satış uygulaması, yurttaşlara “piyasaya göre daha ucuz ürünler ulaştırma” gerekçesiyle kurulmuştu. l ANKARA/Cumhuriyet İmalat sanayiinde çalışan satın alma yöneticilerinin kötümserliği mart ayında Sda devam ediyor. anayinin itici gücü imalat sanayinde, ekonomik kriz kaynaklı sorunlar devam ediyor. İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI), geçen mart ayında 47.2’ye yükseldi. Ancak bu sonuç imalat sanayindeki daralmanın ılımlı da olsa son bir yıldır sürdüğüne işaret etti. Çünkü endekste 50’nin altı daralmaya, üzeri seviyeler büyümeye işaret ediyor. Üretim alt endeksi 47.8’e yükseldi ama daralmanın 11’inci ayına ulaştığını da ortaya koydu. Yeni siparişler alt endeksi ise 44.8’den 44.5’e gerileyerek daralmanın bir yıldır aralıksız sürdüğünü gösterdi. Yeni ihracat siparişleri alt endeksi de 50.3’ten 49.2’ye geriledi. İstihdamdaki düşüş de sürdü. KOBİ işçileri azaldı Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı da istihdam kaybına dikkat çekti. Aralık 2018 verilerine göre 4/a sigortalı çalışan sayısı 2017’nin aynı dönemine göre 249 bin azaldı. Bu azalış temelde KOBİ’lerdeki sigortalı çalışan sayısının 348 bin kişi azalmasından kaynaklandı. l Ekonomi Servisi ‘Bizimkisi bir tencere hikâyesi’ Seçim günü yayımlanan gazetemizin birinci sayfasına oturtulmuş, arkadaşımız Gamze Bal’ın haberinin değerlendirilmesinde katkıları olan nöbetçi arkadaşlarımın tümüne içten teşekkürlerimizle.. Cumhur İttifakı’nın, anayasal, yasal, sayılamayacak kadar çok yasa hükmünü ayaklar altına almış olarak yürüttüğü seçim kampanyasında, yerel seçimleri kazanabilme uğruna “biat” tehdidi ile seçmenleri cepheleştirme, korkutma kampanyalarında ipin ucunu kaçırmış olarak, nasıl da kendileri için tersine tepen bir silaha dönüştürüldüğü daha gülümsetici anlatılamazdı. Sandıkların kapanmasından 21 saat sonrasına kadarki, bu yazının içinde kimi sorgulanası başlıklarla altı çizilecek, yaşanan, kimi trajikomik zincirleme halkalar içindeki gelişmeler, gerçeğinde birbirinden ayıplı kendi kendilerini düşürdükleri tuzaklardan sıyrılabilme ayak oyunlarından, bu ülkede birlikte yaşamaya kararlı yurttaşlar olarak, geçmişte olanlar, gelecekte olacaklara dönük demokrasi, hakhukuk adına çıkarılması kaçınılmaz çok fazla dersimiz olmalı... Başta ele geçirlimiş dev medya kamu güdüleme araçları, kamu gücü kaynaklarının, dünyanın en otoriter başkanlık modeli, Tek Adam rejimi, Saray odaklı sınırsız iktidar erki kullanma hırsıyla; “En yukarıdan, en aşağıya dünyanın en otoriterleştirilmiş başkanlık rejimi modeli içinde, ele geçirilmiş tüm kamu gücü, erkleriyle de yetinilmeyerek, demokrasinin, sandığın, Meclis’in, yerel yönetimlerin, muhtarlıklara kadar seçimle yöneticileri belirlenen kurumlarının ele geçirilmesi, tek otoriteye bağlanması..” amaç olarak ilan edilmese, en azından sivilkamu sandıkla yönetimleri belirlenen kurumların bağımsız işleyişlerine katlanılabilseydi... HHH Seçim sonuçları üzerinden kimi çark edişlerle, yerel yönetim seçim sonuçlarında, aslında daha önceki yerel seçimlere göre anlamlı oy kaybetmiş olsalar bile; “AKP, Cumhur İttifakı, Millet İttifakı’ndan fazla oy aldı..” tezine hemen sığınmak zorunda kalmazlardı. Bir adım ileri, iktidar erkinin haksız, hukuksuz kullanılmalarıyla, sınır tanımazlıkla ellerinden kaçırmamak için her yolu denedikleri büyükşehir belediyelerinin kaybedilenleri için, “bakalım nasıl çalışabilecekler” tehdidini savurmazlar, ilk saatlerden kimi yollar için yine hukuksuz adımlar atmaya kalkışmak telaşına kapılmazlardı. Yerel yönetimlerde çok uzun yıllar ellerinde olan büyükşehir belediyelerini kaybetmeme panikleri aslında sadece siyaseten, vitrin algısı üzerinden, simgesel hiç değildi. 2002 ile başlayan iktidarları erklerinin FETÖ’lü, FETÖ’süz iktidar süreçlerinde, önceleri Bakanlıklar yetkileri merkezden, çıkar, rant odaklı yapılaşmalar, kentleşmeler projelerinde çok etkin kullanımla yetinilmedi. Yerel yönetim yerel demokrasiden çark edilerek, büyükşehir belediyelerinin yetkileri eliyle ilçe belediyelerin elleri kolları bağlandı. Şimdi bu kadar çok hukuksuzluk, haksızlık, eşitsizlik yapılmış seçim kampanyalarının ortalığa saçılmış ağır tehditleri, suçlamaları, iddialarının üzerine, gözler önünde yaşanmış oy sayımlarının ardından, Anadolu Ajansı, güdümlü medya kaynaklarının çarkları zincirleme kullanılarak ortaya konulan, kör kör parmağım gözüne çabalar, güven kaybettirmenin ötesinde ne işe yarayabilir? Yerel seçimler sonrasına saklanmış, ekonominin içinde yuvarlanmakta olduğu, elleriyle yaratılmış gerçek krizin sorunları ile yüzleşme korkusu mu? Ağızdan düşürülmeyen yaşamımıza dönük tehditlerin, gelecek “beka” sorunlarının, işsizlik, yoksullaşma, yoksunlaşma, açlık.. gündemlerinin kaçınılmaz ön alacakları mı? 17 yıllık iktidarın, en başından günümüze adım adım haksız, hukuksuz, geçerli demokratik düzen sınırlarını yok sayan icraatlarıyla, dün ak dediklerine kara deme kolaycılığında da, tepeden tırnağa tek odaklı bir yönetim erki düşünü kurmuşken, gerek görülen hamleler aynı sınır tanımaz haksızlık, hukuksuzluklar içinde atılmışken, yine kendi icraatlarının ürünü yeni sorunlarla yüzleşmek kolay olmasa gerek... KISA... KISA... n Dışişleri Bakanlığı, Japonya’nın Türkiye’yi yabancı işçi kabul edilmeyecek ülkeler listesinden çıkarmasından memnuniyet duyduğunu açıkladı. Ocak ayı sonunda Japonya, yabancıların oturma izinlerini düzenleyen ve nisanda yürürlüğe girecek yeni yasa kapsamında, yabancı işçi kabul edilmeyecek ülkelere ilişkin taslak bildiri yayımlamış ve bu ülkeler arasında Türkiye’nin de yer aldığını duyurmuştu. n Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’na (TOKİ), Başkan Yardımcısı Ömer Bulut atandı. Bulut, Aralık 2018’de TOKİ Başkanlığı’na vekâleten atanmıştı. C MY B