Katalog

10 2 NİSAN 2019 SALI EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ DIŞ HABERLER ‘Erdoğan’a simgesel şok’Yerel seçimler, AKP’nin İstanbul ve Ankara’da aldığı sonuçlar dış basında mercek altında ‘Halk iradesine saygı’ çağrısı Dünyanın çeşitli ükelerinden liderler Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak kutladı. Bu isimler arasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in yanı sıra Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas, Sırbistan Devlet Başkanı Aleksandar Vucic, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Milorad Dodik, Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ile Gine Cumhurbaşkanı Alpha Conde, Pakistan Başbakanı İmdan Han da yer aldı. Öte yandan Alman siyasi partilerin dış politika sözcüleri, baskılara rağmen büyük kentleri kazanmayı başaran muhalefetin başarısını “takdire şayan” bulurken Erdoğan’a “halk iradesine saygı” çağrısı yaptı. ‘Ekonomik hoşnutsuzluk’ Yerel seçimler Fransız Le Monde gazetesinin de gündemindeydi. Gazete, AKP’nin Ankara’yı kaybetmesi ve ilk sonuçlara göre İstanbul’u da kaybetme riski olmasını Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iktidarı için “bir darbe” olarak yorumladı. Marie Jego imzalı yazıda, AKP’nin iki önemli büyükşehir Ankara ve İstanbul’u kaybetmesine ilişkin şu ifadeler yer aldı: “Bu yenilgiler Erdoğan için büyük başarısızlığa işaret ediyor. Belirsizliklerle dolu yerel seçimlerin sonuçlarına göre AKP, başkent Ankara ve ülkenin finans başkenti İstanbul’da hâkimiyetini kaybetti. Bu iki kent, 25 yıldır Erdoğan’ın partisi ve önceki İslamcı oluşumların kontrolündeydi. Sonuçlar, seçmenlerin alım gücünü kötü yönde etkileyen ekonomik resesyondan dolayı hoşnutsuzluklarını ifade ediyor.” Yanlışlar vurgusu Le Figaro gazetesi, seçimlerin erken sonuçlarına yer verdiği haberinde, Erdoğan’ın önceki gün Ankara’da yaptığı konuşmasından başlıkları öne çıkardı. Haberde, Erdoğan’ın Ankara, İstanbul gibi stratejik önemdeki kentlerin kaybedilmesinin arkasındaki nedenlere odaklanılacağı, “partisinde yapılan yanlışların düzeltileceği” mesajı vurgulandı. Rus ekonomi gazetesi Expert ise AKP’nin 17 yıldır ilk kez başkent Ankara ve İstanbul üzerindeki kontrolünü kaybettiğini belirtti. AKP’nin Antalya ve Adana’da da kaybettiğini belirten gazete, iktidar partisinin bazı kentlerde aldığı yenilginin abartılmaması gerektiği gibi küçümsenmemesi gerektiğini kaydetti. Yapılan kimi yorumda, “Seçimler Erdoğan’ın 17 yıllık iktidarı için bir referanduma dönüştü ve ülkedeki ekonomik durum kendisine yönelik halk desteğini azaltmaya başladı” denildi. Türkiye’de önceki gün düzenlenen yerel seçimlere ilişkin yorumlar dış basında geniş yer buldu. Haberlerde, Ankara’yı CHP’nin kazanması ve İstanbul’da da sonuçların bu yönde çıkması nın “Cumhurbaşkanı Tayyip Erdo ğan için ağır bir darbe olduğu” yo rumu öne çıktı. İngiliz haber ajan sı Reuters, “Erdoğan ciddi bir gerile me ile karşı karşıya; AKP bir yerel seçimde ilk kez Ankara’yı kaybetti ve Erdoğan, ülkenin en büyük ken ti, İstanbul’da da yenilgiyi kabul etmiş gibi göründü” ifadelerini kullandı. CHP destekçileri önceki gece sevinç gösterileri yaptı. ‘Medya desteği’ Erdoğan’ın kampanya sürecinde seçimleri bir “varoluş meselesi” olarak nitelendirdiği hatırlatılan haberde, “Fakat Türkiye’nin ekonomik resesyona doğru kayışı seçmende kendini gösterirken Cumhurbaşkanı’nın her gün yaptığı mitingler ve ezici medya desteği, ülkenin başkentini kazanmaya veya İstanbul’da kesin bir sonucu garanti etmeye yetmedi” denildi. ‘Ağır yenilgi’ yük iki kentinde ağır yenilgi almış görünüyor” başlıklı haberinde, sonuçların ülkeyi sarstığı ve Erdoğan için iktidarındaki ilk büyük gerileme olduğu yorumu yapıldı. NYT’nin haberinde, “Seçimler, Türkiye ekonomisinin resesyona girmesi ve Erdoğan’ın kapsamlı bir yürütme yetkisini almasının ardından seçmen nezdindeki desteği için barometre olarak yakından izleni çıkış yolu buldu. Ancak Ankara’nın kaybı ve Adana ve Antalya gibi ülkenin güneyindeki ekonomik anlamda güçlü illerdeki kayıplar, AKP’nin liderliğindeki siyasi ittifaka açık bir mesaj gönderdi” yorumuna yer verdi. ‘Demokrasi umudu’ İngiliz Guardian gazetesinde Simon Tisdall imzalı yazıda ise AKP’nin seçim kampanyasını neredeyse tek başına yürüten Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “tarafsız ve eleştiriye açık olmadığı” Reuters analizinde, “Erdoğan’ın İslamcı kökenli partisinin Ankara’da yenilmesi kendisi için ağır bir darbe. Siyasi kariyerini başlattığı ve 1990’larda belediye başkanlığını yaptığı İstanbul’u kaybetmek ise daha da büyük bir simgesel şok ve azalan desteğin daha kapsamlı bir göstergesi olacaktır” yorumuna yer verdi. Fransız AFP ajansının analizinde “İstanbul’u kaybeden Türkiye’yi kaybeder” sözleri hatırlatılarak “İstanbul’u kaybetmenin Erdoğan için özellikle zor olduğu” vurgu yordu” ifadeleri kullanıldı. ‘Sırt çevirdiler’ Bloomberg News’ta ise “Erdoğan kentleri inşa eden ve yöneten bir kişi olarak kendisiyle gurur duyuyor. Fakat 1994’ten bu yana kentlerin birçoğu ilk kez ona sırtını çevirdi” denildi. Seçim sonuçlarının ekonomide değişikliğe yol açacağı savunuldu. Financial Times gazetesi, “Erdoğan 1994’te İslamcı siyasete destek dalgası sayesinde İstanbul Belediye Başkanı seçilmişti. Sekiz yıl sonra kurduğu AKP iktidara geldi. Kimse Erdoğan’ın görüşü aktarıldı. Sonuçların 2016’daki darbe girişiminden bu yana en büyük siyasi şok olduğu kaydedildi. Erdoğan’ın kontrolü sıkılaştırma yoluna gideceğini savunan Tisdall, CHP’nin başarısının muhalefet partilerini teşvik edeceğini, Türkiye’de demokrasi için umudu yenileyeceğini kaydetti. Guardian’da başka bir yorumda ise seçimlerin Erdoğan’ın yönetimi için “kritik bir sınav” niteliğinde olduğuna dikkat çekildi. “Türkiye genelinde rutin bir belediye seçimleri olması gerekirken, bu seçimler Erdoğan’ın 17 yıllık iktidarı için bir referandu landı. yakında devrileceğini düşünmüyor. ma dönüştü ve ülkedeki ekonomik ABD gazetesi New York Times Erdoğan ülkenin en popüler siyaset durum Erdoğan’a olan halk desteğini (NYT), “Erdoğan Türkiye’nin en bü çisi ve pek çok kere zor durumlarda azaltmaya başladı” denildi. Diktatörlüğe karşı yürüdüler Brezilya’da binlerce kişi, 1964’teki askeri darbenin 55’inci yıldönümünde, ülkede 20 yıldan fazla süren cunta yönetimine karşı gösteri düzenledi. Rio de Janeiro’da yaklaşık iki bin kişinin ellerinde kurbanların fotoğraflarıyla katıldığı gösterilerde “diktatörlük bir daha asla” sloganları atıldı. Başkent Brasilia’daki yürüyüşte ise ülkenin aşırı sağcı Devlet Başkanı Jair Bolsona ro karşıtı pankartlar öne çıktı. Öte yandan, ülkeyi 19641985 yılları arasında diktatörlükle yöneten askeri cunta dönemine övgüleriyle bilinen Devlet Başkanı Bolsonaro’nun darbenin yıldönümünde yapmak istediği “kutlamalara”, yargıdan yasak geldi. Brezilya’da bir yargıç, 1964’te ülkedeki 21 yıllık askeri diktatörlüğü başlatan darbenin “kutlanamayacağına” karar verdi. Venezüella Dışişleri Bakanı Arreaza’dan Ankara çıkarması Caracas’a destek devam Washington’ın yönetim değişikliği yönünde baskıcı polikala rının merkezindeki Venezüella’nın Dışişleri Bakanı Jorge Arreaza dün Ankara’da resmi temaslar da bulundu. Dışişleri Bakanı Mev lüt Çavuşoğlu ile Arreaza ortak ba sın toplantı düzenledi. Çavuşoğ lu, ABD’nin Maduro yönetimine karşı uyguladığı yaptırımlar konusundaki bir soruyu yanıtlarken NECATİ SAVAŞ Türkiye’nin tek taraflı alınan ka rarlara karşı olduğunu belirtti. Uluslararası hukuka aykırı şe kilde bir ülkenin içişlerine müda bir durumun tüm Latin Amerika’yı hat hale edilmesine karşı olduklarını, o ül ta Karayipler’i etkileyebileceğine işaret kede gerçekleştirilen seçimlerin yok sa etti. Türkiye ve Venezüella’nın ilişkileri yılmasının hangi ülke olursa olsun ka geliştirmek istediğini vurgulayarak iki osa yol açabileceğini, hatta iç savaşa bi li ticaret hacminin gözle görülür şekilde le sürükleyebileceğini kaydetti. Çavuş arttığını da kaydetti. oğlu, AA’nın haberine göre şu görüşlerini dile getirdi: “Venezüella’daki Madu Şam’a gidecek ro yönetimini sevmeyebilirsiniz. Ama Arreaza da ülkesinde Ulusal Meclis Baş ülkedeki tüm insanları cezalandırarak kanı, ABD destekli Juan Guaido’nun “ken bir netice almaya çalışmak insani değil disini geçici devlet başkanı” ilan etmesiy dir.” Kapsayıcı çözüme anayasa çerçe le ilgili “Şu anda ülkemizde yaşanan şey, vesinde sadece Venezüallalılar tarafın yasal olmayan yollarla ülke yönetimini dan diyalog yoluyla ulaşılabileceğini be ele geçirerek ülkenin sahip olduğu zengin lirten Çavuşoğlu, bu ülkedeki olumsuz kaynakları bir şekilde elde etme hırsına bağlıdır” dedi. Türkiye ile ilişkilerinin tarihi bir dönemde olduğunu söyleyen Arreaza, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Devlet Başkanı Nicolas Maduro’ya destek veren ilk liderlerden biri olduğunu kaydetti. Venezüella’nın Türkiye’yle olan altın ticaretiyle ilgili de konuşan Arreza, “İki ülkenin ticari ilişkilerini artırmak ve işbirliğini daha ileriye taşımak adına alternatif yollar bulmak için durmadan çalışacaklardır. Bu noktada Türkiye ve Venezüella arasındaki ilişkilerin son derece esnek bir yapısı var” değerlendirmesini yaptı. Sputnik’in haberinde de Arreaza’nın perşembe günü Şam’a ziyaret düzenleyeceği belirtildi. Çavuşoğlu ABD yolcusu Öte yandan Çavuşoğlu, bugün gideceği ABD’de yapacağı temaslar hakkında konuşurken ilk olarak New York’ta Yeni Zelanda’daki terör saldırısıyla ilgili BM Genel Kurulu’nda düzenlenecek toplantıya, daha sonra Washington’da NATO Dışişleri Bakanları toplantısına katılacağını aktardı. ELEKTRİK İÇİN ACİL PLAN Venezüella’da hükümetin “sabotaj” olarak nitelediği elektrik kesintileri sürerken Devlet Başkanı Nicolas Maduro, 30 günlük bir planı devreye soktuklarını duyurdu. Buna göre, okulların bir süre daha kapalı kalması ve hem özel sektörde hem de kamuda mesai saatinin 14.00’te bitirilmesi planlanıyor. Ancak Maduro, bazı bölgelerde okulların bugün ya da yarın eğitime başlayabileceğini de söyledi. Maduro, geçen hafta cuma günü yaşanan üçüncü kesintinin Guri Hidroelektrik Santralı’na yönelik yeni bir saldırıdan kaynaklandığını ve sisteme bir sızma olup olmadığının araştırıldığını belirtti. Ülke çapında devam eden elektrik kesintilerinin yanı sıra özellikle başkent Caracas’ın da aralarında bulunduğu bazı kentlerde içme suyu sorunu da büyüyor. Su Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, Anzoategui eyaletinde şebeke suyu problemi yüzde 70 oranında düzeltildi, Apure, Barinas, Bolivar gibi eyaletlerde de yüzde 80’in üzerinde iyileştirildi. PENTAGON AÇIKLADI ABD, Türkiye’ye F35 malzeme sevkini durdurdu Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun bugün başlayacak ABD ziyareti öncesinde, ABD Savunma Bakanlığı’ndan F35 savaş uçaklarıyla ilgili materyallerin Türkiye’ye sevkıyatının durdurulduğu açıklaması geldi. Pentagon’dan yapılan açıklamada, “Türkiye’nin F35 programından ayrılması halinde F35 tedarik zincirinin olumsuz etkilenmemesi için önlemler aldık. Türkiye’nin S400 konusundaki net kararı göz önünde bulundurularak, Türkiye’nin F35 operasyonel kapasitesiyle bağlantılı teslimat ve faaliyetler askıya alınmıştır. Bu önemli konuyla ilgili Türkiye ile diyaloğumuz devam etmektedir” denildi. Türkiye’nin Rusya’dan S400 hava savunma sistemi almak konusunda anlaşmaya varması, Washington ile Ankara arasında gerilime sebep olmuştu. Reuters’ın konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre gönderimi durdurulan ekipmanın, Türkiye’ye teslim edilecek F35’lerin varışlarına hazırlık için kullanıldığı kaydedilirken, haberde ABD’nin bu kararı için, “Türkiye’ye F35 satışını engellemeye yönelik ABD’nin attığı ilk somut adım” değerlendirilmesi yapıldı. l Haber Merkezi WASHINGTON POST: Kaşıkçı’yı öldüren ekip ABD’de eğitildi Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinin üzerinden altı ay geçerken olay gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. Kaşıkçı’nın katledilmesinde işaret edilen Suudi ekibinden bazı isimlerin ABD’de eğitim aldığı öne sürüldü. İddiaya göre, eğitim ABD’nin Suudi istihbaratını modernize etme planı kapsamında verildi. Washington Post gazetesi yazarı David Ignatius, ABD’li ve Suudi kaynaklara dayandırdığı haberinde, “Suudi Hızlı Müdahale Timi”nin bazı üyelerinin ABD’de Dışişleri Bakanlığı gözetiminde eğitim aldığını, özel güvenlik şirketi Tier 1 tarafından verilen eğitimin, Washington ile Riyad arasındaki savunma ve istihbarat alanında işbirliğinin bir parçası olarak görüldüğünü kaydetti. Ignatius, eğitimin Kaşıkçı cinayeti sonrasında devam ettirilmediğine dikkat çekti. Suudi istihbarat başkan yardımcısı Ahmed el Assıri, cinayetin baş zanlılarından biri olarak yargılanıyor ve “Hızlı Müdahale Timi”ni kurduğu biliniyor. Suikast timinin başında olduğu bilinen güvenlik yetkilisi Maher Abdulaziz Mutreb’in de eğitim alan isimlerden biri olduğu belirtildi. FIRTINA CAN ALDI Nepal’in güneyindeki Bara ve Parsa bölgelerindeki köyleri önceki gün etkisi altına alan fırtınada 27 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi yaralandı. Pek çok köy yolunun, devrilen ağaç ve elektrik direkleriyle ulaşıma kapandığı bildirildi. Görgü tanıkları şiddetli rüzgârın, içinde yolcular bulunan araçları, evleri, ağaçları, elektrik direklerini uçurduğunu anlattı. Muson yağmurları döneminde Nepal’de her yıl toprak kaymaları ve sellerde can kayıpları olduğunu belirten uzmanlar, bu tür fırtınaların ise ender görüldüğüne dikkat çekti. Buteflika’nın istifa edeceği iddia edildi Cezayir’de iki ayı aşkın süredir devam eden protestoların ardından beşinci kez aday olmaktan vazgeçen Devlet Başkanı Abdülaziz Buteflika’nın istifa edeceği iddia edildi. Reuters, Cezayir medyasına dayandırdığı habere göre ülkeyi 20 yılı aşkın süredir yöneten Buteflika’nın bu hafta anayasanın 102. maddesi doğrultusunda istifasını sunacağını ileri sürdü. Anayasanın 102. maddesine göre, anayasa konseyi Buteflika’nın görevine uygun olmadığını beyan edebilir veya kendiliğinden istifa edebilir. Öte yandan Buteflika önceki gün Nureddin Bedevi’nin başbakanlığındaki yeni kabinesini açıkladı. Yeni kabinede Buteflika’nın istifasını isteyen Genelkurmay Başkanı Salih’in, Savunma Bakanlığı’nı da yürüten Buteflika’nın yardımcılığı görevinde kalması dikkat çekti. Askeri uzmanlardan Ermenistan’da teftiş Türk askeri uzmanların Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) kapsamında 2011’de imzalanan Viyana Belgesi çerçevesinde Ermenistan topraklarında teftişte bulundukları bildirildi. Sputnik’in aktardığına göre, Ermenistan Savunma Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada, “Türkiye Cumhuriyeti’nden çokuluslu müfettişler grubu, 14 Nisan arasında 2011 Viyana Belgesi çerçevesinde Ermenistan’da belirtilen bölgelerde teftiş faaliyetlerinde bulunacak” ifadelerine yer verildi. Viyana Belgesi, AGİT’e üye ülkelerin arasında askeri güçler, savunma planlaması ve askeri bütçeler konularında geniş bir bilgi alışverişi öngörüyor. l Haber Merkezi C MY B