Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr Sosyal demokratlar kıl payı Hiçbir partinin tek başına çoğunluğu sağlayamadığı seçimlerin ardından gözler koalisyon pazarlıklarına çevrildi. SDP lideri Antti Rinne sonucu eşi ile birlikte kutlarken hükümeti kendisinin kuracağı açıklaması yaptı. Eski bir sendika lideri olan Rinne’nin vaatleri arasında emekli maaşına zam yapılması da vardı. Toplumsal refah, emekli maaşları ve göçmenler üzerine yoğun tartışmalarla sandığa giden Finlandiya’da önceki gün düzenlenen parlamento seçimlerinin galibi aşırı sağcı, göçmen karşıtı Finler Partisi’ni çok az bir farkla geride bırakan Sosyal Demokratlar (SDP) oldu. Meclisin 200 üyesinin belirlendiği ve 19 siyasi partinin yarıştığı seçimlere katılım oranının yüzde 72 olduğu aktarıldı. Henüz resmi olmayan sonuçlara göre tek başına çoğunluğu sağlayamayan SDP koalisyon arayışına girecek. İki partinin oy oranlarının yakın olmasının, zorlu bir koalisyon kurma sürecine işaret ettiği yorumları yapılıyor. Brüksel alarmda Seçimler öncesi birçok siyasi parti lideri Finler Partisi ile koalisyona sıcak bakmadıklarını açıklamıştı. Finlandiya’daki seçimler, Finler Partisi’nin güç kazanmasının, gelecek ay yapılması planlanan Avrupa Parlamentosu seçimlerine yansımasından ve aşırı sağ kanadın Avrupa Birliği (AB) politikalarını etkilemesinden endişeli olan Brüksel ta Finlandiya’daki parlamento seçimlerinde 20 yıl sonra ilk kez Sosyal Demokratlar sandıktan birinci çıkarken aşırı sağcı Finler Partisi’nin destek artırması dikkat çekti. rafından da yakından izleniyor. SDP lideri Antti Rinne, seçim sonuç larının açıklanması sonrası yaptığı konuşmada, Sosyal Demokratların 20 yıl sonra ilk kez sandıktan birinci çıktığını ve hükümeti kendisinin kuracağını vurguladı. Rinne, “1999’dan bu yana ilk kez Finlandiya’da en büyük partiyiz. SDP, başbakanın partisidir” dedi. Eski bir sendika lideri olan Rinne, nüfusunun yüzde 21.4’ü 65 yaş üzerinde olan ülkede emekli maaşını 1400 Avro’dan 1500 Avro’ya çıkarmayı vaat ediyordu. Oyların yüzde 17.7’sini alan Sosyal Demokratlar bu tabloda 200 sandalyeli meclise 40 vekil gönderecek. SDP’nin hemen ardından yüzde 17.5’le, yalnızca bir farkla mecliste 39 sandalye elde eden Finler Partisi geldi. Parti lideri Jussi Hallaaho, “Kendisi de dahil kimsenin böyle bir sonucu beklemediğini” söy ledi. Parti 2015’teki seçimlerde 38 vekil çıkartmıştı. Ancak 2017’deki parti liderlik seçimlerinde vekillerin yarısından fazlası ayrılmış, sayı 17’ye düşmüştü. Başbakan Sipila’ya hezimet Koalisyon hükümetinin küçük ortağı muhafazakâr Ulusal Koalisyon Partisi 38 milletvekili ile üçüncü sıraya yerleşirken koalisyonun büyük ortağı Başbakan Juha Sipila’nın lideri olduğu liberal Merkez Partisi tam bir hezimet yaşadı. Merkez Partisi’nin milletvekili sayısı 18 sandalye kayıpla 31’e düştü. Yeşiller Partisi ile Sol İttifak da oylarını artırdı; her iki parti 20’şer milletvekili çıkardı. Reuters’in haberine göre ülkede son yüz yılda ilk defa hiçbir parti yüzde 20 oyun üzerine çıkamadı. Geçen mart ayında sağlık ve sosyal reform planı parlamentoya takılan Sipila hükümeti istifa kararı almıştı. ABD İLE S400 krizi Akar: Tehditler müttefiklik ruhuna aykırı Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD’nin S400 konusundaki açıklamalarına ilişkin, “Tehditler, ultimatomlar ve süre vermeler yapıcı değil ve müttefiklik ruhuna aykırıdır” dedi. Öte yandan Akar, ABD’nin YPG’ye verdiği desteği eleştirirken, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey ise, “Türkiye ile YPG’nin olmayacağı bir güvenli bölge konusunda da çalışıyoruz” diye konuştu. Akar, dün Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) TürkiyeABD İş Konseyi (TAİK) ile Amerikan Türk Konseyi (ATC) tarafından bu yıl 37’ncisi düzenlenen TAİKATC Ortak Yıllık Konferansı’nın açılış oturumunda konuştu. ABD ile yaşanan S400 krizine ilişkin açıklama yapan Akar, “Tehditler, ultimatomlar ve süre vermeler Akar yapıcı değil, ayrıca müttefiklik ruhuna da aykırıdır” ifadesini kullandı. Suriye’deki muhtemel güvenli bölgeye ilişkin ise ABD’nin Türkiye’nin güvenlik endişelerine cevap vermesi gerektiğini belirJeffrey ten Akar, iki ülke yetkililerinin bunun üzerine çalıştıklarını söyledi. Öte yandan ABD’nin YPG’ye verdiği desteği eleştiren Akar, “ABD, YPG’ye büyük miktarda silah, mühimmat ve ağır askeri ekipman sağlıyor. Hiçbir kısa süreli taktiksel değerlendirme bu politikayı haklı çıkaramaz” dedi. Konferansta konuşan ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey ise, “Türkiye ile henüz üzerinde tam anlaşamadığımız bir güvenli bölge üzerine çalışıyoruz. Türkiye’nin çok önemli güvenlik endişeleri var. ABD, Türkiye‘nin bizim İSİS’e karşı birlikte savaştığımız insanlarla (YPG/PKK) ilgili endişelerini de anlıyor. Türkiye ile YPG’nin olmayacağı bir güvenli bölge konusunda da çalışıyoruz” dedi. Jeffrey, Suriye’deki siyasi süreç için yapılması gereken çok iş olduğunu aktararak, “Esad rejimi, kimyasal ve nükleer silahlardan vazgeçmeli. Suriye, teröristler için bir sığınak olmamalı ve buradaki İranlılar evlerine geri dönmeli” dedi. l AA RAKKA’YA YAYILIYOR Çıkacağım diyen ABD’den yeni ‘üs adımı’ Ankara’nın, terör örgütü gördüğü YPG’nin Suriye’nin kuzeyinde kontrol ettiği bölgelere “güvenli bölge” kurulması için Washington’ı ikna çabaları sürerken ABD’nin Rakka kenti yakınlarında yeni bir askeri hava üssü daha kurduğu iddia edildi. Sputnik’in haberine göre Suriye’den kademeli çekilme kararı aldığını açıklayan Trump yönetimi, Rakka yakınlarındaki Ayn İsa kasabasına üs kurdu. ABD’nin halihazırda YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri kontrolündeki bölgelerde 25 üssünün bulunduğu belirtiliyor. Diğer yandan, Ankara ile Moskova’nın garantörlüğünde çatışmasızlık bölgesi ilan edilen Suriye’nin İdlib vilayetindeki ateşkese yönelik açıklamalar devam ediyor. Hafta sonu Rusya tarafından düzenlediği iddia edilen hava saldırıları haberlerinin geldiği İdlib’e yönelik Sputnik’e açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Oleg Sıromolotov, “Suriye ordusunun Astana mutabakatı göz önünde tutarak İdlib’de geniş çaplı bir operasyon düzenlemediğini” söyledi. Ordu top çeviriyorSudan’da sivil yönetime karşı talepleri ‘zamana yayma’ hamlesi Askeri Konsey, “iki yıllık geçiş süreci” kararından tepkilere karşın geri atmayacağı mesajı veriyor. Sudan’ı 30 yılı aşkın süredir demir yumrukla yöneten Ömer el Beşir’in sokak gösterileri sonrasında darbeyle devrilmesinin ardından geçiş yönetimini ele alan Yüksek Askeri Konsey, protestocuların “derhal sivil hükümet” talebini reddetti. Protestocuların çatı örgütü olan Özgürlük ve Değişim İttifakı’nın orduya muhalefetin talep listesini sunduğu toplantının ardından dün siyasi parti temsilcileriyle de görüşen Yüksek Askeri Konsey, iki yıllık geçiş yönetimi süresinden taviz vermezken yeni hükümetin sivillerden oluşturulacağını duyurdu. Beşir’in partisine veto Konsey üyesi Korgeneral Yaser el Ata, “başbakanın muhalefet partileri arasından, ülkenin devlet başkanının ise ordu kademesinden seçileceğini” söyledi. Konsey sözcüsü ise El Beşir’in partisi Ulusal Kongre Partisi’nin geçiş süreci müzakerelerine katılmayacağını kaydederken protestocuların talepleri arasında da bulunan “ulusal istihbarat ve güvenlik servislerinin yeniden yapılandırılması” için harekete geçme sözü verdi. Ancak bu açıklamalar, El Beşir’in görevden alınmasına rağmen yaklaşık 10 gündür meydanları terk etmeyen protestocuları tatmin etmedi. Muhalif par tiler ve çeşitli meslek örgütlerinden oluşan Özgürlük ve Değişim İttifakı, Konsey’in önceki gün gerçekleştirdiği toplantıya Ulusal Kongre Partisi’nin de katılmasına tepki gösterdi. Sudan Meslek Odaları (SPA) liderlerinden Muhammed Naci ise “Askeri konseyin tasviye edilmesini, yerine ordu temsilcilerinin de içinde olacağı sivil bir kon Başkent Hartum’da eylemciler önceki gün ve dün de meydanlardaydı. Bazıları raylar üzerinde oturma eylemi yaptı. sey kurulmasını talep ediyoruz” diye konuştu. Gösteriler hız kesmeden sürerken dün ordu karargâhı önündeki kamp alanında oturma eylemi düzenleyenlerin askerler tarafından dağıtılmaya çalışıldığı haberi geldi. Sudan Komünist Partisi müdahale sonrası, tüm Sudanlıları ordu karargahı önüne çağırdı. Arap Birliği’nden destek Öte yandan, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin ardından askeri yönetime desteğini açıklayanların arasına Arap Birliği de katıldı. Birlik, uluslararası topluma istikrar ve uzlaşıyı desteklemeleri çağrısında bulundu. Geri adım atmıyorlar Beşinci dönem devlet başkanlığı isteyen Abdülaziz Buteflika’yı kitlesel gösteriler sonucu istifaya zorlayan Cezayir halkının protestoları, geçici olarak koltuğa getirilen Abdülkadir bin Salih’in 4 Temmuz’da seçime gidileceğini açıklamasına rağmen dinmiyor. “Buteflika rejiminin temsilcisi” olarak görülen eski Millet Konseyi Başkanı Abdülkadir bin Salih’in yönetimi altında “adil bir seçim gerçekleştirilemeyeceğini savunan” göstericiler, polisin giderek daha da sertleşen müdahaleleriyle karşılaşıyor. Eylemlere, hukukçular da cüppeleriyle destek veriyor. Öte yandan ekonomik zorluklar la mücadele eden ülkede, Buteflika’nın “Afrika’nın en büyük camisi” olma iddiasıyla 2012’de inşa etme emri verdiği yapının akıbeti de tartışma konusu oldu. ‘Megalomanlık simgesi’ AFP’nin haberine göre ülkedeki birçok kesim, başkent Cezayir’deki Djamaa ElDjazair Camisi’ni, “Buteflika’nın 20 yıllık iktidarının ve megalomanlığının bir simgesi” olarak değerlendiriyor. Ülkede altyapı eksiklikleri, hastanelerde kapasite sorunları varken söz konusu caminin yapımına 1.2 milyar dolar harcanmış olması eleştiriliyor. washıngton’dan İSRAİL’E ‘çin UYARISI’ ABD Başkanı Donald Trump’ın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu “Çin’le kurulan ilişkilerin ABD’nin İsrail ile yaptığı güvenlik işbirliğine zarar verebileceği konusunda uyardığı” iddia edildi. İsrail’in Kanal 13 televizyonunun haberine göre, 25 Mart’ta Beyaz Saray’da Netanyahu’yla gerçekleştirdiği görüşmede Trump’ın Tel AvivPekin hattında yaşanan gelişmelerden haberdar olmak istediğini dile getirdiği ifade edildi. İsrailli üst düzey bir yetkiliye dayandırılan haberde görüşmede ABD Başkanı’nın “Çin ile ilişkilerini sınırlandırmazsa ABD ile İsrail ilişkilerinin sıkıntıya gireceği konusunda” uyarılarda bulunduğu belirtildi. Netanyahu’nun da söz konusu çıkış üzerine Washington yönetimine “ülkesindeki Çin yatırımlarını denetleyecek yeni bir mekanizma kurulacağını” söylediği savunuldu. Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada ise iddialar yalanlandı. İsrail’e benzer bir uyarının da geçen ocak ayında Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’dan geldiği dile getirilmişti. ABD basını, Bolton’ın İsrailli yetkililere, “İsrail ordusu ve teknoloji endüstrisindeki artan Çin nüfuzundan dolayı ABD’nin duyduğu kaygıyı gündeme getireceğini” yazmıştı. MAykaessncag’idıdnai Doğu Kudüs’te bulunan Mescidi Aksa’da dün akşam saatlerinde bilinmeyen bir nedenle yangın çıktı. Yerel kaynaklar, yangının Mescidi Aksa’nın doğu tarafında bulunan Mervan Camii’ndeki cami muhafızları odasında çıktığını bildirdi. İhbar üzerine olay yerine gelen itfaiye ekipleri yangını söndürdü. Yangınla ilgili soruşturma başlatıldığı öğrenildi. l İHA 716 NİSAN 2019 SALI Çıkan olaylarda 23 kişinin gözaltına alındığı duyuruldu. Aşırı sağcı liderden provokasyon Danimarka’da aşırı sağcı, göçmen karşıtı Sıkı Yön Partisi lideri Rasmus Paludan’ın, Müslümanların yoğun olarak yaşadığı Nörrebro’da önceki gün düzenlediği gösteride, elindeki Kuranıkerim’i havaya fırlatmasının ardından olaylar çıktı. Yerel basının haberine göre, başkent Kopenhag’ın Nörrebro semtindeki Blaagards Plads Meydanı’nda polis çemberinde gösteri düzenleyen aşırı sağcı Paludan, Kuranıkerim’i havaya fırlattı. Paludan’a doğru koşan bir kişi emniyet güçleri tarafından engellendi. Tepkiler başkentin diğer semtlerine de sıçradı. Çoğu gençlerden oluşan kalabalık polise taş atıp konteynırları ateşe verirken polis de kalabalığa karşı biber gazı kullandı. Polis çıkan olaylarda 23 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Danimarka Başbakanı Lars Rasmussen, Paludan’ın eylemini “anlamsız bir provokasyon” sözleriyle nitelendirirken şiddet eylemlerinden kaçınılması çağrısı yaptı. Müslüman vekile ölüm tehdidi ABD’de Başkan Donald Trump’ın Kongre’nin Müslüman kadın vekili İlhan Omar’ı hedefe koyması ile başlayan kriz büyüyor. Demokrat Partili Omar, Trump’ın sosyal medyada kendisini hedef alan videoyu paylaşmasının ardından ölüm tehditleri aldığını açıkladı. Temsilciler Meclisi Başkanı Demokrat Nancy Pelosi Müslüman vekilin güvenliği konusunda Kongre polisini harekete geçirdiğini söyledi. Tartışma yaratan videoyu Trump geçen hafta “Asla Unutmayacağız!” ifadesiyle paylaşmıştı. Videoda Omar’ın mart ayında yaptığı bir konuşmada 11 Eylül 2001 tarihinde düzenlenen intihar saldırılarına ilişkin kullandığı “Bazı insanlar bazı şeyler yaptı” ifadesi yer alıyor. Videoda bu ifade, Dünya Ticaret Merkezi’nin vurulduğu terör saldırılarının görüntüleri ve dramatik bir müzik eşliğinde tekrar tekrar veriliyor. CAIR konuşması İlhan Omar’ın “Bazı insanlar bazı şey ler yaptı” sözleri, Amerikaİslam İlişkileri Konseyi’de (CAIR) 23 Mart’ta yaptı ğı bir konuşmadan alıntı. Konuşmada Yeni Zelanda’daki cami saldırılarına değinen Omar, İslamofobinin toplumları nasıl etkilediğini anlatıyordu. 11 Eylül saldırıları nın ardından ABD’li Müslümanlara yönelik davranışlarla ilgili konuşan Omar, “Ger çek şu ki çok uzun zamandır ikinci sınıf vatandaş olmanın rahatsızlığıyla yaşıyo ruz ve dürüst olmak gerekirse ben bundan yoruldum. Bu ülkedeki her bir Müs lüman da bundan yorulmuş olmalı. CAIR, 11 Eylül’den sonra kuruldu çünkü bazı in sanların bazı şeyler yaptığını fark ettiler ve hepimiz sivil özgürlüklerimize erişimimizi kaybetmeye başladık” ifadelerini kullandı. Bu konuşmanın ardından Washington Post, CAIR’in 1994’te kurulduğunu yazdı. Omar’ın sözcüsü, gazeteye, yanlışlıkla bu ifadenin kul landığını, aslında “saldırılardan sonra kurumun büyüklüğünün iki katına çıktığını söylemek istediğini” Omar açıkladı. Poroşenko stadyuma tek çıktı Ukrayna’da Devlet Başkanı Petro Poroşenko ile devlet başkanlığı seçimle rin birinci turunu önde tamamlayan Vladi mir Zelenskiy arasında ikinci tur öncesi ya pılması planlanan tartışma programı önceki gün Zelenskiy’in katılmaması ile “tek kişilik açık oturuma” dönüştü. Poroşenko, seçim deki en büyük rakibi komedyen Zelenskiy ile halkın önünde tartışacağı Kiev Olimpi yat Stadı’na giderek rakibini bekledi ancak Zelenskiy’in stada gelmemesi üzerine kısa bir miting düzenleyerek ayrıldı. BBC’nin ha berine göre Poroşenko ve Zelenskiy bir ta rih konusunda anlaşmamıştı. Stadyumda tartışma çağrısı yapan Zelenskiy bunun için seçimlerin ikinci turu olan 21 Nisan’dan iki gün öncesini istemişti. Rus İzvestiya gaze tesinin haberine göre ise Zelenskiy’in katıl mama nedeni kendisine yönelik bir provo kasyondan haberdar edilmesi. Ukrayna’daki devlet başkanlığı seçimle rinin ilk turunda Poroşenko’nun oy oranı yüzde 16.7 iken, daha önce siyaset dene yimi olma yan Zelens kiy, yüzde 30.2 des tek bulmuş tu. Gözler iki adayın ikinci tur için kapış masında. Poroşenko