Katalog

10 16 NİSAN 2019 SALI DOLAR avro sterlin FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ BORSA ALTIN CUMHURİYET EkonoMi ALTIN 24 AYAR 5.8080 3.9 kuruş 6.5710 3.9 kuruş 7.6250 4.6 kuruş 21.95 0.26 Bütçe seçime gittiOcakmart döneminde devletin bütçesi 36.2 milyar lira açık verdi 95.192 785 puan 1607.91 62 kuruş 240.19 6 kuruş Örtülü ödenek 543 milyon TL n Nereye harcandığı gizli tutulan “örtülü ödenekten” mart ayında 130 milyon lira, ilk 3 ayda 542.7 milyon lira harcama yapıldı. n Martta hizmet alımları 2.1 milyar lira olarak gerçekleşti. 3 aylık hizmet alım gideri 6.1 milyar lira oldu. n Devlet martta 83.6 milyon lira, 3 ayda 226.5 milyon lira kira ödedi. Kiralanan taşıtlar için 3 aylık ödeme 81.4 milyon lira oldu. n Martta 33.1 milyar lira cari transfer gerçekleştirildi. 3 aylık toplam 104.1 milyar lira oldu. Kamunun görev zararları için de bütçeden çıkan para 3 ayda 15.7 milyar liraya ulaştı. Hane halkı transferlerinde başlangıç ödeneğinin üçte birinden fazlası ilk 3 ayda kullanıldı. 3 aylık harcama 18 milyar lira. Geçen yıl ocakmart döneminde 20.4 milyar lira olan bütçe 30.4 yükselişle 218.3 milyar lira, gider yüzde 35.4 artışla 254.4 milyar lira fırlama ve indirimler nedeniyle bütçenin vergi gelirleri bu kalemlerde düştü. açığı, seçim öncesi harca ya çıktı. Bütçe martta 24.5 İlk 3 ayda dahilde alınan maların da etkisiyle bu yı milyar lira, ilk 3 ayda KDV yüzde 18.6, ÖTV yüz lın aynı döne 36.2 milyar lira açık ver de 4.5 ve harçlar yüzde 4 minde 36.2 di. 2018 Mart ayında açık azaldı. Gelir vergisi yüzde milyar lira 20.2 milyar lira, 3 ayda 17.6 arttı. ya çıktı. Hazi 20.4 milyar liraydı. n Hane halkına yapı MUSTAFA ne ve Maliye Bakanlığı’nın Vergi geliri düştü lan transferler kapsamında mart ayında bütçeden ÇAKIR genelde öğle n Martta vergi gelirleri 5.1 milyar lira çıktı. 3 ay den önce açık geçen yılın aynı ayına göre lık toplam rakam ise 18.1 ladığı bütçe gerçekleşmele binde 4 azalarak 41.1 mil milyar liraya ulaştı. Büt rinin, dün öğleden sonraya yar lira, faiz hariç bütçe gi çe başlangıç ödeneği 53.1 bırakılması da dikkat çek derleri ise yüzde 14.6 arta milyar liraydı. Böylece baş ti. İşte bütçenin detayları: rak 67.5 milyar lira oldu. langıç ödeneğinin 3’te 1’in n Mart ayında bütçe ge Ocakmartta vergi gelirle den fazlası ilk 3 ayda har lirleri, geçen yılın aynı ri yüzde 5.8 artarak 154.3 canmış oldu. ayına göre yüzde 12.8 ar milyar lira, faiz hariç bütçe n Güvenlik ve savun tarak 54.4 milyar lira, gi giderleri ise yüzde 33.5 ar ma için mart ayında 175.4 derler yüzde 15.2 arta tarak 221.1 milyar lira ola milyon lira, 3 ayda ise 533 rak 78.8 milyar lira oldu. rak gerçekleşti. milyon lira harcama ger İlk 3 ayda ise gelir yüzde n ÖTV, KDV ile harçta sı çekleştirildi. l ANKARA Sendikalar 1 Mayıs’a hazır İşçi ve memur konfederasyonları, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü dolayısıyla farklı şehirlerde kutlamalar yapacak. Türkİş Kocaeli’nde, Türkiye KamuSen Samsun’da program düzenlerken, DİSK ve KESK’in tercihi İstanbul oldu. Geçen yıl Maltepe miting alanında 1 Mayıs’ı kutlayan konfederasyonlar, bu yıl Taksim Meydanı’nda olmak için talepte bulundu. Geçen yıl Adana’da olan Hakİş ve Kocaeli’nde bulunan MemurSen ise bu yıl ortak kutlama yapacak. Daha önceki senelerde de birlikte kutlama programları düzenleyen iki konfederasyon, bu yıl 1 Mayıs’ta Şanlıurfa’da olacaklarını duyurdu. l Ekonomi Servisi Taner Şanlı İBB işçilerine baskı yapılıyor AKP’nin yerel seçimlerde İstanbul’u kaybetmesinin ardından uzatılan seçim sürecine işçiler dahil edilmek isteniyor. Genelİş Sendikası, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) yönetiminin el değiştirme ihtimalinin ortaya çıkması üzerine, işveren talimatıyla işçilerin bir sendikaya zorla üye yapılmaya çalışıldıklarını duyurdu. Genelİş Örgütlenme Daire Başkanı Taner Şanlı, “Tehditle herhangi bir sendikaya üye olmaya zorlayanlar, Türk Ceza Kanunu’na göre suç işliyor” dedi. l İSTANBUL/ Cumhuriyet İhracat endeksi martta geriledi Türkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen öncü gösterge olan ve ilk kez açıklanan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İhracat İklimi Endeksi martta 52.3’e indi. Eşik değer olan 50.0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların ihracat ikliminde iyileşmeye, altındakilerin bozulmaya işaret ettiği mevsimsel etkilerden arındırılmış olarak açıklanan verilere göre, şubat ayında endeks 52.4’tü. l Ekonomi Servisi TÜPRAŞ’ta bir günlük uyarı eylemi Koç Holding’e ait TÜPRAŞ ile Petrolİş Sendikası arasındaki toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerinin bir süre önce tıkanmasının ardından, işçiler dün bir günlük uyarı eylemi yaparak iş bıraktı. 4 bin 300 TÜPRAŞ işçisini ilgilendiren TİS süreci, işverenin sözleşme süresi ni 3 yıllık yapmak istemesi, vardiya sistemini değiştirmek istemesi ve ücret artış talebini fazla bulması yüzünden tıkanmıştı. Dünkü eylemde TÜPRAŞ İzmir Rafinerisi önünde toplanan işçilere seslenen Petrolİş Şube Başkanı Ahmet Oktay, “Elde ettikleri kârdan payımızı is temek suç mu? Onların talepte bulunduğu maddeler, 23. madde normal çalışma, 24. madde fazla çalışma, 25. madde hafta tatili, 58. madde özel mazeret izinleri... Bu maddeleri müzakere etmeden masaya geleceklerse yine aynı tavırla karşılık veririz” dedi. l İZMİR Akfen’den 30 bin kişiye eğitim desteği GAMZE BAL Geçen yıl eğitim ve sağlık alanındaki 3 ayrı sosyal sorumluluk projesine yıllık 1.52 milyon TL bütçe ayıran Akfen Holding, 10 yılda 100 bin kişiye ulaşmayı hedefliyor. Şirket, sosyal sorumluluk projelerini hayata ge çirmek amacıyla 1999’da kurduğu Türkiye İnsan Kaynakları, Eğitim ve Sağlık Vakfı (TİKAV) ile 20 yılda 30 bin kişi Pelin Akın Özalp ye ulaştı. Elazığ’da TİKAV Mütevelli Heyeti üyesi Pelin Akın Özalp projelerin kapsamını anlattı. Elazığ Fırat Üniversitesi’nde yürütülen Bireysel Gelişim Programı’yla, ekonomik sebeplerle eğitime ulaşmada zorluk çeken Anadolu’daki üniversite öğrencilerine eğitimde fırsat eşitliği sağlanması amaçlanıyor. Bu yüzden programa katılabilmenin şartı öğrencilerin büyükşehirlerde hiç yaşamamış olmaları. Katılan her 1. sınıf öğrencisi, 4. sınıfa kadar yabancı dilden, bilgisayar ve dans eğitimine kadar çeşitli eğitimlerden geçerek mezun oluyor. Amaçlarının, öğrencilerin iş bulabi lecek donanımla mezun olmalarını sağlamak olduğunu anlatan Özalp, mezun olan öğrencilerin işsiz kalmadığını, Akfen Holding’de, TAV’da ve diğer büyük şirketlerde iş bulabildiğini aktardı. Şirketin eğitimle ilgili ikinci projesi 130 ülkede geçerliliği olan Edinburgh Dükü Ödül Programı. 1424 yaş arası her gencin katılabildiği programda öğrencilere yurtdışında eğitim imkânı sunuluyor. ‘Hijyen Sağlıktır’ projesi kapsamında, kadınlara verilen beden ve besin hijyeni eğitimlerinin ardından sertifikalar veriliyor. Şirket, 26 bölgede yıl sonuna kadar 2 bin kadına ulaşmayı hedefliyor. l ELAZIĞ Manisa’ya 120 milyon TL’lik fabrika Türkiye’deki otomotiv tedarik sanayii firması İnci Holding ile dünya akü devi Japon GS Yuasa’nın iştiraki İnci GS Yuasa, 120 milyon TL’lik yatırımla Manisa’da akü fabrikasını açtı. Manisa Organize Sanayi Bölgesi’ndeki fabrika 98 bin metrekarelik alana inşa edildi. Bu yatırımla, toplam kapalı üretim alanı yüzde 63 artışla 47 bin metre kareye ulaşan İnci GS Yuasa, 5 milyon olan yıllık otomotiv akü üretim kapasitesini de 7 milyon adede çıkardı. 34 yılda 50 milyonuncu aküyü banttan indiren İnci GS Yuasa, Türkiye’de ürettiği akülerin yaklaşık yüzde 60’ını ihraç ediyor. Yeni fabrikada, ileri teknoloji start/stop araç aküleri ile otomotiv ana sanayii tedarikçileri için yeni nesil aküler üretilecek. Paşabahçe, Nestle’ye bardak üretecek Paşabahçe, Nescafe’nin Nescafe Gold ürünlerinin özel cam bardaklarının küresel tedarikçilerinden biri oldu. 2019 Ocak itibarıyla başlayan işbirliği kapsamında Paşabahçe, ilk etapta aralarında Çin, Sırbistan, Romanya, Fas ve İtalya’nın da bulunduğu toplam 25 ülke için yıllık yaklaşık 3 milyon bardak üretimi gerçekleştirecek. Paşabahçe Pazarlama ve Satış Başkan Yardımcısı Ertan Kurt ise işbirliklerinden mutlu olduklarını söylerken, Nestle Türkiye İçecekler Grubu Genel Müdürü Pınar Öney Bilsel ise “2018’de Türkiye için 250 bin adetlik bir alım gerçekleştirdikten sonra bu yıl için alım miktarımızı ikiye katladık” dedi. l Ekonomi Servisi Zorunlu BES kapıda Hazine ve Maliyet Bakanı Berat Albayrak, geçen hafta açıkladığı “Yeni Ekonomi Programı Yapısal Dönüşüm Adımları 2019” kapsamında, tüm paydaşların katılımı ile “Kıdem Tazminatı Reformu” yapacaklarını ve kurulacak “Kıdem Tazminatı Fonu”nun bireysel emeklilik sistemine (BES) entegre edileceğini söyledi. Ancak yeni kıdem tazminatı sistemi, detayları henüz ortaya çıkmasa da önceki tartışmalar ışığında getireceği hak kayıplarının yanısıra, bugün 45 yaş altı çalışanları için ‘otomatik’ olan BES’i, tüm çalışanlar için ‘zorunlu’ hale de getirecek. Kesinti sorunu Albayrak’ın açıklamalarına göre çalışanlar, kazançlarıyla orantılı (azdan az çoktan çok) olarak zorunlu BES (tamamlayıcı emeklilik) içinde ele alınacak. Kıdem tazminatı fonu, hak kayıplarının yanı sıra “entegrasyon” adı altında zorunlu bireysel emeklilik sistemine yol açacak. Çalışan ve işverenden yapılacak kesintiler BES ile entegre Kıdem Tazminatı Fonu’nda toplanacak. Bilindiği gibi bugün çalışanlar, şartlar oluştuğunda kıdem tazminatını her yıl için 30 gün üzerinde alıyor. Bunun fonla sağlanabilmesi için yüzde 8.2’lik kesinti yapılması gerekiyor. İşverenlerin buna karşı olduğu, yıl başına 1520 güne denk gelen oranda kesinti istediği biliniyor. Ayrıca işçiler, bugün son ücret üzerinden alınan kıdem tazminatının bu özelliğinin fonla kaybolacağını ileri sürüyor. Kıdem tazminatı fonu sonrası işçilerin hangi şartlardaki kıdem tazminatı alacağı da önemli bir tartışma konusu. Öne çıkan tazminat alma yöntemi ‘emeklilik hakkı’nın elde edilmesi. ‘Konut edinme’ de konuşuluyor. Kıdem Tazminatı Fonunun, henüz netleşmese de BES’te olduğu gibi ‘bireysel hesap’larda tutulması bekleniyor. Uzun yıllardır mevcut kıdem tazminatı sisteminde olanların durumu ise ayrıca değerlendirilecek. İşçiler karşı İşçi temsilcileri hem Kıdem Tazminatı Fonu’nu hem bunun BES’le entegrasyonuna karşı. İşsizlik Fonu’nun işveren ve mega projeler için kullanıldığını hatırlatan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, bu nedenle zorunlu BES’e karşı olduklarını açıkladı. Çerkezoğlu, “Zaten düşük olan ücretlerden yeni bir vergi alınmak isteniyor. Bu fonlar yalnızca devletin ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturuluyor” dedi. Geçen yıl 6 milyon çalışanın otomatik BES’ten çıktığını hatırlatan Türkİş ise “Zorla tasarruf olmaz. Asgari ücretli işçi nasıl tasarruf yapacak?” vurgusu yaptı. SEKTÖRDEN n TOBB Sigorta Acenteleri İcra Komitesi (SAİK) ile Sigorta Eksperleri İcra Komitesi (SEİK) yöneticileri ve Türkiye Sigorta Birliği İletişim Komitesi üyeleri, geçen günlerde biraraya gelerek bu yılki “Sigortacılık Haftası” için ortak çalışma kararı aldı. n EGM Yönetim Kurulu üyesi ve Vakıf Emeklilik Genel Müdürü Özgür Obalı, “BES fonları Türkiye’deki en önemli kurumsal yatırımcı profiline haiz. Bu hem piyasa, hem ülke gelişimi, hem sürdürülebilir yatırım fırsatları sunması açısından oldukça değerli” dedi. n Demir Hayat, bakım hizmetleri veren EvdekiBakıcım ile işbirliğine giderek, “İki Can Hamilelik Sigortası” satın alan ailelere, 3 saatlik bakıcı hizmetini ücretsiz olarak hediye edeceğini açıkladı. Gökhan Sertsöz 5. DASK Depreme Dayanıklı Bina Tasarımı Yarışması sonuçlandı Gençler depreme karşı dayanıklı bina peşinde Depreme dayanıklı bina bilincini artırmak amacıyla Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından beşinci kez düzenlenen Depreme Dayanıklı Bina Tasarımı Yarışması sonuçlandı. 28 ilden 47 üniversite ve 75 takımın başvurduğu yarışmada, elemeleri geçen 24 takım, final aşamasında yaptıkları maket model tasarımlarını DASK’ın verdiği malzemelerle bina maketi haline getirerek konusunda uzman jüri üyelerine sergiledi. Finale kalan takımlara ait bina modelleri, depremi simüle eden sarsma masasında test edilirken, birinciliği Erzurum Teknik Üniversitesi’nin Ejder Kule projesi kazandı. Yarışmada Karadeniz Teknik Üniversitesi ikinci, Bülent Ecevit Üniversitesi ise üçüncü oldu. Yarışma Başkanı ve Boğaziçi Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa Erdik, ödül töreninde “Depremi engelleyemeyiz, fakat önlemlerle sonuçlarını azaltabiliriz. Bu da ancak tam bir toplumsal seferberlikle mümkün. Türkiye’nin tarihi ne yazık ki depremin yol açtığı yaralarla dolu. Depreme karşı dayanıklı bina hassasiyetinin yaygınlaşması, bu mücadelede en çok önem atfetmemiz gereken hususların başında geliyor” dedi. Liselilere 3D desteği Darüşşafaka ev sahipliğinde yapılan “4. Liselerarası 3D Yazıcı Atölyesi ve Yarışması”nın ana sponsoru BNP Paribas Cardif Türkiye oldu. 3D yazıcıların inovatif düşünce ve tasarımı güçlendirecek şekilde, sosyal faydaya dönük konularda da kullanımının artırılması, öğrencilere tasarım, yazılım gibi farklı becerilerin kazandırılması amaçlarıyla düzenlenen yarışmada Özel Sezin Okulu birinci oldu. Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Sertsöz, her zaman topluma fayda misyonuyla çalıştıklarını söyledi. Konut poliçelerini ‘yeniledi’ Anadolu Sigorta, “Yeni Nesil Konut Paket Sigorta Poliçesi”ni satışa sundu. Poliçeler konutlarda karşılaşılabilecek riskleri teminat altına alıyor. Genel Müdür Yardımcısı Le Levent Sönmez vent Sönmez’ın verdiği bilgiye göre hesaplı konut paketi düşük prim ile temel ihtiyaçları karşılayan bir poliçe. Standart konut paketi ortalama primle ihtiyaçları karşılarken, elit konut paketi zengin içeriğiyle en geniş kapsamlı teminat ve asistans beklentisi olan müşterilerin ihtiyacına yönelik tasarlandı. Samuray Kulübü kuruldu Sompo Japan Sigorta, acenteleri için “Samuraylar Kulübü” kurdu. Bu kulübe müşterilerinin hayatını kolaylaştıran, ihtiyaç duyduğu çözümleri en uygun ürün ve hizmetlerle karşılayan, iş yapış kültürü ve felsefesi ile ahenk içinde çalışan acenteler üye olabilecek. Üst Yönetici Recai Dalaş, “Bu kulübün felsefesi adalet, dürüstlük, sada kat, onur, cesaret ve hayırseverlik erdemleri üzerine inşa edildi. Samuraylar Kulübü’nde yer alan 12 Shogun ve 20 Samuray acentemizi tebrik ediyorum” dedi. Recai Dalaş