Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: DOĞAN ERGÜN TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 17dishab@cumhuriyet.com.tr 1 NİSAN 2019 PAZARTESİ ‘Ekonomi sandığı belirledi’Yabancı basında seçimlerin Erdoğan için referandum niteliğinde olduğu yorumu yapıldı Türkiye’deki yerel seçimler dünya basınının da gündemindeydi. Genel olarak yorumlarda seçim sonuçlarında ekonomik krizin etkilerinin de görüldüğü görüşü dikkat çekti. İngiliz Guardian gazetesi, ilk sonuçların kamuoyuna yansımasının ardından iktidarın kimi bölgelerde belediyeleri kaybettiğini belirtirken Alman Der Spiegel Ankara’da Cumhur İttifakı adayı Mehmet Özhaseki’nin geride görünmesinin Erdoğan için “darbe” anlamına geldiği yorumu yaptı. Dünya basınında Türkiye’deki yerel seçimlere ilişkin sandıklar kapanmadan önce yapılan analizlerde, 31 Mart’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan için test niteliğinde olduğu belirtildi. Fransız haber ajansı AFP, Erdoğan’ın ekonomik resesyon ortamında Ankara ve İstanbul’u elinde tutmaya çalışacağı yorumunda bulunurken, İngiliz ajansı Reuters ise Malatya’da sandık başında 2 kişinin öldüğü saldırıyı seçim sürecinde iktidar tarafından öne çıkarılan “beka sorunu” kavramı Guardian gazetesi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 17 yıllık iktidarındaki ekonomik büyümenin yerini, döviz krizinin de tetiklediği ekonomik durgunluğun aldığı yorumuna yer verdi. Artan enflasyonun AKP’nin çalışan kesim seçmenlerinin geçimini zorlaştırdığı kaydedildi na dikkat çekerek abonelerine duyurdu. ‘Acı bir darbe...’ Alman Spiegel dergisinin haber sitesinde ilk sonuçların açıklanmaya başlanmasının ardından yapılan değerlendirmede “iktidar hırsına sahip, tartışmalı” olarak nitelendirilen Erdoğan için Ankara’da olası bir yenilginin “acı bir darbe” anlamına geldiği vurgulandı. Guardian gazetesi Cumhur başkanı Erdoğan’ın 17 yıllık iktidarındaki ekonomik büyümenin yerini, döviz krizinin tetiklediği ekonomik durgunluğun aldığı yorumunu yaptı. Artan enflasyonun AKP’nin çalışan kesim seçmenlerinin geçimini zorlaştırdığı kaydedildi. Yazıda Erdoğan’ın aday olmasa da özellikle son haftalarda seçim kampanyası için çalıştığına, dikkatleri ekonomiden ayırmak için seçimleri “ulusun varlığını sürdürme” meselesi olarak nitelendirdiğine, muhalefeti terörizmle bağlantılı olmakla ve dış güleri seçime müdahale etmekle suçladığına dikkat çekildi. ‘İktidar yanlısı haberler’ Seçim kampanyaları sürecinde büyük oranda medyada iktidar yanlısı haberlerin verilmesinin muhalefet için dezavantaj yarattığı da aktarıldı. BBC’nin haberine göre ise yerel seçimler Cumhurbaş kanı Erdoğan için bir referandum niteliğinde. Seçimlerin ekonomik durgunluğun yaşandığı bir dönemde yapıldığı aktarılırken, Erdoğan’ın ,bu seçimin ülkenin varlığını sürdürmesi hakkında olduğu sözleri hatırlatıldı. Haberde, ekonominin kötü durumu ve enflasyon, işsizlikteki artış nedeniyle kimi seçmenlerin sandıkta Erdoğan ve AKP’yi cezalandırma yoluna gidebileceği belirtildi. Ankara’daki seçim yarışına işaretle Reuters’e konuşan bir seçmenin, “Herkes mutsuz, herkes mücadele ediyor. Bugün aslında oy kullanmayacaktım. Ancak AKP’nin çıkışlarını gördükten sonra bir darbe indirmenin zamanının geldiğini düşündüm” ifadelerine yer verildi. Haberde, 2002’de iktidara geldiğinden beri her seçimi kazandığı ancak ilk kez sonuçtaki başarısından emin olmadığına dikkat çekildi. TUNUS’TA DÖRTLÜ ZİRVE YAPILDI Libya için ‘yol haritası’ çabası BM, Avrupa Birliği, Afrika Birliği ve Arap Birliği temsilcileri çatışmalar, bölünmüşlük gölgesindeki Libya’da siyasi çözümü masaya yatırdı. Görüşmede Libya’da taraflar arasında bu ay ortasında Ulusal Diyalog Toplantısı düzenlenmesi kararı alındı. İç savaşın sürdüğü Libya için, bölünmüşlüğü ortadan kaldıracak siyasi çözüme ilişkin güçlü işaretler gelmeye başladı. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, 8 yıldır devam eden sorunun sona ermesi için taraflar arasında ilk kez uzlaşı ihtimalinin oluştuğunu söyledi. Arap Birliği zirvesine ev sahipliği yapan Tunus’ta BM, Avrupa Birliği (AB), Afrika Birliği ve Arap Birliği temsilcileri “Dörtlü Libya Toplantısı” düzenlendi. Toplantı sonrasında Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Geyt, AB Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, BM Genel Sekreteri Guterres ile Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki tarafından düzenlenen ortak basın toplantısında 1416 Nisan tarihlerinde Etiyopya ve Afrika Birliği’nin başkenti Addis Ababa’da Ulusal Diyalog Forumu’nun düzenleneceği bildirildi. Seçim tarihi konuşulacak Guterres, tarafları söz konusu foruma davet ederken “İlk kez ihtilafların üstesinden gelinebileceğine ilişkin işaretler görüyoruz” ifadele rini kullandı. Libya’da Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi’ne bağlı Ulusal Kurtuluş Ordusu Komutanı Halife Hafter ile BM tarafından tanınan Trablus merkezli Ulusal Kurtuluş Hükümeti lideri Feyyaz el Saraj geçen şubatta bir araya gelmişti. Buluşmada, resmi kurumların birleştirilmesi ve seçimler için mutabakata varıldığı ilan edilmişti. BM’nin, Libya’da seçim takvimini belirlemek üzere bu ay Gadames kentinde de bir konferans düzenleyeceği belirtildi. Hafter süre verdi Öte yandan, Hafter’in Libya’da siyasi krizin iki hafta içerisinde sona erebileceğini söylediği iddia edildi. Suudi merkezli El Arabiya, gazeteye konuşan Hafter’in “Gelecek iki hafta içerisinde Libya, ulusal birlik hükümetinin kurulmasıyla mevcut krizin çözümüne tanıklık edecek” ifadelerini kullandığını aktardı. Ülkenin doğusunda kontrolü elinde bulunduran General Hafter, geçen hafta Suudi Arabistan ziyaretinde Kral Selman bin Abdülaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile bir araya gelmişti. Tunus’taki toplantıya BM Genel Sekreteri Guterres ile AB Yüksek Temsilcisi Mogherini de katıldı. Riyad’a ‘işkence belgeleri’ Muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi ve insan hakları ihlalleri nedeniyle eleştiri oklarının hedefindeki Suudi Arabistan’da tutuklu siyasilere işkence uygulandığına ilişkin belgeler yayımlandı. İngiliz Guardian gazetesi, siyasi mahkumların ciddi fiziksel istismara maruz kaldıklarını belgeleyen tıbbi raporları sayfalarına taşıdı. Raporlarda, siyasi mahkumlarda işkence sonucu yetersiz beslenme, kesikler, morluklar ve yanıklar görüldüğü belirtildi. Söz konusu raporların, Suudi Kralı Selman bin Abdulaziz için hazırlandığı öne sürüldü. Habere göre, Kaşıkçı cinayetinin ortaya çıkmasının ardından Kral Selman, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın emriyle hapsedilen yaklaşık 200 erkek ve kadın mahkumun gözaltı ve tutuklama kararlarının gözden geçirilmesi emri verdi. FİLİSTİN’DE ACI DİNMİYOR... İsrail askerlerinin abluka altındaki Gazze Şeridi’nde düzenlenen “Büyük Dönüş Yürüyüşü” gösterisine müdahale etmesi sonucu hayatını kaybeden 17 yaşındaki Filistinli Tamir Haşim Ebu’l Hayr için dün gözyaşları içinde cenaze töreni düzenlendi. “Büyük Dönüş Yürüyüşü” gösterilerinin önceki gün birinci yıldönümüydü. İsrail ateşinde en az 4 Filistinli yaşamını yitirdi, 300 kişi yaralandı. Arap Birliği, ABD’ye karşı Golan’da birleşti ABD Başkanı Donald Trump’ın, Suriye toprağı olan işgal altındaki Golan Te peleri’ndeki İsrail egemenliği ni tanıma kararına karşı tepki ler sürüyor. Arap Birliği’ne üye ülkeler, dün Tunus’un başken ti Tunus’ta düzenlenen zirve de, İran’ın bölgede giderek ar tan etkisi, Körfez gerilimi, Ye men’deki savaş gibi konular daki fikir ayrılıklarına rağmen KATAR EMİRİ DE ZİRVEYE KATILDI Arap Birliği zirvesine ABD’nin Golan Tepeleri kararı Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn ve BAE’nin 2017’de “İran’la yakınlaşma, na ortak tavır aldı. teröre destek” suçlamalarıyla siyasi, ekonomik abluka uygulamaya Zirvenin açılışında konu başladığı Katar’ın Emiri Şeyh Temim Bin Hamed Al Sani de katıldı. şan Suudi Arabistan Kralı Sel Krizde taraflar arasında Kuveyt ara bulucu rol üstlenmişti. man, “Suriye’nin Golan Tepeleri üzerindeki egemenlik hakkını zayıflatacak kararları mutlak bir şekilde reddettiklerini” açıkladı. de Golan Tepeleri’ne ilişkin açıklama yapıldı. Tunus’taki toplantıya katılan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Suriye’de 2011 yılından kin BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) geçmişte aldığı kararlara dikkat çekti. Zirveye katılan Mogherini, BMGK kararlarını yok saymanın “bir çözüm BM’den toprak bütünlüğü vurgusu beri devam eden çatışmalara kalıcı çözümün ülkenin toprak bütünlüğünün sağlanma olamayacağını” söyledi ve İsrailFilistin meselesine ilişkin “tek ve gerçekçi çözümün” Lübnan Dışişleri Bakanı sından geçtiğini ve bu toprak iki devletli çözümden geçtiği Cibran Basil de BM Şartı’nın, ların içinde Golan Tepeleri’nin ni kaydetti. devletlerin güç kullanarak de bulunduğunu söyledi. Av Resmi olarak Suriye’nin bir toprak genişletmesini yasak rupa Birliği Dış İlişkiler ve parçası olan Golan Tepeleri, layan maddesine işaret ede Güvenlik Politikası Yüksek 1967’de İsrail ve Arap ülkele rek ABD’nin kararına eleşti Temsilcisi Federica Mogheri rini karşı karşıya getiren Altı ride bulundu. Zirvede Birleş ni de Trump’ın hamlesine iliş Gün Savaşı’nda işgal edilmiş ve miş Milletler ve Avru 1981 yılında da İsrail tarafın ŞSAAMR’AI Apa Birliği’ndenmrlSainnuişddrtieıyiğ.eSAı’uonnrircniayanBektirıDSsliueıkzrv’eişyleiegrddta’eeddpBrmeeaiBtşaisnioklroıdlnalinağenmyiız’ülanBaaysimreneıışdaglTişğnauealinravre2uraE0dksrsdç1a’a1te’ıadd.yskİea’çıiinyşsgslaegoaünönvnŞaaslnaaştmngeınd’reıiıniclrlikışilülamegynreüeenlliekğlerairvipşeıtdaksaluanevlbdauişlilhıinlathakarkeakdfeuıinnlltumad, rsraBiialnşhMaltırlitiGa.ak2rTnKaa4erı’snn2kaımrınttnıaoauurp1zmyal9ufaa6lmı7 IŞIK... sonunun Esad’ın lehine olacak şekilde belirmeye başlaması üzerine Arap rınca İsrail bu ülkelerinin bu ülkeye karşı tavırlarında yumuşama görülüyor. Birleşik Arap bölgede halen Emirlikleri, Şam’daki elçiliğini geçen yıl tekrar açarken bazı diğer Arap ülkeleri de bu seçene işgalci ko ğe sıcak bakıyor. Ancak savaşta muhaliflere destek veren Katar ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin yakın bir zamanda Esad yönetimini meşru bir şekilde yeniden tanıması beklenmiyor. numda bulunuyor. Caputova Slovakya’da ilk kadın cumhurbaşkanı Yolsuzluklar ve mafyasiyaset ilişkilerinin son iki yıla damgasını vurduğu Slovakya’da cumhurbaşkanlığı seçimlerini Zuzana Caputova kazandı. İkinci turda oyların yüzde 58’ini alan Çaputova, ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanı oldu. Yolsuzluk karşıtı söylemleriyle tanınan, liberal ve çevre aktivisti bir hukukçu olan Çaputova, İlerici Slovakya Partisi’nin adayı olarak girdiği seçimlerde iktidardaki sosyal demokrat partinin adayı Maros Şefçoviç’i geride bıraktı. “Kötülüğe karşı durun” sloganı ve “Herkese Adalet” başlıklı manifestosu ile seçimleri kazanan Çaputova, sonuçların açıklanmasının ardından teşekkür konuşmasını Slovakça, Çekçe, Macarca ve ülkedeki Roman topluluğuna hitaben Romanca yaptı. Konuşmasında “Rakiplerine saldırmadan da kazanabilirsin” mesajı veren 45 yaşındaki siyasetçi “Bizi bir araya getiren şeylere bakalım. Kişisel çıkarların ötesinde bir işbirliğini teşvik edelim” ifadelerini kullandı. Gazeteci katledilmişti Slovakya’da Şubat 2017’de siyasilerle İtalya’ya uzanan mafya arasındaki ilişkileri ve yolsuzlukları haberlerleştiren araştırmacı gazeteci Jan Kuciak ile nişanlısı Martina Kusnirova’nın katledilmesinin ardından adalet çağrıları eşliğinde protestolara sahne olmuştu. Cinayetlerin karanlıkta kalmasına tepki gösteren eylemcilerin ısrarlı gösterilerinin hedefindeki Başbakan Robert Fico ve İçişleri Bakanı Robert Kalinak görevlerini bırakmıştı. Cumhurbaşkanlığı görevine 15 Haziran’da başlayacak olan Çaputova, Kuciak ve Kusnirova için yapılan gösterilere katılmış, yaşadığı kentteki bir katı atık sahasına karşı mücadelesiyle de öne çıkmıştı. Ukrayna’da komedyen damgası Kırım ve Donbass sorunları nedeniyle Rusya ile Batı arasında gerilim sahalarından biri olan Zelenskiy Ukrayna’da devlet başkanlığı seçimlerinin ilk turunda Rus kökenli komedyenaktör Vladimir Zelenskiy başı çekiyor. Sandık çıkış anketlerine göre, ülkenin mevcut Başbakanı Petro Poroşenko ve Batı yanlısı Turuncu Devrim liderlerinden, eski Başbakan Yuliya Timoşenko ile yarışan Zelenskiy, yüzde 30’un üzerinde oy aldı. 39 adayın yarıştığı seçimlerde Poroşenko’nun yüzde 18, Timoşenko’nun ise yüzde 14 civarında oy aldığı öngörülüyor. Seçimlere “Vaat yok, özür yok” sloganıyla giren Zelenskiy, Donbass (Doğu Ukrayna) bölgesinde özerklik ilan eden Rus yanlısı yönetimlerle ilgili sorunu çözmek için Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşebileceği mesajını vermişti. Zelenskiy ülkenin NATO üyeliği yolunda ilerlemesini destekleyen cepheden. Muhalefet işbirliğine gitti Karadağ’ın başkenti Podgorica’da önceki yapılan hükümet karşıtı gösterilerin ardından muhalefetteki Demokratik Cephe, Sosyal Demokratlar ve Sosyalistlerin, Cumhurbaşkanı Milo Dukanovic’in istifası ve seçimlere götürecek süreç için “sivil birlik hükümetinin kurulması” talebinde uzlaştıkları bildirildi. Podgorica’da önceki gün Dukanovic’in istifası talebiyle düzenlenen protestoya binlerce kişi katılmıştı. C MY B