Katalog

ekonomi ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY 151 NİSAN 2019 PAZARTESİ Kaygı arttı, adım şartTürkiye seçimlere ekonomideki çalkantıların gölgesinde girdi. Güven zedelendi TÜSİAD’a göre hukuk devletinin, özgürlüklerin ve bağımsız düzenleyici kurullarıyla piyasa ekonomisinin güçlenmesi yönünde adım atılmalı. Geçici çözüm değil kalıcı reform TÜRKONFED de mali piyasalarda istikrarın sağlanması gerektiğini vurguladı. Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜR le getiriyor. Reform girişimle yönetimle yerel yönetim ararinin başarısı, kaçınılmaz bir sındaki siyasi, ekonomik ve Türkiye yerel seçimlere para piyasalarındaki çalkantının ve mak rak ithalat ile cari açığın artmasıyla liranın yeniden baskı altında olacağı dönemle KONFED) Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, finansal dalgalanma sonrasında ekonomide dengelen şekilde ekonomide güven ortamının ve mali piyasalarda da istikrarın sağlanmış olmasına bağlı” dedi. yönetimsel dengeleri AB örneklerinden esinlenerek yetki paylaşımları yoluyla gerçekleştirebilmeli” dedi. ro ekonomik sorunla rin gelmesi muhtemel me sürecinin başarıya ulaş TÜRKONFED olarak, böl Uluslararası Yatırımcılar rın gölgesinde gir görünüyor” ifadesini ması, gelecek dönemde ta geler arası gelir adaletsizli Derneği de, “Dernek ola di. Ekonomistler ve kullandı. rım ve sanayi sektöründe ve ğinin giderilmesi ve sürdü rak dileğimiz, önü piyasa oyuncuları, artık temel mese Dengeler rimlilik artışı hedefli reform rülebilir kalkınmanın yerel müzdeki dönemlara eğilerek rahatlıkla sağla den başlayacağına inandıkla de öncelikli ola Güven tesis edilmeli KTırılganlıklar giderilsinTrrdrpvnrMlpndvKrbnyvlskrdlkhçgnkrmlşylşrieeeiaieeaıiııüeiüeaeeaaiaiaiioeuükieonnınnnnmmnniLTAHrşyykanftrndncyilslhnçmkckkio8iedrberimeruaaatanaAlşne,dlüaisdulaun’aüraaietreığeevssrğivegrlemddTzğıNacyy’nmğtelsiçyğnmaerrsdiaaştdudıekTıbünçiiauhüoıleusdiaıilmfertiımnllenlüıyinaryinnkaüimvkoenseirnaaiyankrmnasmlpg,eeEşöıudyadretlrkederrdoiüauGdidbçıauiiC“üddmnbdkigknıınzraesnllyveadrnyorayÖnasannneedelaaka.üeöikaiiotikoeeiaknaleaoğyrlhrnkkmaaunaukn2skdpaanvindrciiisadçiroleMtcaşçaocrz0ğugudsekheinıiddaaoyy.ipzreagılt’tlaanmefynmmue1ıznz.daüheeettmıerööaostbbkaemiğlaağaebn.uo7ntianksyuikdalinnlıleçluualyırnlckınHiiıoiminseeieueçleünğgeekEneetsndsnvyaoaallılınigeyraabnuimtllaıetmcenarrısaikleğrveiriiiküibebirtnasit.,onünbkkmdıdaietntrg2heaabJBiiaiernBsldnamrOuelyearatctüe0,taaskakkeav,ae,adduiolmnosaaclmf1ığnfççeirrvbedlkaaanaaamniortğryeeadiel8inecbulyyaaahan.ntmıanueıfğhedırıhmisnaggiyanşanksnorhaniçce3ötinıPleışıTnıınöıiekiılloeeskdznlea1dllnalmnagakinTsmudisaalnvaBlstaoandieoeıeütmeioaneıaeso thylkşğraaTyccstylytsnzmlaynmlkrkrdArBmoıueeeAuiiiaııııişmllueaeeüüüaâıuasnnnllrıanEaaeAşknsayonknrsöaamrçnnşhrnnikrdevıhasymeeklmlaıynsakrrslüamka,actukıecodaaakdslualhouklolbrrlikkiebriaaaıekımnaikrinueyalsaşldaln,oniyşıçlviibsudadeğlimeıunnıedantbhssdb“nmiloieslcıölynapuaalçna’ftııŞaeş’lıisyitaauatnumnnşinaarbnlnı,riot,iatdrmfvunaağdaeşmmeazuytçlpiiuluedlkvokpvıoieiznçrteetndıimklıalriğsok.aeetliıemataiakellmmkmbSyayiamriüicnoiyldetıknktlahdküylsmkiyıiaşheaılakplazdeuranlaoomBllatıılimasaerneyrtdyVvae.iizedeesasnrolıravlSıraazeaıunıeyenaıtoAm,itp,rtindearausrmıageal”ssınlBaaipikilelnıhağyolıdiaytlkıaevnkkdlfienilniııdylşneajlrYpnadeuibeaeinyCMssoöt,eaydsütyilnanbyşilliöieokmatpeıaigyTrminrrlibrstrpmolissoölnsudyskydkelüiesüedıınaeiooeaadizunmıailıalnleonesmdmmçşiauamenadlutsrirrnzısüriadlinnerclıaıu,iaatpfmniülrnrsmrn..neeKıiinranıopylnenveEmNdIAiiasdİkrüsnluznneeadiapntndieeroiyerınratceannadraeüad“esesçeammsoılbnyssarşldıişülnoeisnsgyar.iylmimeuevtsuaunerseaDdrdDroüsde“nlPlkzhnrEogıomaietlrlukıamSalrüvsomlkiuanaiaıiianvieneaelryeğyym.tliintmevrPiaoerböenluileneyarezmaıitsmaurlecilvgçelnzetmnireioicnardmalssanlueantyşjicieeeedeıoiü”ğiaimiianpbiürymuurmmhiğzarkrkebngcmevnködıvlei,ild,ymonaniaaroselöoeepaömeisedkiseant“uiorrzuianinöğrldkznreEhıeemvü”idreirnüerkilbniotcienzaehintkğonkgeelnezyyçiotimmmaıaenekröeieegıceğ4eogdeaismylanirmstraüisçiiramreü.nyerıeslel5kaigöurcvymlfieyırvnikikalf,sıktmyzenlaıtönrgeseaooeyiarei.ıalsiniakendrıer;zelssalrBkığdçmıidptcvi,ıritşuınlıitkaitmoeıraşrstgü.üblaiıle(rikrtdmmlaaieTşTsemTmgtameamıcsğakiçnerulbülmeelçmaanfaşÜeÜdfıaievmlçmuudiomiyrf,yolçiTinrlacltsnkvefitramayeılarmSrnSaaiikdiaürayliim,eoiiizeimnaeyrhmravmİknİıurfkçpifi.syamgrnahzeonlı,vAlaeAçSıjpsöıaiei,tı.aeirdllkıeieDşybsaiatteeDDmrsgszlnlzaıakaammenielreoapİlğü,),nllaasloşcdöraastıisnyisıayadkenrnylçd“uşbrmnğnrnyröyl,goİioaeeasdıaaeeTlketöalialieüinonenaieenelrnçanrıotüetkürneGcfğrntdrsiğıylımğierışfi”rkresiyrüzied.yaaekambuüiiıikiaerellemifoafllneeafair,lidaşlşlekbsedudakdmeirllivanetaeldemaiyaeniutnresşenönıontliiknclremzmslhevndrnyystrşeledlnınnibkıaeamüTmueeeıaö,ikütkteegaaeueıeksiirzynşktuüannnrfrnioynnerkdkafmtocamkişigklıoilıerlziimtişmnzekallncılısmnulmaulaımülilOrBYu;ekdkkıaeşalüoki.iürvilnlnmosrehoençelükemurrerrıeoeşmSaisdloa,uibmhvçredslaednırzd,nınlignlıeena“limkbenadismiebleeaikryamşreaüoyeYidilnnnrilneaanrşirtkkeaaüaadrnekamcebsıırrbırpçekpaiidiöl.svıylglz,rsrtebaTıenr,aeieearse,ıioınteüikrıdeelıaaoievurkkşteyfdrasednvedcnsoçnkçlmkeocneıdtinırete.tydmüüıkteeerllmıattyıreocoreiazciebın:liılrigaisnprzeyöncadlmnielenmrllüeeıae,iiümeıkg,,,eliagekinkonltıyğndnnrcaipercadmlldoknaıyibüüenlt,ııiıvmnvöleeiğsaicünöiçshietirmynsplltmmaiy,akkıeaşazaaazöoaaçııelirlsaeemkvğpıhmıgkasssneltaeeıallıiiaınanndy.çhkyyrsıaıeieioınaaırrzdmtulihBlnğdlmdösgrnrsblaf”tncivoiıiıhoaliıueiıçniüiaeealiliomoiredzernlriinmoauazsrıılyk,mnmemrmsşkmalrsllbemllltilsdlTiömaloiaaekenHeıyaeüiulkboslğionüynrrüoncllanakersnoakkridıieeırggdazrüotirrrlzfuentT,rlrenülaupieeakakarlnaekeliag.üarrnyiatarleni.dmrrdasnüagaaçyarzteil,ediebptmlienekmbesadlOsgetrgbmekiekyiı’ieariaekrenryüıivğry,tiilelhrai,cnvücaeeiiiçvöemıtgakhkeşrnAaiemşsilükne’nülbeoeşensçmaikvefmemklTlnncndakı,ıbaiylreuzmsuenüaeğideymüoiuiiıırkarsmıflcidnnaplmijteioiniai,ıau Tanzime ilgi azalıyor İstanbul ve Ankara’da belediyeler, hükümetin enflasyonla mücadele planı kapsamında 11 Şubat’ta düşük fiyattan gıda satışına başladı. Ancak, DW Türkçe’nin haberine göre, yurttaş, birçok ürünü bulamadığını ve tanzim satışlarının ihtiyacı karşılamaktan uzak olduğunu söylüyor. “Asla pazarlardaki sebze meyveye ulaşmak mümkün değil” diyen bir tüketici, kaliteli ürüne ulaşamadıklarını anlattı. Bir tüketici ise “Eskiden tanzim çadırının önünde kuyruk oluyordu, şimdi pek ilgi olmuyor. Manav gibi olmuyor, orada ürünleri seçebiliyorsun, burada ne verirlerse onu alıyorsun” dedi. l Ekonomi Servisi R6hu0a7srAtcvuarrdoiıst Dünya turizminde en fazla turizm harcaması yapan Ruslar, Türkiye’de kişi başı ortalama 607 Avro harcama yaptı. Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği’nin hazırladığı “Rusya Turizm Kaynak Pazarında Durum” araştırmasına göre, Rusya, en fazla turizm harcaması yapan ülkeler arasında ilk 10 ülke arasında yer alıyor. 2017’de Rus turistlerin kişi başı harcaması 880 Avro oldu. Yurtdışı seyahatlerde yüzde 66 oranında pa ket tur tercih edilirken, yüzde 34 oran bağımsız seyahatleri tercih etti. Öte yandan Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre İstanbul’a bu yılın ilk iki ayında gelen turist sayısı 1 milyon 903 bine çıktı. Kente en az gelen turist sıralaması da açıklandı. Buna göre Nauru, SaoTome ve Prencipe, Solomon Adaları’ndan sadece 1 kişi İstanbul’a geldi. l Ekonomi Servisi KoçSistem ve Samsung stratejik ortak oldu Koç Holding bünyesinde faaliyet gösteren bilgi teknoloji şirketi KoçSistem ile Samsung Electronics, stratejik işbirliği anlaşması imzaladı. Taraflar arasında Güney Kore’de imzalanan anlaşmaya göre KoçSistem, Samsung mobil cihaz ailesinde yer alan akıllı telefon, tablet ve giyilebilir diğer mobil cihazları kapsayacak şekilde Samsung’un Türkiye’de ve yakın coğrafyada cihaz yönetimini bir arada sunan stratejik iş ortağı oldu. Buna göre, KoçSistem mobil donanım temin etmenin yanı sıra kurumların Samsung mobil cihazlara dijital iş çözümleri entegre edebilmelerine de Dae Hyun Kim olanak sağlayacak. KoçSistem Yönetim Kuru lu Başkanı Tamer Haşimoğlu, “Bu anlaşma Türkiye’deki girişimcilik ekosistemi için de önemli bir fırsat olacak. KoçSistem desteğinde Tamer Haşimoğlu nesnelerin interneti, güvenlik gibi alanlarda çözümler geliştiren girişimcilik platformumuzun yenilikçi mobil çözümlerini müşterilerimizle buluşturacağız” dedi. l Ekonomi Servisi Akfen Holding 10 milyar TL yatırım yapacak Hamdi Akın Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın, Türkiye’deki yatırımlarına 2019 ve 2020’de ara vermeden devam edeceklerini belirterek, bu yıl 4.9 milyar lira olmak üzere 2 yılın sonunda yaklaşık 10 milyar liralık yatırım yapmayı planladıklarını, bu süreçte 2 bin 560 kişinin de direkt istihdam edileceğini söyledi. Akın, AA’ya yaptığı açıklamada şöyle konuştu: 4 Yatırım yapalım demek, sektörü seçmek kolay. Ancak finansmanı o sektöre ve ülkeye getirmek başlıca bir problem. Bizler eğer bu ortamda olduğumuz yerde sayarsak, o zaman ekonominin sonuçlarını negatif etkileriz. 4 Amacımız istihdam yaratan şirketler üretmek ve bu sayede ülkenin kurumsal gelişimini desteklemek. 4 Yapısal reform, her türlü büyük değişikliğin, her konuda yapılan devrimin ve yeniliğin adıdır. Sonuçta köhneleşmiş birtakım müesseselerimizin olduğu bir gerçek. Bunları yeniden bir reorganizasyona tabii tutmak yapısal reformdur. 4 İDO iç hat seferlerinin devam etmesi için ne gerekiyorsa ortaklar olarak oturduk, konsensüse vardık. Yatırım ajansı aracılığıyla hükümete de ilettik. Cevap bekliyoruz. Biz sonuç itibarıyla şirketi devam ettirmeye yönelik tedbirler sunduk. l Ekonomi Servisi Şimdi orta dönemdeyiz Yazımı pazar sabahı gönderirken oy verme sürecinde yaşanabilecek “garipliklerin” ilk örnekleri ortaya çıkmaya başlıyordu. Seçim sonuçlarını bilemiyordum, ama bence şu belliydi: Aslında “yerel seçimler olmayan” bu yerel seçimlerin sonuçları düş kırıklığı ve öfke yaratacak. Bu durumda, muhalefetin, özellikle de solun, sonuçlar ne olursa olsun, olaylara tepki vermenin ötesinde, “orta döneme” hazırlanmaya başlaması gerekiyor. Kaçınılmaz durumlar Seçimlere giderken ortada ilginç bir durum vardı. Birincisi: Bu yerel seçimler serbest ve hilesiz yaşanacak olsaydı AKP yönetiminin belirgin bir yenilgi yaşamış olması gerekiyordu. Çünkü sert bir ekonomik kriz toplumu sarsıyordu. Seçmenin, hayat şartları hızla zorlaşırken, AKP hükümetinin çaresizliği gittikçe daha da belirginleşiyordu. 15 Temmuz “hadisesinden” sonra devreye sokulan tasfiye süreci toplumun dokusunda onulmaz yaralar açmıştı. Dahası, 17 yıllık bir yönetimin, artık seçmende yorgunluk yaratmış olması beklenirdi. AKP yönetiminin Suriye fiyaskosunun, başarısızlıklarının getirdiği, büyük göçmen nüfusunun kültürel farklılıkları da toplumun içindeki gerginlikleri körüklüyordu. Kürt kökenli seçmenin de düş kırıklığının ötesinde öfkeli olduğu söylenebilirdi. Kamuoyu yoklamaları da bu genel manzarayı yansıtıyor, iktidarın toplumsal desteğinde belirgin bir gerileme olduğunu gösteriyordu. Buna karşılık, AKP’nin temsil ettiği siyasal İslamın seçmeninin, bu yerel seçimleri bir “beka” sorunu, “dindar olanlarla olmayanlar” arasındaki bir kavganın arenası olarak gördüğünden, bir yenilgiyi kabullenmesi olanaksız görünüyordu. AKP yönetiminin de kendi ekonomik ve siyasi geleceği açısından başta İstanbul, Ankara ve İzmir olmak üzere belediyelerin kaynaklarını eline geçirmesi yaşamsal öneme sahipti. AKP liderliği, siyasal İslamın entelijansiyası, seçim kampanyaları boyunca bir taraftan toplumsal kutuplaşmayı derinleştirmeye, keskinleştirmeye, “her şeyin” (arzularının nesnesinin) nasıl kolaylıkla kaybedilebileceğini vurgulayarak korkuyu, nefreti canlı tutmaya büyük özen gösterdi. İktidar ve muhalefet Muhalefetin bu seçimlerden başarıyla çıkma beklentisinin maddi zemini vardı. Ancak, bu başarıyı sağlayacak gücünün olduğunu, halkoylamasından ve başkanlık seçimlerinden bu yana, seçim sürecine, kurumlarına, medya ev sokak denetimine ilişkin yeni mevziler kazandığını söylemek zordu. Diğer taraftan, siyasal İslamın iktidarını temsil eden AKP’nin liderliği ve entelijansiyası ne “Yeni Türkiye’yi” istikrara kavuşturabilmiş ne ekonomik ne de kültürel egemenliklerini sağlam bir biçimde yerleştirebilmişti. 17 yıl sonra bile hâlâ, “başkasının konutunda yaşıyor” gibiydiler! Bunun bilinciyle bir türlü kendilerini güvencede hissedemiyorlardı ve sürekli bir beka sorunu kâbusu ile yaşıyorlardı. Aslında 7 Haziran 2015 seçimlerinden bu yana, muhalefetle iktidarın bu karşılıklı durumunda, toplumdaki kutuplaşmada, birbirini izleyen genel seçimlere, halkoylamalarına karşın belirgin bir değişiklik olmamıştı. 15 Temmuz’un ardından gelen tasfiye ve yıkım da bu durumu değiştirmemişti. Bu yerel seçimler de bu duruma aittir. AKP’nin sonuçları belirlemek için almak zorunda kalacağı riskleri taşıyamaması halinde ortaya çıkabilecek bir “Siyah Kuğu” (çok düşük olasılıklı ama çok yüksek etkili bir olay) olayı dışında durumun kısa dönemde değişmesi de söz konusu değildir. Bu nedenle, şimdi ülkenin derin bir ekonomik kriz ve jeopolitik belirsizlikler altına yaşanacak bir “orta döneme” girdiği söylenebilir. Bu “orta dönemde” AKP, yukarda değindiğim durumu, siyasal İslamın çıkmazını aşacak biçimde değiştirmek için çabalayacak, çabaladıkça devletin totaliter (hatta faşist) özellikleri daha da güçlenecektir. Muhalefetin, özellikle de sol hareketin bu olasılığı göz önüne alarak, hazırlanması, varlığını koruyabilmek, etkin bir direniş gösterebilmek için güçlerini bir araya getirmeyi, liberal demokratik varsayımları, 17 yıldır sonuç vermeyen politikaları ve taktikleri terk ederek, devletin ve rejimin karakterine ve kendi geleneğinin mirasına uygun biçimde yeniden yapılanmayı başarması gerekiyor. KISA... KISA... l Ticari, zirai ve mesleki faaliyetinden dolayı gerçek usulde vergilendirilen 1 milyon 920 bin gelir vergisi mükellefiyle evini veya işyerini kiraya veren yaklaşık 1.9 milyon kişinin, geçen yıla ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamelerini vermesi için tanınan süre bugün sonunda dolacak. l Sabancı Holding organizasyon değişikliğine gitti. Holding 1 Nisan’dan itibaren Carrefoursa ve Teknosa’dan şirketlerinden sorumlu Perakende Grup Başkanlığı’nın kaldırılmasına karar verdi. l İngiliz otomotiv devi Range Rover, tarihinde ilk kez bir tüketici tarafından aleyhinde açılan davayı kaybetti. Engin Yakut isimli tüketicinin 2013’te sıfır kilometre bir Range Rover Vogue satın almasının ardından araç 400 km sonra motor arızası nedeniyle kullanılamaz hale gelmişti. 7 yıl sonra sonuçlanan davada Range Rover, otomobilin bugünkü fiyatının, faizleri ile birlikte Yakut’a ödenmesine hükmetti. C MY B