Katalog

EKONOMİ [email protected] TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 1127 ŞUBAT 2019 ÇARŞAMBA Tanzimin soğanı bozulduNohutun da satışa sunulduğu tanzimdeki soğanlar bozuk çıktı. Satışa sunulmadan iade edildi Ankara’da tanzim kuyruğuna girenler istedikleri ürünleri bulamıyor. Yurttaş soğanlar bozuk olduğu, biber de erken tükendiği için evlerine eli boş dön dü. Nohutun paketi ise 11 liradan satışa sunuldu. Baklagillerin de satışa sunulacağının açıklanmasının ar ra. Ancak tezgâhta soğan yok. “Neden soğan yok?” sorumuza, “Kötü çıktı, dından başkentte Sıhhı iade ettik” yanıtını aldık. ye’deki tanzim satış çadırına gittik. Tanzim çadı MUSTAFA ÇAKIR Firmanın değiştirileceği de söyleniyor. Yine daha rında baklagiller olarak önce satışı yapılan biber sadece nohut var. ve patlıcan da tezgâhta yok. “Koçbaşı” nohutun pake Satış görevlilerine göre ise tine göre, üretici firma Top nedeni “erken tükendi”. Oy rak Mahsülleri Ofisi (TMO). sa tanzim çadırında satış ne Paketlemeyi ise Mersin Şe redeyse bizim gittiğimiz saat ker Tarım Ürünleri Doğal Mi te başlamıştı. Sebze ve meyve neralli Su ve İçecekler Nakli lerde kota sınırı var. Tezgâhta yat San. Tic. AŞ. yapmış. Fir olmayan biber en fazla 1, di ma, Mersin’in Akdeniz ilçesi ğerleri ise en fazla 3 kg alına adresli. 2 kg’lık nohut paketle biliyor. Bu arada tezgahta ol ri 11 liradan satılıyor. Yani ki masa da çadıra asılan listede losu 5.5 liraya geliyor. Ancak biberin 6 lira olduğu yazıyor. kuyruğa giren yurttaş sadece bir paket alabiliyor. Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin 9 Şubat’tan bu l ANKARA 1520 günLÜK Emekliler kuyrukta yana 30 noktadaki tanzim satış noktalarında dünden itiba ihtiyaç var Ankara Sıhhıye’deki tan keyi ne duruma düşürdüler. zim çadırına alışverişe ge Böyle bir ülke değildik biz ren bakliyat ve elma da satılmaya başlandı. Elma 3 TL Tanzim satışlar seçimden sonra son bulacak. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, sebze ve meyvede tanzim satışlara en fazla 1520 gün daha ihtiyaç ola lenlerin neredeyse tamamı emekliler. Önce tanzim satış kuyruğu na, sonra da otobüs ya” diye şikâyet edenler de oluyor. Tanzimdeki satışlar, zincir marketlerdeki sebze ve meyveyi etkilemiş. Fiyat rbsrlyrhpmlğaoaaaoıauaacgPEe.,dğnkföarrkTtsalaağdemaackatanenrtaiamldzltmeapantedseganenltiraazeıârars2iıktg.ğihlhlny’ındı2âşÇiştapkaniceakhaall.aziriki4ildnbıknrslayikoıauuledrroiüig,iatngsaerlrlrrdoaeüu.eçüaasog,rKnlıgmasnmdkkrd,ıeitlaulaaelııe5alaomlber.r3atsnsıkceaÖclalsuelsıkailaattikikcıe2k3ds3atelelliciideerltoğatacıknersşnaa,uerltvzkağ“snışüeiKirtımyutnrdoogeSaenıddökoeüprtdBa6elnmptlmaaüeue5tremlKtşicaiıaym0arıruüedyaceaolyarndbekdıatroruğndcieğlitaftmankıdeiünnıamr.etzakrtuı.layİ”eskl,ohelaYinnea.aodbktnnğuızpArtlıiiselaısyiiyinıanannmliyaamsetbyrir(i4tçaıEıkavabzsakcer.Sika”ğo5aeyaonamldKtldakllacnıluiEıde)iir,şeşimrubrSt“ı6daaydsrşenaTKidn”aeatzirşoaü’.raundelsyibbrkıatn.sikektdnthiinP,ıorridanı“yaaaprdakslOdielcaz.kiaeeuırakra’Pndtdinptınığvndabneiaoicnaıdktauğmnsirhdannerıı.unaiakeartsinlıyilstmnakio,seaeçdl,aniEaerdeddkttlnieaaiı,vmklaek.errdeY.dklegaakÇbeEdooenemzzunumöadtloınAyddkoradnirebrealyuebudıüıuylarkolşğünaayağımokvlrnusndoirnu;elılalaeperainöieerd”çlrmriakanvrbaşoa,idinrlaünenaklüeg.imüdnykuircbigurraiedtınraenüipeyereyne.slenlg,reotglena“clesu“dröeKenyiÜirlghizrylaleyeellrşeer. lar düşmüş. Yurt genelinde yaygın bir zincir markette, soğan, patates 2 liradan satılıyor. Domates 3, salatalık 4, patlıcan 4.5, elma 4.15 lira. Ancak markette baklagillerin yanına yaklaşmak bile mümkün değil. Nohutun fiyatı en düşük 7.25 lira. Bazı marketlerde ise kilosu 11.45 liradan satılıyor. Markette pirinç 8.75, fasülye 11.45, makarna 1.952, mercimek 8.95, bulgur 4.45 lira. Ucuz ürün kuyruğuna giren yurttaşlar yolun uzaklığından şikâyet etti. NECATİ SAVAŞ MarketTe daha ucuz Ankara’da Kumrular Sokak’ta Tarım Kredi Kooperatifleri’nin Tarım Kredi Birlik Marketi buluyor. Burada 2.5 kiloluk nohutun paketi 14.75 lira. Kilosu 5.9 liraya geliyor. Oysa tanzimde nohut 5.5 liradan satılıyor. Tarım Kredi Birlik Market’te diğer baklagillerin fiyatı marketlere göre biraz daha uygun. Fiyatlar şöyle: Fasülye 9.5, mercimek 4.5, pirinç 7.5, makarna 1.25 lira. Kızılay’da TMO’nun binasının yanında kendisine ait küçük bir satış noktası da var. Orada 2 kiloluk paketlerdeki nohutun fiyatı büyüklüğüne göre 8, 11, 13 lira arasında değişiyor. Borçlanmaya teşvik Kaan Terzioğlu Ahmet Akça Mehmet Cahit Turhan Yerli baz istasyonu atağı Turkcell ile ULAK Haberleşme arasında imzalanan ve bu yıl ma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan ile Turkcell Yönetim Kurulu dan geçerli olmak üzere 4 sene Başkanı Ahmet Akça’nın katılımıyla lik bir dönemi kapsayan anlaşmayla, yapıldı. Anlaşma kapsamında ilk ola Turkcell’in Türkiye çapında toplam rak Türkiye’nin kuzeyinden başla da 2 bin 650 adet sahasında yerli yacak olan projeyle, Ulak baz istas ve milli baz istasyonu Ulak kullanıla yonlarının Türkiye’nin farklı bölge cak. Anlaşma, Barselona’daki Mobil lerinde de devreye alınarak yaygın Dünya Kongresi’nde (MWC) Ulaştır laşması hedefleniyor. Vestel Android Pie TV üretecek Barselona’da düzenlenen Mobil Dünya Kongresi’ne katılan Vestel, Go ogle ile işbirliği ya parak, Android Pie işletim sistemi ile çalışan Android TV üreteceğini duyurdu. Vestel, Andro Turan Erdoğan id TV ürün gamı nı 2019 Mayıs’ta Türkiye’den başlamak üzere Avrupa’da pi yasaya sürecek. Vestel Şirketler Grubu İcra Kurulu Başkanı Turan Erdoğan, tüketicilerin bu televizyonlar ile Türkçe desteği de gelen Google Asistan üzerinden sesli komut larla uygulamalara erişebileceğini ve ekran üzerinden yine sesli komut la ortam ışıklarını kontrol edebilece ğini anlattı. Ariel Spivak MWC 2019’da Venus’ün yeni modeli Venus V7’yi de ilk kez tanı tan Vestel, üst segment mode li olan Venus Z30’un satışa çık tığını da duyurdu. Son dönem de akıllı telefonların araba fiyat larıyla yarışır hale geldiğini an latan Erdoğan, akıllı telefon se risi Venus’ün orta segmentte bir ürün olduğunu söyledi. 5G ile ameliyat Huawei ile işbirliğine giden Türk Telekom, Türkiye’nin ilk 5G bulut uygulaması olma özelliğini taşıyan bir çalışmaya imza attı. Bu işbirliği ile 5G uygulama alanlarını geliştireceklerini söyleyen Türk Telekom Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Yusuf Kıraç, “5G teknolojisinin sağladığı sanal gerçeklik ile cerrahlar uzaktan ameliyat yapılabilecek” dedi. 549 Avro’ya giyilebilir telefon Bu yıl fuarda öne çıkan ürünlerden biri Çinli şirket Nubia’nın, yeni nesil telefonu Nubia Alpha’yı tanıtması oldu. Akıllı saate benzeyen Alpha, esnek ekranı aracılığıyla giyilebilir akıllı telefon olarak kullanılabiliyor. 4G’yi destekleyen akıllı saatin bluetooth’lu modeli 449 Avro, eSIM’li modeli ise 549 Avro fiyatla satışa sunulacak. Kredi kartlarında taksit süresi bilgisayarda 6 aydan 12 aya, sağlık ve sosyal hizmetlerle ilgili harcamalarda 9 aydan 12 aya çıktı. Piyasadaki nakiti artırarak krizi gözden kaçırmaya, ‘ne olur ne olmaz’ diyerek tüketimini kısanları ve parası olmayanları tüketime özendirmeye çalışan ekonomi yönetimi, bu konuda yeni adımlar atmayı sürdürüyor. Bu kapsamda dün yeni bir karar açıklayan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), kredi kartlarında taksitlendirme sürelerini tablet hariç, bilgisayar alımlarında ve taşımacılık ile ilgili harcamalarda 6 aydan 12 aya, seyahat acenteleri ile ilgili yurtiçine ilişkin harcamalarda, sağlık ve sosyal hizmetler ile ilgili harcamalarda 9 aydan 12 aya ve kurumsal kredi kartlarındaki genel taksit sınırını 9 aydan 12 aya çıkardı. Ayrıca dün Resmi Gazete’de yayımlanan bir karara göre tüketici kre dileri ile fatura değeri 120 bin TL ve altında olan taşıt alımı amacıyla kullandırılan kredilerin vadesi en çok 60 ay, fatura değeri 120 bin TL’nin üzerinde olan taşıtlarda 48 ay olacak. Bilgisayar alımı amacıyla kullandırılan kredilerin vadesi en çok 12 ay, tablet kredilerinin vadesi en çok 6 ay olacak. Bu süreler tüm finansal kurumlar için geçerli. l Ekonomi Servisi Tekfen Holding, konsolide gelirde en yüksek payını, Tekfen Taahhüt Grubu’ndan alıyor. Murat Gigin Tekfen 3 yeni alana girecek Uluslararası müteahhitlik, tarımsal sanayi ve üretim, limancılık ile gayrimenkul geliştirme alanlarında 63 yıldır faaliyet gösteren Tekfen Holding, konsolide bazda 12 milyar TL ciro ve 1.4 milyar TL net kâr elde etti. Tekfen Grubu’nun, aktif büyüklüğü 12 milyar 36 milyon TL’ye, özkaynak büyüklüğü ise 4 milyar 424 milyon TL’ye ulaştı. Tekfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Gigin, 2018’in dünyada olduğu gibi Türkiye’de de dalgalanma ve belirsizliklerle geçtiğini söyledi. Buna rağmen Tekfen Grubu’nun yılı başarıyla tamamladığını söyleyen Gi gin, “Finansal başarımızda, yaklaşık 20 bin kişilik büyük Tekfen ailesinin her bir ferdinin alın ve akıl teri var” dedi. Gigin, gelecek 10 yılda mevcut değerlerine sadık kalarak bir yandan halihazırdaki işlerini genişletmek ve buna ilaveten sürdürülebilir büyümeyi ve kâra katkısı olacak yeni iş ve sektörleri bünyelerine katarak mevcut 3 faaliyet alanı 6’ya çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. Satış gelirlerini 50 milyar liraya çıkarmayı hedeflediklerini kaydeden Gigin, başta mühendislik, tarım ve imalat alanlarında ArGe’ye önemli ölçüde yatırım yapacaklarını aktardı. l Ekonomi Servisi İsrailli banka Türkiye’den çıkıyor İsrail’in en büyük bankalarından biri olan Bank Hapoalim çoğunluk hissesine sahip olduğu Bank Pozitif’teki hisselerinin tamamını satma olanaklarını değerlendirdiğini açıkladı. Bank Hapoalim’den yapılan açıklamada, “Bank Hapoalim, Bank Pozitif’teki kredi portföyünü kademeli olarak azaltmaya yönelik alınan stratejik kararına ek olarak, Bank Pozitif’teki hisselerinin tamamını satma olanaklarını değerlendiriyor” denildi. Reuters’a konuşan kaynaklar, danışmanlarla görüşen bankanın yakın zamanda bir yetkilendirme vermesini beklediklerini söyledi. Kaynaklar, Bank Pozitif’in yatırım bankası olduğunu anımsatarak, “4 yıl önce de çıkmak için harekete geçilmişti. Ancak o dönemde görüşülen kurumlarla bir anlaşma sağlanamamıştı” dedi. Bank Pozitif, Eylül 2018 itibarıyla aktif büyüklüğü sıralamasına göre 1.2 milyar TL ile 39’uncu sırada yer alıyor. Cıngıllıoğlu ailesinin azınlık hissesinin olduğu Bank Pozitif’te Bank Hapoalim’in yüzde 70 civarında payı bulunuyor. l Ekonomi Servisi Tarımın çökertilişi TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), “Sanayinin Sorunları” bülteninin şubat sayısını, tarımda yaşanan sert düşüşlerin imalat sanayii alt dallarına etkisine ayırdı. İktisatçıyazar Mustafa Sönmez’in katkılarıyla hazırlanan Rapor, tarımı çökerten politikaların sonuçta katı bir gıda enflasyonu sorunu yarattığını vurgulayarak, başta gıdaiçecek sanayii olmak üzere tarımla ilişkili sanayi dallarının da olumsuz etkilendiğine dikkat çekmekte. Bugünkü yazımda söz konusu raporun bulgularını sizlerle paylaşmak arzusundayım. Bilindiği üzere, TÜİK’in verilerine göre ocak ayında yıllık enflasyon oranı tüketici fiyatlarında yüzde 20.4’e, üretici fiyatlarında ise yüzde 32.9’a ulaştı. Ocak ayında enflasyonda en yüksek artış aylık bazda yüzde 6.4’lük artış ile gıda sektöründe gerçekleşti. Bu artış, ocak ayında 2003 yılından bu yana, yani son 16 yıldaki en yüksek düzey olarak gözlenmekte. Fiyatı en çok artan 25 ürün sıralamasında ilk 9 sırada yaş sebze ve meyve ürünleri yer aldı. İlk 15 ürünün 12’si sebze ve meyve ürünleri oldu. Gıda enflasyonundaki artış kuşkusuz son bir iki ayın değil yıllardan beri tarımda biriken ve kronikleşen sorunların doğrudan sonucu. Önemli bir tarım ve hayvancılık potansiyeli olan Türkiye’de tarımın gerilemesi, AKP döneminde hızlandı. Tarıma önemli destekleri olan kamu kuruluşlarının Hazine’ye yük oluşturduğu gerekçesiyle özelleştirilmesi, tarımı önemli bir destekten mahrum bıraktı. Bunun yanında, hemen bütün Avrupa Birliği ülkelerinde tarıma destekler korunur ve yer yer artırılırken Türkiye’de, kamu maliyesinde mali disiplin sağlamak adına destekler azaltıldı. Desteklerin azalması ile birlikte, Kürt sorununa barışçı çözümler üretmek yerine “güvenlikçi” politikalardaki ısrar, bunun devamı olarak Güneydoğu’daki birçok köy ve mezrada zorunlu göç uygulamasına geçilmesi, can ve mal korkusu ile köylerin terki, tarımsal potansiyelin de körelmesi sonucunu yarattı. Tarım ve sanayide yatırımlarla beslenecek verimlilik artışlarına dayalı bir üretim planlaması yerine İstanbul kent rantı iştahına öncelik tanınması sonucunda tarım üreticisinin üretim motivasyonu da azaldı. Tarımsal faaliyetler önemli bir nüfus için geçim alanı olmaktan çıkarken, kırsal nüfus yaşlandı. Tarımda yaşanan üretim gerilemeleri, bitkisel ve hayvansal ürünleri işleyen gıda ve içecek sanayii başta olmak üzere, tarımsal sanayileri de olumsuz etkiledi. Bunların yanı sıra tarıma girdi veren yem, tarımsal ilaç, gübre, traktör gibi sektörler de tarımdaki gerilemeden olumsuz etkilendi. Bu sorunlar TC Merkez Bankası’nın 2018 Üçüncü Çeyrek Enflasyon Raporu’nda da dile getirilmekteydi. TCMB Raporu, “Tu¨rkiye’de işlenmemiş gıda u¨ru¨nlerinde zaman zaman ortaya çıkan arz açıklarının ani ve yu¨ksek fiyat artışlarına sebebiyet vermesi asıl itibarıyla yapısal faktörlerden kaynaklanmaktadır. Bu noktada, etkin ve dinamik bir tarımsal u¨retim planlaması yapılamaması önemli bir yapısal sorun olarak göru¨lmektedir” biçimindeki yorumuyla tarımda süregelen yapısal sorunların özüne değinmekteydi. 2000’den bu yana tarım sektörünün milli gelirden aldığı pay yüzde 10.1’den, yüzde 5.7’ye; tarımda çalışan sayısı ise 7.7 milyon kişiden, 5.3 milyona geriledi. Tarım alanları toplamı ise 2003’teki 26 milyon hektardan, 2017’ye gelindiğinde 23.4 milyon hektara gerilemiş idi. Bu dönüşümler, emeğin tarımsal üretime katkısını artıracak daha yüksek katma değerli sermaye yatırımları veya teknolojik inovasyona dayalı verimlilik artışları aracılığıyla değil, doğrudan doğruya tarımsal üretimin çökertilmesi yoluyla yaşandı. Makina Mühendisleri Odası’nın raporu yapılması gereken ilk adımın tarladan sofraya sorunları bir bütün olarak ele almak olduğunun altını çiziyor. Bu sorunların en başında yüksek girdi fiyatları, çiftçinin üretim iştahının kaybolması ve üretimi terk etmesi, pazarlama zincirindeki sorunlar nedeniyle ürünün tüketiciye pahalı ulaşması geliyor. Ürün kayıpları, iklim değişikliğine bağlı afetler, yıkıcı ithalatın yarattığı tahribat, üretici kooperatiflerinin yetersizliği konuları üstünde de durulması gerekiyor. Bu sorunların tümünü kucaklayan bütüncül bir tarım ve sanayi politikasının oluşturulması ve kararlılıkla uygulanması ise, kuşkusuz, tarımın yanı sıra onunla ilişkili sanayi alt sektörlerini yeniden ayağa kaldırmanın da ön şartları. KISA...KISA n Ocak ayında köprü ve otoyolları kullanan 34 milyon 620 bin 444 araçtan toplam 154 milyon 323 bin 204 lira gelir sağlandı. n Benzinin litresi 11 kuruş indi. Düşüş, ABD Başkanı Donald Trump’ın “Petrol fiyatları çok yüksek, OPEC ağırdan almalı” mesajının ardından uluslararası piyasalarda ürün fiyatlarının düşmesi nedeniyle gerçekleşti. n Groupe PSA, 28 yıl aradan sonra Peugeot’nun yeniden Kuzey Amerika operasyonlarına başlayacağını açıkladı. C MY B