Katalog

12 19 ŞUBAT 2019 SALI EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK TASARIM: İLKNUR FİLİZ KÜLTÜR Kitap üretim hızı düştü!2018 Türkiye Kitap Pazarı Raporu, Karadeniz 5. Kitap Fuarı’nda açıklandı Fuarın açılışında konuşan Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk, Türkiye’de hem kitap üretiminin artış hızında hem de kişi başına düşen kitap sayısında düşüş olduğuna dikkat çekti. Türkiye Yayıncılar Birliği, kategorilere göre hazırladığı ve sektör verilerini içeren 2018 Türkiye Kitap Pazarı Raporu’nu Karadeniz 5. Kitap Fuarı’nda açıkladı. Fuarın açılışında konuşan Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk, Türkiye’de hem kitap üretiminin artış hızında hem de kişi başına düşen kitap sayısında düşüş olduğuna dikkat çekti. Türkiye Yayıncılar Birliği’nin, TÜYAP Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. işbirliğiyle 1624 Şubat 2019 tarihleri arasında TÜYAP Samsun Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlediği Karadeniz 5. Kitap Fuarı’nın açılışında konuşan Kenan Kocatürk, ilk olarak kitaplara ve süreli yayınlara getirilen KDV muafiyetinin sektöre nefes aldıracağına ve kültür hayatımıza büyük fayda sağlayacağına değindi. Kenan Kocatürk ardından, Tür kiye Yayıncılar Birliği’nin her sene düzenli olarak hazırladığı Kitap Pazarı Raporu’nun içeriğini açıkladı. 2018 Türkiye Kitap Pazarı Raporu’na göre, bandrol dağıtımı ve satışını yapan YAYFED’in (Yayımcı Meslek Birlikleri Federasyonu) açıkladığı toplam kitap üretimi geçen yıla göre yüzde 0.71 oranında artarken segmentlere göre azalmalar oldu. 2015’ten 2016’ya yüzde 5.23’lük bir artış gösteren toplam bandrol sayısının, 2016’dan sonra ivme kaybettiğini; 2017’den 2018’e ise yalnızca yüzde 0.71 artarak yüzde 1’e dahi ulaşamadığını belirten Kocatürk, Türkiye’de kitap üretimi nin artış hızının düştüğüne dikkat çekti. TÜİK’in son açıklamasına göre ülke nüfusunun 82 milyon 3 bin 882 olduğunu hatırlatan Kocatürk, bu durumda kişi başına düşen kitap sayısının da 7.76’dan 7.08’e düştüğünü dile getirdi. Eğitim yayıncılığının tüm yasaklamalara rağmen yüzde 2.80 arttığını ve toplam kitap üretiminde yüzde 52.45’lik payla sektördeki liderliğini koruduğunu kaydeden Kenan Kocatürk; araştırmainceleme, edebiyat ve çocuk yayıncılığı alanlarının oluşturduğu kültür yayıncılığının ise 2018 yılında yüzde 2.83’lük bir düşüş göstererek toplam üreti min yüzde 34.21’ini oluşturduğunu aktardı. Kocatürk, yeni başlık adedinin ise 2018 yılında 67 bin 135’e yükselerek genel toplamda yüzde 11,.27’lik bir artış gösterdiğini de sözlerine ekledi. 2018 yılında Türkiye yayıncılık perakende pazarı büyüklüğünün, 2017 yılına göre cari fiyatlarla yüzde 20.21 artış göstererek 6.965 milyon TL olduğunu belirten Kenan Kocatürk; enflasyondan arındırılmış fiyatlarla bakıldığında ise sektör büyüklüğünde aslında bir artış olmadığını vurguladı. Kocatürk, 2018’de yayıncılık perakende pazarında eğitim yayıncılığının yüzde 46.69’luk, kültür kitaplarının yüzde 43.39’luk, akademik kitapların yüzde 2.02’lik ve ithal yayınların yüzde 7.90’lık payı olduğunu da aktardı. Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kocatürk son olarak, okuma kültürünün önemine bir kez daha değinerek, bu alanda yapacakları yeni bir çalışmadan bahsetti. Türkiye Yayıncılar Birliği’nin, Ortaklıklar ve Ağlar Hibe Programı kapsamında hibe desteği almaya hak kazanan 10 STK’den biri olduğunu aktaran Kocatürk, bu hibe ile Okuma Kültürünü Yaygınlaştırma PlatformuOKUYAY projesini hayata geçireceklerini belirtti. l Kültür Servisi Ceyhun Atuf Kansu 100. doğum yılında anılıyor Ozan, yazar, aydınlanmacı, çocuk hekimi Ceyhun Atuf Kansu 100. doğum yıldönümünde, 2019 boyunca çeşitli illerde sergiler, yeni kitap yayımları, belgeseller, çalıştaylar, toplantılar, şiir ve beste yarışmaları ile anılacak. Kansu için bu yıl ilk etkinlik 12 Mart saat 14.00’te Kadir Has Üniversitesi’nde gerçekleşecek. Prof. Dr. Asker Kartarı’nın açılış konuşması ile başlayacak toplantı, Ceyhun Atuf Kansu belgeselinin gösterimi ile sürecek. Etkinlikte daha sonra “Toplumcu Şiirin Dünü Bugünü” adlı açık oturum gerçekleştirilecek. Şair Haydar Ergülen’in yöneteceği açık oturumda, yazarlar Eren Aysan, Enver Aysever ile şairler Ataol Behramoğlu, Şükrü Erbaş ve Turgay Fişekçi konuşacak. İlk toplantı martta... 100. doğum yılı kapsamında Ankara’daki ilk toplantı, 15 Mart saat 13.3017.30 arasında Türk Tabipleri Birliği salonunda yapılacak. Türk Tabipleri Birliği ayrıca, Ceyhun Atuf Kansu’nun büyük bölümü Varlık dergisinin çeşitli sayılarından derlenen ve “Bir Kasaba Hekiminin Defteri” başlıklı seri yazılarını kitaplaştırarak yayımlayacak. Ankara’daki bir diğer etkinlik ise, 28 Mart Perşembe günü Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde gerçekleştirilecek. Çağdaş Sanatlar Merkezi Osman Hamdi Bey Salonu’nda 28 Mart saat 18.00’de açılacak ve yurtiçi ile yurtdışından 38 değerli sanatçının katılımıyla düzenlenecek olan “Bağımsızlık GülüCeyhun Atuf Kansu 100 Yaşında” sergisinde, Kansu’nun çeşitli şiirlerinden esinlenerek yapılmış olan resim ve yontular yer alacak. Kişisel eşyaları da sergilenecek Etkinlik kapsamında, Ceyhun Atuf Kansu’nun kimi kişisel eşyaları da sergilenecek. Aynı sergi, 25 Nisan15 Mayıs arasında Antalya Kültür Sanat Kaleiçi Evi’nde açılacak. 28 Mart saat 19.00’da da, Çağdaş Sanatlar Merkezi Yaşar Kemal Salonu’nda, BESOM (Besteciler, Orkestra Şefleri ve Müzikologlar Birliği Derneği) ile Ceyhun Atuf Kansu ailesinin birlikte düzenlediği,  Kansu’nun şiirlerinden bestelenmiş şarkı yarışması final konseri gerçekleştirilecek. Törende gerçekleşecek beste yarışmasının final konserinin ardından, yapımcılığını Işık Kansu’nun, yönetmenliğini Egemen Adak’ın yaptığı Ceyhun Atuf Kansu belgeseli izlenecek. Kurtuluş Savaşı’nın 100. yıldönümü nedeniyle Ceyhun Atuf Kansu’nun yazı ve şiirlerinden derlenmiş halk oyunları ve müzikle bezenmiş bir gösteri, Mayıs ayı içinde, Samsun’da, ODTÜ Türk Halk Bilimi Topluluğu Mezunları tarafından sahnelenecek. Ayrıca Telgraf Yayınları Ceyhun Atuf Kansu’nun “Baba, Yağmur Bitti” adlı ilk öykü kitabını okurla buluşturdu. l Kültür Servisi Zorlu PSM’de caz rüzgârı Zorlu PSM’nin yeni mekânı Touché, 22 ve 23 Şubat’ta Kerem Görsev Trio ve Allan Harris’i müzikseverlerle buluşturacak. Caz piyanisti Kerem Görsev; davulda Ferit Odman ve kontrbasta Kağan Yıldız’dan oluşan trio projesi ile Amerika’nın güçlü vokallerinden Allan Harris eşliğinde sahnede olacak. Saat 21.30’da başlayacak konserin biletleri Biletix’ten temin edilebilir. Ezgi Çelik’ten KAÇUV’a destek Oyuncu Ezgi Çelik, yazıp yönettiği tek kişilik oyunu “Hoşdeng”i 19 Şubat Salı akşamı Kanserli Çocuklara Umut Vakfı (KAÇUV) yararına sahneleyecek. Çelik, Kadıköy Entropi Sahne’de sergilenecek oyunun tüm gelirini KAÇUV’a bağışlayarak kanserli çocuklara umut olacak. Ezgi Çelik’in yazıp yönettiği oyun, Türkiye’deki on binlerce şiddet mağduru kadından biri olan ama aynı zamanda da bu duruma boyun eğmeyip, bu çarkın değişmesi için didinen, oğlunu iyi yetiştirmeyi hayatının gayesi edinmiş Hoşdeng’in hikâyesini anlatıyor. Hoş sesli ve yaşama gücünü şarkılardan alan “Hoşdeng”, KAÇUV’a destek olmak isteyen tiyatroseverleri 19 Şubat’ta Kadıköy Entropi Sahne’ye davet ediyor. Oyunun biletleri www.tiyatrolar.com adresinden ve Entropi gişesinden satın alınabilir. l l Kültür Servisi BKM’den Netflix açıklaması Yılmaz Erdoğan’ın Organize İşler Sazan Sarmalı filminin sinemalarda gösterilirken Netflix’de de yayına girmesinin ardından gelen tepkiler üzerine BKM tarafından bir açıklama paylaşıldı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Organize İşler Sazan Sarmalı filmimiz, üçüncü haftasında hem sinemalarımızda hem de Netflix üzerinden gösterimine devam etmektedir. BKM olarak, sonuna kadar desteklediğimiz ve yasalaşmasından büyük memnuniyet duyduğumuz sinemalarla ilgili düzenlemenin; kampanyalar ve yazılımlarla ilgili kısmının yürürlüğünün, teknik ve ticari nedenlerle 01 Temmuz 2019’a ertelenmiş olmasına rağmen, filmlerimizin vizyon tarihlerini ertelemedik ve sezon için hazırladığımız tüm filmlerimizi vizyona çıkarma kararı aldık.” denildi. Sektörde yaşanan bu krizde ve değişen dünya koşullarında sinemayı ayakta tutmak adına Netflix ile yapılan bu anlaş manın, Türk sinemasını daha iyi bir yere taşıyacağının vurgulandığı açıklamada, “Organize İşler Sazan Sarmalı” filminin Netflix üzerinden Türkiye dahil toplam 190 ülkede yayına açılacağı belirtildi. Açıklamada ayrıca Netflix ile yapılan anlaşmanın sadece “Organize İşler Sazan Sarmalı” filmi için geçerli olduğu ve diğer BKM filmlerinin yalnızca sinemalarda gösterime gireceği söylendi. l Kültür Servisi Biret, Rusya’da sahnede Devlet sanatçısı ve dünyaca ünlü piyanist İdil Biret, Rusya’nın Soçi şehrinde düzenlenen, “Uluslararası Sanat Festivali”nin kapanışında sahne alacak. Londra Filarmoni Orkestrası, London Mozart Players, Polonya Ulusal Radyo Senfoni Orkestrası, Yale Senfoni Orkestrası’nın da aralarında bulunduğu dünyanın büyük orkestrala rı ile konser veren piyanist İdil Biret, 24 Şubat’ta sahnede olacak. Biret, Yuri Başmet yönetiminde Rusya Gençlik Senfoni Orkestrası ile Rachmaninof piyano konçertosunu seslendirecek. l AA Hasan Âli Yücel unutulmadı Öğretmen, eski Milli Eğitim Baka nı ve Köy Enstitüleri’nin kurucusu Hasan Âli Yücel, ölümünün 58’inci yıldönümünde anılacak. Anma, 22 Şubat Cuma günü saat 14.00’te Ankara Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı’nda düzenlenecek. Etkinliğe Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Başkanı Erdal Atıcı ve Mersin Üniversitesi E. Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Demir konuşmacı olarak katılacak. l Kültür Servisi Genco Erkal bir kez daha ‘merhaba’ diyor 2019’da Dostlar Tiyatrosu 50., Gen co Erkal da sanat yaşamının 60. yılına ulaştı. Sanatçı bu iki önemli aşamayı “Merhaba” adını verdiği ve tek başına sunduğu müzikli çalışmasıyla kutluyor. Erkal’ın Aziz Nesin, Bertolt Brecht, Can Yücel, Nâzım Hikmet ve ilk kezShakespeare’den metinleri buluşturduğu bu çalışma, Yiğit Özatalay’ın düzenlemesiyle, Fazıl Say, Kurt Weill, Arif Erkin, Selim Atakan ve yine Özatalay imzalı besteleri içeriyor. Cihan Aşar’ın sahne, Özlem Kaya’nın giysi, Hakan Özüpek’in ışık tasarımıyla ve Erkal’ın rejisiyle oluşan gösteride Özatalay piyano ve Çağdaş Engin basklarnet eşliği ile sahnede yer alıyor. İlk “Merhaba” yapımı Erkal’ın yıllar öncesinde kotarıp yıllarca sahnelediği bir gösteriydi. Bu ikinci “Merhaba” ise – metnin bir iki bölümü eskisiyle örtüşse de farklı bir dramaturjinin ürünü. Yeni “Merhaba”nın üç boyutu var. Öncelikle, Erkal’ın Dostlar Tiyatrosu’nda derlediği ve tek ya da iki kişilik gösteriler biçiminde sunmuş olduğu Nesin’li, Brecht’li, Can Yücel’li, Nâzım’lı birçok oyunu selamlıyor. Erkal böylece 50 yıl boyunca her aşamasına emek verdiği topluluğunu “dostça” kucaklıyor. İkinci olarak, sahnede 60 yıldır dimdik durabilmiş olmanın onurunu ve keyfini paylaşıyor seyircisiyle. Oyunun ana boyutunu ise Erkal’ın sanat yaşamını adadığı toplum ve düzen eleştirisi oluşturuyor. İnsana ve topluma dair Nesin ve Brecht’ten derlenmiş bölümlerde düzen ve toplum eleştirisi öne çıkarken, Nâzım, Yücel ve Shakespeare metinlerinin seçiminde derinleşen konu, “insan yaşamı”nın çelişkili özelliklerinden “insanca yaşama”nın içerdiği onurlu savaşıma uzanan, bu bağlamda toplumsal çürümüşlüğün göstergelerinin de sıralandığı bir çizgiye yerleştirilmiştir. Bir başka deyişle, gösterinin kumaşı, “yaşama filozof gözlükleriyle bakış” ile “toplumcu duruş” arasında atılmış ilmeklerle dokunmuştur. ‘İnsanca varoluş’un temelinde “sevgi” vardır. Can Yücel’in babası Hasan Âli Yücel’e duyduğu özlemi, Varna’dan Türkiye’deki –ayrı düştüğü oğluna seslenen Nâzım’ın hüznüyle buluşturan, Can Yücel’in tanımadığı insanlar için yaşamını ortaya koyan Deniz Gezmiş’e gönderdiği selamdan, Nâzım’ın, hiç görmediği ülkelerdeki insanlar uğruna ölünebileceği doğrultusundaki söylemine uzanan, yaşamın en değerli mücevheridir sevgi. Yaşam, doğumdan ölüme doğru hızla akan ve insanı sınaya sınaya öğütüp sonunda toz parçalarına dönüştüren acımasız bir süreç olsa da, insanın görevi, öleceğini bile bile, ‘sevgi’ yolunda inadına yaşamaktır. Sömürü ve baskı düzeni Ne ki toplumlar, “güç” ve “para” uğruna, “insan” olmanın tüm erdemlerine sırt çevirerek, insanları sömürü ve baskı yoluyla ezen açıkgözlerin kurnazca at koşturduğu birer yarış alanıdır. Yalan dolanla başlayıp, sonunda insanların algılarını denetim altına alan siyasetçiler ve yoz ekonomik sistemin egemenleri dünyayı bir eşitsizlik, adaletsizlik ve yoksulluk cehennemine çevirirler. Brecht’in söyleminde, doymak bilmeyen para ve güç sahiplerince “kahramanlık” olarak nitelendirilen “savaş” olgusu, düzeni yönetenlere “kazanç”, düzenin ezdiklerine de sefalet ve ölüm getirir. Shakespeare, dünyanın yarısını ele geçirmiş Büyük İskender’den bile geriye bir çamur topağından başka bir şey kalmadığını yüzyıllar önce anımsatmıştır bize, ama çıkarlar/çıkarcılar dünyasında dinleyeni yoktur. Aziz Nesin’in, kimi yarım yüzyıl öncesinde yazılmış – ama sanki bugün yazılmışçasına hedef vuran metinleriyse, tüm geri bırakılmış toplumların, özellikle de bizim toplumumuzun aymazlığını irdeler. Seyirciyle göz göze Yönetmen Genco Erkal, salona giren seyirciyi, sahnede oyun hazırlığının yapıldığı bir ortamla buluşturuyor. Yarı karanlık sahneye dekorun son ayrıntıları yerleştirilmekte, oyuncu yer yer müzisyenlerle çalışmakta, ışık, makyaj ve giysi düzeni son biçimini almaktadır. Oyun saati geldiğinde ise seyirciyle parlak ışık altında göz göze gelen oyuncu Genco Erkal’ın tek başına kotardığı çoksesli yolculuk başlamıştır. Dramaturg/uyarlamacı Genco Erkal’ın dokuduğu sahne söyleminde, dünyadan ve ülkemizden beş büyük yazar/ozan, yan yana ve omuz omuza gelerek, özgürlük, adalet ve eşitlik adına atılmış bir büyük çığlık oluştururken, oyuncu Erkal sesini hiç yükseltmeden, yazarların kotardığı ironileri incelikle vurgulayarak, daha önce sahnede dillendirdiği kimi dizelerin yorumlarını bile –yeni bağlamlarına uygun biçimde farklı kılarak, soluklu ama yalın ve soğukkanlı bir politik tiyatro çalışmasına imza atıyor. Genco Erkal ve Dostlar Tiyatrosu’yla nice yıllara… C MY B