Katalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 1110 ARALIK 2019 SALI Kombassan’a piyangoKombassan, İttifak gibi şirketleri binlerce davadan kurtaracak düzenleme yasalaştı Eski adıyla Kombassan Holding yeni adıyla Bera Holding, yeni düzenlemeyle yaklaşık 3 bin davanın sona ereceğini, böylece mahkemelere depo ettikleri paranın net 140 milyon lirasının da şirkete döneceğini açıkladı. Özellikle Avrupa’daki gurbetçilerden 1990 ile 2000 yılı arasında milyarlarca Avro para toplayan, ancak yarattıkları sorunlar sonrası hissedarlar tarafından açılan davalarda Yargıtay kararlarıyla mahkum olan eski adıyla Kombassan Holding yeni adıyla Bera Holding, İttifak Holding gibi Borsa İstanbul’da işlem gören şirketleri kurtarmayı amaçlayan düzenleme, 7 Aralık’ta yayımlanan “torba yasa”da yer aldı ve yürürlüğe girdi. Kredi yükü azalır Bu kapsamda Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) dün açıklama yapan Bera Holding, düzenlemeyle Merkezi Kayıt Kuruluşu’nda hisse senetlerini kaydileştirme işlemini yapmayan ortaklar tarafından açılan, yerel mahkeme veya Yargıtay aşamasında devam eden yaklaşık 3 bin dolayında davanın hüküm kurulmaksızın sona ermesinin beklendiğini duyurdu. Açıklamada şöyle devam edildi: “Davaların sona ermesi ile birlikte süreç içerisinde, görülmekte olan davalara ilişkin olarak Holdingimiz tarafından mahkemelere depo edilen 155 milyon Türk Lirası düzeyindeki nakit paranın iade edilmesi ve kanun hükmüne göre bu davalara iliş kin olarak davacılara ödenmesi gereken yargılama giderleri ile maktu vekâlet ücreti nedeniyle 15 milyon TL düzeyinde bir nakit çıkışı ile birlikte Holdingimize 140 milyon TL düzeyinde net nakit girişinin olacağı hesaplanmaktadır. Bu kaynak Grup yatırımlarının finansmanında ve işletme sermayesi ihtiyacının giderilmesinde kullanılacak olup, kredi yükünün azalmasına önemli katkı sağlayacaktır.” Milyarlar toplandı Düzenlemenin yasalaşmaması için çalışmalar yürüten ve bu kapsamda geçen ay Cumhuriyet’e açıklamalar yapan Kombassan mağdurlarının avukatı Acun Papakçı, Kombassan’a yatırım yapan mağdurların davalar açtıklarını ve ortaklığı ka bul etmediklerini, mahkemelerin de ortaklık oluşmadığı gerekçesiyle tazminat taleplerini kabul ettiğini hatırlatmıştı. Papakçı, Avrupa’ya çalışmaya giden yaklaşık 250 bin Türk asıllı işçinin dini ve milli duyguları sömürülerek Türkiye’ye dönme hayaliyle biriktirdikleri yaklaşık 25 milyar Avro’nun ellerinden alındığını, sadece Kombassan’ın 1 milyar 750 milyon Avro topladığına dikkat çekmişti. l Ekonomi Servisi ORTAKLIK YAPISI BELIRSIZLEŞECEK Düzenlemenin yasalaşması halinde yaşanabilecek sorunlarla ilgili de görüşlerini açıklayan Papakçı, şu bilgiyi vermişti: “Kanun geçtiğinde şirketin ödenmiş sermayesinin en az 30 katı yatırım yapmış yüz binlerce ortak daha şirkete katılacak. Bu durumda ortaklar doğal olarak paylarının oranını belirlemek isteyecek. Şirketin tuttuğu ikincil kayıtlar ile ellerinde olan makbuzlar arasında uyum yok. Bu da Kombassan’a karşı zorunlu olarak on binlerce ortak tarafından dava açılması anlamına geliyor. Tüm bu süreçte Kombassan şirketinin ortaklık durumu iyice belirsizleşecek, eski ve yeni genel kurul toplantılarının geçersizliği gündeme gelecek.” Yeşil pasaporta sınırlama geldi Bugüne kadar Avrupa’ya vizesiz giden Hususi (Yeşil) ve Hizmet (Gri) pasaport sahibi Türk vatandaşları, 2020’den itibaren Avrupa ülkelerine girebilmek için önceden izin almakla yükümlü olacak. Avrupa Parlamentosu’nun duyurusuna göre, 2020 yılında Avrupa ülkelerinden birine seyahat etmek isteyen yeşil ve gri pasaport sahibi Türk vatandaşlarının seyahatlerinden önce ETIAS sistemi üzerinden kayıt yaptırmaları zorunlu olacak. Yapılan kayıt işlemi sırasında yolcuların, giriş izni alabilmek için belirli bir miktar harç bedeli ödemeleri de gerekiyor. l Ekonomi Servisi YTL bankonotlar için son uyarı Merkez Bankası (TCMB), E8 Emisyon Grubu Yeni Türk Lirası (YTL) banknotların 1 Ocak 2020’den itibaren değerlerini tamamen yitireceğini duyurdu. Banka, söz konusu banknotların TCMB ve Ziraat Bankası şubelerinden değiştirilebileceğini belirtti. Bankadan yapılan açıklamada “8 Mayıs 2007 tarih ve 26516 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan duyuru ile E8 Emisyon Grubu 1, 5, 10, 20, 50 ve 100 YTL banknotların 1 Ocak 2010’da dolaşımdan kaldırılacağı ve 10 yıllık zamanaşımı süresini 31 Aralık 2019 tarihinde dolduracağı bildirilmişti” denildi. l Ekonomi Servisi ‘Zorunluda’ dolaylı indirim Merkez Bankası (TCMB) kredi büyümesini zorunlu karşılıklarla ilişkilendiren düzenlemede tüketici fiyat endeksinden arındırılmış hesaplamaya geçerken, uzun vadeli ticari ve konut kredilerini teşvik edecek bir uygulama başlattı. TCMB, bankaların TL cinsi zorunlu karşılığa tabi pekçok yükümlülüğünde zorunlu karşılık oranını yüzde 2’ye düşürmeleri için gereken kredi büyüme oranı yüzde 1020 aralığından yüzde 515 aralığına indirdi. Ancak kredi büyümesi hesaplamasında enflasyonundan arındırma getirildi. l Ekonomi Servisi 7.8 milyar lira garanti Mads Nipper, 2018’de 2 milyon kişiyi temiz suyla buluşturduklarını söyledi. Amaç susuz bırakmamak Dünyanın en büyük su pompası üreticilerinden Danimarka merkezli Grundfos, dünyanın en büyük iki sorunu olan iklim değişikliği ve suya odaklandı. Şirket dünya pompa pazarının yüzde 12’sini elinde bulunduru yor ve yılda 17 milyon pompa üretiyor. Türkiye’ye ilk adımını 1998’de ŞEHRİBAN atan GrundKIRAÇ fos, 2005 itibarıyla 16 bin m2 alan üzerine kurulan ve bugün yatırım değeri 10 milyon Avro’yu bulan Gebze’deki fabrikasıyla faaliyet gösteriyor. Grundfos Üst Yöneticisi (CEO) Mads Nipper, Türkiye pazarının Grundfos için çok önemli olduğunu belirterek, ancak şu anda Türkiye’ye ek bir yatırım yapmayı düşünmediklerini söyledi. Türkiye’de bu dönemde en büyük sıkıntılarının TL’nin değer kaybetmesi olduğunu anlatan Nipper, “Bu nedenle satışlar düştü. Ama buna rağmen kimseyi işten çıkarmadık” dedi. Mads Nipper ve Grundfos ya üzerinde 800 milyon ki Türkiye ve Orta Asya Bölge şi temiz suya erişemiyor. 2.1 Genel Müdürü Burak Gürkan, milyar kişi ise suya kolayca Danimarka Billund’da bulu ulaşamıyor. Biz dünyanın en nan Grundfos genel merkezi büyük sorunu olan iklim ve ve fabrikasını Türkiye’den gi suya çözüm bulmak için çalı den basın mensuplarına açtı. şıyoruz. Grundfos ürünleriy Grundfos bugün 50’yi aşkın le 2019’un ilk yarısında ge ülkede, 17 binden fazla çalı çen yılın aynı dönemine gö şanıyla faaliyet gösteriyor. re enerji tüketimi yüzde 11, 30 milyon Avro su kullanımı yüzde 10 azaltıldı. Grundfos, 2025’e kadar Grundfos’un Poul Due Jen 2008’e kıyasla karbon ayak sen Vakfı’na ait olduğunu izini yüzde 50 düşürecek” di anımsatan Nipper, geçen yıl ye konuştu. vakfın sosyal projelere 30 Burak Gürkan da, şirket milyon Avro kaynak ayırdı olarak Türkiye’de 80 kişiyi is ğını ve 2018’de şirket olarak tihdam ettiklerini belirterek, suya ulaşım imkânı olma Grundfos Türkiye’nin 62 yan 2 milyon kişiyi suy yetkili bayisi ve 90 yet la buluşturduklarını di kili servisinin bulundu le getirdi. Bugün dünya ğunu başta İstanbul Ha da kullanılan su pompa valimanı olmak üzere larının teknolojik ürün birçok projede Grundfos lerle değiştirilmesi ürünlerinin kullanıldı halinde bu alan ğını anlattı. Gür da kullanılan kan, Türk müte enerjiden yüz ahhitlerin yurt de 5 tasar dışında yaptığı ruf edile işler sayesinde bileceği Ortadoğu paza ni kayde rında da güçlen den Nip diklerini aktardı. per, “Dün l BİLLUND Burak Gürkan Devlet, köprü ve otoyollar için şirketlere milyarlarca liralık ödeme yapacak. Karayolları’nın, “mega” olarak adlandırılan, yapişletdevret (YİD) modeliyle özel sektör eliyle inşa edilen köprü ve otoyol projelerine, 2019 yılı için yapacağı garanti ödeme tutarı ortaya çıktı. Karayolları’na, bu amaçla 7.8 mlyar TL ödenek ayrıldı. Habertürk’te yer alan bilgilere göre, ödenecek tutarın 7.8 milyar TL’yi de aşabileceği hesaplanıyor. Yavuz Sultan Selim ve Osmangazi köprüleri, Avrasya Tüneli ve İstanbulİzmir ile Kuzey Çevre otoyolları, YİD modeliyle inşa edildi. Devlet, özel sektör tarafından yapılan bu projelere, belli sayıda araç geçiş garantisi verdi. Garanti bedeli, döviz üzerinden belirlendi. Söz konusu köprü ve otoyolları kullanan araç sayısı, garanti sınırının altında kalması halinde aradaki farkı devlet ödüyor. İki farklı kur Yavuz Sultan Selim ve Osmangazi köprüleri ile İstanbulİzmir ve Kuzey Çevre otoyollarına, daha önce yılda bir kez ocak ayı dolar kuru esas alınarak garanti ödemesi yapılıyordu. Örneğin, 2018 için garanti ödemeleri 2019 Nisan’da yapıldı. Ödemede, 2 Ocak 2018 dolar kuru esas alındı. Devlet, öngörülen sayıda araç söz konusu projeleri kullanmadığı için ilgili işletmelere toplam 3 milyar 650 milyon TL ödemişti. Ancak 2019’dan itbaren Yavuz Sultan Selim ve Kuzey Çevre Otoyolu’nda, devletin işletmeci şirkete yapacağı garanti ödemelerindeki farklı tarihteki dolar kuru dikkate alınıyor. Ödemelerinde, ilgili yılın ilk yarısı için ocak, ikinci yarısı için temmuz ayı dolar kuru esas alınıyor. Bu projeye, 2019’un ilk yarısına ilşkin yaklaşık 1.4 mlyar TL ödeme yapıldı. l Ekonomi Servisi Enflasyonda yıl sonu beklentisi yüzde 11.6 Dolar 5.80 TL’yi aştı Merkez Bankası’nın (TCMB) aralık ayı beklenti anketinde, yıl sonu TÜFE beklentisi yüzde 11.62 oldu. Önceki anketteki bu oran yüzde 12.18’di. Yine anketin sonuçlarına göre, 12 ay sonrası yıllık TÜFE beklentisi yüzde 10.7, 24 ay sonrası yıllık TÜFE beklentisi yüzde 8.94 oldu. Aralık ayı aylık enflasyon tahmini ise yüzde 0.59. Önceki ankete göre aralık ayında, 2019 yılı toplam büyüme (GSYH) tahmini yüzde 0.3’ten yüzde 0.4’e çıkarken, 2019 sonu dolar/TL tahmini 5.9055 liradan 5.8166 liraya geriledi. Anket gelecek üç ay sonunda repo faizinin yüzde 14’ten yüzde 12.52 düşmesini, ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin ise yüzde 11.07’den yüzde yüzde 11.93’e yükselmesini öngörüyor. l Ekonomi Servisi Geçen hafta 5.735.77 dar bandında hareket eden ve haftayı 5.76 civarında tamamlayan dolar/TL, Moody’s’in cuma günü Türkiye’nin kredi notu değerlendirmesine yönelik bir açıklama yapmaması ve artan jeopolitik endişelerle dolar/TL 5.80’i aşarak 23 Ekim’den bu yana en yüksek seviyeye geldi. Bir bankanın döviz işlemcisi, “TL’de sa tış baskısını artıran unsurları Akdeniz’deki gerginliğin artması, Moody’s’ten olumlu bir adım gelmemesi ve Merkez Bankası’nın perşembe günü faiz kararını açıklaması olarak özetleyebiliriz” dedi. Saxo Bank başekonomisti Steen Jakobsen, 2020’de önde gelen konular arasında eşitsizlik ve iklim konularının olacağını belirtti. Ters kelepçe “Kadının katiline” kelepçe takmayan Devlet, “Kadınlar öldürülmesin” diyen kadınlara İstanbul’da ters kelepçe taktı..gerçeğinin saptanmasını, dün kamera karşısına çıkan Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Başkanı Gülsüm Kav’ın açıklamasından aldım. Şiili feminist örgüt “Las Tesis”in öncülük yaptığı, dünya çapında kadınların, kadınlara ve çocuklara yönelik şiddeti protesto etmek amacı ile yaygınlaştırdıkları eylemler kapsamında, önceki gün İstanbul Kadıköy’de de Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu çatısı altında bir toplantı düzenlenmişti. Hızını alamayan Devlet adına görevlendirilmiş polisler, protesto eylemini zor kullanarak dağıttılar. Şarkı sözlerinin suç oluşturduğu gerekçesi ile de, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu genel temsilcisinin de içinde olduğu 7 kişiyi ters kepçe takarak gözaltına aldılar. Olayın duyulması üzerine de Ankara’da kadınlar bu kez İstanbul’daki “ters kelepçe” eylemi ile Devlet adına polis gücünün kadınları hedef almalarını protesto için sokağa çıkmışlardı. Bu yazının kaleme alındığı saatlere kadar gelen haberlere göre de, şarkı sözlerinin içinde suç olduğu gerekçesi ile gözaltına alınmış kadınlar mahkemeye çıkarılmışlar, adli kontrol koşulu ile serbest bırakılmışlardı.. HHH Şimdi siz, siz olun da, gelin kadınların çok uzun soluklu, çok ağır bedeller ödemiş olarak günümüze kadar verdikleri uzun soluklu savaşımlarla kazandıkları, hukukumuzdaki kadın haklarına ilişkin hakların, güvencelerin geçerli olduğunu güvenli bir sesle haykırarak söylemeyi deneyin.. Bir adım ileri, erkek şiddetinin tehdidi altındaki, şiddet gören kadınlara güvence verin.. Bir adım daha ileri giderek bu söylediklerinize önce kendinizi, sonra da şiddet tehdidi altındaki kadınları inandırın.. Doğum gününde toprağa verilen Ceren Özdemir’in, evine sağ salim ulaşabilmek için koşar adım yürürken, arkasından nefesini hisettiği katiline bir anlık başını çevirerek korkulu bakışını unutabilir misiniz? Gelin, oğlumun kuşağından aramıza katılan İpek Özbey’e sıcak bir “hoş geldin” selamıyla, dünkü gazetemizin 9. sayfasında yayımlanan söyleşisindeki, TCK’nin mimarlarından Prof. Adem Sözüer’in ülkemizin bu can yakıcı sorununa ilişkin “Çocuk intiharları ve kadın cinayetleri artacak” uyarılarını kulak arkası etmeyelim.. Kız çocuklarının tecavüzcüsüyle evlendirilmesine yol açma girişimlerine göz yumacak mıyız? Ülkemizde kadına şiddetin yolunu açan icraatlara ilişkin, kanıtlı raporların ortaya koydukları gerçekleri, siyasetin altan alta yürüttüğü siyasetlerle, Devlet adına şiddetin pompalanmasının çarpıcı icraatlarının gerçeklerini yok sayacak mıyız? HHH Üç Kuşaktan Tanıklıklar’da, ülkemizin kadın hakları savaşımında, dünya ölçeğinde katkılarıyla, deneyimlerini paylaşan Canan Arın’ın söyleşiye sığdırılamamış tanıklıklardan bir iki satırbaşını daha paylaşarak, nokta koyma zorunluluğumuz var.. İktidar erkinin 2002’den günümüze uzanan icraatlarıyla, siyasal ittifakları kapsamında çizilmiş çerçeveleriyle, farklı renkler ve tonlardaki şeriatçı yorumlara kapıların açılmasının, birbirlerine eklemlenmiş sonuçlarıyla, kadına şiddete karşı, kadının korunmasını olmazsa olmaz kılan anayasal, yasal hukukla kazanılmış hakların, üstelik de Devlet adına katledilmesinin boyutları çırılçıplak ortalığa saçılmaktalar.. Devletin kayıtlara geçirilebilmiş sonuçlarıyla bu yıl kadına yönelik şiddette rekorlara koşmuşuz.. Kamuoyuna ulaşabilmiş çıplak sayılabilmiş verileri ile öldürülmüş kadın sayısı 300’ü aşmış, 46 kadın ayrıca tecavüze uğramış, 551 kadın seks işçiliğine zorlanmış, 247 çocuk cinsel istismara uğramış. Ayrıca 204 kadın daha taciz edilmiş, 600’ün üzerinde de şiddet görmüş.. Adresleri Devlet tarafından güvenlikleri adına saklı tutulması zorunlu kadın sığınma evlerinin şiddeti uygulayacak erkeklere polisler eliyle ulaştırlması suçları ile bağlantılı, yurtdışından adresin kapısına gelen erkeğin, kadın ve çocuklar içerde iken ateşe vermesinin suçlusu kim? Devlet yeni sığınma evi yapılmasında gönülsüz olunca, gönüllü bağışlarla yeni sığınma evi yapılmasının gerçeği neyin kanıtı? Urfa’da, aileden çocuk infazcılar seçilerek sokakta kolları tutulmuş olarak sadece sinemaya gittiği için boğazı kesilerek infaz edilen kız çocuğunun fotoğraf karesini unutmuş olabilir misiniz? Arın’ın, kadın hakları savunucusu, sorumlu örgütlenmeler adına bir grup avukatla birlikte davaya müdahil olma istemlerinin, “Olayın mağdur tarafı değilsiniz” gerekçesi ile mahkeme tarafından reddedilmesinden kimler sorumludur? ‘Biyogirişimcilik’ için yol haritası ABA (Akademik Bilimsel Araştırmalar) Yayınevi, özellikle endüstri, tıp ve tarım alanlarında büyük değişim ve gelişimlere yol açan “biyoteknoloji”nin, bugün ülke ekonomilerinin kalkınma anahtarı olarak kabul edildiğinden yola çıkarak, “Adım Adım Biyogirişimcilik: Biyoteknoloji Girişimci ve Yatırımcılarına Yol Haritası” başlığıyla hazırladığı kitabı piyasaya sundu. Dr. Sevgi Salman Ünver ve Prof. Dr. Işıl Aksan Kurnaz editörlüğünde hazılanan kitap, bir biyogirişim kurmanın, ayakta tutmanın, finansal güce ulaşmanın ve sürdürülebilir olmanın stratejileri detaylı olarak ele alıyor. l Ekonomi Servisi