Katalog

2 6 KASIM 2019 ÇARŞAMBA gorus@cumhuriyet.com.tr olaylar ve görüşler Korelilerin mutluluk ve başarı sırrı: Nunçi Euny Hong / New York TIMES Çeviren: M. Birol Güger Amerika Birleşik Devletleri’nde doğdum ve İngilizce konuşulan bir evde büyüdüm. Ebeveynlerim birbirleriyle zaman zaman Korece konuşurdu. Bu durum onlara özellikle gizli konuşmalarda avantaj sağlardı. Ben ve kardeşlerim bu konuşmaları çok iyi anlamazdık, ancak bazı Korece kelimeler adeta hafızamıza kazınmıştı. Bunlardan ilki, tam çevirisi, “göz ölçüsü” olan “nunçi” idi. Nunçi, insanların ne düşündüğünü, neler hissettiğini algılama ve uygun şekilde karşılık verme sanatına Kore dilinde verilen isim. Bugüne kadar öğrendiğim en önemli sözcük olabilir. Temel eğitimden iş dünyasına Birçok Koreli çocuk gibi ben de, ebeveynlerimin beni azarlarken sarf ettikleri, “Niçin hiç ‘göz ölçün’ yok” cümlesiyle bu kalıba aşina oldum. Zira, geleneksel Kore çocuk yetiştirme sanatında nunçi, temel eğitimle aynı seviyededir. Nunçi, Kore’de günlük hayatın tamamında etkisini hissettirir. Örneğin, kartvizit alışverişlerini ele alalım. Koreliler, Linkedin çağında bile hâlâ törensel kartvizit alışverişleri yapıyorlar. Bu tarz bir alışveriş esnasında karşı tarafın size uzattığı kartviziti sanki kırılacak bir eşyaymışçasına iki elinizle kavramalı ve birkaç saniye saygıyla incelemelisiniz. Asla cüzdanınıza tıkıştırmamalısınız. Bu ritüel taraflara, karşı tarafı gözucuyla ölçmeyi öngören ve yeni tanışılan kişinin gelecekte bir müttefik mi yoksa düşman mı olduğunu sezdiren nunçiye başvurma hissi verir. Aynı zamanda, veren el ile Kore kültürüne ilişkin yazılar kaleme alan gazeteci ve yazar Euny Hong’a göre, Kore kültürüne has bir tür dünyayı algılama ve insanlarla iletişim kurma sanatı olan “nunçi” için ihtiyacınız olan tek şey gözleriniz, kulaklarınız ve durgun bir bilinç. alan el arasında irtibat kurulmasına yardımcı olur, güvenli bir iletişim için de temel oluşturur. ‘Sosyal hayatın yarısı nunçi’ Koreliler sıkça, “Sosyal hayatın yarısı nunçidir der.” İnsanlarla iyi geçinmek, isteklerinizi tamamen pragmatik bir şekilde elde etmek ve kendinizi tehlikelerden korumak için nunçiye ihtiyacınız vardır. Bu arada nunçi hızı vurgular. Şayet yetenekli bir nunçi uygulayıcısıysanız, Koreliler “iyi” değil, “hızlı” bir nunçiye sahip olduğunuzu söyler. Ortalama bir kişi bir odaya girdiğinde yalnızca odadaki birkaç kişiye odaklanır (genelde sev diklerine ya da sevmediklerine) ancak yetenekli bir nunçi uygulayıcısı tüm odanın zihinsel görüntüsünü bilincine kaydeder. Odanın atmosferi ağır mı yoksa hafif mi? Öyleyse, neden öyle? Odadaki televizyonda oynayan futbol maçı kaçıncı dakikasında? İçeri birinin eski sevgilisi mi girdi? Problem çözme sanatı Nunçi, en az Kore uygarlığı kadar eski olmasına rağmen, modern yaşam için olağanüstü derecede uygundur, çünkü hız ve adaptasyon gerektirir. İhtiyacın olan tek şey gözlerin ve kulaklarındır. Ve bir de dingin bir bilinç; bu şüphesiz işin zor kısmı. Aslında, nunçinin işe yaradığına dair bazı ispatlara da sahibim. 12 yaşımdayken ailem, anavatanları olan Güney Kore’ye geri dönmeye karar verdi. Korece bilmeme rağmen, bir Kore okuluna başladım. Orada, diğer çocukların ne yaptığını izlemek dışında yapabileceğim pek bir şey yoktu. Temel eğitim, Güney Kore’nin tamamında olduğu gibi nunçi eğitimiydi. İlk günümüzde öğrencilerden, ilk ders süresince hiçbir soru sormamaları istendi. Öğretmenler öğrencilere bilinçli bir şekilde, okulun kendilerine tedarik edeceği malzemelerden, sınavların nerede yapılacağına kadar birçok konuda belli belirsiz bilgiler verdi. Bütün bu gizemleri nunçiyi devreye sokarak, yalnız başına çözmek de eğitimin ayrılmaz bir parçasıydı. Peki, sizde durum nedir? Belki bu satırları okuyanlar arasında da halihazırda hızlı bir nunçiye sahip olanlar vardır. Konuk olduğunuz bir yerdeki ev sahibinin, evinden ayrılmanızı istediğini hisseder misiniz? Ya da birçoklarından önce tehlikenin yaklaştığını doğru şekilde sezinleyenlerden misiniz? O halde hızlı bir nunçiye sahipsiniz. Bir iş toplantısı bitmek üzereyken, “Bir sorum daha var” diyenlerden misiniz? Ya da insanlar siz konuşurken gözlerini mi devirirler? O halde nunçi üzerinde daha çok çalışmalısınız. Tek ihtiyaç doğru zamanlama Mücadeleci kişilik, hızlı bir nunçiye sahipse, koşulları değiştirebileceğine inanır. Bu durumda, fikirlerinizi sunmak veya zam istemek için gürültü yapmaya hiç ihtiyacınız yoktur; ihtiyacınız olan tek şey doğru zamanlamadır. Nunçi ayrıca benim gibi sos Euny Yong yal kaygıları olan bireyler için de faydalıdır. Kaygılar genellikle yargılanma korkusundan gelir ve bu durumda hızla, adeta bir oyun izliyormuşçasına odaya odaklanmaktan daha iyi bir panzehir yoktur. Nunçi, sessiz ön gözlemler yapmayı öngörür ve bu da karşı tarafı dinlerken sağlam bir zeminde oturmanızı sağlar. Yeni bir vergimiz daha oldu: Konaklama Vergisi Ülkemizde vergi sisteminin adil olmadığı, toplanan vergilerin toplumun yararına uygun şekilde kullanılmadığı, halkın ödediği vergilerin nereye harcandığı konusunda bilgilendirilmediği bilinmektedir. Doç.Dr. Faruk GÜÇLÜ E.Öğr.Üyesi Konaklama vergisi, tarihsel gelişim süreci içinde değişik adlarla uygulanmıştır. Türkiye’de ilk olarak 2004 yılında gündeme gelmiştir. Konaklama Vergisi, 2008 yılında İl Özel İdareleri ve Belediye Gelirleri Kanun Tasarısı’nın içinde yer alarak Meclis Alt Komisyonu’nda görüşülmüştür. Ancak turizm sektöründen gelen tepkiler üzerine komisyondan geçmeyerek yasalaşmamıştır. Muammer Güler’in İstanbul Valiliği sırasında kente girişi önlemek amacıyla Kent Vergisi önerilmiş ancak bu öneri de benimsenmemiştir. Aradan on beş yıl geçtikten sonra yeniden gündeme gelen 6802 sayılı kanunun 2. maddesi 2. bölümüne ekleme yapılan Konaklama Vergisi, TBMM Bütçe ve Plan Komisyonu’nda kabul edilmiştir. yüzde 2 oranında alınması planlanan konaklama vergisi otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart hotel, misafirhane ve kamping gibi konaklama tesisleri ile dağ ve yayla evi gibi kırsal turizm tesislerinde verilen geceleme hizmetleri Konaklama Vergisi’ne tabi olacaktır. Cumhurbaşkanına oranı yüzde 1’e indirme ve üç kat artırma yetkisi verilmektedir. Vergiyi tesis sahiplerinin ödemesi öngörülmüşken daha sonra hizmetten yararlananların ödemesi şeklinde yasalaşmıştır. Gelişmiş bazı ülkelerde uygulanan Konaklama Vergisi, bazı ülkelerde Şehir Vergisi, Ziyaretçi Vergisi, Otel Vergisi veya Turizm Vergisi olarak da bilinmektedir. AB üyesi ülkelerde Konaklama Vergisi uygulamasının yasal dayanağı KDV uygulamasında da değişikliklerin (282/2011) yer aldığı 2006/112/EC sayılı Konsey Direktifi’dir. AB ülkelerinde Konaklama Vergisinden elde edilen gelirler tamamen yerel yönetimlere yani belediyelere bırakılmaktadır. ABD’de benzer şekilde KDV yerine uygulanan Satış Vergisinin konusuna giren konaklamalar Otel Vergisine tabi tutulmaktadır.(Burçin Bozdoğanoğlu, Maliye Dergisi, Sy 164, 2013). Osmanlı döneminde değişik adlarla Konaklama Vergisi alındığı görülmektedir. Bir çeşit ayak bastı parası olan Selamet Akçesi ya da Kademiye Vergisi buna en güzel örnektir. Defterdar Fındık Mehmet Efendi tarafından uygulamaya konulan dinlenme yerlerinden toplanan İstirahat Vergisi de bu kapsamda uygulanmış bir vergi türüdür. Geçit Vergisi, Gülek Geçidi Vergisi, Haliç Vergisi, Osmanlı döneminde uygulanan benzer vergiler arasındadır. Uygun değil Ülkemizde özellikle de turistik yörelerde konaklama hizmet sunulan tesislere hizmeti belediyeler ve yerel yönetimler sunmaktadır. Ancak verginin yerel yönetimlerce değil merkezi yönetimce toplanmasının öngörülmesi yerinde bir uygulama değildir. Ülkemizde Konaklama Vergisi adıyla uygulamaya konulacak olan vergi, Fransa’da Turizm Vergisi, Belçika’da Şehir Vergisi, Almanya’da Kültür Vergisi ve Yatak Vergisi, Hollanda’da Turist Konaklama Vergisi, İtalya’da Konaklama Vergisi, İngiltere’de Konaklama ve Yatak Vergisi, Slovakya’da Şehir Vergisi, Kasaba Vergisi, Slovenya’da Turist Vergisi, Hırvatistan’da Konaklama Vergisi, Bulgaristan’da Şehir Vergisi ve Konaklama Vergisi, ABD’de Otel Doluluk Vergisi ve Otel Oda Vergisi, Japonya ve Hong Kong’da Konaklama Vergisi olarak uygulanmakta, vergileri yerel yönetimler toplamaktadır. Halen TBMM’de olan yasa teklifinde Konaklama Vergisini toplama yetkisi merkezi hükümete verilmektedir. Konaklama Vergisi, genelde gelişmiş, yoğun turist akımına uğrayan ülkelerde ve Venedik gibi fazla turist gelmesini istemeyen şehirlerde değişik adlarla yerel yönetimlerce uygulanmaktadır. Yetki yerelde olmalı Ülkemizde vergi sisteminin adil olmadığı, toplanan vergilerin toplumun yararına uygun şekilde kullanılmadığı, halkın ödediği vergilerin nereye harcandığı konusunda bilgilendirilmediği bilinmektedir. Vergilerin artırılması ya da Konaklama Vergisi gibi yeni vergiler konulması belki ekonomik zorluklardan kaynaklanmış olabilir. Ancak aşırı vergi yükünün de kayıt dışılığı teşvik edeceği unutulmamalıdır. Konaklama Vergisinin toplanma yetkisinin merkezi yönetime değil, yerel yönetimlere verilmesi gereklidir. Dünyadaki uygulamalar bu yöndedir.