Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: İLKNUR FİLİZ dishab@cumhuriyet.com.tr Siyasi çözümde önemli bir adım olarak görülen anayasa komitesi ilk kez toplanıyor Suriye için kritik viraj Suriye’de son aylarda gerek saha gerekse diplomasideki gelişmeler baş döndürücü bir hızla iler BM liderliğinde Cenevre’deki görüşmelerde Şam yönetimi, muhalif ve sivil toplum temsilcilerinden 150 kişi yer alıyor. Komite, ülkenin geleceği için yol haritası belirlemeyi hedefliyor. lerken gözler bugün Cenevre’de yapı lacak ilk anayasa komitesi toplantı sında. Sekiz yılı aşkın süredir devam eden krizin sonlanması için kritik önemde görülen anayasa komitesinin oluşturulduğu ilanı, RusyaTürkiye İran’ın Astana süreci kapsamında vardıkları uzlaşıyla 23 Eylül’de duyu rulmuştu. Komitedeki isimlere yöne lik uzun süredir pazarlıkların sürdü Sekiz yılı aşkındır devam ğü daha önce gündeme yansımıştı. Cenevre’deki toplantılara ev sahip liği yapacak olan Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen önceki gün yaptığı açıklamada, anayasa komitesinde Kürtlerin bulunduğunu, ancak terör örgütü eden savaşla birlikte Suriye, derin insani krizle boğuşuyor. Milyonlarca kişi, evinden yurdundan olmuş durumda, yüz binler derme çatma kamplarda yaşam savaşı veriyor. Öte yandan BM İnsani İşler Koordinasyon YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu Ofisi Sözcüsü Jens Laerke, SDG’nin yer almadığını söyledi. Barış Pınarı Harekâtı’nın Pedersen, “Suriye’de devam eden ça düzenlendiği bölgeye 23 tışmaların, ülke bütünündeki sorunlara çözüm bulmaya yardım Ekim’den bu yana 74 bin sivilin geri döndüğünü açıkladı. cı olacak ciddi bir siyasi sürecin önemini bir kez daha gösterdiği ne” vurgu yaptı. Komite, Şam yönetimi, muhalifler ve BM’nin belirlediği sivil toplum temsilcilerin olma özelliğini taşıyor. Şu Öymen: DışarIdan dayatılan den 50’şer kişinin temsil edildiği 150 kişiden oluşuyor. Pedersen, Pedersen gerçeğin farkındayız: Anayasa komitesi tek başına bir metin olmamalı komite toplantılarının bugün yapıla Suriye’deki ihtilafları çözemez, çözme cak açılış töreninin ardından her grup yecek. Komite yeni Suriye’ye giden bir tan 15’er kişilik heyetlerle daha küçük adım olması açısından önem taşıyor” ölçekte başlayacağını belirtti. değerlendirmesinde bulundu. ‘Son karar Suriye halkının’ AA’nın haberine göre komitenin üyeleri dün Cenevre’de konakladık Komite çalışmalarının sonunda bir anayasa taslağının ortaya çık ları otellerde BM, Astana garantörleri Türkiye, Rusya, İran heyetle masının hedeflendiğini kaydeden BM temsilcisi, son kararı Suriye halkının iki gruplu yapı ri ve BM’nin “küçük grup” ismini verdiği Batı ülkeleri nin temsilcileriyle ayrı ay vereceğine de işaret etti. Pedersen, komitenin Suriye’de “daha geniş siyasi sürecin” kapısını aralayacağını kaydetti. “Ana rı toplantılar yaptı. Komite, büyük ve küçük olmak üzere iki yapıdan oluşuyor. Büyük yapı, üyelerin tümünü kapsıyor ve Şam yönetimi, muhalefet ile sivil toplum temsilcileri olmak üzere üç gruptan oluşuyor. Küçük yapı ise üç listeden seçilen 15’er kişiden meydana ge Sürecin ciddi pazarlıklara sahne olacağı biliniyor. Tarafların nasıl bir anayasa oluşturulacağı, yönetim sistemi, tem yasa komitesinin liyor ve anayasanın yazımından sorum siliyet konularında oluşturulmasına lu bulunuyor. 45 kişilik yazım kurulunun farklı görüşleri or yönelik anlaşma, Suriye hükümeti ve muhalifler arasındaki ilk siyasi anlaşma hazırladığı taslakları, 150 kişilik büyük tak zeminde buluş yapının uygulaması, karar alması turmasının zorlu sü için ise tüm üyelerin en az yüzde 75’inin evet oyu vermiş olması gerekiyor. rece işaret ettiği yorumları yapılıyor. HÜSEYİN HAYATSEVER Emekli Büyükelçi Onur Öymen, Cenevre’de yapılacak anayasa komitesi toplantısına işaretle “Müzakerelerin seyri Suriye halkının iradesini yansıtacak şekilde olursa mesele yok, ama böyle olmazsa bundan herkes zarara uğrar” dedi. Öymen, bu çerçevede Türkiye’nin bu çalışmalarda çok dikkatli olması gerektiğine işaret etti. “Halkın istemediği bir anayasayı dayatmaya çalışanlara karşı gelmesi lazım” ifadesini kullandı. Cumhuriyet’e konuşan Öymen, geçmişte Irak’ın işgalinin ardından ABD’nin dayatmasıyla bir anayasa yapıldığını ve bunun sonucunda merkezi hükümetin tam kontrolünün olmadığı IKBY’nin oluşturulduğuna dikkat çekti. “Üçte bir oradan, üçte bir buradan dediğiniz zaman kimin görüşlerinin ağırlık ka zanacağı belli olmaz. Onun için bu, çok dikkatle izlenmesi gereken bir süreçtir. Sonunda Irak’ta olduğu gibi dışarıdan dayatılan bir metin ortaya çıkarsa Irak’ta bugün yaşanan durumun benzeri Suriye’de ortaya çıkabilir” uyarısında bulundu. ‘Anayasa için istikrar gerekiyor’ Suriye’de çatışmalar halen sürerken anayasa yapılmasının zorluğuna da vurgu yaptı. Öymen, “Anayasa hazırlama noktasına gelmek için önce çatışmaların bitip Suriye’nin huzur ve istikrara kavuşması lazım, öncelik ülkenin huzura kavuşması olmalıydı, ondan sonraki aşamada anayasanın gündeme gelmesi uygun olurdu, ama öyle anlaşılıyor ki bu aşama geçilmiş. Fakat birinci öncelik anayasadan çok güvenlik olmalıydı” dedi. l ANKARA IŞİD’E DARBE ‘Halefi de öldürüldü’ ABD Başkanı Donald Trump, dün IŞİD lideri Ebubekir el Bağdadi’nin bir numaralı halefinin de öldürüldüğünü açıkladı. Bağdadi, geçen pazar günü düzenlenen operasyonla öldürülmüştü. Trump, operasyonun gerçekleştiği yeri belirtmedi. Bağdadi’nin yerine Hacı Abdullah el Afari lakaplı Türkmen Abdullah Kardaş’ın getirildiği haberleri gündeme yansımıştı. Anadolu Ajansı’na konuşan Beyaz Saray’dan bir yetkili ise “Başkan’ın bahsettiği kişi, IŞİD sözcüsü Ebu Hasan elMuhacir’di” dedi. ‘Denize atıldı’ Öte yandan Bağdadi’nin Suriye’nin Türkiye sınırındaki İdlib vilayetinde ABD güçlerince öldürülmesinin ardından operasyona dair farklı iddialar or taya atılmaya devam ediliyor. Reuters ajansına konuşan ABD’li iki yetkili, pazar günkü ope rasyonun ardından sığındığı tü nelde üzerinde ki intihar yeleğini patlattığı belir tilen Bağdadi’nin bedeninden geriye kalanların deni ze gömüldüğünü ABD Başkanı Trump, Bağdadi’nin öldüğü operasyonda yaralandığı açıklanan K9’un fotoğrafını ve bu sırada “İslami usullerin de yerine getirildiğini” söyledi. ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley, önceki günkü ba paylaştı. Twitter hesabından kurt köpeğinin “harika bir iş çıkardığını” yazdı. sın toplantısında, Bağdadi’nin cesedinden “uygun şekilde kurtulduklarını” dile getirmişti. Bağdadi’nin ölü ele geçirildiği operas yon sürecine ilişkin bir iddia da, ABD ile koordine şekilde çalıştıkları öne sü rülen, terör örgütü PKK/YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu SDG’den geldi. NBC’nin haberine göre SDG’li bir isim, “Bağdadi’nin izini IŞİD içine sı zan bir Kürt casusun bulduğunu” öne sürdü. İddiaya göre, SDG ile CIA, 15 Mayıs’tan bu yana birlikte çalışıyordu. Rusya: Çekilme tamamlandı Terör örgütü YPG’nin çekilmesine yönelik süre, dün akşamüstü dolarken sabah saatlerinde bazı bölgelerde TSK destekli ÖSO ile YPG arasında çatışma olduğu iddiaları gündeme düştü. VALİ, TEL ABYAD’A GİTTİ... Şanlıurfa Valisi Abdullah Erin, önceki gün Tel Abyad’da “yerel meclis kuruluş törenine” katıldı. Vali Erin, Tel Abyad ve Resulayn’da imar ve mahalli hizmetlerin yerine getirilmesi için çalışmaların hızla sürdürüleceğini söyledi, törenden sonra bölge sakinleriyle bir araya geldi. AnkaraMoskova hattında geçen hafta Soçi’de varılan anlaşma kapsamında terör örgütü PKK/YPG’nin Türkiye sınırından 30 kilometre derinliğe çekilmesi için tanınan süre dün doldu. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, “Suriye’nin kuzeydoğusunda YPG’yi Türkiye sınırından çekme çalışmalarının planlanandan önce tamamlandığını” belirtti. “Bu bölgeye Suriye sınır muhafızları ile Rus askeri polisi girdi” dedi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da sosyal medyadan yaptığı açıklamada “Çekilmenin gerçekleşip gerçekleşmediğini ortak devriyeler kapsamında netleştireceğiz” ifadelerini kullandı. MSB: Rejim unsuru 18 kişi ele geçirildi Milli Savunma Bakanlığı (MSB), sosyal medya hesabındaki paylaşımında, Resulayn’ın güneydoğusunda emniyet faaliyetlerinin devam ettiğini belirterek “Rejim unsuru olduğunu iddia eden 18 kişi sağ olarak ele geçirilmiştir. Konu Rusya Federasyonu makamları ile koordine edilmektedir” ifadesini kullandı. Türkiye’nin Fırat’ın doğusunda gerçekleştirdiği Barış Pınarı Harekâtı’nın doğusunda ve batısındaki bölgelerde bulunan YPG’lilerin çekilmesi için 23 Ekim’de 150 saatlik süre verilmişti. Bu sürenin tamamlanmasının ardından Türk ve Rus askerlerin sınırın 10 kilometre derinliğinde ortak devriye yapmaları planlanıyor. Abdülmehdi seçime göz kırptı Yolsuzluk ve işsizliğin yanı sıra elektrik, su gibi kamu hizmetlerinin yetersizliğine karşı bu ay ikinci kez şiddetli protesto dalgasına sahne olan Irak’ta meclis, eyalet ve yerel parlamentoları feshetme kararı aldı. Geçen hafta resmi olarak muhalefet cephesine geçen Sairun İttifakı’nı destekleyen Şii din adamı Mukteda Sadr, Başbakan Adil Abdülmehdi’ye erken seçim çağrısı yaptı. Meclisin en büyük grubunu oluşturan ittifakın lideri Sadr, ülkenin Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde seçime gitmesi gerektiğini söyledi. Abdülmehdi ise Sadr’a cevaben gönderdiği açık mektupta, erken seçime gidilmesi için öncelikle ulusal meclisin feshedilmesi gerektiğine işaret ederken istifa edebileceğinin sinyalini verdi. “Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in, meclisin feshedilmesi yönündeki talebi kabul et mesi halinde Başbakan olarak istifamı sunabilirim” ifadelerini kullandı. Kerbela’da ölümcül protesto Öte yandan, başta başkent Bağdat olmak üzere birçok kente yayılan protestolardaki şiddet her geçen gün artıyor. Şiiler tarafından kutsal sayılan Kerbela’da Necef’te dün protestolar vardı. önceki günkü protestolarda güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu en az 14 kişinin yaşamını yitirdiği bildirildi. Kimi bölge kaynakları, Şii milis grubu Bedir örgütüne bağlı militanların ateş açtığını, ölü sayısının açıklanandan daha yüksek olduğunu savundu. Irak’ta 1 Ekim’de ekonomik gerekçelerle patlak veren, ancak yer yer İran’ın ülkedeki artan etkisine yönelik sloganların da yankılandığı eylemler, Abdülmehdi hükümetinin kuruluşunun yıldönümü olan 25 Ekim’de yeniden başlamıştı. Tahran cephesi, bölgedeki İran nüfuzuna karşı politika yürüten ABD, Suudi Arabistan ve İsrail’in eylemleri körüklediğini savunuyor. Polisin ölümcül müdahalesinin yanı sıra kimliği belirsiz kişilerin de ateş açtığı protestolarda şu ana kadar 240 kişinin yaşamını yitirdiği biliniyor. 730 EKİM 2019 ÇARŞAMBA lübnan’da eylemler HARİRİ İSTİFA ETTİ Lübnan’da hükümetin ekonomi politikalarına ve WhatsApp gibi iletişim ağlarına vergi getirmesi üzerine başlayan ancak zamanla tüm yolsuzlukla birlikte tüm siyasi rejime karşı isyana dönüşen protestolar, Başbakan Saad Hariri’yi istifaya götürdü. Hariri, dün istifa mektubunu Cumhurbaşkanı Mişel Aun’a sunmadan önce düzenlediği basın toplantısında, 13 gündür meydanlarda olan Lübnan halkının talepleri doğrultusunda çözüm bulmak için gösterdiği çabalarda “başarısız olduğunu” kabul etti. “Bugünkü sorumluluğumuz Lübnan’ı nasıl koruyacağımız ve ekonomisini nasıl kalkındıracağımızdır. Makamlar gelip geçici, en önemlisi ülkemin onuru ve güvenliğidir” ifadelerini kullandı. Protestocuların istifasını talep ettiği Hariri, geçen hafta tüm iletişim vergilerinin geri çekilmesi, üst düzey yetkililerin maaşlarının düşürülmesi ve yolsuzlukla mücadele planını içeren bir reform paketini meclise sunacağını açıklamıştı. Hizbullah yanlıları çadırları yaktı Hariri’nin istifası, hükümet ortakların dan Şii Hizbullah örgütü ve Amal hareketin den bir grubun, başkent Beyrut’taki Şehit ler Meydanı’nda protestocuların kaldığı ça dırları yakarak alanı zorla boşaltmasının ar dından geldi. Yerel kaynaklar, Lübnan poli sinin, siyah tişört giyen bu gruba müdahale etmediği iddi asını gündeme taşıdı. Hizbul lah lideri Hasan Nasrallah, eko nomik kriz için deki Lübnan’da hükümetin is tifa etmesinin, ülkeyi yeni bir kaosa sürükle yeceği çıkışında bulunmuştu. İstifa habe Beyrut’taki protestolarda dün gerilim yüksekti. riyle birlikte Lübnan sokakları sevinç gös terilerine sahne olurken gözler, siyasi par tilerin yeniden hükümet kurma çabaların da. Lübnan’da iç savaş sonrası 1990’dan bu yana yürürlükte olan anayasaya göre, Cumhurbaşkanı’nın Hıristiyan Maruni, Mec lis Sözcüsü’nün Şii Müslüman, Başbakan’ın ise Sünni Müslüman olması gerekiyor. An cak Sünni cephenin Hariri dışındaki bir isim de uzlaşması hayli zor görülüyor. Öte yandan ülkedeki karışıklık halinin devam etmesi du rumunda, benzin ve enerji krizinin patlak ve rebileceğinden endişe ediliyor. 14 Şubat 2005’te suikasta kurban giden eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri’nin oğlu olan Suudi Arabistan doğumlu işadamı Saad Hariri, 2016’da Başbakanlık görevine gelme sinin birinci yılında Riyad yönetimi tarafından alıkonulmuş, burada istifasını açıklamıştı. Paris’in arabuluculuğu üzerine ülkesine dö nen Hariri, daha sonra istifasını geri almıştı. ingiltere erken seçim yolunda Corbyn de sandığı gösterdi İngiltere’de Avrupa Birliği’nden ayrılma (Brexit) krizi sürerken ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin lideri Jeremy Corbyn, aralık ayında erken seçim yapılmasına destek vereceklerini açıkladı. Corbyn daha önce erken seçime, anlaşmasız Brexit’in yapılma ihtimalinin tamamen ortadan kalması halinde destek vereceklerini söylemişti. Dün yaptığı açıklamada bu şartın oluştuğunu belirten İşçi Partisi lideri, “değişim için ülkenin tarihinde gördüğü en hırslı ve radikal kampanyayı yürüteceklerini” vurguladı. Ana muhalefet partisi seçimin hangi tarihte yapılmasını istediğini ise açıklamadı. Şili’de önceki günkü eylemlere polis sert müdahalede bulundu. Şili’de kabine revizyonu Metro fiyatlarına zam yapılması ile eylemlerin patlak verdiği Şili’de, Devlet Başkanı Sebastian Pinera’nın reform açıklamalarına rağmen gösteriler sürüyor. Önceki gün eylemciler güvenlik güçleri ile çatışırken bazı işyerlerinin yağmalandığı haberleri gündeme yansıdı. Daha önce kabine değişikliği yapacağını duyuran Devlet Başkanı Pinera ise 8 bakanın görevden alındığını açıkladı. Geçen hafta göstericilere “suçlu’” diyerek tepki çeken İçişleri Bakanı Andres Chadwick görevden alınırken yerine Gonzalo Blumel atandı. Maliye Bakanı Felipe Larrain’in yerine de ekonomi profesörü Ignacio Briones’i getirildi. Savunma, ekonomi, çalışma ve spor bakanlıkları da değişti.