Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: EZGİ KARDEŞ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 929 EKİM 2019 SALI IŞİD lideri Bağdadi’nin öldürülmesine uzanan süreç tartışmaların merkezinde İstihbarat çekişmesi Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) terör örgütünün lideri Ebubekir el Bağdadi’nin Suriye’nin Türkiye sınırındaki İdlib vilayeti kırsalında, ABD Özel Kuvvetleri tarafından düzenlenen baskında ölü ele geçirilmesinin yankıları sürüyor. Operasyon sürecine ilişkin yeni detaylar ortaya çıkarken Bağdadi’nin yakalanmasını sağlayan istihbaratın nereden geldiği konusunda sahadan ve bölge ülkelerinden farklı açıklamalar geliyor. Türkiye’den Irak’a teslim edilen IŞİD’li Bağdadi’nin kaldığı adres verilerini ABD istihbaratıyla paylaştığını savunan Irak güvenlik birimlerinin, bu bilgiye örgüt liderinin yakın çevresinden ulaştığı ileri sürüldü. Erbil merkezli Rudaw sitesinin haberine göre, Bağdadi’nin Irak’taki istihbarat birimleriyle işbirliğini kabul eden bacanağı Muhammed Ali Sacid, IŞİD liderinin kaldığı yerleri video görüntüleriyle birlikte ifşa etti. Öte yandan Reuters haber ajansına konuşan Irak güvenlik yetkilileri Bağdadi’nin hareket alanına ilişkin bilgilere, 2018’de Ankara, operasyonda ABD ile koordine olunduğu vurgusunu yineledi. Irak’tan ise Bağdadi’nin yerinin kendi istihbaratları sayesinde belirlendiği çıkışı geldi. Bağdadi’nin “sağ kolu” olarak görülen IŞİD sözcüsü El Muhacir’in Cerablus yakınlarında öldürüldüğü iddiasıyla birlikte bölgeden fotoğraflar gündeme yansıdı. Türkiye’de gözaltına alındıktan sonra Bağdat yönetimine teslim edilen üst düzey IŞİD mensubu İsmail el Ethavi aracılığıyla ulaşıldığını kaydetti. Habere göre Bağdadi, yardımcılarıyla görüşme yapmak için deşifre olmayı engelleme amacıyla meyvesebze dolu minibüsleri kullanıyordu. Pentagon’da basın toplantısı düzenleyen ABD Genelkurmay Başkanı Mike Milley ise operasyonun sadece ABD kuvvetleri tarafından düzenlendiğinin altını çizdi. Operasyonda canlı yakalanan iki kişinin de gözaltında olduğunu belirtti. Ankara’dan da “operasyonun ABD ile koordinasyonla yürütüldüğü” vurgusu geldi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “İstihbarat ve güvenlik birimlerimiz operasyon sırasında ABD’li mevkidaşlarıyla temas halindeydi” açıklaması yaptı. Kalın, ayrıca Bağdadi’nin ölü ele geçirilmesinde terör örgütü PKK/YPG’nin rolü olduğu iddialarına tepki gösterdi. YPG’den istihbarat paylaşımı geldiği yönündeki açıklamaları, örgütü “meşrulaştırmaya yönelik çaba” olarak nitelendirdi. AKP Sözcüsü Ömer Çelik de “Terör örgütü madem bu kadar OPERASYONUN ADI KAYlA ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O’Brien, IŞİD lideri Bağdadi’nin öldürüldüğü operasyona “Kayla Mueller” adının konduğunu açıkladı. Mueller, 26 yaşındayken 2012’de TürkiyeSuriye sınırına mültecilerle çalışmak üzere gelmiş ve 2013’te IŞİD tarafından Halep’te kaçırılmıştı. Daha sonra Mueller’in Bağdadi ile zorla evlendirildiği, IŞİD liderinin işkencesine maruz kaldığı haberleri gündeme yansımıştı. Mueller’in, Şubat 2015’te Rakka’da düzenlenen bir hava operasyonunda hayatını kaybettiği savunulmuştu. istihbarata sahipti, neden Barış Pınarı Harekâtı’ndan önce bu olmadı? Musul ve Rakka’da görülen Bağdadi’nin İdlib kırsalına nasıl geçtiği gibi sorular askıda durmaktadır” dedi. YPG’nin ana gövdesini oluşturduğu SDG, operasyonun ABD ile “ortak istihbarat çalışmalarına” dayandığını ileri sürmüştü. esper: petrolü korumak için güç kullanacağız ABD Savunma Bakanı Mark Esper, Suriye’deki petrol yataklarını koruyacaklarını ve diğer tarafların bu yatakları ele geçirme çabalarına güç kullanarak yanıt vereceğini söyledi. Esper, dünkü basın toplantısında, “ABD, Suriye’nin kuzeydoğusundaki petrol yataklarının kontrolünü sürdürecek. Bağdadi sağken bu yataklar IŞİD’in finansal kaynağı olarak operasyonlarına destek sağlıyordu. ABD ordusu, yatakları tehdit eden tüm güçlere ciddi yanıt verecek” dedi. CHP’li Özkoç: Figüranlar gider, arkasındakiler kalır CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç, IŞİD’in lideri Ebubekir el Bağdadi’nin ABD’nin operasyonuyla öldürülmesi konusunda emperyalist ülkelerin yarattığı figüranların bugün başka yarın başka olacağına işaret etti. TBMM’de açıklama yapan Özkoç, “Bu figüranlar gider, ama arkasında duranlar savaşa ve kana doymayan insanlardır. Bizim gördüğümüz tek şey var; emperyalistler doymuyorlar” diye konuştu. l ANKARA/Cumhuriyet Soylu: Bağdadi ne ise Abdi Şahin de odur İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, ABD ve Avrupa’nın terör örgütü YPG/PKK’ye yönelik tavrını eleştirerek “Avrupa’yı uyarıyorum; PKK mensupları, orada vatandaşlarımıza şiddet uyguluyor, siz de seyirci kalıyorsunuz” dedi. Soylu, YPG’nin liderlerinden “Mazlum Kobani” kod adlı Ferhat Abdi Şahin için de “Bağdadi ne kadar teröristse Ferhat Abdi Şahin de o kadar teröristtir” ifadelerini kullandı. 30 bin TIR silah MKYK’den sonra açıklama yapan AKP Sözcüsü Ömer Çelik de güvenli bölge mutabakatına ilişkin “Silahların toplanması ABD’nin sorumluluğunda. Tespitlerimize göre, 30 bin TIR ve 4 bin 500 uçakla müttefikimiz tarafından terör örgütüne verildi” dedi. l ANKARA/Cumhuriyet ‘İdeoloji devam ediyor’ Bağdadi’nin ölümünün ardından gözler, küresel çapta en büyük güvenlik sorunlarından birini oluşturmaya devam eden IŞİD’in akıbetine çevrildi. Örgütün, yeni lider olarak yakın bir zamanda Bağdadi’nin din işlerini yönetmesi için görevlendirdiği, Hacı Abdullah el Afari lakaplı Abdullah Kardaş’ı seçtiği haberleri gündeme yansırken uyuyan hücrelerin ve militanların halen varlık gösterdiği ülkeler diken üstünde. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Neçirvan Barzani, ğu Asya ülkeleri de, Bağdadi’nin öldürülmesini memnuniyetle kar şılarken güvenlik birimlerinin ör gütün ideolojisine karşı çetin bir IŞİD liderinin mücadeleye hazırlandığını du öldürüldüğü haberi yurdu. Filipinler Güvenlik Bakanı Bağdat’ta büyük Delfin Lorenzana, “Bağdadi’nin yankı buldu. etkili konumu düşünüldüğünde IŞİD için büyük bir darbe, ancak Bağdadi’nin ölü ele geçirildiği ope örgütün dünya çapındaki derin rasyona ilişkin, “Başarılı bir adım liği dikkate alınırsa sadece an ancak IŞİD’in sonu değil” dedi. lık bir geri çekilmeye neden ola Filipinler, Endonezya ve Malez bilir” diye konuştu. Malezya ise ya gibi IŞİD militanlarının kanlı “IŞİD ideolojisinin yayılması” saldırılarına sahne olan Güneydo tehdidine işaret etti. ‘IŞİD’liler para karşılığı bırakılıyor’ iddiası Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “YPG’lilerin Barış katkısının ne olduğuna ilişkin soru üzerine Çavuşoğ Pınarı Harekâtı’nı da bahane lu, Türkiye’nin bugüne kadar ederek DEAŞ’lıları para karşı 4 binden fazla IŞİD’liyi etkisiz lığında serbest bıraktığına da hale getirdiğini, mücadeleye ir duyumlar geliyor. Bunları da devam edileceğini söyledi. inceliyoruz” diye konuştu. Çavuşoğlu ve GineBis sau Dışişleri Bakanı Suzi Car ‘Çıkmayanı temizleriz’ la Barbosa, Dışişleri Bakan Dışişleri Bakanı’nın günde lığında ortak basın toplantı minde Suriye’nin kuzeyinden sı düzenledi. ABD’nin IŞİD li terör örgütü YPG’nin çekilme deri Bağdadi’yi etkisiz hale ge sini içeren RusyaTürkiye mu tirdiği operasyona Türkiye’nin tabakatı da vardı. Bugün dola cak 150 saatlik süreye atıfla “Varsa çıkmayan, bunu te mizleriz. Bu anlamda, (Barış Pınarı) harekâta ara verdik ya da o bildirimden sonra durdurduk demek, burada kalan teröristlere karşı bir şey yapmayacağız anlamı na gelmez. Zaten sahada biz varız, askerimiz orada, çekil Terör örgütü YPG’nin elinde tuttuğu IŞİD militanları görüntülendi. me yok” ifadelerini kullandı. l ANKARA/Cumhuriyet Rusya’nın gözü kanıtta Moskova, Bağdadi’nin öldü HTŞ etkinliğindeki İdlib’de burüldüğü haberlerine yö lunduğuna dair delil sunma nelik temkinli tutumunu sür çağrısı yaptı. dürüyor. Kremlin Sözcüsü Di Öte yandan operasyonda ka mitri Peskov, Bağdadi’nin ölü ranlık noktalar olduğu yorum münün doğrulanması halin ları ABD basınında yer aldı. de bunun ABD Başkanı Donald Trump ise tepkiler üzerine ope Trump’ın “terörizmle mücade rasyon sırasında izledikleri gö leye büyük bir katkıda bulun rüntülerin bir kısmını yayınla duğu anlamına geleceğini” söy mayı düşündüğünü duyurdu. ledi. Rusya Savunma Bakanlığı, Washington’ın Bağdadi’nin ‘Türkiye açıklasın’ ABD’nin eski IŞİD’le Mücadele Özel Tem silcisi Brett McGurk, Bağdadi’nin öldürül mesi sonrası Washing ton Post’ta makale yaz dı. McGurk, “Türkiye’nin açıklaması gereken ba zı şeyler var. Bağdadi, Suriye’nin doğusunda veya Irak’ın batısında ki geleneksel bölgelerde değil, Türkiye sınırından birkaç kilometre uzak ta, Türkiye’nin 2018 ba şından beri askeri göz lem noktalarıyla korudu ğu İdlib’de bulundu” ifa delerini kullandı. terör örgütlenmesi orta ya çıktı. Sormazlar mı: “Siz terörle mücade le mi yaptınız, mukave le mi?” Bu süreçten en çok et Suriye’de güvenli bölge değil, kilenen ülkelerin başında Türkiye geliyor. Ankara Garı katliamından Suruç’a kadar bir dizi saldırıda yüzlerce yurttaşımızı yitirdik. AKP’nin o dö güvenli ülke lazım! nem izlediği politika zaman zaman IŞİD’lilere “biraz öfkeli ço Suriye’nin kuzeyinin ne olacağına ilişkin tartışmaların şiddetlendiği bir aşamada cuklar” diyecek kadar akıldışı oldu. 2017’de Türkiye, Rusya ve İran’ın katılımıyla yapılan Astana Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) ad zirvesinde bölgenin IŞİD’den te lı terör örgütünün kurucusu, ken mizlenmesi kararı alındı. disini halife ilan eden Ebu Be Geldik bugüne... Trump, Suri kir el Bağdadi’nin öldürülmesi ye’deki petrol bölgelerini bırak ne karar verildi. İdlib kırsalında mayacağını, buralardan PYD’nin Barişa köyü yakınlarında birlik de pay alacağını, geçen haf te yaşadığı kişilerle kaldığı siteye ta kendine yakışan ifadelerle di ABD’nin düzenlediği operasyon le getirdi. O açıklamalar aklımıza da Bağdadi’nin “intihar ederek(!)” hemen şunları getirdi: öldürüldüğü açıklandı! ABD Irak’ı işgal edip Bağdat’a Böylece ABD, “hiiiç ilgilenme girdiğinde tam koruma altına al me kararı aldığı”, “saçma sapan dığı ilk yer Petrol Bakanlığı ol bulduğu” bir kaos bölgesinde du. Buradan hiçbir belgenin dışa Trump’ın değerlendirmesiyle “çok rı çıkmasına izin vermedi. Bir süre önemli bir işe imza atmış oldu”! sonra da bir kurum daha oluştur 1971 doğumlu, üniversitenin du: Su Bakanlığı! ardından yüksek lisans ve dok Bunlar ABD’nin bölgedeki varlı tora da yapan Bağdadi, 2003 yı ğının asıl şifreleri... lında ABD’nin Irak’ı işgali sırasın HHH da tutuklandı, 10 ay kadar hapis Trump, dün de Bağdadi ile ilgi te kaldı. ABD denetiminde tutuk li açıklamaların arasına şu cümle lu iken etkilediği gruplara konfe yi sıkıştırdı: ranslar verdi, hapistekilerle toplu “Türkiye orada güvenli bölge is halde eğitim yaptılar! tiyor, ama orası güvenli değil ki!” Bağdadi, 2010’dan itibaren, Trump’ın bu sözleri Türkçeye dönemin vitrine çıkarılan terör ör şöyle çevrilebilir: gütü El Nusra içinde büyüdü, de Oranın güvenli halde olmasını vamında Irak İslam Devleti (IİD) henüz istemiyoruz! kurdu. 2014’te de çapı genişletti, Bütün bunların devamında Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) ol Türkiye’nin Suriye politikasını du. Arapça yazılımıyla DAEŞ... kökten değiştirmesi gerekiyor. Sanki kanlı bir lego gibi, daha Kılavuzu ABD olanın ne ülkesi önce başka yapıların parçası olan ne çevresi huzur bulur. örgütlerin birçoğu buraya katıl Türkiye’nin “güvenli gölge” ol dı. Suriye’nin kuzeyi canavarla masını istediği alanda gerçekten şan IŞİD’le mücadele çerçevesin güvenli bir bölge kurulsa bile, aşa de şekillendi. ğısının “güvensiz bölge” olduğunu HHH biz de kabul ediyoruz demektir. ABD, 11 Eylül 2001’de ikiz ku Bu durumda teröristlerin gü lelere yönelik saldırılardan sonra venli bölgeden güvensiz bölge şu rotayı çizmişti: ye geçmesiyle mücadele başarı “Terör örgütlerine destek ve ya mı ulaşmış olacak? ren, kitle imha silahı üreten serse Irak’ta 36. paralel vardı, şimdi ri devletlere dersini vereceğiz.” Suriye’de 37. paralel! İlk Afganistan, 2003’te Irak, Suriye’de Türkiye’nin yara 2006’dan itibaren de Suriye he rı güvenli bölge değil, güvenli ül defe kondu, terörle “amansız” kedir. Bugün için uzak hedef gi mücadele başladı. bi görünse de bunu isteyerek Sonuç? yol çizmeliyiz. Aksi halde terörle CIA’nın açıklamalarına göre, mücadelemiz, sepete su doldur sadece Suriye’de 1500’e yakın mak olacak!