Katalog

GİZEMLİ HASTALIK: 34 ÖLÜM ABD’de elektronik sigara kullanımın dan kaynaklandığı tahmin edilen gizemli akciğer hastalığından ölenlerin sayısı 34’e yükseldi. “EVALI” ismi verilen gizemli akciğer hastalığında vaka sayısı 1600 oldu. Belirtileri arasında solunum yetmezliği, bitkinlik, göğüs ağrısı ve kusma olan hastalığa, elektronik sigara cihazının kendisinin mi yoksa içine konulan maddelerin mi neden olduğu ise henüz bilinmiyor. l AA 26 EKİM 2019 CUMARTESİ EDİTÖR: MÜNEVVER OSKAY TASARIM: EMİNE BİLGET Herkese Bilim Teknoloji dergisinin katkılarıyla hazırlanmıştır KALİFORNİYA YİNE YANIYOR Binlerce kişiye yangın tahliyesi ABD’nin Kaliforniya eyaletinde başlayan yangınların tehlikeli şekilde yerleşim yerlerine doğru yayılmaya başlamasıyla, binlerce kişinin tahliye edildiği bildirildi. Eyaletin kuzey kısmındaki Sonomo bölgesinde, kuvvetli rüzgârla geniş bir alana yayılan orman yangınları nedeniyle Geyseville yerleşkesinin tamamen boşaltıldığı belirtildi. Kuru hava ve saatte 113 kilometre hıza ulaşan rüzgâr nedeniyle yangının yaklaşık 4 bin hektar alana yayıldığı ve tedbir için eyalette elektrik kesintisine gidildiği ifade edildi. Zorunlu elektrik kesintilerinin yaklaşık yarım milyon insanı etkileyeceği bilgisi paylaşıldı. Eyaletin güney kısmında da iki yangının sürdüğü ancak yerleşim yerlerine tehlike teşkil etmeyecek şekilde kontrol altında tutulduğu bildirildi. İki yıl önce aynı bölgede çıkan yangınlarda 44 kişi yaşamını yitirmişti. l AA Uluru artık ‘dinlenecek’ 20 yeni uyduyla Güneş Sistemi’nin yeni uydu kralı artık Satürn. Daha önce 79 uydu ile Jüpiter, rekoru elinde bulunduruyordu. Ancak bu keşifle birlikte 82 aya Güneş yaşasıKnryaelnöi klrdaül!SatürnesnsaisçhtoipekmguiemyzidzedgueyeNa sahip Satürn, astronomi tarihine geçti. Bilimin heyecan verici olmasının en büyük nedeni, her an kabullerimizi yıkma olasılığı olsa gerek. Bunlardan biri daha gerçekleşti. Bugüne kadar en fazla uyduya sahip gezegenin 79 uyduyla Jüpiter olduğunu sanıyorduk. Ancak son keşifle böyle olmadığı anlaşıldı. Uluslararası Astronomi Birliği’ne bağlı Küçük Gezegen Merkezi’nin açıklamasına göre, görüntülenen 20 yeni uydu ile Satürn, artık Güneş Sistemi’nde en fazla uyduya sahip gezegen. Keşifle gezegenin ay sayısı 82 olarak güncellendi. Başkent Washington'daki Carnegie Enstitüsü'nden astronom Scott Sheppard, bunun geçici bir durum olmadığını ve Satürn’ün bu unvanı korumaya devam edeceğini söylüyor. Çünkü Satürn’ün yaklaşık 100 uydusu olduğu tahmin ediliyor. Yıllar süren gözlemler Tabii bu keşif öyle bir anda olmadı. Çünkü o uzaklıktaki cisim leri takip etmek ve uydu olup olmadıklarını belirlemek çok da kolay değil. Sheppard ve meslektaşları, 2004’ten 2007’ye kadar Hawaii’de bulunan Subaru Teleskobu ile uzun süreli gözlemler yaptı. Söz konusu teleskop tarafından çekilen görüntülerde yakalanan bazı lekelerin, aslında Satürn'ün yörüngesinde ol Aynı yörüngede dönen aylar Ters yönde dönen aylar duğunu teyit etmek yıllarını aldı. Ekip, nesnelerin konumlarını zaman içinde karşılaştırarak, yeni keşfettikleri uydulardan üçünün Satürn'ün döndüğü yönde döndüğünü, 17'sinin ise tersine döndüğünü tespit etti. Bu uyduların her biri 2 ila 5 kilometre genişliğinde. Yeni bulunan uyduların bir Satürn’ün 20 yeni ayının 17'si ters yönde dönüyor. Bu yörüngeler yanda kırmızıyla gösteriliyor. Satürn ile aynı yönde dönen yeni ay sayısı ise üç. Bunlardan ikisi (mavi) yörüngede ve gezegene oldukça yakın ilerliyor. Ancak yörüngesi yeşil ile işaretlenen yeni ay, diğerlerinden biraz uzak yol izliyor. kısmı yeni. Gökbilimciler, bu yeni uyduların, daha büyük uyduların birbirleriyle çarpışması ya da bir kuyrukluyıldızın geçişiyle oluştuğunu düşünüyor. Yenilerine isim aranıyor Bu arada Carnegie Bilim Kurumu, yeni ayları adlandırmaya yardımcı olmak için bir yarışma düzenliyor. Satürn'ün daha önce bilinen aylarının adlandırma kurallarına uymak için aday gösterimlerin Inuit, Norse veya Galya mitolojisinden gelmesi gerekiyor. https://www.sciencenews.org/ article/20newmoonssaturnnowmostanysolarsystemplanet ABORİJİNLERİN DEDİĞİ OLDU Avustralya’nın yerli halkı Aborijinler tarafından kutsal sayılan ve Ayers Kayası olarak bilinen Uluru’ya tırmanma yasağı başladı. Yasaktan önce dün son kez Uluru’ya tırmanma şansını kaçırmak istemeyen yüzlerce ziyaretçi, sabahın erken saatlerinden itibaren giriş kapısı önünde uzun kuyruklar oluşturdu. Uluru’nun da içinde bulunduğu bölgenin tapusunu 34 yıl önce alan Aborijin Anangu halkı, kendileri için kutsal olduğunu Avustralya’nın en fazla tanınan bölgeleri arasında yer alan ve güneşin ışığına göre farklı renklerde görünen Uluru, şafakta turuncu, gün içinde kahverengi, günbatımında ise kızıl renkleriyle turistlerin ilgisini çekiyor. belirttikleri kayaya tırmanışların yasaklanması için uzun yıllardır kampanya yürütüyordu. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Ayers Kayası’nın “dinlenmeyi” hak ettiğini belirten UluruKata Tjuta Milli Parkı Yönetim Kurulu Başkanı Donald Fraser, “Burası hassas bir alan ve kapatmamız gerekiyor. Bu büyük kayanın dinlenme zamanı geldi, artık ayak seslerinin susması lazım” ifadelerini kullanmıştı. l AA ABD GİZLİ SERVİSİ Rap’çi Eminem’e ‘Ivanka’ sorgusu Grammy ödüllü rapçi Eminem’in, Başkan Donald Trump’ın Beyaz Saray danışmanı kızı Ivanka Trump’ı “tehdit ettiği” şarkı sözleri nedeniyle, ABD Gizli Servisi’nce sorgulandığı bildirildi. Buzzfeed News’in ele geçirdiği belgelere göre, Eminem “Framed” şarkısının sözleri nedeniyle ajanlar tarafından ziyaret edildi. Eminem’in, “Trump’ın kızı Ivanka’yı arabasının bagajında görmekten” söz ettiği şarkısında, hemen ardından “bir şekilde bu küçük budala sarışın kızdan sorumlu hissettiğinden” ve bir cinayetten söz ediliyor. Haberde, Eminem’in “endişeli bir vatandaşın” ABD Gizli Servisi’ne ihbarda bulunması üzerine, ajanların Ocak 2018’de kendisini sorguladığı belirtildi. l AA Eminem Ivanka Trump Yoksulluğa karşı 3 yenilikçi ürün Dünyadaki zenginliğin büyük bir kısmı küçük bir grup tarafından paylaşılıyor. İngiliz yardım kuruluşu Oxfam’ın verilerine göre, dünyanın en zengin yüzde 1’lik kesiminin serveti, geride kalan yüzde 99’unkine eşit. Bir yanda bir avuç milyarder, diğer yanda açlıkla, yoksullukla mücadele eden milyonlarca çocuk var. Teknoloji, bir yandan yeni milyarderlerin gelişimine destek olurken diğer yandan yoksullukla mücadele etmenin yollarını arıyor. Yoksullukla mücadele amacıyla geliştirilen ve toplumsal fayda amacı güden birkaç ürünü paylaşıyoruz: Lamba, ayakkabı ve masa. 10 KURGU GİBİ GELEN TEKNOLOJİ n Düşünceyle kontrol edilen protez. n 3D yazıcıdan çıkarılan organ. n Retinal implant. n Dijital dövme. n Nakil için bir başka canlıda organ yetiştirmek. n 3D yazıcıdan çıkarılan nanoboyutlu cisimler. n İnternet üzerinden tat gönderme. n Kendi kendine iyileşen deri. n 3D yazıcıdan yemek çıkarmak. n Uzaktan dokunma. Kaynak: ListVerse.com Günlük, basit nesneler gibi görünebilirler. Üç yenilikçi ürün, dünyanın dört bir yanındaki aşırı yoksulluk içinde yaşayan 400 milyona yakın çocuğun yaşamında büyük farklılıklar yaratıyor. Ucuz ama etkili sarılık lambası Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi’ndeki araştırmacılara göre, yılda 6 milyon bebek, doğum sonrası sarılık hastalığında yetersiz tedavi görüyor. Düşük gelirli ülkelerdeki fototerapi tedavi lambalarının çoğu pahalı, çabuk yanan ve değiştirilmesi zor ampullerle çalışıyor. DRev’in Brilliance Sarılık Lambası, 1000 bebeği tedavi etmek için uzun ömürlü LED ampuller geliştirdi. Aynı bütçenin kullanıldığı geleneksel ampullerle bu sayının 50 olduğunu düşünecek olursak oldukça yenilikçi ve etkili bir ürün olduğu söylenebilir. Şimdiye kadar, 550 binden fazla bebeğe Brilliance lambayla muamele edildi. Bu da 7 bin 500 bebek ölümünü ve sakatlığını önlemeye yardımcı oldu. Ayaklarla birlikte büyüyen ayakkabı R efah seviyesi yüksek Batı toplumlarında okula gidecek çocuklara dönem başında yeni ayakkabı almak gibi bir alışkanlık var. Çünkü çocukların ayakları kısa periyotlarda büyük gelişim gösterir, numarası büyür. Ancak yoksullukla boğuşan toplumlarda, çocukların her yıl büyüyen ayak numaralarına uyan ayakkabılara sahip olmaları mümkün değil. Because International isimli bir Amerikan yardım kuruluşu, bu sorunu çözmek için “büyüyen ayakkabı” geliştirdi. Vakfın kurucusunun Kenya'yı ziyareti sırasında karşısına çıkan bir kız bu fikre ilham oldu. Afrikalı kız, ayakkabıları genişletmek için önünü kesmişti. Büyüyen ayakkabı, yıllarca dayanacak ve beş boy genişleyecek şekilde tasarlandı. Herkes için çalışma alanı Güney Koreli tasarımcı Hayoung Lee, gelişmekte olan ülkelerde uygun okul olanakları bulunmayan öğrencilerin kullanabileceği katlanabilir bir karton masa olan Letter Desk'i tasarladı. Birden fazla tasarım ödülü kazanan hafif masa, düşük maliyetli ve geri dönüştürülebilir. Evrak çantası şeklinde katlanabiliyor ve sadece dört adımda kuruluyor. Ardından öğrenci yere oturup sağlam bir masa kadar ergonomik, portatif masasında çalışmalarını sürdürebiliyor. Bu tasarımın arkasında da yine yoksullukla mücadele eden bir topluluğa yapılan bir gezinin hikâyesi var. Tasarımcı Lee, birkaç yıl önce Hindistan'da seyahat ederken öğrencileri yere otururken ya da çömelirken görüyor, öğrenciler çalışmalarını sürdürebilmek için bacak larını dengeliyordu. O da bu fikirden ilham alarak yoksul çocuklara yardım etmek için bir ürün yarattı. Fareler araba sürmeyi öğrendi B BC’deki habere göre, ABD’nin Richmond Üniversitesi’nden araştırmacılar, beyin gelişimleri ve öğrenme teknikleri üzerine yaptıkları çalışmada, farelere araba sürmeyi öğretmek için ödüllendirme tekniğini kullandı. Alüminyum bir tabağa şeffaf plastik kavanoz konularak küçük bir elektrikli otomobil yapıldı. Fare, arabayı kullanmak için alüminyum tabağa oturup bakır tele dokunduğu zaman devre tamamlandı ve hayvan gitmek istediği yönü seçebildi. Araştırmacılar, fareleri sürmeyi öğrenmeye teşvik etmek için deney ortamına tatlı bir yiyecek koydu. Beslenebilmek için araç sürmek zorunda bırakılan fareler, bunu her hareket ettirdiklerinde bir miktar besinle ödüllendirildi. Çalışma, zihinsel hastalıklarda ilaçsız tedavilerin geliştirilmesine yardımcı olabilir. l AA