Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE dishab@cumhuriyet.com.tr Rusya Şam’ı gösterdiSoçi Mutabakatı’yla YPG’nin 150 saat içinde sınırdan 30 km. çekilmesinde uzlaşıldı 723 EKİM 2019 ÇARŞAMBA Juncker ile Avrupa Konseyi Başkanı Tusk. Suriye’nin kuzeydoğusunda terör ErdoğanPutin görüşmesinde Suriye’nin toprak bütünlüğü vurgusu yapıldı. Bildiride TürkRus örgütü PKK/YPG’ye yönelik Barış Pınarı Harekâtı’yla birlikte güven ortak devriyesi kararı alındı. AnkaraŞam arasındaki Adana Anlaşması’nın önemine değinildi. li bölge hedefleyen Türkiye, ABD’nin hattına karşılıklı saygı çağrısında bu ardından bu kez pazarlıklar için Rus lunarak şu ifadeleri kullandı: “Bölge ya ile masaya oturdu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kritik Soçi temasından çıkan uzlaşıda, bugün öğlen saat 12.00’den itibaren YPG unsurlarının sınırdan 30 km’nin dışına çıkarılması için 150 saat sürenin başlayacağı kararı çıktı. Güvenli bölge ifadesinin yer alma Soçi görüşmesinde iki ülke arasında savunma, ekonomik işbirliği konuları da ele alındı. Erdoğan, Akkuyu Nükleer Güç Santralı ve Türk Akımı projelerinde işbirliğinin sürdüğünü, S400’lerle ilgili belirlenen deki barışı ve istikrarı Türkiye ve Suriye beraber sağlayacak. Suriye hükümeti ve bölgedeki Kürtler arasında diyalog başlaması gerekiyor.” Kamışlı kapsam dışı Uzlaşıda dikkat çeken maddeler arasında SuriyeTürkiye arasında 1998’de imzalanan, 2010’da ge dığı ortak metinde, bu sürenin sonunda da mevcut Barış Pınarı Harekât alanı sınırlarının batısı ve doğusun takvim çerçevesinde teslimatların yapıldığını dile getirdi. nişletilen, terörle mücadele, güvenlik işbirliğini kapsayan Adana Anlaşması’na vurgu da yer aldı. Di da 10 km. derinlikte TürkRus ortak devriyesinin başlayacağına dikkat çekildi. Taraflar Suriye’nin toprak bütünlüğü vurgusunu yineledi. Rusya ile mutabakatta TSK’nin harekât alanı için Tel Abyad, Resulayn hattı çizildi. Harekâat sınırının ötesinde Suriye ile Rus birliklerinin ortak devriyesini karar verilirken Rusya, bir kez daha Ankara’ya Şam’la diyaloğu işaret etti. başkanı Erdoğan, merakla beklenen Putin’le görüşmesi için Soçi’ye gitti. İki liderin ve heyetlerin zorlu konularda ortak bir bildiriye ulaşabilmek için yaptıkları görüşmeler yaklaşık 6 saat 20 dakika sürdü. Erdoğan’ın uçağı henüz Soçi’ye inmeden önce Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov’dan dikkat çekici mesajlar gündeme düştü. Peskov, “TSK’nin Su di. Astana ortakları olarak 16 Eylül’de Suriye’de siyasi çözüm için kritik önemdeki Anayasa Komitesi’nin kuruluşunu ilan ettiklerini kaydeden Erdoğan, bunun gerçek bir siyasi dönüşümün önünü açmasını istediklerini dile getirdi. İdlib’in de görüşmede ele alındığını aktardı. Erdoğan, Türkiye’nin harekâtla güvenli hale getirebileceği alana öncelikli 1 milyon Suriyelinin ğer yandan ise RusyaTSK ortak devriyelerinde YPG’nin etkin olduğu bilinen Kamışlı bölgesinin kapsam dışında tutulması dikkat çekti. ABD, Türkiye ile varılan mutabakat sonrası Suriye’den Irak rotasıyla çekilme kararını uygulamaya başlamış, ancak petrol bölgelerinin olduğu hatlarda konuşlanmasını sürdürebileceği sinyali vermişti. ABD Başkan Yardım ‘Ayrılıkçı oluşum’ Erdoğan, ABD Başkan Yardımcı riye topraklarındaki varlığına, izin ve yerleşeceğini umduğunu söyledi. recek olan Rus askerler değil Şam yönetimi” dedi. ‘Karşılıklı saygı’ cısı Pence, Ankara’daki teması sırasında Türkiye’nin Kobani’ye operasyon yapmama taahhüdünde bulunduğunu sı Mike Pence ile geçen perşembe Görüşmelerin ardından ise Putin ile Putin de Türkiye’nin güvenlik endi Ankara’da bir araya gelerek Suriye’nin Erdoğan basının karşısına çıktı. Cum şelerini paylaştıklarını kaydetti. “Bize kuzeyinde YPG’nin ağır silahlarını bı hurbaşkanı Erdoğan, tarihi bir muta göre bu bölücü tutumlar son zaman rakıp 32 km. derinlikte oluşturulacak bakata imza attıkları yorumunu yap larda suni bir şekilde körükleniyordu” güvenli bölgeden güneye çekilmesi tı. “Uzlaşıya göre, Türkiye ve Rus diyen Rus lider, ayrıca IŞİD’in de ara ni içeren bir mutabakata imza atmıştı. ya Suriye topraklarında ayrılıkçı hiç larında olduğu örgütlerin Türkiye’nin Pence ile yaklaşık beş saat süren gö bir oluşuma izin vermeyecektir” de gerçekleştirdiği harekattân faydalan rüşmelerde güvenli bölge maması gerektiği uyarısı DMEENKEATNİMİZM ASIneYl1rtleeıud2iPrrnlibı0GmllsiemTr’üscanlSarıeisişKaeknğıttntıidetç.nisaaneDüdTrkkreaüSdieafnoKluıymrlnzlaaghedlercöaaaladzsşarnuüıeşlkrrkmdeâoıcutnşiıtyntır4ı.onMl4üT4ltaeMrPacüfiılnnleaabrrriinıçteHgvraeüörvreTieske4ntâl ltTRuiı,enıagflsalöaAutnn’rbtlıüaanylnrdlaüındabdküsviöıtezyünmeRnüraeşçT1lY0ellseüaePşurmkrrGikıleiknanaiynıyiusdnenktnudöa’osinıeltnleuislaüçilrueyikRMlnralnoualeruamsşımrtaytseaaıliuarablsramhnaiaahnasrka3liafıanakn2asrtdztmııkyneMaamldamaeuşka.hudbisndvtnaiiilreaıedllriairrçackııirylinsteanldıelank’inğagtçodieiynrırakr.etdenaarerkkdıaklliailçikıtcyamkeaolaıdekşrt.tbvmıcirra.uletyyraBaippaaılrtlaaıışc.caPkakkuattrtııiarrn..i,leAnŞa m ğı son saatlere çev 4Bu muhtıranın uygulanmasını gözetmek ve koordine etmek amacıyla müşterek bir denetim ve doğru da savunmuştu. ABD’nin bölgeden kısmi çekilme hamlesiyle birlikte gözler sahada etkinliğini daha da artıran Şam’ın yakın müttefiki Moskova ile Ankara hattındaki pazarlığa çevrilmişti. ABD’nin ve yer yer YPG’nin boşalttığı alanlara Suriye ordusunun girmesiyle birlikte Türkiye’nin 32 km. derinliğinde 444 km. uzunluğundaki güvenli bölge planlarının nasıl yol alacağı tartışmaların merkezine oturmuştu. Moskova ile varılan mutabakatla birlikte TSK ile Suriye ordusunun artık Rusya’nın gözetiminde sahada yan yana olması da yaklaşık sekiz yılı aşkındır süren savaşta AnkaraŞam hattında dikkat riliyken Cumhur lama mekanizması ihdas edilecektir. çekici bir gelişme. ERDOĞAN’DAN İRAN’A TEPKİ ‘Ruhani bunları susturmalı’ Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rusya’nın Soçi kentine gidişi öncesinde havaalanında düzenlediği basın toplantısında, Tahran ve Paris’e mesajlar verdi. Güvenli bölge konusunda İran’dan gelen açıklamaların anımsatılması üzerine Erdoğan, “İran’dan maalesef bazı çatlak sesler çıkıyor. Sayın Ruhani’den değil, yanındaki mesai arkadaşlarından ziyade, bazı çatlak sesler çıkıyor. Tabii bunları başta sayın Ruhani olmak üzere susturmaları gerekirdi. Bu, başta şahsım olmak üzere tüm mesai arkadaşlarımı da ciddi manada rahatsız etmektedir” dedi. Soçi Mutabakatı’nın üç taraf ülkesinin Rusya, Türkiye ve İran olduğunu anımsatan Erdoğan, “Biz bu süreci o zaman nasıl yürüteceğiz? Astana Süreci’nden başlayan ve şu anda da Soçi Mutabakatı ile devam eden bu süreçte, buna ortaklık mı dersiniz, dayanışma mı dersiniz, ne derseniz deyin, birbirine bu şekilde ihanet eder mi? Bu süreçle ilgili olarak da ben doğrusu kendilerini ciddi manada kınıyorum” diye konuştu. ‘Macron teröristlerle görüşüyor’ Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un terör örgütü PKK/YPG’nin çekilme süresinin uzatılmasına ilişkin açıklamalarının sorulması üzerine, bu konuda Macron’dan böyle bir teklif gelmediğini söyledi. Erdoğan, “Macron zaten bu tür şeyleri teröristlerle görüşüyor daha çok ve herhalde teröristlerin ona yaptığı teklifi de dolaylı yönden bize aktarma yolunu seçmiştir” dedi. Erdoğan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson’la dörtlü bir görüşmenin olup olmayacağı yönündeki soru üzerine ise Johnson’un kendisine böyle bir öneride bulunduğunu belirtti. Görüşmenin İstanbul, Şanlıurfa ya da Gaziantep’te olması koşuluyla olabileceği ya da 34 Aralık’ta Londra’da NATO Liderler Zirvesi öncesi ya da sonrasında da böyle bir toplantı yapılabileceğini ilettiklerini söyledi. lANKARA/Cumhuriyet TAHRAN’DAN SİYASİ SÜREÇ VURGUSU Şam’ın müttefiki İran’ın Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi, AA’ya verdiği röportajda, “Türkiye’nin güvenlik endişelerinin anlaşılır olduğunu ancak çözümün askeri adımlarda olmadığını” söyledi. Suriye’deki siyasi sürecin önemini vurgulayan Musevi, anayasa komitesinin 30 Ekim’de Cenevre’de yapacağı ilk toplantıya işaret etti. İdlib’de çok sayıda sivil derme çatma kamplarda yaşam savaşı veriyor. İdlib’de gövde gösterisi Suriye’de sahadaki durum ve siyasi çözüm için gözler Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Soçi’de yapılan görüşmedeyken Şam’dan dikkat çekici bir İdlib hamlesi geldi. Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, ülkede çatışmaların başladığı 2011 yılından bu yana ilk kez İdlib kırsalını ziyaret etti. “Savaş bu cephede bitecek” mesajı verdi. Erdoğan’a sert çıkış SANA’da yayımlanan habere göre, Esad, geçen ağustosta cihatçı güçlerden geri alınan İdlib’in Hama sınırındaki Habit beldesinde Suriye ordusu askerleriyle bir araya geldi. Suriye ordusu ve müttefikleri Rusya ile İran’a bağlı milisler tarafından yürütülen İdlib operasyonlarının “Suriye’nin tü münde kaos ve terörü bitirmenin esası” olduğunu belirten Esad, bu bölgenin öncelikli olduğunu söyledi. Terör örgütü PKK/ YPG’nin ana unsurunu oluşturduğu SDG ile kurulan temasa ilişkin de mesajlar veren Esad, “Türkiye’ye karşı savaşacak her grubu desteklemeye hazır olduklarını” savundu. Erdoğan’ı Suriye’de “yayılmacı” bir siyaset izlemekle suçlayan Esad, “Türkiye Cumhurbaşkanı, Suriye’nin petrol ve buğdayını çaldı, şimdi de Suriye topraklarının bir kısmını oradaki doğal zenginliklerle birlikte çalmak istiyor” şeklinde konuştu. El Kaide uzantılı HTŞ militanları ile muhalif ÖSO bağlantılı güçlerin etkin olduğu, TürkiyeRusyaİran garantörlüğündeki Astana süreci çerçevesinde gerginliği azaltma bölgesi ilan edilen İdlib’de TSK’nin de 12 gözlem noktası bulunuyor. BAĞDAT, ABD GÜCÜNE KARŞI TSK’nin Suriye’nin kuzeyinde operas yona başlamasının ardından bölgedeki ABD birliklerinin çekildiği Irak’tan, “Askerlerin kalışına onay yok” çıkışı geldi. Rudaw’ın haberine göre, Irak Başbakanlığı’na bağlı Güvenlik Medyası Ağı tarafından yapılan yazılı açıklamada, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) bölgesine giriş yapan “ABD askerlerinin Irak’ta kalmaları için hiçbir onay söz konusu değil” ifadeleri kullanıldı. ABD Savunma Bakanı Mark Esper ise Riyad’daki Prens Sultan Hava Üssü’nde konuya ilişkin soruya “Amacımız askerlerin sonsuza kadar Irak’ta kalması değil, evlerine dönmeleri” yanıtını verdi. Irak siyasetinde son dönemde ülkedeki ABD üs ve askerlerinin varlığı tartışmaların odağında. Öte yandan, ABD’nin Suriye’nin kuzeyinden çekilme kararına daha önce tepki veren IKBY, bu kez Washington’ın bölge yönetimine desteğinin vurgulandığı bir açıklama yayımladı. IKBY, “ABD başkanlığındaki koalisyon güçlerinin Kürdistan Bölgesi vatandaşlarının korunması ve desteklenmesinde önemli bir rolü vardı. ABD’nin rolü ve mücadelesi istenmeyen siyasi kararlarla karıştırılmamalı” ifadeleri kullanıldı. Berlin’de güvenli bölge tartışması Ankara’nın Suriye’nin kuzeydoğusunda kurmayı planladığı güvenli bölge Berlin’de tartışma yarattı. Almanya Savunma Bakanı’nın uluslararası güçlerin kontrolü altında güvenli bölge oluşturulması önerisine Başbakan Angela Merkel destek verirken Dışişleri Bakanlığı mesa feli yaklaştı. Hıristiyan Demokrat Partili Savunma Bakanı Annegret KrampKarrenbauer’in “Türkiye ve Rusya’nın da dahil edildiği ve uluslararası olarak kontrol altında tutulan bir güvenli bölge kurulması” önerisi önceki gün gündeme yansımıştı. Dışişleri Bakanlığı önerinin “tartışmaya muhtaç olduğu” değerlendirmesinde bulundu. Merkel ise güvenli bölgenin yalnızca BM kararı ile hayata geçirebileceğini söyledi. Türkiye’nin, “Suriye’nin kuzeyinde kalıcı olmasının önüne geçilmesi gerektiğini” savundu. Juncker’in pişmanlıkları Avrupa Birliği Komisyonu başkanlığı nı 1 Kasım’da Ursula von der Leyen’e devredecek olan JeanClaude Juncker, Strazburg’da düzenlenen Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu’nda, son konuşmasını yaptı. Juncker, “Çabalarımıza rağmen Kıbrıs’ın birleştirilmesi konusunda ilerleme kaydetme konusunda başarı sağlayamadık. Bu bir hayal kırıklığıdır” dedi. “Görevimin uzun bir süresini Brexit’e harcamış olmak bana acı veriyor. Brexit zaman ve enerji israfı” ifadelerini kullandı. Juncker, geçen haftaki AB Liderler Zirvesi’ni de değerlendirdi. AB liderlerinin Kuzey Makedonya ve Arnavutluk ile üyelik müzakerelerini başlatmama kararını “büyük hayal kırıklığı ve hata” olarak niteleyen Juncker, “Bu karar iki ülkeyi derinden etkiliyor. Aynı zamanda, söz verip de tutmayan Avrupa’ya kimse güvenmez” diye konuştu. Trudeau azınlık hükümeti kuracak Kanada’da parlamento üyelerini ve ye ni başbakanı belirlemek üzere önceki gün yapılan federal seçimlerin ilk sonuçlarına göre, Justin Trudeau önderliğindeki Liberal Parti yarışı önde bitirdi. Diğer yandan 2015 seçimlerini açık ara farkla kazanan Başbakan Trudeau’nun partisi bu kez salt çoğunluğu sağlayamadığı için azınlık hükümeti kuracak. Yüzde 57 katılım oranında kalan seçimin resmi olmayan sonuçlarına göre, 338 sandalyeli Federal Parlamentoda Liberal Parti 156, Andrew Scheer liderliğindeki Muhafazakâr Parti 122, YvesFrançois Blanchet liderliğindeki Quebec Bloku 32, Jagmeet Singh liderliğindeki Yeni Demokrat Parti 24, Elizabeth May liderliğindeki Yeşil Parti 3 milletvekilliği kazandı. Parlamentoya bir de bağımsız milletvekili girdi. B? u sonuçların resmileşmesi halinde, Liberal Parti ile Yeni Demokrat Parti’nin koalisyona gideceği ileri sürülüyor. Bolivya’da seçimde hile iddiaları Bolivya’da geçen pazar düzenlenen devlet başkanlığı seçimlerini, dördüncü dönem için yarışan Evo Morales’in kazandığının açıklanması ortalığı karıştırdı. Yüksek Seçim Kurulu’nun önceki gece geç saatlerde Morales’in çekişmeli geçen seçimleri kazandığını duyurmasıyla muhalefet hile iddiaları ile sokalara çıktı. Ülke çapında eylem haberleri gelirken Tarija ve Sucre şehirlerinde protestocuların seçim sandıklarını yaktıkları ve oy kullanma merkezlerini ateşe verdikleri belirtildi. Seçim kurulu pazar gecesi, sonuçların seçimin ikinci tura kalacağını gösterdiği ön sayımları durdurmuştu. Bu beklenmedik kesinti seçim gözlemcileri ve yabancı hükümetler tarafından şüpheyle karşılanmış ve sonuçlarla oynama olasılığına işaret edilmişti. Yaklaşık 24 saatlik aranın ardından seçim kurulu sonuçları güncelleyerek Morales’in oyların yüzde 46.85’ini aldığını, rakibi Carlos Mesa’nın ise yüzde 36.73’te kaldığını duyurdu. Mesa “utanç verici” olarak nitelendirdiği sonuçları tanımadığını bildirdi. Gazetecilere konuşan Mesa, “Bu hükümet bir çıkmaza girdi. Halkın iradesiyle dalga geçiyorlar” ifadelerini kullandı. La Paz’da muhalefet meydanlara çıkarken polis eylemcilere sert müdahalede bulundu. İsviçre’de Yeşil rüzgârı 246 milletvekili ve senatörü belirlemek için pazar günü sandık başına gidilen İsviçre’de, ilk sonuçlara göre Yeşiller Partisi ve Liberal Yeşiller Partisi büyük kazanımlar elde etti. Yeşiller Partisi, 2015 seçimlerindeki performanslarını 6 puan artırarak yüzde 13.2 destek aldı, Yeşil Liberaller ise 5 puanlık yükselişle desteği yüzde 7.8’e çıkardı. İki parti eğer birleşmeye karar verirse yüzde 20’lik oy oranına ulaşabilir. Aşırı sağcı İsviçre Halk Partisi, yüzde 25.6 ile en büyük parti olarak görünse de dört yıl önceki seçimde aldığı yüzde 29.4 oy oranında düşüş yaşadı. Federal bir sisteme sahip olan İsviçre’de hükümet, 7 kişilik Federal Konsey’den oluşuyor. Seçimlerde en fazla oy alan 3 partiye 2’şer koltuk, dördüncü partiye ise bir koltuk veriliyor. Ülkedeki hükümet bu nedenle 60 yıldır neredeyse aynı koalisyon hükümeti tarafından yönetiliyor.