Katalog

8 16 EKİM 2019 ÇARŞAMBA EDİTÖR: SİBEL BAHÇETEPE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ SAĞLIK sı[email protected] Pıhtı için hareket etUzun mesafeli uçak yolculukları ve hareketsizlik başlı başına bir risk fakörü SAĞLIK Ülkemizde her yıl yaklaşık 30 bin kişi tromboz (damar tıkanıklığı) nedeniyle hayatını kaybediyor. Uzmanlar, “Halk arasında kısaca pıhtı atmak olarak söylenen ama pıhtının gittiği organa göre adı değişen bu hastalık grubu, Venöz tromboemboli (VTE), derin ven trombozu (DVT) ve pulmoner emboliyi (PE) kapsıyor. Sık görülmesi, tekrarlama riskinin yüksek olması, yaşam kalitesini düşürmesi ve yüksek maliyetlere yol açması nedeniyle önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bir kan damarının, kan pıhtısı nedeniyle tıkanması anlamına gelen ve toplumda görülme sıklığı her geçen gün artmakta olan bu hastalıklar için en önemli risk faktörü hareketsizliktir. Damar tıkanıklığı, basit tedbir ve uygulamalarla büyük ölçüde önlenebilir bir hastalıktır” dediler. Türk Hematoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Güner Hayri Özsan, trombozun günümüzde insanoğlunun en önemli ölüm sebebi olduğunu belirterek “Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre bir numaralı ölüm sebebini kalp damar tıkanıklığı (kalp infarktüsü) oluşturmakta, ikinci sırayı beyin damar tıkanıklığı (inme) takip etmektedir. Bu iki neden, yılda 15.2 milyon kişinin ölümüne yol açmaktadır. Toplar damar tıkanıklığı ve buna bağlı gelişen akciğer embolisi (venöz tromboembolizmVTE) ise her yıl yaklaşık 10 milyon kişiyi etkilemektedir, sadece Avrupa’da yılda yaklaşık yarım milyon kişinin ölümüne neden olmaktadır” dedi. Özsan, bu ölümlerin en az yarısının basit yaşam değişiklikleri ile engellenebildiğini vurguladı. Ölümcül olabilir Türk Hematoloji Derneği Hemostaz Tromboz Bilimsel Alt Komite Başkanı Prof. Dr. Reyhan Diz Küçükkaya, pıhtının damarda kan akımını durdurduğunu, eğer pıhtının oluştuğu damar bir Her 4 kişiden biri tromboz ve komplikasyonları nedeniyle hayatını kaybediyor. Damar tıkanıklığı, basit tedbir ve uygulamalarla büyük ölçüde önlenebilir Tyrüokmsebloteznriestkkineinler 4 İleri yaş 4 Hareketsizlik 4 Obezite 4 Gebelik ve östrojen hormonu içeren ilaçlar 4 Sigara ve tütün ürünleri kullanımı 4 Uzun süreli yolculuklar 4 Hastanede yatma, cerrahi operasyonlar, ortopedik girişimler, kanser 4 Bazı kronik hastalıklar 4 Genetik nedenler atardamar ise dokunun beslenmesinin bozulduğunu ve bu atardamarın suladığı bölgenin öleceğini (infarktüs) söyledi. Küçükkaya, özetle şunları kaydetti: “Kalp damarı tıkanırsa kalp infarktüsü; beyin damarı tıkanırsa inme; bacak damarı tıkanırsa gangren gelişir. Atardamar trombozu tutulan organa göre belirti verir. Eğer pıhtı dokudan kanı alıp kalbe geri götüren toplardamar sisteminde gelişirse venöz tromboemboli (VTE) olarak tanımlanır. Toplardamarda kanın ilerlemesi engellenince pıhtının altında kalan damar bölgesinde kan birikir, şişlik, kızarıklık ve ağrıya neden olur. Eğer toplardamardaki pıhtıdan kopan parça akciğere ulaşırsa ‘pulmoner emboli’ adı verilen tehlikeli bir durum gelişir. Ani başlayan nefes darlığı, nefes alırken şiddetli ağrı, kanlı bal gam, boğulma hissi, morarma, bayılma ve ani ölüme neden olabilir. Venöz tromboz en çok bacak damarlarında gelişir. Hastalarının en az yarısında uzun vadede bacakta kronik ağrı ve şişlikler, varisler, cilt bozuklukları, geçmeyen yaralar meydana gelir. Atardamar trombozlarında (kalp infarktüsü, inme vb.) genellikle şikâyetler ciddidir (şuur kaybı, bayılma, şiddetli göğüs ağrısı, nefes darlığı, felç), maalesef hastaların yaklaşık dörtte biri daha hastaneye ulaşamadan hayatını kaybeder. Atardamar tıkanıklarında genellikle damarda kalıcı hasar oluşur, bu kişilerin uygun kan sulandırıcıları ile ömür boyu korunmaları gerekir. Toplardamar tıkanıklıkları (VTE) ise genellikle bacak toplardamarlarında gelişir. Toplardamar tıkanıklığında da erken başvuru hayat kurtarıcıdır.” 68 saatten uzun süreli yolculuklarda her 12 saatte bir ayağa kalkıp yürünmesi gerektiği vurgulandı korunma yolları n Öncellikle bireylerin kendi taşıdıkları risk faktörlerini bilmeleri gerekmektedir. Aile üyelerinin geçirdiği kalp krizi, akciğer embolisi, toplardamar tıkanıklığı, varisler, ani ölümler konusunda doktorlarından bilgi alınması gerekir. n Beslenmeye çok dikkat edilmelidir. Sebze tüketmek, işlenmiş gıdalardan uzak durmak, kilo kontrolü yapmak, damar sağlığını korumak önemlidir. n Sigaradan uzak durmak, sigara içilen ortamlarda bulunmamak gerekir. n Düzenli egzersiz yapılmalıdır. Pıhtıyı önlemek için yürüdüler Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği ile Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği, kan pıhtılaşma sorununa dikkat çekerek bu durumun getirdiği riskleri azaltmak hedefiyle 13 Ekim Dünya Tromboz Günü kapsamında toplumu bilgilendirmek üzere ortak bir projeye imza attı. Ana teması hareketlik olan ve yaşam tarzını biraz hareketlendirmekle hastalık risklerinin azaltılabileceğine dikkat çe ken proje “Pıhtı için hareket et, pıhtı için dans et’’ sloganı ile İstanbul Galata Kulesi’nde renkli görüntülere ev sahipliği yaptı. Odakule’den başlayan yürüyüşle Galata Kulesi Meydanı’na gelen katılımcılar halkı bilgilendirmek üzere broşür dağıttı. Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği Başkanı Prof. Dr. Tankut Akay, “Hareketli bir hayatı seçerek hastalık risklerimizi azaltabiliriz” dedi. Ürolojik kanserlerin geç teşhisinin nedeni ‘UtanmayınEHRAKYEANTTKEUŞHRTİSARIR hekime başvurun’ Çikolatalarda ilaç tehlikesi! Tarım ve Orman Bakanlığı’nın geçen günlerde açıkladığı hile de farklı gıda ürünlerinde taklit ve tağşiş yapılan firmalar, belli aralık li ürün listesinde “Performans ar larla bakanlıkça yayımlanıyor. An tırıcı enerji yüklü” diye satılan çi cak yapılan incelemeler gösteriyor kolatalarda ve kahvelerde silde ki aynı firmalar isim değiştirerek nafil, tadalafil gibi birçok bu hatayı, bu yanlışı yapma ilaç hammaddesi tespit edildiği belirtildi. Uzmanlara gö Uzmanlar: Vatandaşın ya devam ediyorlar. Bu da gösteriyor ki uygulanan cezai yap re, cinsel per yediği çikolatalarda, tırımlar yeterli de formans artırıcı özelliği olan bu maddenin bilinçsiz tüke içtiği kahvelerde, aldığı gıda takviyelerinde ilaç etken maddelerinin ğil” dedi. Rastgele satılamaz orrtslhltvtlmlsldaeaiaieiaıeaiklaemlnlnrrramarhTdtetndidihrıaresaünelmOaeaKaianıontOrc”nzksutdkdlyeyeulaiŞdtadıra,iaesraklfMnbuaeedajsikurlilöellidnaaşeıeaaulünaiilşiaryçİnlrrüphu.lsıdpıBu.bıeınermeelÜytimrBaciıtaakrronltrleeaekşfinke,redarokcku.abln“tnkiriealslYiSğtummetecnğaaiolçvrieiıapiGŞeenfnvsdZniıbkuıerldaMddaisameğbuetfeahhnriiaıee,anşrlearMsaretçultiklteanikciŞleıaüknrrsoYk“ıeenhıınhopBcknöanıteliıdmutsnçatebyyanülnoeatihueeldiartakğrrlüitsialn,yılğtoıırnenltvtlzüslvcueeııaoeeüddrilnirnnmüczşliddabsydinıcmuknaalioudduaeblnosternğrteuiıalınusmroanlurrotiasatzbprnnrın.ralr.ıtıaalo”heiaıdayökrmnlrrltaidanslaasdlüyoiasüeakaDyenirmkrtlsnzdneıHgtbinkcgieçacıtegkieaAabiettüNmbvlıavtktbeed/rlheiiuesıiii:lçatAnğslemisrıreiür“eeTtidyeraA(ltBnhezkaeTüloaantoüdulnednıEümkrnillrnkee.radeİrvttSeSetrküaSmüeniEiüayk)llonmSrliaecyeelya,tBndeçürazldadlzröeitaeeankr.daarzeibşürncldvoEtenıaitkunasıaiilkcatçyaakİfelşetiilınpr Üroonkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Süleyman Ataus, “Ürolojik şikâyetleri olan kişilerin doktora başvurmayı ihmal etmelerinin en önemli nedenleri utanma ve yakınmaları göz ardı etmeleridir” dedi. Ataus, dünyada erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden olan prostat kanserinin her yıl yeni tanı alan kanserlerin ilk sıralarında yer aldığını belirterek “Üroonkolojinin kapsamına giren ürolojik kanserler toplumda rastlanma sıklığına göre sırasıyla prostat, mesane, böbrek ve testis kanserleridir” dedi. Ataus, şunları kaydetti: “İlerleyen yaş ve ailede prostat kanseri öyküsünün bulunması en önemli risk faktörlerinden bazılarıdır. Özellikle erken ve çok erken evrelerde yani bizim tanı koymak istediğimiz evrelerde prostat kanserinin kendine özgü hiçbir belirtisi yoktur. Ailede kanser öyküsü olanların 40 yaşından itibaren yıllık PSA kan testlerini ve parmakla prostat muayenelerini yaptırmaları bu nedenle önerilmektedir. Bir kez bile olsa mutlaka üroloğa başvurulmasını gerektiren bir şikayet.” Alışveriş depresyon nedeni Psikiyatrist Prof. Dr. Mansur Beyazyürek, tüketim çılgınlığı nedeniyle insan ruhunun ihmal edildiğini, bu ihmalkârlığın da depresyon ve madde kullanımı sonucu kişileri intihara sürüklediğini belirterek, bu süreçte yalnızca yetkinliği olan psikiyatr ve psikologlardan yardım alınması gerektiği uyarısında bulundu. Globalleşen dünyada Türkiye’deki sorunları diğer ülkelerdeki sorunlardan soyutlamanın mümkün olmadığı ifade eden Beyazyürek, özetle şunları söyledi: “Sürekli tüketen bir toplum olduk. İnsanın ruhsal yapısı ihmal edilerek, insana satılabilecek her şey satılarak insan bu şekilde mutlu edilmeye yöneltiliyor. ‘Buzdolabının çift kapılısı’, ‘arabanın farklı modeli’ derken sanki maddedeki değişiklikler insanı mutlu edecekmiş mesajı veriliyor. İnsan kendini temsil eden maddeden çok daha başka bir şey. Bir ruhsal yapımız var ve bunun tatmin olması lazım. Dolayısıyla bu tüketim çılgınlığında insan bocalamaya başladı. Deprem ve ekonomik krizler ile işin içinden çıkılamaz oldu. Ve maalesef yöneticiler insanlara çaresizliği öğrettiler. Biz öğrenilmiş çaresizlik içindeyiz. Ruhsal bir sorunu olan kişiler psikiyatr ve psikolog gibi sorumluluğu olan insanlara müracaat etmeli.” HABER tüp bebek tedavisi için tahliye edİLEN FETÖ SANIĞI HAKİM KAYIPLARA KARIŞTI Skandal firar öyküsü Eski HSYK tetkik hakimi İdris Berber’e, 8 yıl 9 ay hapis cezası verildi. “Tüp bebek tedavisi için” tahliye edilen Berber, denetimi 3 kez ihlal etti ancak mahkeme görmezden geldi. Elektronik kelepçe sinyalinin tamamen kesilince yakalama kararı çıkarıldı ancak firar ettiği anlaşıldı. ALİCAN ULUDUAĞ Gaziantep 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin FETÖ üyesi olmak suçundan 8 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırdığı eski HSYK tetkik hakimi İdris Berber’in, skandal bir süreç sonunda firar ettiği ortaya çıktı. Hapis cezası kararıyla birlikte Berber’i “tüp bebek tedavisi olabilmesi için” tahliye eden mahkeme, sanığın elektronik kelepçe ile adli kontrol altına alınmasına karar verdi. Berber, bu süreçte 3 kez denetimi ihlal etti. Ancak mahkeme, “sanığın tüp bebek tedavisi olabilme ihtimali” nedeniyle ihlalleri görmezden geldi. Mahkeme, geçen mayıs ayında elektronik kelepçe sinyalinin tamamen kesilmesi üzerine Berber hakkında yakalama kararı çıkardı. Ancak Berber’in firar ettiği anlaşıldı. Eski HSYK tetkik hakimi olan Berber, 2014’teki HSYK seçimlerinde “cemaat” listesinden aday olmuş, seçilememişti. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ihraç edilen Berber hakkında Gaziantep’te FETÖ üyeliğinden dava açıldı. Gaziantep 2. Ağır Ceza Mahkemesi, 27 Haziran 2018 tarihinde yapılan duruşmada Berber’e FETÖ üyesi olmak suçundan 8 yıl 9 ay hapis cezası verdi. Mahkeme, “Berber’in tutuklulukta geçirdiği süre, babasının 2015 yılından bu yana felçli olması, kardeşinin epilepsi hastası olması ve babasıyla kardeşinin tedavi süreçlerini sanığın takip ediyor olması ve sanıkla eşinin tüp bebek tedavisi görüyor olmaları” gerekçeleriyle tahliyesine karar verdi. Kararda, Berber’in, “tüp bebek tedavisini aksatmayacak şekilde konutunu terketmemek” şeklinde adli kontrol altına alınmasına hük medildi. Berber’e, bu nedenle sinyal takibine imkan veren elektronik kelepçe takıldı. Seydişehir Cumhuriyet Başsavcılığı Denetimli Serbestlik Müdürlüğü, tahliyeden 9 ay sonra Berber’in Mart ve Nisan 2019 tarihlerinde denetimini üç kez ihlal ettiğini ve elektronik izleme merkezinde ihlal bildirimleri geldiğini, elektronik kelepçeden sinyal alınamadığını bildirdi. Ancak mahkeme bu bildirimleri, Berber’in tüp bebek tedavisinde olabileceği ihtimali nedeniyle göz ardı ederek, Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne, “denetiminin bir süre daha kapatılmaması yönünde” yanıt verdi. Sinyal de gitti Denetimli Serbestlik Müdürlüğü bir süre daha bekledi. Fakat bu tarihten sonra Berber’in elektronik kelepçesinden bir daha sinyal alınamadı. Bunun üzerine Gaziantep 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Berber hakkında 13 Mayıs 2019 tarihinde tutuklamaya yönelik yakalama kararı çıkardı. Mahkemenin yakalama kararında, Berber’in denetimini ihlal etmesine göz yumulduğu itiraf edilerek, “tüp bebek tedavisinde” olabileceği ihtimali nedeniyle, denetiminin kapatılmamasının istendiği belirtildi. Kararda, “Ancak, mahkememizce makul bir süre beklenildiği, sanığın ikametine dönmüş olduğu ve sinyal alınabildiğine ilişkin mahkememize herhangi bir bilginin ulaşmamış olması sanığın denetimini ihlal etmiş olabileceği ihtimalini güçlendirmiş olduğundan sanık hakkında tutuklamaya yönelik yakalama emri çıkartılması yönünde karar vermek gerekmiştir” denildi. Firar ettiği anlaşılan Berber’in halen yakalanamadığı bildirildi. l ANKARA DEVRİMCİ GARBİS Altınoğlu yaşamını yitirdi MEHMET MENEKŞE mücadelesini sürdürür Türkiye devrimci hareketinin önemli isim ken 12 Eylül askeri darbesinde tutuklanarak ağır işkenceye maruz kalmıştı. lerinden Garbis Altınoğ NTV’den Burak Cop’un 1 lu geçirdiği kalp rahatsızlı Eylül 2010’da yayınlanan ğı sonucu yaşamını yitirdi. söyleşisinde Altınoğlu, On gündür yoğun bakım Garbis “Pek çok devrimcinin gör da olan Altınoğlu’nun 14 Altınoğlu düğü işkenceleri, bir par Ekim’de beyin ölümünün ça fazlasıyla ben de gör gerçekleştiği ve Belçika’nın An düm; Ermeni kökenli bir komü vers (Antwerpen) şehrinde top nist olmam nedeniyle bu konuda rağa verileceği belirtildi. da ayrıcalıklıydım” demişti. Si 1946’da Amasya’da dünyaya nop Cezaevi’nde 1987 ve 1988 gelen Garbis Altınoğlu, Boğaziçi arasında, 7 ay boyunca yeraltın Üniversitesi İşletme Fakültesini daki bir hücrede tek başına tu bitirdi. Gençlik yıllarında İbrahim tulduğunu anlatan Altınoğlu, “Öl Kaypakkaya liderliğinde kurulan memeyi nasıl başardığımı ben TKPML’de başladığı sosyalizm de merak ediyorum” demişti.