Katalog

BULMACA TASARIM: SERPİL ÜNAY 27 OCAK 2019 PAZAR 13 SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, öykülerinin yanı sıra “Tuhaf Bir Kadın”, “Cüce” gibi romanlarıyla da tanınmış yazarımız... Hindistan’da İngiliz sömürge yönetiminin uyguladığı toprak rejimine ilişkin üç ana vergilendirme sisteminden biri. 2 Mardin yöresinde içliköfte yapımında kullanılan bulgura verilen ad... 1940’ta doğan, özellikle halk motiflerine ve Anadolu görünümlerine dayalı naif anlatımlı yapıtlarıyla tanınan ressamımız... Vilayet. 3 Bir eylemin birçok özne tarafından ortaklaşa ya da karşılıklı yapıldığını belirten fiil çatısına verilen ad... Piston... İri taneli bezelye. 4 Kaynağı antik dönemlere dayanan kirişli bir çalgı... “ atlar yakın eyler ırağı / Yüce dağdan aşan yollar bizimdir” (Dadaloğlu)... Güney Amerika’daki dağ sırası... Askerlik çağı. 5 Duman lekesi... önü hendekli siper... Üzerinde oturmaya yarayan kalın yastık... “Kaddi dildâre kimi dedi kimi elif / Herkesin maksudu bir amma rivayet muhtelif” (Kanuni Sultan Süleyman)... Zambakgiller familyasının hosta cinsinden bir süs bitkisi. 6 Zerdüşt dininde ateş tanrısı... Rize ilinde bir yayla... En kısa zaman süresi... Gökyüzü. 7 Yüzlerce buluşuyla elektrik üretimi ve kullanımına büyük katkılarda bulunmuş Sırp asıllı mucit... Soyaçekim... İskandinav mitolojisinde, denizcileri kapıp kaçırdığına inanılan tanrıça. 8 Karagöz ve ortaoyununda Ermeni tiplemesine verilen ad... Küçük mağara... Paramızı simgeleyen harfler... Başka bir şiir örnek alınarak aynı ölçü ve aynı uyakla yazılan şiir... Kayak. 9 “Deliliğe Övgü” adlı yapıtıyla, ünlü Hollandalı yazar... Yerindelik, yanılmazlık... Uzaklık anlatmakta kullanılan söz... Yabancı. 10 “Akya” da denen bir balık... Küçük bir portakalı andıran bir meyve... İnce belli bardakta içilen Türk kahvesi. 11 Damıtılarak elde edilen içkilere verilen genel ad... Senegal’in başkenti... Yeraltına yapılmış su dağıtım şebekesi. 12 Fas’ın plaka imi... Ayaklı büyük içki kadehi... Parlak yüzlü bir kumaş cinsi... Yaşamını ya da kariyerini boşa harcamış kimse. 13 Bazı Arap ülkelerinde kadın Bu haftaki bulmaca ödülü Hayırlı Savaş Söylencesi Jacques Pauwels Yordam Kitap 13 OCAK 2019 1711 KAZANANLAR: Haydar Korukluoğlu, Tunç Öncelay, Ferah Erbil, Fatma Özgüner, Ali Mert Koç, ANKARA, Adnan Hamarat, Mahir Yücel Keskin, Aynur Ayerdem, İZMİR, Bahri Akyol, İrem Himam, BALIKESİR, Alp Akbostancı, Azmi Cinsoy, Ömer Aslantepe, İSTANBUL, Ogün Cantekin, UŞAK, Mustafa Urkun, KOCAELİ, Salim Sakarya, KONYA, L. Francesca Bozca, SAMSUN, Kenan Duru, ZONGULDAK, Nilgün Kızıltaş, Ümide Atilla, KIRKLARELİ, İsmail İlhan, Aytaç İşeren, MANİSA, Ayşe Aslantürk, AYDIN, Durmuş Alan, ORDU, Hasan Ali Arslan, ADANA Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle bulmaca@cumhuriyet. com.tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 13.01.2019 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Emre KongarAykut Küçükkaya, Gezi Direnişi (Cumhuriyet Kitapları) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 MUZ A F F E R S A R I S ÖZ E N BÖ 2 U L AMA RAKKAS E OKÜL E R 3AVN İ P BOY L YON SA C 4M İ RORO RAGA S ARANG İ 5 MUKA T E L E T ÖM E K İ L DON 6ER İ L L UNDA L AR DO LR 7 RAL DÜ R D AN E İ S A V EGA 8 SZEGED EV VA TU MA RON 9U ROL AR B E GONV İ L NZ 10 N A M K A T U V A Z FA İ L E ZA 11 K E A P ANA Z YOYO A S OR 12 G İ N G H A M N K A B A L A K L O 13 E K İ N A Z Y A P E L İ KAN HA T 14 Y A OL ARALT I I 15 G AZ İ ZNAME YAN 16 E K S İ B E KAB RAN 17 L O K U L A K L A R O S 18 L A A T E B E EM TA 19 E T O L KUMA R İ N R 20 R İ F A M İ S İ N Z O M P ların giydiği çarşafa verilen ad... Ukrayna’nın plaka imi... Rey... Ünlü İlhanlı tarihçi Cüveyni’ye verilen bir başka ad. 14 “Hayriyye” ve “Hayrâbâd” adlı mesnevileriyle tanınmış 17. yüzyıl divan şairi... Türkiye ile sınırları olan ülkelerin sınır bölgeleri içinde oturan Türk yurttaşlarına serbestçe gidip gelmeleri için verilen belge. 15 Eski Mısır inanışında insan ruhu... Manda sütünden yapılan bir tür Hint peyniri... Ailesinin geçimini sağlayan kimse. 16 Brezilya’da yaygın olan ve vudu dinine benzeyen bir inanç ve büyücülük anlayışı... Artvin’in Borçka ilçesinde bir kaplıca. 17 Hayvanlara vurulan damga... Romanya’nın plaka imi... Kamış düdük... Hollanda’da küçük bir körfez. 18 Bentlerde toplanan suyun künklerle kente getirilerek toplandığı üstü örtülü havuz... İrade kaybı. 19 İskambilde bir kâğıt... Kalın bükülmüş sicim... Artvin’in Borçka ilçesinde bir şelale. 20 Davanın görülmekte olduğu mahkemeye gönderilmek için, başka bir yerde bulunan bir tanığın oradaki mahkemece ifadesinin alınması... Geminin ön tarafı. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Haksızlığı, sömürüyü ve bencilliği şiddetle yeren “Küçük Tilkiler”, “Ren Bekçileri”, “Şarlatanlar Dönemi” gibi yapıtlarıyla tanınmış ABD’li oyun ve senaryo yazarı... Fethiye ilçesi yöresinde dokunan bir halı cinsi. 2 Notada durak işareti... Bir sözcüğü kendi anlamı dışında kullanarak, bir şeyi benzediği başka şeylerin adıyla anma sanatı... Rusya’daki Hakasya Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti... Akıl. 3 İskandinav mitolojisinde, evrenin yaratılışında meydana gelen ilk canlı... Muğla’nın Ula ilçesine bağlı turistik bir belde... Eski Türklerde ölmüş ataların tapılan suret ve heykelleri... Donuk renkli. 4 Kokmuş hayvan ölüsü... Polinezya halklarının savaş tanrısı... Kaygusuz Abdal’ın bazı şiirlerinde kullandığı mahlası... Mersin’in Silifke ilçesinde antik bir kent. 5 Haberci... “Misket limonu”da denen, acı sulu küçük limon cinsi... Avuç içi... Resmi bir erkek giysisi. 6 Lokmanruhu... Yahudi inancında ışıklar bayramı... İngiliz birahanesi... Şifalı kaynak suları ya da çamurla tedaviyi amaçlayan kuruluşlara verilen ad. 7 Fırat ve Dicle ırmaklarında yaşayan yayınbalığına verilen ad... “Saçma ey göz eşkten gönlümdeki odlâre 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... ” (Fuzuli)... Paraguay’ın para birimi. 8 Sümer mitolojisinde sağlık tanrıçası... Çocuk arabası... Moldova’nın plaka imi... Üstün bir yetkinin gücünü simgeleyen değnek... Antalya yöresinde Trabzonhurmasına verilen ad. 9 İstenilen nitelikleri taşıyan... Antalya ilinde bir yayla... “İncirop” da denen ve yumruları yenen otsu bir bitki. 10 Osmanlılar döneminde ulema sınıfından olanların giydiği uzun üstlük... Lübnan’ın plaka imi... Kore’ye özgü, pirinçten yapılan bir cins bira... Rize’nin İkizdere ilçesinde bir yayla... Dik tutularak parmakla çalman, üç köşeli ve telli büyük çalgı. 11 Peru ve Bolivya’da kullanılan bir tür kaval... Göçücü balıkların Akdeniz’den Karadeniz’e çıkması... Baht ve talihin kötüye gitmesi, düşkünlük. 12 Türk müziğinde devri turan usulüyle ölçülen oyun havalarına verilen ad... Toprak, kum ve saman elemeye yarayan iri delikli kalbur... “Taşlar yedirdi yerine bir zaman felek” (Ziya Paşa)... Yüce, yüksek. 13 Tanrıtanımaz... Anason likörü... Tantal elementinin simgesi... Tuvalara özgü, at başlı ve iki telli yaylı çalgı. 14 Ölünün ana rahmindeki gibi gömülmesi durumu... Dinsel tören ve kuralları... İstenilen sözcüğü anımsayamama durumu. 15 Şebeke... Kuran’da bir sure... Asya ile Afrika’yı birbirine bağlayan üçgen biçimindeki yarımada. 16 Venezülla’daki çayırlık ovalara verilen ad... Eşya üzerindeki mikrop ya da ufak böcekleri basınçlı buharla öldürmeye yarayan büyük kazan. 17 İkiden çok kişinin kavga etmesi... “Oldum ilimden / Beni burda eğler misin” (Yunus Emre). 18 Yurdumuzun Göller Yöresi’nde bir dağ... Başlıca, temel niteliğinde olan. 19 Araplarda, özellikle Mısır’da tefe verilen ad... Petrol, benzin gibi yükleri taşımakla kullanılan gemi ya da kamyon.. Boru sesi. 20 Soğan tohumu... Bir nesneye zorunlu olarak bağlı olmayan ve onun özünde bulunmayan nitelik. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ [email protected] Söz Savunmanın imp KG zonda ¦ A10 ¦ RD87 ¦ 962 ¦ RV76 ¦ RV ¦ V109 ¦ 108543 ¦ D54 Güney 1¦ 3¦* *Davet Batı Pas Pas Pas Kuzey 1¦ 1SA 4¦... Doğu Pas Pas Batı koza küçük büyük verdi, o halde başka kozu kalmamıştır ve karoya çakamaz. (Kozda sayı ters verilir.) Batıda iki koz varsa Güneyde 7 tane vardır. Karoları DVx olmalı ve bir treflisi daha olmalı yoksa yerden valeyi koymazdı. Bu durumda kozcunun on iki kartı belli oldu. On üçüncü kartı nedir? ¦A? Olanaksız. İkinci turda 3¦ demez, forsing bir konuşma yapardı. Körü şikan da olmaz. Zira Batıda Astan altı kör ve AR karo olsaydı 1¦ üzerine 2¦ derdi. O halde Güneyde bir kör olmalıdır. Eğer Doğu beşinci lövede ¦R ile el tutunca karo dönerse eyvahlar olsun! Kozcu kazanır ve beş tur koz çeker. Batı ¦Ası ve treflleri arasında sıkışır. Trefl dönüşü yerle bağlantısını keser. İşte diğer eller: ¦ 43 ¦ A5432 ¦ AR ¦ 10982 ¦ D987652 ¦6 ¦ DV7 ¦ A3 Birçok şaheser briç kitabı yazmış Victor Mollo’nun Söz Savunmanın (Case for the Defence) adlı kitabında bunun gibi çok güzel elleri bulabilirsiniz. Geçen Haftaki Problemin Çözümü (20193) imp DB zonda ¦ 85 ¦ RD2 ¦ R10982 ¦ A42 Analiz ve çözüm: Oldukça iyi bir kontrattayız. Atağa çakılmazsa (%1 olasılık) kontratımızı yapmak için yaklaşık %95 şansımız var, gelin biz bunu %100’e çıkaralım. Pik empasının tutmadığını varsayarsak bizim için tek tehlike karonun 30 dağılmış olması. Bu durumda oyunun başarısı yazı turaya mı kalacak? Karoyu yanlış taraftan çeksek bile oyunu yapma şansımız var mı ona bakalım. Bizim için Doğu tehlikeli rakiptir, çünkü el tuttuğunda pik oynamasını istemeyiz. Oysa Batı için böyle bir endişemiz söz konusu değildir. Çünkü Batı pik oynadığında AD çatalımıza doğru gelir ve pik kaybımız kaybolur. O halde atağı alıp hemen ¦R’yı çekeriz. İki tarafta uyarsa zaten sorun yoktu, Batı uymazsa Doğunun Damını zaptetmiş oluruz. Doğu uymazsa şimdi bir karo kaybımız açığa çıktı. Şimdi ¦Asını da çeker önce üçüncü trefle çakarak trefleri temizler sonra körleri çekmeye başlarız. Batı çakarsa ya el çaka yer çaka gelmek ya da pik çatalımıza doğru oynamak zorunda kalır, üç tur köre uyarsa veya çakmayı reddederse kozla eli kendisine veririz ve yine aynı oyunsonu durumuna gelir. Bu arada Batının trefli ikiliyse üçüncü trefle çakar ve kör oynar, bu durumda yatmaktan kurtulur. Bu da şansımızı %100’den biraz aşağı düşürür. İşte dört el: ¦ RV72 ¦ V109 ¦ D54 ¦ D106 ¦ 85 ¦ RD2 ¦ R10982 ¦ A42 ¦ 10943 ¦ 7654 ¦ ¦ V9853 ¦ AD6 ¦ A84 ¦ AV763 ¦ R7 Haftanın Problemi (20194) imp ¦ RDV DB zonda ¦ R43 ¦ V76 ¦ AR106 Güney 1¦ 2¦ 4SA 6¦ ¦ AD6 ¦ A84 ¦ AV763 ¦ R7 Batı Pas Pas Pas Herkes pas Kuzey 2¦1 3¦ 5¦ 1) İnverted minör (5+ tutuş, 12+ puan) Atak ¦V. Nasıl oynarsınız? Doğu Pas Pas Pas ¦ A109874 ¦ D52 ¦ AD5 ¦D Güney 1¦ 2¦ 4¦2 4SA 6¦ Batı Pas Pas Pas Pas Herkes pas Kuzey 2¦ 3¦1 4¦3 5¦ Doğu Pas Pas Pas Pas 1) Tutuş, 16+, 2) Kontrol, 3) 2KC+Koz Damı Atak ¦9’lu. Nasıl oynarsınız? (Kozlar 22) İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ Stil GM SUAT ATALIK [email protected] Sporun en önemli ögelerinden biri yarışma, yarışma denince de akla il gelen kazanmak. Satrançta ilerlemeye başladığınız zaman kazanmak en önemli konulardan biri haline gelir. Satrancı sizin kadar iyi tanıyan oyuncuları yenebilmek için tahtada ciddi bir performans göstermeniz zaruridir. Peki bunu nasıl başaracaksınız? Bu noktada teorik ve pratik yaklaşımlar öne çıkar, iyi oyuncular da oyuna yaklaşımlarını sahip oldukları melekelere göre seçerler. Bu hafta göreceğimiz örnekler şu anda devam eden senenin ilk süper turnuvası Wijk aan Zee’den: GM Teymur Racabov (2757)GM Santoş Guyrathi Vidit (2695), Wijk aan Zee 2019, Kabul Edilmeyen Vezir Gambiti, Ragozin Varyantı 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 d5 4.Ac3 Fb4 (Ragozin Varyantı bu devamyolunun kabul görmüş adı. Fakat bu varyantı Ragozin’den bile evvel modern fikirlerle uygulayan Amerikalı Marshall olmuştur. Bu yüzden GM Soltis, Marshall üzerine yazdığı kitapta varyantı Amerikan Savunması olarak nitelendirmiştir.) 5.Va4!? Ac6 6.e3 00 7.Vc2!? (Vezir c5 sürüşünü engelleyerek görevini yerine getirdi lakin gerçek Ragozin, NimzoHint’in Zürih Devamyolunu esas olarak aldığından Siyah Ac6 ile e5 sürmeye dönecek.) Ke8 8.Fd2 Fd6 (Bu konumda tüm yollar Roma’ya çıkar gibi gözükmekte: 8...a6 9.h3 (9.a3 Fd6 10.h3) Fd6 10.a3) 9.h3 a6 10.a3 Fd7 (Daha yaygın 10...h6 sonrası da Racabov’un 11.g4 oynamayı amaçladığı belli.) 11.Fe2 dc4 12.Fc4 h6 13.g4Yenilik (13.00 e5 dengeli bir oyun verirken, oyundaki hamle son yıllarda bu tarz konumlarda ilk akla gelecek metod.) e5 14.g5! b5! (Vidit’in Racabov’un hazırlığına verdiği ilk tepki doğru.14...ed4? 15.gh6! dc3 16.Fc3 oyundaki gelişmelere paralelken 14...Ad4? 15.ed4 ed4 16.Ae2 b5 17.Fd3! ile Fil doğru diyagonal üzerinde kalır.) 15.Fa2 (15.gf6? bc4 ve e ile d hatları tehlikeli biçimde açılır.) Beyazların hazırlığı tamamen teorik mahiyette. Siyah gerekeni yaptığında taktik bir oyun neticesinde oyunun hemen eşitlenmesi en büyük tehlike! 15...ed4? (Siyah hemen hata yapıyor.15... Ad4! 16.ed4 (16.Ad4 ed4 17.gf6 Vf6 Siyah için tehlikeli gözükmüyor.) ed4 17.Ae2 Ve7 18.Afd4 hg5 19.Fe3 Ff4 20.Ff4 gf4 21.Vg6 c5 22.Kg1 Ag4 23.000 c4 24.Af5 Ff5 25.Vf5 Af2 26.Kd7 Ve3 27.Şb1 Ve4! azalan materyal kompanzasyon vermesine rağmen Siyahların tüm bu bilgisayar tarzı hamleleri masada bulmasının zor hatta belki de imkânsız olduğu doğru devamyolu.) 16.gh6! dc3 17.Fc3 (Horwitz Filleriyle Beyazın atağının çok güçlü olduğu göze çarpıyor, tehdit 18.Vg6!) Fe6 18.Fe6 Ke6 19.Kg1 Ae8 20.Fg7 Ag7 21.Kg7 Şf8 22.Vh7 Vf6 23.Ag5 Ke3 24.Şf1 (24.fe3? Fg3 25.Şd1 Vf1 daimi kişlerle beraberlik getirir.) Ad8 25.Vg8 Şe7 26.h7 Fg3 27.Ae4 Ke4 28.Kg3 Kh4 29.Kd1! (Siyah taş fazla olmasına rağmen h7 eri dolayısıyla eli kolu bağlı. Tehdit 30.Ke3) Kh7 30.Ke3 Ae6 31.Va8 Kh8 32.Vc6 Şf8 33.Ke6! (Kazanmak için sadece açılıştan büyük avantaj elde etmek yetmez, kendi hamlelerinizi de yapmanız gerekir.) Ve6 (33...fe6 34.Vc7 ve 35.Kd8’e çare yok.) 34.Kd8 Şg7 35.Vc3 f6 36.Vc7 Terk 10 İkinci oyunumuz bu nebze analize muhtaç değil. Bu kez daha iyi oyuncu olduğuna inanan taraf ba sit bir oyunla fazla riske girmeden rakibinin küçük hatalarından faydalanmaya çalışıyor: GM Magnus Carlsen (2835)GM Şahriyar Mamedyarov (2817), Wijk aan Zee 2019, Kabul Edilen Vezir Gambiti 1.Af3 d5 2.d4 Af6 3.c4 dc4 4.e3 e6 5.Fc4 c5 6.00 a6 7.b3!? b6 8.dc5 Vd1 9.Kd1 Fc5 10.Fb2 Abd7 11.Abd2 Fb7 12.Fe2 00 13.Ac4 Kfd8 14.Ae1 Fd5 15.Kac1 Kac8 16.Ad3 Fe7 17.Ace5 Fb7 18.Ac4 Fd5 19.Ad2Yenilik (19. Af4 Fa8) Fb7 20.Şf1 h6?! (Bir şeylerin yanlış gittiğini hissettiğiniz ilk hamle.20...Kc1 21.Kc1 Kc8 ile Beyazın ne kadar iyi kalacağını bir kenara bırakın, 21...Ac5!=)21. Ff3 Ad5? (Siyah kötü fili değişmiyor!) 22.Ac4 b5 23.Aa5 Fa8 24.a3 g5 25.h3 f5 26.b4 Şf7 27.Ab3 Ff6 (27...A5b6 kötü fili değişmeyi denerdi.) 28.Ff6 Şf6 29.Abc5 A5b6 30.Fe2!? Ac4 31.a4 Adb6 32.a5 Ad5 33.Aa6 (Taraflar böyle bir açılıştan sonra oyunun çehresini her zaman bu kadar değiştiremeyebilir.) Ade3 34.fe3 Ae3 35.Şg1 Ad1 36.Kd1 Kc2 (36...Kc3!?) 37.Ff3 Fe4 38.Aac5 Fd3 39.Kd3 Kd3 40.Ad3 e5 41.Fb7 e4 42.Ac5 Şe5 43.a6 Ka2 44.Fc6 Carlsen kuru bir açılış sonrası oyunu canlı tuttu ama a geçerine karşı e geçeri dengeyi sağlamakta. 44...h5?? (44...e3! 45.Şf1 Şd4 46.Fb5 h5! 47.Fa4 g4 48.Fd1 zorunludur,48.a7?? e2 49.Şf2 g3!) 45.Fb5 g4 46.hg4 hg4 47.Fc4 Ka1 48.Şh2 f4 49.b5 f3 50.b6 Şf5 51.Ae4! Terk 10 C MY B