Katalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ İğneden ipliğe zamYeni yılda yurttaşın hayat pahalılığı karşısında nasıl ayakta kalacağı merak konusu Osmangazi Köprüsü’nde fiyat arttı Osmangazi Köprüsü’nde geçen yıl 71.75 TL olan otomobil geçiş ücreti, 2019 yılının ilk sabahı 103.05 TL’ye çıktı. Gebze Orhangazi İzmir Otoyol geçiş ücretleri de zamlandı. Daha önce 5.5 TL olan Altınova Orhangazi arası 11.5 TL, 7.40 TL olan GemlikBursa arası 15.65 TL’ye yükseltildi. Yap işlet devret modeliyle yaptırılan Osmangazi Köprüsü ve GebzeOrhangaziİzmir Otoyolu’nun da içinde bulunduğu köprü ve otoyollar için Hazine’nin 2019’da 3.5 milyar TL garanti ödemesi yapması öngörülüyor. l Ekonomi Servisi İşte yeni yılın ilkleri Yeni yılla birlikte pek çok yeni düzenleme hayatımıza girdi. İnternet kullanımı sırasında yoğun veri trafiğinden etkilenilmemesi için uygulanan Adil Kullanım Kotası yeni yılla birlikte kalktı. Adli kullanım kotası dahilinde, kullanıcılar belirli bir limite kadar indirme işlemi uygulayabilir. Limitleri dolduğunda internet hızında düşüş yaşanıyor. Poşetler artık parayla satılacak Plastik poşetten kaynaklanan çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla plastik poşetler satış noktalarında kullanıcıya veya tüketiciye ücret karşılığı verilecek. Uygulanacak taban ücret 25 kuruştan az olmamak üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulacak komisyon aracılığıyla belirlenecek ve her yıl için güncellenecek. 70’lik rakının ÖTV’si 59.64 TL’den 67.68 TL’ye, fiyatı ise 130 TL’den 149.5 TL’ye çıkarken, 1 yıl süreli pasaportun fiyatı 248 liraya, kimlik kartları 22.50 liraya, aile cüzdanları 121 liraya fırladı Yurttaş 2019’a cep telefonundan, alkollü içkiye, ehliyetten pasaporta, motorlu taşıtlar vergisinden mavi karta, aile cüzdanından arabulucu tarifesine kadar herşeye zamlarla başladı. Marketteki naylon poşete dahi para ödemeye başlayacak olan yurttaşın yüzde 20’nin üstüne demirleyen enflasyon ve hayat pahalılığı karşısında nasıl ayakta kalacağı merak konusu. Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yer alan Cumhurbaşkanı Kararı ile alkollü içkilerden alınan özel tüketim vergisi (ÖTV) tutarları yüzde 13.48 artırıldı. 50’lik bir kutu biradan alınan ÖTV ve KDV toplamı 4.59 liradan 5.21 liraya çıktı. 70’lik rakının ÖTV’si 59.64 TL’den 67.68 TL’ye, KDV ile birlikte toplam vergisi de 70.37 TL’den 79.86 TL’ye yükseldi. Temmuz 2018’de birada 1.76 TL olan asgari maktu vergi tutarı 1 Ocak 2019’dan itibaren 1.76 liraya, rakıda 213.02 lira olan oran 241.73 liraya, üzüm şarabında da 78.17 lira olan asgari maktu vergi tutarı 88.70 liraya fırladı. Yeni zamlarla birlikte 70’lik bir şişe rakının satış fiyatının yüzde 82.5’i vergilerden oluştu. 70’lik rakının fiyatı 130 TL’den 149.5 TL’ye çıktı. Pasaport 284 TL 2019’da uygulanacak pasaport ve ehliyet harç bedelleri yüzde 23.73 oranında artırıldı. 1 yıl süreli pasaport 248, 2 yıl süreli pasaport 405 lira, 3 yıl süreli pasaport 575 lira, 410 yıl süreli pasaportun yeni ücreti 811 lira oldu. Defter bedeli 108 liradan 133 liraya çıktı. Ehliyet 613 TL Yeni zamla birlikte A1A2A sınıfı harç ücreti 203 lira, değerli kağıt bedeli 165 lira, B sınıfı ehliyet harçları 613 lira, değerli kağıt bedeli 165 lira oldu. Bu bedellere 31 lira da vakıf payı ekleniyor. Kimlik kartları 22.50 lira, aile cüzdanları 121 lira, motorlu araç tescil belgesi 148.50 lira, iş makinesi tescil belgesi 124 lira, her bir yaprağı banka çeklerinin 8 lira, Mavi Kart ise 12.50 liradan satılacak. l Ekonomi Servisi Cep telefonu harcı 618 liraya yükseldi Yeni yılla, en son 9 Kasım 2018 tarihinde 500 TL olan yolcu beraberi getirilen cep telefonu harç tutarı yeni yıldan itibaren 618.60 TL’ye çıktı. Yabancı sigara üretiminde kullanılan yabancı tütün ithalatında alınan ton başına 150 dolar vergi ise sıfırlandı. Motorlu taşıtlar vergisinde (MTV) yeni yılda yüzde 15.9 artış yaşandı. Değeri 40 bin liranın altında 13 yaş aralığında ve 1.300 silindir hacminin altında bir otomobilin vergisi 743 liraydı. 2019 ile beraber bu rakam 861 liraya yükseldi. Aynı otomobilin değeri 40 bin ile 70 bin aralığındaysa 817 liradan 947 liraya, 70 bin liranın üstündeyse de 892 liradan bin 34 liraya çıktı. 13 yaş aralığında motor silindir hacmi 13011.600 aralığında olan bir otomobilin vergisi değeri 40 bin liranın altındaysa bin 294 liradan bin 500 liraya, değeri 40 bin70 bin lira arasındaysa bin 423 liradan bin 650 liraya, değeri 70 bin liranın üstündeyse de bin 553 liradan bin 800 liraya fırladı. Eğer otomobil 1 Ocak 2018’den önce tescil edilmişse 1.300 silindir hacminin altındaki otomobilin vergisi 743 liradan 861 liraya, 1.3011.600 silindir hacmi için bin 294 liradan bin 500 liraya çıktı. Aile hukuku, işçiişveren ve tüketici uyuşmazlıklarında arabulucuya taraf başına saatlik (ilk 3 saate kadar) 170 lira, takip eden her saat için 120 lira ödenecek. Bu rakam ticari uyuşmazlıklarda saatlik (ilk 3 saate kadar) 330 lira, takip eden her saat için 255 lira, diğer tür uyuşmazlıklarda ise taraf başına bir saati (ilk 3 saate kadar) 205 lira, takip eden her saat için 155 lira olacak. Tek başına 269 gündür eylemde Önce OHAL’de Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile ardından da “ilgili müdürlüğün çalışan ihtiyacı olmadığı” gerekçesiyle AKP’li İstanbul Zeytinburnu Belediyesi’ndeki işinden çıkarılan Kenan Güngördü, 2018’in 268 günü nü işine geri dönmek için mücadele vererek geçirdi. Yeni yılın ilk günü de Zeytinburnu Meydanı’nda eylem yapan Kenan Güngördü’ye sendikacılar ve yakınları destek verdi. Çevredeki yurttaşların da alkışlarla destek verdiği eylemde “Mahkeme kararı uygulansın, keyfi atmalar yasaklansın” sloganları atıldı. Güngördü, mahkeme kararı uygulanana kadar Zeytinburnu Belediyesi önünde eyleminin devam edeceğini aktardı. l İSTANBUL Vergi yine emekçidenÇalışanlar 2019’dan itibaren yüzde 15 yerine yüzde 20 vergi ödeyecek Sigara paketleri tek tipe döndü Bütün tütün ürünlerinin üzerindeki yazı ve şekiller aynı oldu. Türkiye’de üretilen veya ithal edilen tütün ürünleri, markanın yazım şekli, yazı karakteri, punto boyutu, paket üzerindeki konumu, paketlerin rengi, diğer yazı, ibare ve şekiller dahil olmak üzere, aynı şekilde tasarlanan düz ve standart paket biçiminde piyasaya arz edilecek. Paketlerin üzerine markanın logosu olmayacak. MUSTAFA ÇAKIR Milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren gelir vergisi tutarları belli oldu. Hükümet gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınacak tutardaki artışı yine düşük tuttu. Yıl başından itibaren elde edilen gelir toplamının 18 bin lirayı aşması halinde emekçiler yüzde 20 kesintinen olduğu bir üst vergi dilimine çıkacak. Yüzde 15 yerine yüzde 20 oranında vergi ödeyecek. Hükümetin tutarı düşük tutması nedeniyle emekçiler yine yılın ikin ci yarısından itibaren yüzde 20’lik vergi dilimine girerek daha fazla vergi verecek. Eline geçen maaş ve ücret düşecek. Maaş ve ücretlerdeki artışlar, artan vergiyle geri alınacak. Hükümet maaş ve ücretlere yaptığı artışları yine kepçeyle geri alacak. Çalışanların maaş ve ücretlerinden yapılacak vergi kesinti oranlarını belirleyen Gelir Vergisi Genel Tebliği yayımlandı. Gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınacak tutarlar da yeniden belirlendi. Tebliğe göre, 18 bin liraya kadar yüzde 15, 40 bin liranın 18 bin lirası için 2 bin 700 lira, fazlası için yüzde 20, 98 bin liranın 40 bin lirası için 7 bin 100 lira (ücret gelirlerinde 148 bin liranın 40 bin lirası için 7 bin 100 lira), fazlası için yüzde 27, 98 bin liradan fazlasının 98 bin lirası için 22 bin 760 lira, (ücret gelirlerinde 148 bin liradan fazlasının 148 bin lirası için 36 bin 260 lira), fazlası için yüzde 35 gelir vergisi alınacak. 2 bin 20 lira olan asgari ücret eylülden itibaren bir üst vergi dilimi olan yüzde 20’ye girecek. Bekar bir işçi için ge çerli olan net 2 bin 20 lira asgari ücretten vergi kesintisi olmuyor. Ancak evli ve çocuklu asgari ücretlilerden kesinti yapılıyor. Bu nedenle 2 bin 155 lira alan evli ve 3 çocuklu asgari ücretli eylül ayından itibaren bir üst vergi dilimine girecek. Ücretinden daha fazla kesinti olacak. Ortalama 3 bin 500 lira maaş alan bir memur yüzde 20’lik dilime daha erken girecek. Haziran ayından itibaren maaşından yüzde 20 gelir vergisi kesintisi olacak. l ANKARA 112 OCAK 2019 ÇARŞAMBA ‘Enflasyon düşmeden faiz inmez’ Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik, Merkez Bankası’nın enflasyonda kalıcı bir iyileşme görmeden faiz indirimi yönünde bir adım atma ihtimalini düşük gördüğünü söyledi. Bilecik, “Hatta adım atmaması gerekir di ye de düşünüyorum” dedi. Enflasyonda ka lıcı bir iyileşme gördükten sonra da zaten 1 saat bile beklemeye gerek olmadığını an latan Bilecik, “Nihayetinde önemli olan bu radaki kalıcılığı görmek. Dünyada çok ace le edilerek atılan adımlardan dolayı tekrar dan faizlerin muazzam derecede yükselme ye başladığı örnekler, deneyimler yaşanmış. Yani faizi düşürelim derken genel anlamda bir müddet sonra artırmak zorunda kalma mak gerekir” diye konuştu. Gümrük Birliği’nin güncellen mesi gerektiğini aktaran Bile cik, “Müzakere sürecinin tek rardan başlıyor olması ve o noktaya doğru bir yolculuk bugün reel sektöre ya pılabilecek en önemli hem finansal hem mo ral desteği anlamına gelir. Bu yıl bunun da emarelerini görürüz” dedi. Erol Bilecik Akbank’tan da ucuz dolar satışı Akbank’ın internet sitesinden yeni yı lın ilk saatlerinde 5 TL’nin altından dolar satışı yapıldığı ortaya çıktı. Konuya ilişkin Akbank’tan yapılan açıklamada, “01.01.2019 Salı günü 02.2803.41 saatleri arasında piyasanın sığlığı dolayısıyla oluşan alım satım marj açıklığı sonucu sistemimizde kurlar piyasaya göre düşük kalmıştır” ifadelerine yer verildi. İşleyişin normale döndüğü belirtilen açıklamada, ucuza ne kadar dolar alındığı ve işlemlerin iptal edilip edilmediği hakkında bilgi verilmedi. Dün akşam saatlerinde ise bankanın müşterilerine “Döviz alım/satım işlemleriniz iptal edilecek olup, hesaplarınız işlem yapılmadan önceki durumuna getirilecektir” ifadeleriyle bilgilendirme mesajı yolladığı öğrenildi. Daha önce de, 31 Ağustos 2018’de Halkbank,10 Eylül 2018’de ise Vakıf Katılım tarafından ucuz dolar satıldığı ortaya çıkmıştı. Halkbank işlemlerin iptal edildiğini, Vakıf Katılım ise işlem yapılmadığını açıklamıştı. l Haber Merkezi Milyoner sayısı 11 bin 300 eridi Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Ku rumu (BDDK) verilerine göre, banka hesabında 1 milyon liradan fazla parası olan “yurtiçi yerleşik mudi” sayısı azalıyor. Geçen ağustosta 169 bin 830 kişiye kadar çıkan Türkiye’deki milyoner sayısı, 2018 Kasım’da 158 bin 530 kişiye düştü. Ekim ayındaki kişi sayısı ise 161 bin 440’tı. Ancak 2017 yılı sonunda milyoner sayısı 126 bin 969 kişiydi. Yine kasım sonu itibariyle, bu milyonerlerin toplam mevduat tutarı 2017 sonuna göre yüzde 18.8 artarak 993 milyar liraya ulaştı. Buna karşın bu kişilerin mevduatı geçen ağustos ayında 1 trilyon 145 milyar liraya kadar çıkmıştı. Öte yandan, kasım ayı itibariyle Türkiye’de 17 bin 790 da yurtdışında yerleşik milyoner var. Bu sayı 2017 sonunda 12 bin 11 kişiydi. “Yabancı” milyonerlerin Türkiye’deki mevduatı 74.4 milyar liradan 87.1 milyar liraya yükseldi. Ayrıca 2017 sonuna göre kasım ayında Türkiye’deki toplam mevduat tutarı yüzde 16.6 artarak 1 trilyon 995 milyar liraya ulaştı. l Ekonomi Servisi BİST’deki düşüş devam edecek Borsa İstanbul yatırımcıları 2018’de yüzde 20.9 zarar etti. 2018, hisse senedi yatırımcısının 2011’den bu yana en kötü yılı olarak kayıtlara geçti. Buna karşın dolar bir yılda yüzde 39.5, Avro yüzde 33.1, külçe altının gram fiyatı yüzde 37.5 yükseldi. Gedik Yatırım Menkul Değerler Yatırım Danışmanlığı Müdürü Üzeyir Doğan da, kısa vadede yurtdışında artan belirsizliklerin yurtiçinde de etkili olacağını, ayrıca 2019’un ilk çeyreğinde enflasyon ve faizlerin yeniden yükselme ihtimali ile döviz kurlarının aşağı yönlü hareketlerinin son bulmasının, BİST’de zayıf seyrin bir süre daha devam etmesine neden olabileceğini söyledi. Doğan, “Bu nedenle BIST 100 endeksinde yılın ilk çeyreğini, diplerin teyit edileceği dönem olarak takip ediyoruz. Bu dönemde döviz varlığı ve geliri olan şirketler yeniden ön plana çıkabilecekken, döviz yükümlülüğü ve maliyetleri üzerinde döviz ağırlığı yüksek olan şirketler ile finansman ihtiyacı yüksek olan şirketler bu durumdan negatif etkilenebilir” dedi. l Ekonomi Servisi C MY B