Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: DOĞAN ERGÜN TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dıshab@cumhuriyet.com.tr Atina’da hükümet krizi‘Kuzey Makedonya’ ismini kabul etmeyen Savunma Bakanı Kammenos istifa etti 714 OCAK 2019 PAZARTESİ Yunanistan Başbakanı Çipras, mecliste azınlığa düşen kabinesi için güvenoylaması isteyeceğini duyurdu. Makedonya için bu hafta yapılması beklenen oylamada Çipras’ın umudu liberaller. Yunanistan’da “Makedonya” konusunda yaşanan tartışma hükümet krizine dönüştü. Dört yıldır SYRIZA ile koalisyon ortaklığı yapan “Bağımsız Yunanlar” (ANEL) partisinin lideri ve Savunma Bakanı Panos Kammenos, ülkenin kuzey komşusunun isminin Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olarak kabul edilmesine ilişkin mecliste yapılacak oylamaya günler kala, istifasını açıkladı. Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ise mecliste azınlığa düşme tehlikesiyle karşı karşıya kalan hükümet için güvenoylaması istedi. Yunanistan, “Makedonya”nın kendi topraklarında bir bölgenin adı olması ve tarihi Makedon Krallığı’nın tek varisi olma iddiasıyla kuzey komşusunun Makedonya Cumhuriyeti ismiyle devletleşmesine karşı çıkıyor. Geçen yıl Üsküp ve Atina arasında yapılan müzakerelerin ardından isim konusunda uzlaşıya varılmıştı. Buna göre, her iki ülkenin meclisleri tarafından onaylanması halinde yeni adlandırmanın “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak kabul edilmesi, Atina hükümetinin de Üsküp’ün Avrupa Birliği (AB) ve NATO üyeliğine karşı kullandığı vetoları nı geri çekmesi öngörülmüştü. Yunanistan’da hükümetteki milliyetçi ANEL’in de içinde yer aldığı bir dizi siyasi parti Makedonya kelimesinin, ülke isminde hiçbir şekilde geçmemesi gerektiğini savunuyordu. Önceki gün Üsküp’teki meclis oylamasında yeni ismin kabul edilmesinin ardından gözler, bu hafta Atina’da yapılacak oylamada. Güvenoyu isteyecek Kammenos, Başbakan Çipras ile görüşmesinin ardından, yaklaşık 4 yıldır “milli birlik hükümetinde” yer alarak ülkeyi memorandumlardan çıkar Türkiye’ye karşı çıkışlarıyla bilinen Savunma Bakanı Kammenos (sağdaki) ile Çipras’ın 4 yıllık ittifakı Makedonya sorunu nedeniyle sona erdi. dıklarını, Makedonya’nın ismi konusunda ise işbirliğinin devam edemeyeceğini açıkladı. ANEL’in çekilmesiyle hükümette tek kalan Çipras’ın partisi SYRIZA’nın 300 sandalyeli mecliste 145 vekili bulunuyor. Savunma Bakanlığı’na Genelkurmay Başkanı Evangelos Apostolakis’i atayacağını açıklayan Çipras ise hükümet için meclisten güvenoyu isteyeceğini duyurdu. Çipras, en geç ekimde genel seçimlere gidilebileceğini söyledi. Çipras’ın, mecliste 6 vekilliği bulunan AB yanlısı Nehir partisinden (Potami) destek alabileceği yorumları yapılıyor. Öğretmenler televizyonu işgal etti Yunanistan’da, öğretmen atamalarında kriterlerin değiştirilmesine ilişkin kanun tasarısına karşı tepkiler dinmiyor. Hükümetin tasarısına karşı önceki gün Atina sokaklarında gösteri düzenleyen öğretmenler, devlet televizyonu ERT’nin merkez binasına girerek, haber bülteninin sunulduğu stüdyoyu canlı yayında işgal etti. ERT1 televizyon kanalında akşam haberlerinin sunulduğu sırada yaklaşık 50 kişilik grubun stüdyoya girmesi üzerine haber bülteni yarıda kesilerek reklamlara girildi. Yaklaşık yarım saat süren aranın ardından devam eden haber bülteninde sunucu sözü ellerinde “İşçi hakları öne çıkarılsın” yazılı dövizlerle stüdyoyu dolduran öğretmenlere bıraktı. Öğretmenler de taleplerini içeren bildiriyi canlı yayında okudu. May’den vekillere Brexit uyarısı İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılmasına (Brexit) ilişkin Brüksel’le varılan anlaşma hakkında belirsizlik sürerken Başbakan Theresa May’den parlamentoda yarın yapılacak oylama öncesi milletvekillerine uyarı geldi. Sunday Express gazetesinde dün yayımlanan yazısında May, oylamada anlaşmanın kabul edilmemesi durumunda geriye kalan iki seçeneğin anlaşmasız Brexit veya Brexit’in iptali olacağını söyledi. “Böyle bir şey yapmak demokrasimize güveni zedeler. Parlamentoya mesajım basit: Oynamayı bırakın ve ülkemiz için doğru şeyi yapın” ifadelerini kullandı. Brexit anlaşmasının yarınki parlamento oylamasında reddedilmesi bekleniyor. İktidardaki Muhafazakâr Parti’den 100’den fazla vekilin yanı sıra May hükümetini dışardan destekleyen Demokratik Birlik Partisi’nden de 10’dan fazla vekilin May’in planlarına karşı çıkacağı tahmin ediliyor. Belgrad’da Vucic’e tepki dinmiyor Sırbistan’da muhalefetteki Sırbistan Solu Genel Başkanı Borko Stefanovic’in saldırıya uğraması sonrasında başlayan hükümet karşıtı gösteriler altıncı haftasını geride bıraktı. Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve lideri olduğu İlerici Sırp Partisi’ni protesto etmek üzere başkent Belgrad’da bir araya gelen binlerce kişi, “Uyan Sırbistan” sloganları attı. Gösterilerde medya özgürlüğünün yanı sıra muhaliflere yönelik saldırıların son bulması talepleri öne çıktı. Vucic, daha önce “Eylemlere 5 milyon kişi de katılsa boyun eğmeyeceğim” şeklinde konuşmuş, erken seçime ise hazır olduğunu belirtmişti. Gösterilerin, Vucic’in en önemli destekçilerinden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Belgrad’a gitmesi beklenen perşembe günü de süreceği bildirildi. AfD’nin gündemi AB’den çıkış Almanya’da aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisinin, mayıs sonunda yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimlerine hazırlık niteliğindeki federal kongresine, Avrupa Birliği’nden (AB) çıkma talepleri damgasını vurdu. Partinin program komisyonu tarafından kongreye sunulan seçim programı taslağı, beş yıllık bir süre zarfında talep edilen reformlar hayata geçirilmediği takdirde Almanya’nın Birlik’ten çıkması gerektiği görüşünü savunuyor. AfD’nin liste başı adayı olan Jörg Meuthen’in de aralarında bulunduğu bazı önde gelen parti üyeleri ise, bu seçim programının fazla “sert” olduğu kanısında. Kadınların öfkesi sokakta Fransa’da geçen kasımda akaryakıt zamlarına tepki olarak başlayan, daha sonra Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron karşıtı protestolara dönüşen Sarı Yelekliler eylemlerinin dokuzuncu haftasında kadınlar yeniden sokaklara çıktı. Sosyal medyadan örgütlenen “Sarı Yelekli Kadınlar” hareketinin geçen hafta ilk kez başkent Paris’te düzenlediği eylem ler, bu kez Toulouse ve Le Mans kentlerine sıçradı. ‘Bir ileri, bir geri’ Hükümetin ekonomi alanında uygulamalarını ve eylemlerdeki polis şiddetini protesto etmek için Le Mans kentinde bir araya gelen yüzlerce kadın, Macron yönetiminin politikalarına atıfla, “bir adım ileri, bir adım geri” şeklindeki madison dansını yaptı. Protestolarda, “Öfkeli kadınlar iktidar için savaşıyor”, “Macron istifa” yazılı pankartlar taşındı. Geçen hafta Paris’te gerçekleştirilen eylemlerde, Sarı Yelekliler hareketinin ön saflarında yer almalarına rağmen yaşanan şiddet ortamında kadınların seslerinin daha az duyulduğu vurgulanmıştı. Eylemin ardından yapılan basın açıklamasında, hükümetin ekonomi politikalarından en olumsuz etkilenenlerin kadınlar olduğu belirtilmişti. ABD’den Katar hamlesi Washington, Ortadoğu’daki en büyük askeri üssü El Udeyd’i genişletmek için Doha’yla anlaştı. Suriye’den askeri varlığını çekme kararının ardından İran üzerindeki baskıyı artırmak için alternatif yollar arayışında olduğu yorumlarının merkezindeki Washington’ın, Katar’daki hava üssünü genişleteceği bildirildi. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo dün, Suudi Arabistan liderliğindeki Körfez ülkelerinin yaklaşık 18 aydır diplomatik ve ticari ambargo uyguladığı Katar’ı ziyaret etti. Pompeo, Ortadoğu turu kapsamında Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) temaslarının ardından gittiği Katar’da mevkidaşı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman el Sani’yle yaptığı görüşmenin ardından, “Washington ve Doha yönetimi ElUdeyd Hava Üssü’nün genişletilmesi konusunda anlaşmaya vardı” diye konuştu. ABD’nin Ortadoğu’daki en büyük askeri üssü olan ElUdeyd’de, Amerikan askerlerinin yanı sıra uluslararası koalisyon güçleri de bulunuyor. Ankara ile de yakın ilişkileri olan Katar’da bulunan ElRayyan üssünde ise Türk askeri konuşlu. Yumuşama sinyali yok Doha’yla Körfez ülkeleri arasındaki krizin beklenenden uzun sürdüğünü vurgulayan Pompeo’nun, buna rağmen Washington’un bölgedeki en güçlü müttefiki Riyad öncülüğündeki ambargonun son bulmasına ilişkin mesaj vermemesi dikkat çekti. Pompeo krize ilişkin, “Birlikte çalıştığımızda hepimiz daha güçlü oluruz” dedi. ABD’nin müttefikleri arasında bulunan Suudi Ara bistan, BAE, Bahreyn ve Mısır, terörist grupları desteklediği ve İran’la yakın ilişkiler kurduğu gerekçesiyle Haziran 2017’de Katar’la diplomatik ilişkilerini kesmişti. ABD’nin başka bir müttefiki olan Katar ise iddiaları reddetmişti. Kaşıkçı vurgusu Katar’ın ardından bir sonraki durağı Riyad olan Pompeo’nun burada, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi nedeniyle eleştirilerin merkezindeki Veliaht Prens Muhammed bin Selman’la görüşmesi bekleniyor. Pompeo, ziyaret öncesi yaptığı açıklamada, “ABD, Riyad ve Veliaht Prens ile Kaşıkçı olayını aydınlığa kavuşturmak için görüşmeye devam edecektir” şeklinde konuştu. Suudi genç Kanada’ya sığındı Aile şiddetinden kaçarak Avustralya’ya gitmeye çalışırken aktarma için geldiği Tayland’ın başkenti Bangkok’taki havalimanında alıkonulan Suudi Arabistan vatandaşı Rahaf Muhammed el Kunun, ken Rahaf Muhammed el Kunun disine kapılarını açan Kanada’ya sığındı. Toronto Havalimanı’nda Kunun’u karşılayan Kanada Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland, kol kola yürüdüğü genç kadını “Çok cesur yeni Kanadalı Rahaf el Kunun” sözleriyle tanıttı. Freeland, çok şey yaşadığını söylediği Kunun’un şimdi yeni evine gideceğini kaydetti. Uzun yolculuğun ardından bitkin olduğu gözlenen Kunun ise basına açıklama yapmadı. Katar’da tatildeyken ailesinin yanından kaçarak Avustralya’ya gitmek için aktarma noktası olan Bangkok Havalimanı’nda alıkonulan Kunun’a, Birleşmiş Milletler tarafından mülteci statüsü verilmişti. SUDAN POLİSİNE ‘gerçek mermi’ SUÇLAMASI Sudan’da geçen ay zamlanan ekmek fiyatları ve döviz sıkıntısı nedeniyle başlayan protestolar sürüyor. Sudanlı yetkililer, protestolarda en az 24 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ise protestoların patlak vermesinden bu yana en az 40 kişinin hayatını kaybettiğini belirtti. HRW, Sudan güvenlik güçlerini, barışçıl gösteriler düzenleyen sivillere gerçek mermilerle ateş açmakla suçladı. Devlet Başkanı Ömer el Beşir, görevi bırakmasını isteyen göstericilere, 2020’de yapılacak seçimlere hazırlanmaları çağrısında bulunmuştu. Münbiç’te devriye gezdiği duyurulan Rus askerleri, Arima köyünde görüntülendi. Şam, Münbiç’e yığınak yapıyor ABD’nin Suriye’den birliklerini çekme kararını almasının ardından Türkiye’nin operasyon sinyali verdiği Münbiç çevresine Şam’ın askeri yığınak yaptığı bildirildi. ABD’nin kararının ardından, Ankara’nın terör örgütü saydığı YPG, Münbiç’in Suriye ordusuna devredileceğini açıklamıştı. Kentteki hükümet binalarında Suriye bayraklarının yeniden asıldığı görüntülenirken Rusya’nın da kentin kuzeyinde devriye gezdiği haberleri gündeme yansımıştı. Fransa’nın 200 kişilik askeri güç bulundurduğu, batısında ise Türkiye ve ABD askerlerinin devriye gezdiği kentin kuzeybatısına Suriye ordusu tarafından tanklar, toplar ve askerler sevk edildiği bildirildi. Reuters’a konuşan Suriyeli askerler, “Yabancı güçlerden gelebilecek her türlü saldırıya her an yanıt vermeye hazırız” ifadelerini kullandı. Hacin’den tahliyeler Öte yandan, Suriye’nin güneydoğusunda IŞİD’in konuşlu bulunduğu Hacin’e ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon ve YPG’nin merkezinde durduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından yapılan operasyon sürerken bölgeden 600 kişinin tahliye edildiği bildirildi. Muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, SDG’nin 25 otobüs gönderdiğini ve özellikle kadın ve çocuklardan oluşan 600 kişilik bir grubun bölgeden çıkarıldığını duyurdu. SDG’nin nihai operasyona hazırlandığı da kaydedildi. Yeni ittifak girişimi Washington yönetiminin Suriye’den çekilme kararının uluslararası yankıları ise sürüyor. Der Spiegel’e konuşan Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, ABD’nin kendisini “artık liberal demokrasiler arasında lider bir güç olarak görmediğini” belirterek, Trump yönetiminin politikaları karşısında Fransa, Kanada, Avustralya, Japonya gibi ülkelerle birlikte “çok taraflılığı savunan bir ittifak” yaratma girişimlerinin bulunduğunu açıkladı. ‘Çekilme için en kötü an’ “Uluslararası alandaki kararların alınması sürecinde bize danışılıp danışılmayacağını bilmiyoruz” diyen Maas, ABD’nin Suriye kararını örnek gösterdi. Maas, “ABD, birliklerini Suriye’den çekeceğini duyurdu. Rotalarındaki bu ani değişiklikten daha önce haberdar edilmedik. Birleşmiş Milletler Suriye için siyasi bir süreç oluşturma içerisindeydi, anayasa komisyonu müzakereleri için uğraşmaktaydık ve işler aslında oldukça olumlu görünüyordu. Trump bunun için daha kötü bir anı seçemezdi” ifadelerini kullandı. İsrail askerleri, Lübnan’dan ülkeye açıldığını savunduğu tünelleri imha çalışmasında. Bibi, saldırıyı ilk kez üstlendi İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail ordusunun geçen cuma gününden bu yana Şam çevresinde İran’a ve Hizbullah’a ait hedeflere hava saldırısı düzenlediğini kabul etti. Haaretz gazetesinin haberine göre, dünkü kabine toplantısından önce gazetecilere konuşan Netanyahu, İsrail’in Şam ve çevresindeki operasyonlarını ilk kez kabul etmiş oldu. “Bibi” lakabıyla anılan Netanyahu, ordunun daha önce de benzer saldırılar düzenlediğini belirtti. ‘Binlerce operasyon’ Gelecek hafta görevi sona erecek olan General Eizenkot ise Kanal2 televizyonuna verdiği röportajda “Son dört yıl içinde Suriye’de ve başka ülkelerde binlerce hedefe saldırı düzenledik” ifadelerini kullandı. Operasyonlardan gurur duyduğunu belirten Eizenkot, Suriye dışında hangi ülkelere operasyon yapıldığına ilişkin bilgi vermedi. İsrail’in her zamankinden “daha güvenli” olduğunu savunan İsrail Genelkurmay Başkanı, “Ancak başta İran olmak üzere birçok meydan okuma ile de karşı karşıya” şeklinde konuştu. Öte yandan, Lübnan sınırında Hizbullah’a ait altıncı tünelin keşfedildiğini duyuran İsrail ordusu operasyonların sona erdiğini açıkladı. Tünelin Lübnan’ın Rumya köyünde bulunduğu ve yakın zamanda imha edileceği belirtildi. C MY B