Katalog

12 11 OCAK 2019 CUMA EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr DIŞ HABERLER İtalya’nın içişleri bakanı Salvini, AB’nin lokomotifleri BerlinParis’e karşı ‘Avrupa Baharı’ çağrısı yaptı Roma aşırısağ liderliği peşinde Kritik Avrupa Parlamento AB’nin otoriterlik eleştirilerinin hedefindeki Polonya’yı ziyaret eden Salvini, gelecek su (AP) seçimleri öncesinde Avrupa’da göç karşıtı, aşırı sağ mayıstaki Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesi ittifak kurmak için zemin hazırlıyor cı hükümetlerle ParisBerlin ekseni arasındaki gerilim giderek artıyor. İtalya’nın aşırı sağcı İçişleri Bakanı, Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini, gelecek mayısta yapılacak AP seçimlerinde Almanya ve Fransa’nın iktidardaki merkez sağ güçlerine karşı bir “Avrupa Baharı” dalgasının mümkün olduğunu söyledi. Varşova ziyaretinde, Polonya’da iktidarda bulunan, AB’nin otoriterlik eleştirilerinin hedefindeki Hukuk ve Düzen Partisi’nin (PiS) lideri Jaroslaw Kaczynski ile bir araya gelen Salvini, “AlmanyaFransa eksenine karşı Avrupa için yeni bir planları olduğunu” kaydetti. deri olduğu Lig Partisi geçen hazirandan bu yana sağ po pülist 5 Yıldız Hareketi’yle birlikte iktidarda. Seçimler öncesinde AB karşıtı açıkla malarıyla dikkatleri üzerine Salvini, Polonyalı mevkidaşı Joachim Brudzinski ile bir araya geldi. çeken koalisyon partileri, geçen aylarda Brüksel ile bütçe açığı konusunda da kriz yaşamıştı. Roma hükümetinin 2019 bütçesinde öngördü göre, Salvini, PiS üyeleriyle “strateji toplantıları” yaptı. Fransa’daki “Sarı Yelekliler” eylemlerine desteği Paris yönetimi tarafından eleştirilen Salvini’nin li ğü açık AB tarafından kabul edilmemişti. Bütçe konusu Salvini’nin Varşova ziyaretinde de gündeme gelen konulardan biriydi. Yargıya müdahale ettiği şeklindeki tepkilerin hedefin deki Polonya Baş ‘Bütçe tavrı ayrımcılık’ Endülüs’te İspanya’da, Franco diktatörlüğü döneminden bu bakanı Ma “Avrupa Baharı”na Polonya ve İtalya’nın öncülük yapabileceğini savunan Salvini, bunun için Kaczynski ile yapıcı görüşmelerde bulunduklarını belirtti. Guardian gazetesinde yer alan bilgiye ırkçı partiye yana ilk kez aşırı sağcı bir parti, özerk bölgede hükümetin kurulmasında kilit rol oynadı. Endülüs bölgesin kilit rol de, aşırı sağcı ve göçmen karşıtı Vox partisi, muhafazakâr Halk Partisi ile merkez sağda yer alan Vatandaşlar Partisi’nin kurduğu koalisyon hükümetine dışardan destek verecek. Vox, Endülüs’te geçen ayki seçimlerde ilk kez yerel parlamentoya girmiş ve 12 milletvekili çı karmıştı. Endülüs daha önce Sosyalist Parti’nin kalesi olarak biliniyordu. teusz Morawiecki, Salvini’nin AB hakkındaki eleştirilerine katıldığını belirtti. Fransa’ya yüzde 3 bütçe açığı hakkı verilmesine rağmen İtalya’nın 2.4 oranındaki bütçe açığına müdahale edildiğini savunan Morawiecki, uygulamanın “ayrımcılık” olduğunu öne sürdü. Varşova hükümeti, göçmen karşıtı politika da dahil olmak üzere AB’ye ilişkin Salvini ile aynı tarafta olduklarını açıkladı. Orban’dan destek Avrupa’nın otoriterlikle eleştirilen bir başka lideri, Macaristan Başbakanı Viktor Orban da, İtalya ve Polonya arasındaki işbirliğini desteklediğini açıkladı. Yeni yılın ilk konuşmasını yapan Orban, AP seçimleri için kurulacak bir ittifakın göç karşıtı hareketi güçlendirebileceğini savundu. Orban ayrıca göç men kabulü için Almanya’dan gelen baskıya karşı taviz vermeyeceklerini de belirtti. İşçi Partisi Komşu Nusra!‘erken seçim’ dedi Corbyn İngiltere’de Avrupa Birliği’nden ayrılma (Brexit) konusunda tarih tartışmaları sürerken ana muhalefet İş İdlib’de alan hâkimiyetini ele geçirdiği iddialarının merkezindeki HTŞ’nin son günlerde şiddetli çatışmalar yaşadığı Ulusal Özgürleştirme Cephesi’yle ateşkese vardığı savunuldu çi Partisi lideri Jeremy Corbyn, erken seçim çağrısı yaptı. “Bu felç hali devam edemez” diyen Corbyn, “Belirsizlikler insanların işlerini ve geçim kay Suriye’de, TSK’nin çok sayıda gözlem noktasıyla konuşlu olduğu İdlib’de El Nusra uzantı naklarını tehlikeye atıyor. Eğer bir genel seçim yapılmazsa, halkoylaması dahil olmak üzere, tüm seçeneklerimizi masaya yatıracağız” ifadesini kullandı. Önceliğin yeni bir Brexit referandumundan çok, erken genel seçime verilmesi gerektiğini söyleyen Corbyn, “Bu yalnızca daha kolay bir çözüm değil, aynı zamanda, daha demokratik bir çözüm” dedi ve seçilen partiye yeni bir Brexit anlaşması yapma hakkı tanıyacağını belirtti. sı cihatçılarla Türkiye destekli gruplar arasında günlerdir süren yoğun çatışmalar sonunda ateşkese varıldığı bildirildi. Ateşkese ilişkin yapılan değerlendirmelerde, bölge genelinde El Nusra’nın temelini oluşturduğu Heyet Tahrir Şam (HTŞ) adlı terör örgütünün hâkimiyetinin kurulduğu öne sürüldü. Böylece eski El Kaide’ci terörist grup Türkiye’nin sınır komşusu oldu. Çipras’tan Türkiye çıkışı Gözler MoskovaAnkara hattında Suriye’nin kuzeybatısında cihatçı ve silahlı muhalif denetimindeki son vilayet olan İdlib’in silahlardan Halep çevresi geçen hafta Rus ve Suriye güçlerinin hava saldırısına hedef oldu. Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, ortağı Bağımsız Yunanlar (ANEL) partisinin, Makedonya ile “isim anlaşması” nedeniyle hükümete desteğini çekmesi halinde güvenoyu talep edebileceğini ve destek görmezse erken seçime gidebileceklerini söyledi. Yunanistan’da anayasaya göre, bir hükümet 300 sandalyeli mecliste güvenoyu oylamasına katılan vekillerin yarısının oyunu alması gerekiyor. Öte yandan Çipras, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın daveti üzerine planlanan Türkiye ziyaretine ilişkin ise “Şubat ayı başında Türkiye’ye gideceğim. Ancak tarih henüz belirlenmedi” dedi. Makedonya’nın “Türkiye gibi asabi ve tehditkâr bir ülke olmadığı” ifadeleri dikkat çeken Çipras, buna rağmen “Türkiye ile temasların açık tutulduğunu” söyledi. Yunanistan’ın gerek Doğu Akdeniz’de Mısır, İsrail ile gerekse Balkan ülkeleriyle gerçekleştirdiği ittifaklar sayesinde “tehdit edilebilecek bir ülke olmadığını” kaydetti. D. Kongo’da tartışmalı sonuç arındırılması için geçen eylülde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladi mir Putin arasında uzlaşıya varıl sa da, söz konusu plan henüz tam olarak hayata geçemedi. Bölge de HTŞ teröristlerinin ve muhalif grupların silahsızlandırılması sorumluluğunu Türkiye almıştı. İdlib’de geçen hafta başında İdlib’de son dönemde çatışmalar yoğunlaşmıştı. Türkiye’nin desteğiyle kurulan ve ÖSO ile farklı muhalif grupları ortak ko Moskova ve Şam daha önce pek çok muta altında toplayan Ulusal Özgürleş defa HTŞ hâkimiyetine izin verilmeye tirme Cephesi (UÖC) ile HTŞ arasında ceği uyarısında bulunmuştu. patlak veren çatışmalarda Halep’in batısı ve İdlib’in kuzeyinde çok sayıda yer ‘5 İngiliz askeri öldü’ leşim cihatçı teröristlerin eline geçmiş, Öte yandan, İdlib’in güneyinde bulu UÖC içindeki Nureddin Zengi hareketi nan Hama kırsalındaki Latamina ka nin tamamen tasfiye edildiği bildirilmiş sabasında UÖC’nin etkin bileşenlerin ti. Medya organları aracılığıyla dün açık den Ceyş ül İzze grubuna karşı Suri lama yapan HTŞ, gruplar arasında varı ye ordusunun operasyon yaptığı bil lan ateşkes uzlaşısıyla bölgede kontro dirildi. SANA’nın haberine göre ope lün kendisine geçtiğini öne sürdü. rasyonda çok sayıda militan öldürül Londra merkezli, muhaliflere ya dü. Suriye’nin Deyr ez Zor vilayeti kın Suriye İnsan Hakları Gözleme nin güneyinde uluslararası koalisyon vi de söz konusu ateşkesin HTŞ’nin güçleriyle IŞİD arasındaki çatışmalar hâkimiyetini tanıdığını bildirdi. ise sürüyor. Suriye’nin El Vatan gaze Suriye’de çatışmasızlığı sağlamak üze tesine konuşan kaynaklar IŞİD’in Eş re başlatılan Astana sürecinin garan Şaafa köyüne düzenlediği füze saldı törleri olan Türkiye, Rusya ve İran, rısında 5 İngiliz askerin hayatını kay HTŞ’yi terör örgütü olarak tanıyor. bettiğini iddia etti. şam’dan riyad ziyareti iddiası Suriye’de Moskova ve Tahran’ın desteğiyle sahada önemli ilerleme sağlayan Devlet Başkanı Beşşar Esad yönetiminin diplomasi alanında hamleleri de hız kesmiyor. Sudan ve Birleşik Arap Emirlikleri’yle (BAE) temas sağlayan, Arap Birliği’ne dönüşü gündemde olan Şam yönetiminin Suudi Arabistan’la da diyaloğa başladığı iddia edildi. Lübnan merkezli Cumhuriyet gazetesinin haberine göre, Suriye Ulusal Güvenlik Bürosu Başkanı Ali Memlük birkaç gün önce Suudi Arabistan’a ziyarette bulundu. Haberde Suudi Arabistan ile Suriye hükümeti arasındaki diplomatik ilişkilerin yeniden başlamasının an meselesi olduğu öne sürüldü. BAE de geçen günlerde Şam’da yeniden elçiliğini hizmete sokmuş, onu Bahreyn izlemişti. Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde 30 Aralık’ta yapılan seçimleri ana muhalefet partisi Demokrasi ve Sosyal İlerleme Birliği’nin (UDPS) lideri Felix Tshisekedi’nin kazandığı ilan Yemen’de şiddet sürüyor edildi. Bağımsız Seçim Komisyonu ta rafından açıklanan sonuçlarla, ülkede bağımsızlığın kazanıldığı 1960’tan bu yana ilk defa demokratik yöntemle iktidar devredilecek. Oyların yüzde İç savaşın gölgesindeki Yemen’de Husilerle Hadi güçleri arasında Birleşmiş Milletler (BM) arabulucu hij bölgesindeki Aned Hava Üssü’nde zetecilerin olduğunu da aktardı. bir geçit töreni sırasında İnsansız Hava Aracı (İHA) ile saldırı düzen ‘BAE üssü’ 38.57’sini alarak kazandığı açıklanan Tshisekedi’nin koltuğa oturması için, sonuçların 15 Ocak’a kadar Anayasa Mahkemesi tarafından teyit edilmesi gerekiyor. Seçim sonuçları tartışmala rı da beraberinde getirdi. Katolik Kilisesi, Fransa ve Belçika’dan sonuçların doğruluğuna ilişkin şüphe lerin olduğu açıklamaları gelirken ba tı bölgelerinde yaşanan çatışmalar ne deniyle iki kişinin yaşa mını yitirdiği duyurul du. Reuters’a konuşan kilise temsilcileri, se çim komisyonunca oyla rın yüzde 35.2’sini aldığı duyurulan diğer muhalif aday Martin Fayulu’nun seçimi kazandığını öne Tshisekedi sürdü. luğunda yürütülen ateşkes çabalarına dün bir askeri üsse yönelik saldırıyla gölge düştü. Suudi Arabistan destekli Hadi yönetimine bağlı güçlerin konuşlu olduğu, Aden’e 60 km. uzaklıktaki La İHA saldırısında en az 6 asker öldü, 20 kişi yaralandı. lendi. İran destekli Husilerin üstlendiği savunulan saldırıda en az altı askerin öldüğü, 20 kişinin yaralandığı duyuruldu. Yerel kaynaklar yaralılar arasında Hadi yönetiminin Genelkurmay Başkanı ile töreni takip eden ga Aned Üssü’nün, Husilere karşı Hadi yönetimine Riyad yönetimi ile birlikte destek veren Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) bölgedeki karargâhı sayıldığı iddiaları da dikkat çekti. Yaklaşık dört yıldır savaş, yıkım, kıtlıkla boğuşan Yemen’de barışa yönelik umutlar BM arabuluculuğunda geçen ay Husiler ile Hadi cephesinin İsveç’in başkenti Stockholm’de bir araya gelmesiyle filizlenmişti. Taraflar karşılıklı esir değişiminin yanı sıra, insani yardımlar açısından kilit önemdeki Hudeyde Limanı’na ilişkin kimi konularda uzlaşıya varmıştı. Ancak sözler sahaya yansımadı. Dünkü saldırının ardından Hadi yönetimi Husilerin anlaşmayı çiğnediği suçlamasını yöneltti. Beşir önceki gün mitinge katıldı. Ekmek eyleminde ölümcül şiddet Sudan’da geçen ay başlayan ekmek odaklı fiyat artışlarına karşı protestolar sürüyor. Ülkenin çeşitli bölgelerinde önceki gün Devlet Başkanı Ömer el Beşir taraftarları ile karşıtları ayrı ayrı eylemler düzenlerken gösterilerde en az üç kişinin yaşamını yitirdiği, yaralıların olduğu açıklandı. Ölümlerin gerekçesi kimi muhalif kaynaklarca polisin “aşırı güç” kullanımı olarak gösterildi. Sudan’daki gösteriler 19 Aralık’ta hükümetin ekmek fiyatlarına zam yapmasının ardından Nil kıyısındaki Atbera ve Port Sudan kentlerinde başlamış ancak kısa sürede birçok eyalette hükümet karşıtlı eylemlere dönüşmüştü. Devlet Başkanı Ömer el Beşir, istifa çağrılarına karşın görevini bırakmayacağını açıklamıştı. Hükümet, eylemlerde 19 kişinin öldüğünü, 406 kişinin yaralandığını açıklarken muhalifler bu sayının çok daha fazla olduğunu savunuyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü ölü sayısını aralarında çocukların da olduğu 40 kişi olarak açıklamıştı. Önceki gün destekçilerine hitap eden El Beşir, “Bu miting Sudan’ın mahvolan diğer ülkeler gibi olacağını düşünenlere mesaj” ifadelerini kullandı. Trump toplantıyı terk etti ABD’de bütçe krizi yüzünden yaklaşık üç haftadır kısmen kapalı olan hükümetin önünü açmak için Başkan Donald Trump ile Kongre’deki Demokratlar arasında önceki gün yapılan görüşme sonuçsuz kaldı. Trump, Meksika sınırına inşa etmek istediği duvar için öngördüğü bütçeye Demokratların onay vermeyeceğini belirtmesinin ardından görüşmeyi “Hoşça kalın” diyerek terk etti. Trump, Twitter’dan yaptığı açıklamada Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ve Demokrat Parti’nin Senato’daki lideri Chuck Schumer ile yaptığı görüşmenin “tamamen zaman kaybı” olduğunu belirtti. “İşlerin önünü açarsam 30 gün içinde ne olacak, duvar veya çelik bariyeri içeren sınır güvenliğini onaylayacak mısınız, diye sordum. Nancy, hayır dedi. Ben de hoşça kalın dedim, başka türlüsü işe yaramaz” diye yazdı. ‘Öfke nöbeti geçirdi’ Pelosi, Trump’ı hükümetin kapalı olma sı nedeniyle maaşlarını alamama tehlike siyle karşı karşıya olan yüz binlerce kamu çalışanının durumuna duyarsız olmakla suçladı. Schumer, Trump’ın “öfke nöbe ti” geçirerek masaya vurduğunu, bir baş kana yakışmayacak davranışta bulunduğunu söyledi. Başkan Yardım cısı Mike Pen ce ise Trump’ın davranışının tarif edildiği şe kilde olmadığı nı, duvar inşasını içereren finansman olma Trump dan Demokrat larla anlaşmaya varılamayacağını net şekilde ifade ettiğini kaydetti. ABD’de hükümetin kapanmasına yol açan Meksika sınırına duvar tartışmala rına Trump’ın oğlu Donald Trump Jr. da katıldı. Trump Jr., duvara atıfta bulunarak, “Neden hayvanat bahçesinde keyifli bir gün geçirebildiğinizi biliyor musunuz? Çünkü duvarlar işe yarıyor” dedi. Paylaşım sosyal medyada tepki çekerken, ABD Başkanı Trump da geçen hafta yap tığı açıklamada, “Zengin, güçlü ve başa rılı insanlar evlerinin etrafına duvar ördürüyor, bu nedenle bu ülke de aynı korumayı hak ediyor” demişti. Çevre için kömürcü aday Öte yandan Başkan Trump’ın, Çevre Koruma Ajansı (EPA) Başkanlığına geçmişte kömür alanında lobicilik faaliyetleri yürüten Andrew Wheeler’ı aday göstermesi tepki topladı. Yabancı misyonlara tehditte bir gözaltı Avustralya’da başkent Canberra, Sydney ve Melbourne’de aralarında Türkiye’nin de olduğu konsolosluk ve büyükelçiliklere şüpheli paket göndermek iddiasıyla gözaltına alınan Savas Avan, hâkim karşısına çıktı. İHA’nın haberine göre Türk asıllı olan Avan’ın (49), paketlerin içinden çıkan zehirli asbest maddesinin evinde bulunmasının ardından gözaltına alındığı belirtildi. Avan’ın Melbourne’e 4 ay önce taşındığı, yakın zamanda eşinden boşandığı da gündeme yansıyan haberler arasındaydı. Avan’ın, suçlu bulunması halinde 10 yıl hapis cezası alabileceği aktarıldı. C MY B