Katalog

Salı 11 Eylül 2018 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY ekonomi 9 İlk çeyrekte yüzdTeük5e.2tebütüyküemteebyüüyzdüem7e.3’tü 4 Türkiye ekonomisi ikinci çeyrekte özel 4 Büyümeyen büyük katkı yüzde 3.8 puan ile tüketimin katkısıyla yüzde 5.2 büyüdü. Son özel tüketimden geldi. Devletin harcamaları iki çeyrekte daralma bekleniyor arttı. Kişi başına yıllık gelir 20 lira arttı Emekçiye yansımadı Büyüme verilerini değerlendiren uzmanlar ise bundan sonraki iki çeyrekte ekonomide daralma bekliyor. Ekonomist Mustafa Sönmez’e göre, gelire göre bakıldığında ikinci çeyrekteki yüzde 5.2 büyüme, işçilerin aleyhine gelişti ve gelirdeki payları 2 puan düşerek yüzde 36’ya indi. Sermaye gelirleri 3 puan arttı. Büyümeden işçi değil, sermaye yararlandı. Daralma bekleniyor Nomura Ekonomisti İnan Demir, bundan sonra ekonomide belirgin bir yavaşlama beklediğini kaydederek, “2018 büyümesini yüzde 3 seviyesine çekecek şekilde üçüncü ve dördüncü çeyrekte art arda daralma bekliyoruz. TL’deki sert değer kaybı kesin bir daralmanın işareti” dedi. Destekler bitecek QNB Finansbank ekonomisti Deniz Çiçek, yılın kalanında ekonomide soğuma ve yeniden dengelenmeye daha güçlü eğilim olduğunu vurguladı. Çiçek, “Üstelik mali politika önümüzdeki dönemde ekonomiyi istikrara kavuşturmak için daha az destekleyici olacak. Büyüme beklentimizi bu yıl için yüzde 4.7’den yüzde 3’e revize ediyoruz” şeklinde konuştu. Yavaşlama hızlanacak İş Yatırım ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu da “Yılın ikinci yarısı itibarıyla büyümedeki yavaşlamanın hızlanacağını düşünüyoruz. Yılın ikinci yarısında ekonomide daralma bekliyoruz” ifadesini kullandı. Türkiye ekonomisi bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 5.2 büyüdü. Beklenti yüzde 5.3 olacağı yönündeydi. Finansal koşullardaki sı kılaşma, TL’deki değer kaybı, Merkez Bankası’nın sıkılaştırma adımları ve iç tüketimde yavaşlamanın etkisiyle ekonomide son iki çeyrekte ise ciddi da ralma bekleniyor. Bu yılın ikinci çeyre ğindeki büyümenin ana ŞEHRİBAN nedeni tüketim oldu. Ha KIRAÇ ne halklarının toplam nihai tüketim harcama ları, 2018’in ikinci çeyreğinde bir ön ceki yılın aynı çeyreğine göre zincir leme hacim endeksi olarak yüzde 6.3, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 7.2, gayrisafi sabit sermaye olu şumu ise yüzde 3.9 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bu yılın ikinci çeyreğine ilişkin gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı. Takvim etkisinden arındırıl mış GSYH zincirlenmiş hacim endek si, 2018 ikinci çeyreğinde bir önce ki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5.5 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.9 arttı. Birinci çeyrekteki artış yüzde 1.5 olmuştu. Harcamalar etkiledi İkinci çeyrekte büyümeye en büyük katkı 3.8 puan ile özel tüketimden geldi. Özel tüketimin katkısı birinci çeyrekte 5.8 puan olmuştu. Öte yandan birinci çeyrekte 3.5 puan ile büyümeyi aşağı çeken net ihracat ikinci çeyrekte 1 puan katkı sağladı. Kamu harcamalarının birinci çeyrekte 0.7 puan olan katkısı ikinci çeyrekte 1 puan oldu. Yatırım harcamalarının birinci çeyrekteki 2.3 puandan 1.2 puana geriledi. Üretim yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla tahmini, 2018 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 20.4 artarak 884 milyar TL oldu. Her alanda daralma GSYH’yi oluşturan alt kalemlere bakıldığında ikinci çeyrekte zincirlenmiş hacim endeksi olarak tarım sektörü birinci çeyrekteki yüzde 6.1’lik artışın ardından yüzde 1.5 daraldı. Sanayi sektörü birinci çeyrekte yüzde 8.1’lik büyüme sonrası ikinci çeyrekte yüzde 4.3, imalat sanayi yüzde 8.7’lik büyümenin ardından yüzde 4.7, inşaat sektörü ise yüzde 6.6’lık büyümenin ardından yüzde 0.8 büyüdü. Revize geldi TÜİK 2018 ilk çeyrekte daha önce yüzde 7.4 olarak açıkladığı büyümeyi yüzde 7.3’e revize etti. TCMB’nin de eylül ayı beklenti anketine göre 2018 büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde kaydedilen yüzde 3.9’dan yüzde 3.4’e düştü. 2019 beklentisi de yüzde 3.5’ten yüzde 2.7’ye geriledi. Orta Vadeli Program’da büyüme hedefleri 2018, 2019 ve 2020 yılı için yüzde 5.5 seviyesinde bulunuyor. Ancak yeni OVP’nin bu ay açıklanması bekleniyor. Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’de GSYH artışının 2018’de yüzde 3.8, 2019’da yüzde 1.2 olacağını tahmin ederek, bu yılın son üç çeyreğinde çeyreklik bazda daralma öngördüğünü açıklamıştı. Bu ne çıldırtan ‘denge’ Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ilk çeyrekte büyüme verisinin ardından yaptığı açıklamada, ekonominin dengelenme sürecinin başladığını, öncü göstergelerin üçüncü çeyrekten itibaren iç talepteki yavaşlamanın belirginleştiğine işaret ettiğini söyledi. Türkiye ekonomisi bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 7.4 büyümüştü. Öncü göstergelerin, u¨çu¨ncu¨ çeyrekten itibaren iç talepteki yavaşlamanın belirginleştiğine işaret ettiğini belirten Albayrak, yılın geri kalanında ithalat talebinin du¨şmesi, ihracat ve turizm gelirlerindeki devam eden gu¨çlu¨ seyir ile net dış talebin bu¨yu¨meye yu¨ksek oranda pozitif katkı sağlamasının beklendiğini savundu. Albayrak, son dönem de finansal koşullarda ortaya çıkan sıkılaşma ve piyasalarda yaşanan dalgalanmanın, temelde enflasyon ve cari açık alanlarındaki kırılganlıklarla daha kararlı mu¨cadele etmeyi ve makroekonomik dengelenme politika setini oluşturmayı gerektirdiğini aktardı. Berat Albayrak GELİR 20 LİRA ARTTI TÜİK’in açıkladığı verilerde Türkiye ekonomisi ikinci çeyrekte yüzde 5.2 büyürken kişi başı na düşen yıllık gelir rakamları dikkat çekti. Açıklanan verilerde kişi başına düşen yıllık gelir TL bazında sadece 20 lira artarken dolar bazında ise 5 dolar arttı. Kişi başına GSYH 2017 yılında cari fiyatlarla 38 bin 680 lira, dolar cinsinden 10 bin 602 dolar oldu. Kişi başına yıllık gelir, 29 Mart’ta açıklanan GSYH verilerine göre; TL bazında 38 bin 660 liradan, 20 lira artışla 38 bin 680 liraya, dolar bazında da 10 bin 597 dolardan, 5 dolar artışla 10 bin 602 dolara revize edildi. TÜİK’in yayımladığı bültene göre, 29 Mart günü yayınlanan bültende de belirtildiği gibi, Türkiye ekonomisi, gayrisafi yurtiçi hasıla 2017 yılında bir önceki yıla göre yüzde 7.4 büyüdü. Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2017 yılında bir önceki yıla göre yüzde 19.1 artarak 3 trilyon 106 milyar 537 milyon lira oldu. GSYH’de en yüksek payı 2017’de yüzde 17.6 ile imalat sanayi aldı. İmalatı, yüzde 11.9 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 8.6 ile inşaat sektörü izledi. Hane halkı ve hane halkına hizmet eden kâr amacı olmayan kuruluşların nihai tüketim harcamaları 2017’de bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 6.1 arttı. Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2017’de yüzde 14.5 oldu. Cumhuriyet’i yaşatmak sorumluluğu kimlerin? Cumhuriyet gazetesi bağımsız gazeteciliğin, hakhukukadaletin, insan haklarıdemokrasinin, emeğin, ezilenlerin, siyasaltoplumsal tüm örgütlenmelerin evrensel ilkelerinden, Cumhuriyet değerlerinden ödün vermeden ayakta kalma savaşımında, her dönem sivil askeri darbelerin iç ve dış odaklarının saldırıları, hedef tahtasında olarak, en çok bilinçli okurlarının destekleri ile ayakta kaldı... Dünya çapında vahşi, bir o kadar kirli çıkarların çatışması, tuzaklarında elbette çok zorlu koşullardan, dönemeçlerden geçirilmeye mahkum oluyor... Yine çok zorlu bir dönemeçten geçişte, çağımızın en etkin silahı medyatik güdülenmeler sayesinde, evrensel gazetecilik örgütlenmelerimizin amblemlerinde çizilen karikatürle simgelendiği üzere beynimizin içine sokulmuş bir ahtapot el sayesinde, kendimize, çıkarlarımıza sahip çıkmada çok kolay bilinç yanılsaması tuzağına düşüp duruyoruz... Tam da bu nedenle aynı amaçlar, aynı çıkarlar üzerinden aynı doğrular peşinde koşanlar, cepheleştirmelerin tuzağında kaçınılmaz bir o yana, bir bu yana savruluyorlar. Baksanıza göreceli Batı uygarlığı penceresinden, bir yanı liberal manifestoya dayalı, diğer ayağında sosyalist enternasyonal ilkelerinin geçerli olduğu haklar, hukuk devleti, demokratik örgütlenmelerin tüm kurumları söz konusuyken, günümüz gerçeklerinde demokrasinin işleyişini etkin vuran medyatik güdüleme silahlarının, ekonomiksosyalsiyasal örgütlenmeler güçlerinin de katkıları ile cepheleşmelerin, kafa karmaşasının alıp başını gitmesi ile, kimin eli kimin cebinde belli olmayan haller yaşanıyor. Amerika’da Trump yönetimi travmasında popülist, otoriter başkanlık rejiminin sorunları yaşanırken AB içinde göreceli en azından liberal manifestonun ilkelerine sadık kalmaya çalışan sağ iktidarlar egemen. Çoğu AB ülkesi içinde ise, onları bile kaygılandıran liberal demokrasinin, manifestosunun ilkelerinden ağır sapmalarla, işleri ırkçılığa, her türden ayrımcılığa, insan hakları ihlallerine vardırmış siyasal iktidarlar icraatları gündemde. HHH Türkiye’nin dünyanın en otoriter, bir benzeri gündeme sokulmamış siyasi parti liderliği ile başkanlık rejimini tek kişide buluşturmuş olması yetmezmiş gibi... Saray rejiminin yürürlükteki anayasal düzeni, Meclis, anayasal kamu kurumları işleyişini baskılamış icraatlarıyla ağır bedeller ödüyor. Cezaevleri ülkenin geçmiş diktatoryal dönemler uygulamalarını özlemle aratacak olumsuz koşullarda, yargısız infaz içerikli tutuklular da içlerinde, insan hakları ihlallerinin, tecridin uzmanlaştırılmış acımasız yeni yöntemlerine sahne oluyor.. Tartışmasız Cumhuriyet değerleri ile kurulmuş CHP’ye siyaset alanında, Cumhuriyet gazetesine de gazetecilik alanında ağır sorumluluklar düşüyor. Her iki alanda, dünyanın en sorunlu, başkanlık rejimlerinden birinin, en sorunlu icraatları karşısında, hakhukukadalet, insan hakları, demokrasi penceresinden yol göstericilik, rol model oluşturmada öncü değerlerle, güçlü çıkışlara gereksinim yaşamsal olunca, kurtarıcı rol beklentileriyle umutsuzluğun sıkışıklığında, gerçeklerin algılanmasında tuzaklar, yalanlarla çarpıtmalar da bir o kadar kolaylaşıyor. Sokaktaki CHP’den Türkiye’nin kurtarılmasını bekleyenlerin, CHP’ye yönelik eleştirilerinde tam tersi gerekçelendirmelerle ortak öfkenin açıklanmasında, parti içi kavgalardan yakınma ne kadar haklı görünüyorsa da özünde yaratılmış çarpık algıların etkisinde gerçeklerin görülememesi bir o kadar anlamlı. Seçim gecesi, seçim sonuçları üzerinden Saray cephesinin emrindeki yüzde 95 üstü medya gücü ne yaptı, nasıl bir tuzak kurdu? CHP, kuşkusuz siyasetin, doğasında olan kazanma tutkusuna oynanarak Cumhurbaşkanı ile parti oy oranları farkı üzerinden çarpıştırılma tuzağına düşürüldü. Kendi adıma demokrasi ittifakının başarıya ulaştırılması adına gerçekten çok özverili siyasetle parti adına alınmış oylar olağandan yüksekti. İttifak oylarından destek alınmış Cumhurbaşkanlığı başarısı ile karşılaştırılmasının yanlış olduğunu anlatmaya çabaladım. Tam tersi ucube başkanlık rejimine dönük ittifakta, Erdoğan kendi eliyle oluşturduğu AKP oyları ile, ittifak ortaklığında aldığı başkanlık oylarındaki daha büyük fark nedeni ile, etik sorgulama olacaksa AKP başkanlığından başarısızlığı nedeniyle siyaseten istifa etmesi söz konusu olabilirdi. Gerçeklerin algısının çarpıtılmasına etkin medya gücü ile tam tersi yaşandı değil mi? Cumhuriyet gazetesine yönelik algı çarpıtılması çok daha yalan dolanlı. Yanıtlamaya kalkışmak, planlanmış ucuz, polemik tuzaklarına düşmek olur. Nasılsa çok kısa bir zaman diliminde ortaya çıkacak gerçeklerle her şey tersyüz olacak... Siemens: Anlaşma yok Alman medyasında yer alan haberlerde, Türkiye ve Almanya arasında 35 milyar Avro büyüklüğünde bir demiryolu projesi için anlaşmaya varıldığı ve tedarik tarafında Siemens’in yer alacağı öne sürüldü. Konuya ilişkin açıklama yapan Siemens AG Basın Sözcüsü Ellen Schramke, Türk ve Alman hükümetlerinin anlaştığı yönündeki haberlere ilişkin olarak da görüşmelerin sürdüğüne işaret ederek, “Ancak Alman hükümeti ve Türk hükümeti de henüz herhangi bir anlaşmaya varmadı” dedi. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), bu yılın nisan ayında açtığı yüksek hızlı tren ihalesinde en uygun teklifi veren Siemens’le 10 adet ‘Velaro’ yüksek hızlı tren için sözleşme imzalamıştı. l Ekonomi Servisi C MY B