Katalog

Pazartesi 10 Eylül 2018 10 yorum/haber EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: FUNDA YAŞAR ER ‘Bilimsel değil, israf’Aile hekimlerinden checkup uygulamasına tepki Rejimin çalışmayan dişlileri Başkan Erdoğan tarafından tıkır tıkır çalışacağı sözü verilerek oluşturulan tek kişiye bağlı yönetimin iki dişlisi, son gelişmelerin bir kez daha kanıtladığı gibi, hiç de düzgün işlemiyor. Ülkenin geleceğinin temel belirleyicileri olan bu dişliler ekonomi ve eğitimdir. Ekonomide yaşanan çözümsüzlük yurttaşın bugününü, eğitimin durumu da hem bugününü hem de geleceğini karartıyor. Ekonomi yönetimi güven veremiyor Başkanlık seçimlerinin yapıldığının ertesi günü, 25 Haziran’da bir ABD Doları’nın karşılığı, TCMB verileriyle 4.64 liraydı. İzleyen günlerde aşırı dalgalanmalar yaşayan dolar kuru bugünlerde 6.40 dolayında dolaşıyor. Yeni rejim döneminde TL, dolar karşısında yüzde 40 dolayında değer kaybetmiştir. Başta mal ve hizmet fiyatları olmak üzere, ekonominin tüm değişkenleri, sermayenin fiyatı olan faizler ve ücret ve maaşlar, en azından dolardaki bu aşırı artışa göre yeniden saptanmaya çalışılıyor. Dolar kuru bu noktada durağanlaşsa da, şimdiki düzeyde kalsa da bunun sonucu çok yüksek oranlı enflasyondur, yoksullaşmadır; işten çıkarmalardır, işsizliğin ve faizlerin artışıdır. Dolar kurundaki artışın ana nedeni bu ülkenin ekonomi yönetiminin içinde bulunduğu uyumsuzluktur. Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, iç ve dış sermaye kesimlerine serbest piyasa kurallarına göre işleyen bir ekonomi sözü verirken, Başkan Erdoğan’ın özellikle serbest faize ve TCMB’nin bağımsızlığına hiç de sıcak bakmadığı biliniyor. Bu büyük uyumsuzluk, sermayeye güven vermiyor. Başkan Erdoğan faiz ve TCMB bağımsızlığı takıntılarından tamamıyla vazgeçtiğini, inandırıcı bir biçimde açıklamadıkça bu uyumsuzluk düzelmez. Ek olarak, başta Kamu İhale Kanunu olmak üzere, hukuk düzeninde piyasa koşullarının işlerliği sermayeye güven verecek biçimde düzenlenmezse şu andaki dolar kurunun korunamayacağını içerde ve dışarıda herkes görüyor. Geçmiş deneyimlerden çıkarılan bu açıklama ve düzenlemelerin yapılmayacağı konusundaki kesin kanı, ekonominin geleceğiyle ilgili karamsarlığı çok artırıyor. Yükseköğretime ‘giriş’ bile yönetilemiyor! Geçen hafta açıklanan Yükseköğretim Yerleştirme SınavıYKS sonuçlarına göre, tercih yapma hakkı olan öğrenci sayısı 1.749.144; tercih yapan 1.206.811; bunun anlamı çok açık, 542 bin 433 lise mezunu genç bir üniversiteye giriş tercihi yapamıyor; yaşamın yarı yolunda kalıyor. Bundan sonrası daha az acıklı değil; açılan onca üniversiteye karşın toplam kontenjan sayısı 839 bin 490. Yüce rejimimizin kurumları arasındaki uyuma bakar mısınız? Bu 839 bin 490 olan kontenjan doldurulamıyor, yalnızca 710 bin 982 genci yerleştirebiliyor; böylece tercih yapanların da 495 bin 829’u hiçbir yere yerleştirilemezken, 128 bin 508 kontenjan boş kalıyor! Çok büyük özveri ile çocuklarına destek olan ailelerin beklentilerini ve gençlerin umutlarını yok eden bu durum, tek başına genç beyinleri öğütmekle kalmaz, uzun dönemde ülkeyi de bitirir. Dahası var. Yine geçen hafta Yargıtay Başkanı Cirit’in hukuk fakültelerinin beş yıla çıkarılması için YÖK’e başvurduğu basına yansıdı. Türkçe dilbilgisi dersinin zorunlu olmasını isteyen Cirit şöyle diyordu: “Düşünmeyen, sorgulamayan, araştırmayan ve ezbere dayalı bir temel eğitim üzerine iyi bir hukuk eğitimi inşa etmek şansımız bulunmamaktadır.” Üniversite öncesi eğitimin gerçek niteliğini dile getiren bu çok yerinde istek, sorunun kaynağına, Milli Eğitim Bakanlığı’na yapılmalıydı. Özetle, rejimin ekonomisi, emeği çoktan unuttu, sermaye için bile çalışmıyor; eğitim çarkının da yıllardır olduğu gibi dişlileri kırılıyor. 10 EYLÜL 2018 SAYI: 33941 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni Aykut Küçükkaya Yazıişleri Müdürleri Serkan Ozan / Olcay Büyüktaş Akça Sorumlu Müdür Ozan Alper Yurtoğlu Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Dijital Medya Koordinatörü Bülent Mumay Reklam Direktörü Deniz Tufan Rezervasyon ve Planlama Koordinatörü Bülent Gürel l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Dış Haberler: Mine Esen l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Yurt Haberler: Selin Görgüner l Fotoğraf: Uğur Demir l Kültür Sanat: Emrah Kolukısa l Düzeltme: Mustafa Çolak Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 İzmir Reklam Tel: (0232) 441 12 20 0530 430 74 17 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur. l Muhasebe Müdürü: Günseli Özaltay l Satış Dağıtım Müdürü: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Baskı Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: Demirören Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri AŞ Esenyurt/İstanbul Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 05:05 04:51 05:18 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 06:32 13:07 16:41 06:17 12:52 16:25 06:41 13:15 16:48 Akşam 19:30 19:14 19:36 Yatsı 20:52t 20:34 20:54 Sağlık Bakanlığı’nın, aile sağlığı merkezlerinde (ASM) ücretsiz check maları da beraberinde getirdi. Aile Hekimleri Federasyonu (AHEF) Yönetim Kuru up (genel sağlık taraması) lu Başkanı Dr. H. Şenol Ata dönemi uygulamasının dev kan, ciddi endişelerinin bu reye girdiğini açıklamasına, aile hekimlerinden ve ilgili SİBEL BAHÇETEPE lunduğunu belirterek “100 günlük eylem planı içerisi derneklerden tepki geldi. Meslek ne check up uygulamasını ko örgütleri, aile hekimleri checkup yan bakanlığın bizzat kendisi, uygulamasının bilimsel olmadı şu an dahi verdiği aile hekimli ğını belirterek “Bu israftır. Ön ği uyum eğitimlerinin yazılı ve ceden tespit edildiğinde tedavi görsel dokümanlarında check si mümkün olan, geç kalındığın up uygulamasının ne kadar ge da hastaya ve ülke ekonomisine reksiz olduğunu tüm ispatlarıyla olumsuz etkileri önlenemez olan ortaya koymuştur” dedi. hastalıkların erken tespiti ve tedavisi için dünya üzerinde bir ‘Risk gruplarına özel’ çok gelişmiş ülke tarama testleri Dünya üzerinde hiç kimsenin yürütmektedir” dedi. “check up olacak yurttaşa hangi Cumhurbaşkanlığı tarafından tetkikleri yapalım“ sorusuna ay “100 günlük Eylem Planı” kapsa nı standart cevabı vermeyeceğini mında Sağlık Bakanlığı’nca açık kaydeden Atakan, şunları söyledi: lanan hazırlanan aile hekimle “Herkese aynı testi yapalım man rinden checkup hizmeti, tartış tığı bilimsel değildir. 18 yaşında ‘Bu bir seçim yatırımı’ Türk Tabipleri Birliği Aile Hekimleri Kolu Yürütme Kurulu üyesi Dr. Recep Koç ise ASM’lerde checkup’ın yapılamayacağını anlattı. Koç, “Checkup denilen 18 yaşından itibaren her kişiye yılda bir kez kolesterol, karaciğer, idrar tahlili, kan sayımı, EKG çekimi gibi işlemlerin yapılması... Burada örneğin EKG okunması çok önemli. Hekim EKG’yi yanlış okursa ve hastada ilerleyen zamanlarda bir so run çıkarsa, hekimhasta karşı karşıya kalır. 18 yaşından itibaren her kişiye EKG’nin çekilmesi, bütün bu tahlillerin yapılması israftır, laboratuvar masraflarına yazıktır” dedi. “Checkup’ın kriterleri olmalı” diyen Koç, “Checkup tamamen ticari bir durum. Bu uygulamanın yaklaşan yerel seçimlere yatırım olarak görüyorum. Checkup’un amacı nedir? Özel hastanelere sevkleri arttırmak mıdır” diye sordu. Eyvallah n “Beş soru on cevap” sürecek mi? Söz konusu yer Cumhuriyet olunca, “meslekteki 36. yılımda” diye başlayan cümle tuhaf duruyor. Ama ne yapayım ki, yine söz konusu yer Cumhuriyet gazetesi olunca meslekte pek de taze olmadığını söyleme ihtiyacı duyuluyor. Neyse uzatmadan söyleyeyim; defalarca olduğu gibi, yine hiç düşünmeden, tereddüt etmeden gitmenin zamanı. Mesleğin gereği; yapılan her işin, her iddianın, her gelişmenin farklı taraflarını görmeye çalışmak, aynı soruya verilecek farklı cevapları bulmaya çalışmak. “Beş soru on cevap” da böyle bir arayışın ismiydi. Bazen soruların fazla tartışmaya yer bırakmayacak apaçık cevapları vardır, cevabıyla gelen soruda yapılacak tek şey olur. n İç tartışmada taraf tutmak mı? Yapılan şey, yapılma biçimi, yapanlar ve ilk adımlarla gösterilen yol, nereden temin edildiği, kullanım garantisinin hangi merci tarafından verildiği belirsiz etiketlerden, Çiğdem Toker’in söylediği gibi gazeteciliğin yargılandığı mahkeme iddianamelerinden alınmış pasajlarla kurulmuş bildirilerden daha fazla şey anlatıyor. “Cumhuriyet gazetesi kimin” tartışmasının tarafı, heveslisi olmayı hadsizlik kabul ederim. Fakat, bugün gazetecilik yaptıkları için ağır bedeller ödemiş, muhtemelen öde meye devam edecek, gazetecilik yapmak için harcadıkları emeğin tanığı olduğum insanlara söylenenler ve yapılanlar, “hoş değil” sınırının çok ötesinde. n Ahlaki sınırlar politik midir? Ahlak ve vicdan fena halde siyasidir. Ne yapıldığını, neden ve nasıl yapıldığına bakarak anlamaya çalışmak daha öğreticidir. Gelmekte olanla ilgili de daha fazla şey anlatır. Siyasette kayıp ve kazançların kalıcılığı da, ahlaki tutarlılık ve vicdani meşruiyetle çok daha ilgili. Aynıları aynı, ayrıları ayrı yerde tutan da bu. Durduğumuz yerler kadar, durmamamız gereken yerler; binmemiz gereken trenler kadar, olmamamız gereken gemiler; söylemek zorunda olduklarımız kadar, konuşmamamız gerekenler; yapmaktan vazgeçilmeyeceklerle, asla yapılmayacaklar var. Ve bunlar büyük sloganlar ve iddialı misyonların gürültüsünden çok daha politik. n Alkışlar ve tepkilerin mesnedi? Türkiye çok uzun bir süredir kaynağı, kanıtları ve tutarlılığı çok tartışmalı sıfatların, etiketlerin gelişigüzel kullanıldığı bir zeminde konuşuyor. Adaletin ölümü, gündelik dile de ispat yükümlülüğü yürürlük KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK ki genç bir erkek ile 70 yaşında ve ilave hastalıkları bulunan bir kadın hastaya aynı tetkiklerin yapılması söz konusu olamaz. Önceden tespit edildiğinde tedavisi mümkün olan, geç kalındığında hastaya, ülke ekonomisine olumsuz etkileri önlenemez olan hastalıkların erken tespititedavisi için, dünya üzerinde birçok gelişmiş ülke, tarama testleri yürütmektedir. Check up adı verilen sağlık hizmeti, uluslararası bir sağlık hizmeti kalitesi ölçütü değildir. Rutin olarak tüm yurttaşlarımıza ithal kitlerle yapılacak olan gereksiz tetkiklerin kabul edilebilir bir tarafı yoktur. Bu ithal tetkiklerin sonuçları ise vatandaşımızda muhtemelen daha yoğun bir kafa karışıklığına sebep olacak, ikinci ve üçüncü basamak sağlık sunucularında asıl hizmetten faydalanması gereken hastalarımız gereksiz müracaatlar sonucu oluşan yoğunluk nedeniyle mağduriyet yaşayacaklardır.” Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası’ndan yapılan açıklamada ise özetle şu ifadelere yer verildi: “Söze her zaman olduğu gibi birinci basamağın güçlendirilmesi diye başlamışlardı. İzlem yok, tedavi yok, koruma yok, önleme yok, ne var? Sadece ölçüm, tetkik isteme ve sonra hastaneye hasta gönderme var. Checkup diye önümüze atılan genelgede sadece yapılacak tahlillerin yıllık tutarı 1 milyar lirayı bulmaktadır, 2018 aile hekimliği için ayrılan bütçenin tümü 7 milyar lira değildir. Halkımızı kandırmak ve onları hastanelere müşteri etmek için kullanılacak bu uygulama için israf edilecek olan parayı yeni aile sağlığı merkezleri yapmak beşte biri boş duran aile sağlığı merkezlerine yeni ebe, hekim ve hemşire görevlendirmek için kullanmak akla, bilime ve vicdana uygun olan yaklaşımdır.” l İSTANBUL Kök hücre tedavisiyle hayata döndü 950 gram ağırlığında dünyaya gelen Mehmet Aras bebek sağlığına kavuştu Kırıkkale’de 950 gram ağırlığında dünyaya gelen ve kafa içi kanaması olduğu tespit edilen Mehmet Aras bebek, beynine uygulanan “kök hücre” tedavisiyle sağlığına kavuştu. Bebeğini kucağına almayı bekleyen anne Sevim Tetik, “Doğduğunda, ‘yaşamaz, ölür’ dediler. Doğumdan sonra onu bu şekilde görmek bir mucize” dedi. Henüz 27 aylıkken hayata gözlerini açan Sevim ve Mehmet Tetik çiftinin ilk bebekleri olan Aras bebeğe, Sağlık Bakanlığı’nın özel izniyle Türkiye’de ilk kez Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde uygulanan kök hücre tedavisi başarıyla sonuçlandı. Yenidoğan yoğun bakım servisine alınan Aras bebeği yaşama döndürmek için doktorlar, ailesinin de onayıyla Sağlık Bakanlığı’na kök hücre tedavisi için başvurdu. Beynine uygulanan kök hücre tedavisi olumlu sonuç veren Aras bebek, sağlığına kavuştu. Normal bebeğin beyni gibi Anne Sevim Tetik, bebeklerinin sağlığına kavuşmasından dolayı çok mutlu olduklarını belirterek, “Doğduğunda 950 gramdı, bir patates gibiydi. Doğduğunda beyin kanaması geçirdiğini öğrendik. Sonra kalbinde de bir rahatsızlık çıktı. Tıp Fakültesinde, yaşamayacağını söylediler. Şu an yaşaması tam bir mucize” dedi. Yenidoğan Uzmanı Doç. Dr. Cüneyt Tayman, “Bebeğin geçirdiği en önemli komplikasyon kafa içi kanamasıydı. Bu problem çocuğun hayatının tüm evresini etkileyeceği için değişik ülkelerde yeni denenen ve araştırma aşamasında olan kök hücre tedavisini ailemizin ve Bakanlığımızın izniyle yaptık. Türkiye’de ilk vaka diyebilirim. Kafa içi kanaması tamamen düzeldi, beyin dokusu tamamen iyileşti. Şu anda normal bir çocuğun beyni gibi diyebiliriz. Prematüreye bağlı neler gelişir bu da gelişimsel pediatrinin takibinde olacak” ifadelerini kullandı. l AA ten kalkmış gibi yansıyor. Herkes, suç atıp suçsuzluğun kanıtlanmasını bekleyen yeni dönem savcılarını taklit ediyor. Nereye gidildiğini, arkada kalanlar değil, yola birlikte devam edenler gösterir. Kanaatler ve husumetlere, hele de iddialara göre değil, pek de gizli saklı olmayan eylemlere bakarak karar vermek yanılgılardan koruyabilir. Büyük komplolar aramak yerine açık seçik niyetleri okumak hem daha kolay, hem daha hızlı olur. n “Eyvallah” neyin vedası? Daha önce de yazmışlığım var ama dokuz aydır düzenli yazdığım Cumhuriyet gazetesine veda zamanı geldi. Benim için ve birçok insan için mesleğin önemli okullarından biri olan Cumhuriyet gazetesinde birlikte çalıştığım, çoğu aynı zamanda dostum olan insanlara ve elbette okurlarına bir teşekkür borcum var. Sağ olun. Gazetecilik de, siyaseten doğruları savunmaya devam etmek de, kendini övecek tek insan ve yaptıklarından utanan biri haline gelmeden yaşamak da bir yolculuk. Her yolculuk karşılaşmaları mümkün kılar. Sorular sorma, cevapları arama çabası, buna alan açan mecralarla devam edecek. Eyvallah... [email protected] BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1/ Dikizcilik, röntgencilik. 2/ Yoksullara yiyecek dağıtan hayır kurumu... Yayla fırlatılan 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 EMÜ L S İ YON 2 V İ R A MOD A 3 EDE SALAŞ 4 RA AURA 5 ESEF EK İ P 6 NE F T MA ucu sivri çubuk. 7 İ M E R A B A Ç 3/ “Ey benim 8 D İ M İ S O M A memesinde 9 E S A N S İ Y E L cüceler emziren acayip memleketim” (B.H. Eyüboğlu)... Roma mitolojisinde avcılar tanrıçası. 4/ İzmir’deki Balçova Kaplıcası’na antik dönemlerde verilen ad. 5/ Kütahya’nın Simav ilçesinde bir kap lıca... En küçük sosyolojik birim. 6/ Şiddetli belirtilerle başlayıp kısa sürede ağırlaşan has talıklar için kullanılan sözcük... Trabzon’un bir ilçesi. 7/ Toprağın nemi... Nazi partisinin askeri polis örgütü... Kişinin öz benliği. 8/ Tek bir sanatçının tek bir çalgıyla verdiği konser. 9/ Dünyanın en yüksek dağ sırası. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Lağım çukurlarını boşaltmakta kullanılan özel araç. 2/ Yunan abecesinde bir harf... Po lonya halkından olan kimse. 3/ Huysuz atları yola getirmek için dudaklarına takılan tahta kıskaç... Bir nota. 4/ Çit, perde... Bentlerde toplanan suyun künklerle kente getirilerek toplandığı su haznesi. 5/ Bir duvardaki taş ya da tuğla sırası... Sanat öğreticisi. 6/ Güven... Aldatma işi, hile. 7/ Kars’ın doğusundaki ünlü eskiçağ kenti... Bir göz rengi. 8/ Bir tiyatro oyu nunda, kişilerden birinin kendi kendine yaptığı konuşma. 9/ Afrika kökenli bir kahve cinsi. C MY B