Katalog

Pazar 5 Ağustos 2018 EDİTÖR: EMRE DEVECİ TASARIM: SERPİL ÜNAY Gıda enflasyonu kalıcı Trump yönetimi, vergi kararını inceliyor. ekonomi 7 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası raporunda gıda enflasyonunu oluşturan etkenler; plansız üretim, stoklama ve spekülasyon ile aracılar ve geri kalmış lojistik olarak sıralanıyor Gıda fiyatlarındaki artışlar yüksek enflasyonu da beraberinde getiriyor. Gıda enflasyonunun nedeni ise tarımdaki iyileştirilmeyen yapısal sorunlar. Merkez Bankası’nın (TCMB) açıkladığı üçüncü enflasyon raporu, tarımdaki yapısal sorunların yol açtığı gıda enflasyonunun, çift haneye demirleyen yıllık enflas Kivi 4 lira Yalova Kivi Üreticileri Birliği Başkanı Mustafa Tunalı, kasım ayında hasadına başlana yonla sürekli bir kısır döngü cak kivinin, üreti içinde olduğunu ortaya koy ciden çıkış fiyatı du. Merkez’in raporuna göre nın geçen yıla gö 2018’in ilk yarısında tüketici re 40 kuruş artışla enflasyonundaki yükselişe en GAMZE BAL belirgin katkı, işlenmemiş gıda grubundan geldi. Buna göre işlenmemiş gıda fiyatları enflasyonu, 2018’in ikinci çeyreğinde önce ki çeyreğe göre 16.9 puan yükselerek yüz de 23.2’ye ulaştı. Buna taze sebze fiyatla 4 lira olarak belirlendiğini açıkladı. Türkiye’de kivinin yüzde 60’ının üretildiği Yalova’da, ürünün üreticiden çıkış fiyatı, geçen yıla göre 40 ku rındaki yüksek ivmelenmenin sebep oldu ruş arttı. Tunalı, ğu belirtildi. 2018 sonu gıda enflasyonu tah birlik olarak kivi minini de yüzde 7’den yüzde 13’e yükselten nin üreticiden çı Merkez, raporunda bu durumun yıl sonu tü kış fiyatını, kilog ketici enflasyon tahmini güncellemesine 1.4 puan artıracağını belirtiyor. Raporun ‘İşlenmemiş Gıda Enflasyonunda Yapısal Sorunlar ve Çözüm Önerileri’ kısmında, taze sebze fiyatlarında yaşanan artışın tarımdaki yapısal sorunlardan kaynaklandığı ifade ediliyor. Merkez’e göre fiyat ram başına 4 lira olarak belirlediklerini söyledi. Maliyetler arttığı için zam yapıldığını dile getiren Tunalı, “Ancak bu tüketiciye aynı fiyat ları aniden yükselen, hem üreticiyi hem de la yansımaz; çün tüketiciyi zora sokan gıda ve tarım ürünle kü bunun toplan rindeki yapısal sorunlar ve bu sorunların ması, depolanma çözümleri şu şekilde: sı ve nakliye fiyat 1 Plansız Üretim: Raporda 2018’in ikinci çeyreğinde işlenmemiş gıda fiyatlarının yükselmesinin sebe Sofraya zam, cep yaktı 2 Stoklama ve fiyat spekülasyonu: Patates, limon, kuru soğan bi, çeşitli taze sebzelerdeki ‘dö ve elma gibi saklanabi nemsel arz açığı’ olarak gösterildi. Bu arz açıklarının fiyatlarının aniden yükselmesine yol açtığı kaydedilen raporda, bunun altında yatan sebebin, etkin ve dinamik bir tarımsal üretim olmamasından kaynaklandığı belirtildi. Merkez, bunun sağlanabilmesi için tarımsal istatistik, rekolte tahmini ve erken uyarı sistemi altyapısının güçlenmesi gerektiğine vurgu yaptı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre 2017 Temmuz ile 2018 Temmuz arasında yalnızca bir iki üründeki sabit fiyatlar dışında fiyatı zamlanmayan gıda ürünü neredeyse yok. Cep yakan diğer ürünler de taze sebze ve meyve ürünleri. Buna göre, geçen yılın temmuz ayında kilogram fiyatı 5.49 TL olan limon, geçen ay 8.43 TL’ye lir yaş meyve ve sebze ürünlerinin depolanması ve depolanan ürünlerin tedarik zincirine sokulması süre cinde yaşanan aksaklıklar, arz açığı olduğu dönemlerde ani ve hızlı fiyat artışlarına yol açıyor. Bu noktada lisanslı depoculuğun gerektiğine işaret eden Merkez, lisanslı depo çıktı. Havuç ise aynı dö culuğun üreticinin finans nemde 2.50 TL’den mana erişimini kolaylaştırıp, 4.27 TL’ye kayıt dışılığını azalttığına; böy yükseldi. lece saklanabilir gıda ürünlerinin sağlıklı ve istikrarlı fiyat oluşumuna katkı yaptığına değindi. 3 Aracılar ve geri kalmış lojistik: Merkez’e göre işlenmemiş gıda ürünlerindeki yapısal sorunlardan bir diğeri de aracıların çokluğu ve gelişmiş ülkelerin gerisinde kalan lojistik süreçler. Buna göre, gelişmiş ülkelerdeki gıda üretimi, dağıtımı ve pazarlaması üretici birlikleri yaparken, Türkiye’de bu boşluğu aracılar dolduruyor. Bu durum üreticiyi aracılara bağımlı hale getiriyor. Borcu artırıyor ve üretimden uzaklaştırıyor. Tüketici sürekli pahalı gıdalar satın almak zorunda kalıyor. Raporda aracıların maliyeti artırdığına ve fiyat istikrarını bozduğuna değiniliyor. ları da vatandaşa yansır. Çiftçinin de maliyetleri arttı. İşçilik, gübre, seyreltme ve sulama maliyetleri arttı. Geçtiğimiz yıl 3 lira 60 kuruştu. Fiyattan üreticilerimiz de oldukça memnun” diye konuştu. 300 civarında üreticinin bulunduğu Yalova’da rekoltenin 25 bin tonu bulması öngörülüyor. Ülkede üretim yıllık ortalama 45 bin, tüketim de 100 bin ton civarında. Fiyat artışı, ücret zammını geçti Kaçak domatese 7 yıl hapis cezası Rusya’nın ambargo uyguladığı dönemde Türk domatesini ülkeye kaçak sokan Belaruslu işadamının başı derde girdi. Sputnik’in haberine göre, Belarus’ta bir işadamı, ŞubatMart 2016’da, yaptırımların sürdüğü dönemde 3.3 milyon dolarlık 900 ton Türk domatesini, Rusya’ya kaçak soktu. Olay, işadamına yapılan vergi denetimi sırasında bir Türk şirketine 450 bin dolar katlı borcu olduğunun belirlenmesi üzerine ortaya çıktı. Açılan davada, Belaruslu işadamı hakkında ağır para cezası ve 7 yıla kadar hapis cezası isteniyor. l Ekonomi Servisi üTüssrküiyoelmaamybaaaladjay İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) her yıl düzenli olarak açıkladığı İSO Birinci 500 ve İkinci 500 (İSO 1000) Büyük Sanayi Kuruluşu içerisinde 2017’de, 30’u ASD üyesi olmak üzere 53 ambalaj sektörü firması yer aldı. Ambalaj sektörünün çatı kuruluşu olan Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) Başkanı Zeki Sarıbekir, bu 53 firmanın gerçekleştirdiği üretimden satışların yaklaşık yüzde 37.78 arttığını söyledi. Sarıbekir, “Ülkedeki mevcut ekonomik şartları dikkate aldığımızda, her geçen gün daha çok ihracat yapmamız gerektiğini gözlemliyoruz. Avrasya’nın ambalaj üssü olma hedefimiz var. Türkiye’de ürettiğimiz ambalajların en az yarısını ihraç edebilmek hedefiyle hareket etmeliyiz” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Enflasyondaki artış, asgari ücreti de, memur ve emekli maaşlarındaki artışı da işçi zamlarını da geride bıraktı. Çalışan, Merkez Bankası gibi revizyon istiyor MUSTAFA ÇAKIR Son bir yılda asgari ücret yüzde 14.2, memur maaşları ile emekli memur maşları yüzde 14.83, emekli işçi maaşı da yüzde 15.4 arttı. Enflasyondaki yıllık artış ise yüzde 15.85 oldu. Enflasyondaki artış, maaş ve ücretlerdeki artışı geçti. Çalışanlar ve emekliler, ücret zamlarının da Merkez Bankası’nın enflasyon tahmininde olduğu gibi revize edilmesini istedi. Tüketici Hakları Derneği’nin (THD) araştırmasına göre, Temmuz 2018’de süt ve süt ürünleri fiyatları Temmuz 2017’ye göre ortalama yüzde 22.44, sebzelerin fiyatları da ortalama yüzde 38.83 arttı. Bu duruma göre, süt ve süt ürünleri fiyatları ile sebze fiyatları, maaş artışlarını ve yıllık enflasyonu katladı. THD Genel Başkanı Turhan Çakar, bugünkü koşullara göre halkın yüzde yetmişten fazlasının yoksulluk sınırının altında yaşadığına dikkat çekti. Erime başladı Türkiye KamuSen ArGe Merkezi’nin araştırmasına göre memur maaşları son bir yılda aylık net yüzde 1.02 eridi. Memur maaşlarının enflasyonun gerisinde kaldığına işaret edilen araş tırmada, geçen ay, yılın ikinci yarısı için yüzde 3.5 oranındaki maaş zamlarını alan memurların bu ay ellerinde yüzde 2.71’lik bir oran kaldığı hesaplandı. Türkiye KamuSen Genel Başkanı Önder Kahveci, “Yıl içindeki gelişmelere bağlı olarak daha sonra kurumlar bu tahminlerini yükseltiyorlar ama memur maaşlarına ilk tahmin üzerinden yapılan zamlar aynı kalıyor. Madem ki, tahminler ve tahminlere göre belirlenen bütçeler güncelleniyor öyleyse memur maaşına yapılacak artış oranları da güncellenmeli. Eğer Merkez Bankası yetkilileri 2018 için ön gördükleri enflasyon oranını bir kalemde 5 puan yükseltiyorsa ortada ciddi bir durum var demektir. Öyleyse memur maaşları da revize edilen beklenti oranında, yani 5 puan daha yükseltilmelidir” diye konuştu. Birleşik Kamuİş Konfederasyonu da dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırının temmuzda 7 bin 912 liraya yükseldiğini, açlık sınırının ise 2 bin 130 lira olarak hesaplandığını duyurdu. Konfederasyonun araştırmasına göre son bir yıllık dönemde açlık sınırı yüzde 24.7, yoksulluk sınırı da yüzde 17.28 oranında arttı. l ANKARA Bir cam şişe, bir bilgisayarı 25 dakika çalıştırıyor Cam amabalaj kullanımı ve geri dönüşüme dikkat çekmek üzere yola çıkan Şişecam Topluluğu hayata geçirdiği “Cam Yeniden Cam” projesi kapsamında ülkeyi dolaşıyor. Proje kapsamında rengârenk boyanan cam kumbaraları cam geri dönüşümüne katkıda bulunacak. Verilen bilgiye göre, cam üretiminde yüzde 10 oranında cam kırığının girdi olarak kullanılması, hammaddenin yüzde 12, enerjinin yüzde 2.5 ve karbon emisyonlarının yüzde 5 oranında azaltılmasını sağ lıyor. Bir adet cam şişeyi geri dönüştürerek bir bilgisayarı 25 dakika, bir televizyonu 20 dakika çalıştırmaya yetecek kadar da elektrik tasarrufu sağlanabiliyor. l Ekonomi Servisi Türkiye’den ithalata inceleme ABD yönetimi, Türkiye’den ithal edi len 1.66 milyar dolar değerinde ürüne tanınan gümrük kolaylıklarını gözden geçirme kararı aldı. ABD Ticaret Temsilciliği, Türkiye’nin Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi’nin (GSP) pazar erişim kriterine uyumuyla ilgili olarak endişelere dayanarak, Türkiye’nin programa katılım için uygunluğunun incelendiğini açıkladı. Temsilcilik, Türkiye’nin, başka hiçbir ticaret partnerine uygulamamasına rağmen, kendi ülkelerinin ithal mallarına 1.78 milyar dolar ilave vergi koyduğunu belirtti ve GSP uygunluk incelemesini başlattıklarını ifade etti. Türkiye, GSP programı kapsamında ABD’ye araç ve araç parçaları, mücevher, değerli metaller ve taş ürünleri ihraç ediyor. İnceleme kararının, Rahip Brunson krizi nedeniyle ABD’nin Türkiye’de iki bakana karşı yaptırım uygulamasının hemen ardından gelmesi dikkat çekti. l Ekonomi Servisi TESK’ten bayram indirimi’ uyarısı Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfede rasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, bayramları ve özel günleri fırsat bilen bazı satıcıların önce ürünlerin fiyatını şişirdiğini sonra indirim varmış gibi satışa sunduğunu belirterek “Özellikle bayram arifesinde vatandaşlarımız ‘Yüzde 80’e varan indirim’ etiketlerine kanmasın” ifadesini kullandı. İndirim kampanyalarına çeki düzen verilmesi gerektiğinin altını çizen Palandöken, “İndirimlerin meslek odalarının izni ve kontrolüyle yapıldığı tüketiciye belirtilmeli. Her özel günde ve her sezonda rastgele indirim yapılmamalı” dedi. l Ekonomi Servisi Alım politikalarına ilişkin açıklamaların yakında yapılacağı duyuruldu. Fındıkta üreticiye fiyat istikrarı sözü Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pak demirli, “Fındık üreticilerimizin mağduriyet yaşamaması için her türlü önlem alınmıştır” dedi. 2018 yılı fındık hasadının bugünlerde başladığını, 700 bin hektar alanda 500 bin civarında üretiyi doğrudan ilgilendiren fındık hasadının bereketli geçmesini temenni eden Pakdemirli, “Hasatla birlikte piyasa fiyat istikrarı ve TMO müdahalesi hususunda tereddütlerin ortaya çıktığı görülmektedir. Gerekli önlemler alınmıştır. Alım politikalarına ilişkin açıklamalar önümüzdeki günlerde ayrıca yapılacaktır” dedi. l Ekonomi Servisi Sivaslı çocuklar kodlama öğreniyor Türkiye Vodafone Vakfı, dijital geleceğe hazır nesillerin yetiştirilmesi hede fiyle, Habitat Derneği işbirliği ve Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı’nın des teği ile hayata geçirdiği “Yarını Kodlayan lar” projesi kapsamında, Sivas’ın köy ve kasabalarında kodlama eğitimi verdi. Eği tim TIRI’nda düzenlenen eğitimlerle, yaş ları 714 arasında değişen yakla şık 250 Sivaslı çocuğa kodlama öğretildi. Türkiye Vodafone Vakfı Baş kanı Hasan Süel, “Yarını Kodla yanlar projemizle çocuklarımı zı kod yazmaya özendirerek ge leceğin teknoloji üretenleri olmalarını hedefliyoruz. Amacımız, mümkün ol duğunca çok sayıda ço cuğumuza ulaşmak. Bu nun için eğitim tırımızla köy köy, kasaba kasaba dolaşıyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi Hasan Süel ING’den bayram kredisi ING Bank, Kurban Bayramı’na özel ihtiyaç kredisi kampanyası başlattı. Kampanya ile ING müşterileri yüzde 1.84’ten başlayan faiz oranları ve 48 aya varan vade imkânıyla, 50 bin TL’ye kadar kredi kullanabilecek. Ağustos ayı boyunca ING Mobil, ingbank.com.tr ve tüm ING Bank şubelerinden başvurulabilecek kampanyayla 3 ay erteleme fırsatı da sunuluyor. l Ekonomi Servisi C MY B