Katalog

DUNYA Afganistan’da çocukların yarısı okula gidemiyor Birleşmiş Milletler Çocuklara Yar ile 17 arasında olan yaklaşık 3 milyon dım Fonu UNICEF’in yaptığı bir araş 700 bin çocuk eğitim olanaklarından tırma, Afganistan’da çocukların nere yararlanamıyor. Raporda, okula gidedeyse yarısının okula gidemediğini or meyenlerin yaklaşık 2 milyon 200 bitaya koydu. Araştırmaya göre, yaşı 7 nin kız çocuğu olduğu belirtildi. Pazartesi 4 Haziran 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 13 Baltık’ta ‘savaş oyunu’ BatıRusya geriliminin tırmandığı Doğu Avrupa’da, ABD öncülüğündeki askeri tatbikat başlıyor. NATO da ‘Rus tehdidine karşı’ takviye güç planında. Atlantik ittifakı ile Moskova arasında süregiden gerilimin önemli sahalarından biri olan Baltık ülkelerinde NATO, ABD ve AB’nin askeri gücünü artırma girişimi dikkat çekiyor. ABD öncülüğünde “Saber Strike 18” adlı askeri tatbikat çerçevesinde başta NATO ülkeleri olmak üzere 19 ülkeden 18 bin askerin Polonya, Estonya, Letonya ve Litvanya’ya sevk kararının verildiği bildirildi. Alman basını, NATO’nun Rusya’ya karşı bir ay içinde harekâta hazır hale gelebilecek 30 bin askerlik bir gücün oluşturulmasını gündemine aldığını öne sürerken, Rus basını ise Avrupa Birliği’nin (AB) Rusya’nın Doğu Avrupa’ya “sızmasına” karşı koyma hedefi belirlediği iddiasını gündeme getirdi. ABD öncülüğünde Suriye’de süren çatışma, Ukrayna krizi, eski Rus çifte ajan Sergey Skripal’in Britanya’da suikast girişimine uğraması, ticari yaptırımlar gibi gündemlerle Soğuk Savaş’ı andıran günlerden geçen RusyaBatı ilişkilerinde gerilimin yeni adre NATO Genel Sekreteri Stoltenberg si Baltık devletleri ve Polonya oldu. Moskova’nın şubat ayında Litvanya ve Polonya’nın ortasında kalan, Rusya’ya bağlı Kaliningrad’a sevk ettiği “İskender” füze sistemleri NATO’nun tepkisine neden olmuştu. ABD’nin ise Polonya’da daimi üs kurmak üzere 2 milyar dolarlık bir teklif sunduğu yönünde Varşova kaynaklı iddialara Moskova’dan sert yanıt gelmişti. NATO’dan takviye New York Times gazetesi, Baltık devletlerinde önceki yıllarda da düzenlenen “savaş oyununa” bu yıl ilk kez İsrail’in de asker göndereceğini kaydetti. ABD ordusunun Avrupa Komutanlığı’ndan yapılan açıklamada 15 Haziran’a kadar sürecek tatbikatın müttefikler arasındaki eşgüdümü artırması hedefine vurgu yapıldı. Öte yandan, Almanya’da yayımlanan Welt am Sonntag gazetesi, NATO Mukabele Kuvveti’ne (NRF) destek verecek, Rus tehdidine karşı 30 bin askerlik bir takviye gücün planlandığını duyurdu. Projenin gelecek hafta Brüksel’deki NATO savunma bakanları toplantısında ele alındıktan sonra 1112 Temmuz tarihlerindeki NATO hükümet ve devlet başkanları zirvesinde gündeme gelmesi bekleniyor. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg geçen hafta Varşova’ya yaptığı ziyarette, “NATO silahlı kuvvetlerinin olası harekâta hazırlığını artırmak için farklı tedbirleri tartışıyoruz” demişti. AB’den DOĞU AVRUPA planı Doğu Avrupa ve Baltık devletlerinde artan gerilime ilişkin Avrupa Birliği (AB) de tedbir alıyor. Russia Today’in ulaştığı Avrupa Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi raporunda, Rusya’nın bölgeye “sızmasına” önlem alınması ve NATO ile işbirliğini güçlendirerek Estonya, Litvanya, Letonya ve Polonya topraklarında 4 ülkeyi kapsayan çokuluslu askeri birliği konuşlandırma çağrısı yapılıyor. Raporda, transatlantik ittifakının Doğu ve Güney Avrupa’daki mevcudiyetinin artırılması, konuşlandırılacak birliklerin hızlı hareket edebilmesi içinse otoyol ve köprülerin yenilenmesi gerektiğine dikkat çekildi. Uzun etek, ‘dini simge’ sayıldı Fransa’da okullarda giyilmesi yasaklanan dini simge ve giysiler arasına uzun ve koyu renk etek de eklendi. Eğitim Bakanlığı tarafından devlet okullarına dağıtılan 83 sayfalık laiklik kuralları kitapçığında, “okullarda öğrencinin dini aidiyetini gösteren simge ve giysiler” yasağı yeniden tanımlandı. Kitapçığa göre, öğrencinin sürekli saçını bandana ile kapatması, türban takması, başörtü kullanması ve koyu renk uzun etek giymesi dini sembol olarak görülüyor. Ülkede uzun etekle ilgili tartışmalar 2016 yılında da gündeme gelmiş, 15 yaşındaki öğrenci Sarah K., uzun etek giydiği için okuldan uzaklaştırılmıştı. İslamofobi Gözlemevi Başkanı Abdallah Zekri, siyah uzun eteğin dini bir simge olarak algılanmasına tepki göstermişti. ‘Makedonya’da ısrarcılar Yunanistan ile Makedonya arasında isim sorununun çözülmesi için yapılan görüşmelerde sona yaklaşılırken, Makedon muhalefeti isim değişikliği hazırlığını protesto etti. Yunanistan’ın, kendi topraklarında bir bölgenin adı olduğu gerekçesiyle başka bir ülkeye verilmesini reddettiği Makedonya isminin değiştirilmesini istemeyen muhalif İç Makedon Devrimci ÖrgütüMakedonya Ulusal Demokratik Birliği partisi, hiçbir değişiklik teklifini kabul etmeyeceğini ilan etti. Partinin çağrısıyla binlerce kişi isim değişikliği planına karşı Üsküp’te bir araya geldi. Yeni anayasayı Castro yapacak Devlet başkanlığı görevine geçen ay Miguel Diaz Canel’in geçtiği Küba’da, anayasada da yeniliğe gidiliyor. Canel’in, yeni anayasayı hazırlamak için önerdiği 30 kişilik komisyon, parlamentoda yapılan özel oturumda onaylandı. Komisyonun başkanlığını ise eski Devlet Başkanı Raul Castro yapacak. ‘O AN’ HİÇ UNUTULMADI... Vietnamlı Budist rahipler ve öğrencileri 1963’te Ngo Dình Diem liderliğindeki ABD destekli Güney Vietnam hükümetinin baskılarına karşı kendini yakan, Budizmin sembol direnişçisi Thich Quang Duc’u andı. Quang Duc’un, 11 Haziran 1963’te Ho Şi Minh şehrinde (eski adı Saigon) hareketsiz ve sessizce kendini yaktığı ana ait Pullitzer ödüllü kare, eski ABD Başkanı John F. Kennedy tarafından “Tarihte hiçbir fotoğraf, dünya genelinde bu kadar fazla insanı duygulandırmamıştır” sözleriyle anılmıştı. Nikaragua’da polis kiliseden çekildi Orta Amerika ülkesi Nikaragua’da yaklaşık iki aydır devam eden hükümet karşıtı eylemlerde şiddet durulmuyor. Masaya kentinde önceki gün gerçekleşen gösterilerde aralarında bir ABD vatandaşının da bulunduğu en az 6 kişinin yaşamını yitirdiği kaydedildi. Nikaragua İnsan Hakları Derneği, güvenlik güçleri ile göstericiler arasında çıkan çatışmada yaşamını yitiren göstericilerden birinin 15 yaşında bir erkek olduğunu açıkladı. Bu arada Masaya polisi, özel harekât polisi ve hükümet yanlısı milisler tarafından saldırıya uğradıklarını iddia eden muhaliflerin sığınmaya çalıştıkları bir kilisenin kuşatmasına son verdi. Doktorların kilisenin içindeki yaralıları tedavi etmelerine nın durması için çağrıda bu lundu. Yaklaşık iki aydır de vam eden hükümet karşı tı eylemlerde 110’dan faz la kişinin yaşamını yitirdiği, 900’den fazla kişinin yara landığı bildiriliyor. Protestoların fitilini sosyal güvenlik reformu ateşlemiş ti. Kesintiler içeren düzenle me daha sonra geri çekilse dahi öğrencilerin nisan ayın Hükümet karşıtı protestolarda gençler el yapımı havan ve sapan kullanıyor. da başlattığı eylemler hızla yayıldı. Muhalifler, ülkeyi 11 yıldır yöneten Devlet Baş izin verildi. Kilisenin içinde bu kanı Daniel Ortega ile yar lunan yaklaşık 30 kişi, yerel Ka dımcısı olarak atadığı eşi Rosario tolik Kilisesi’nin müdahalesi son Ortega’nın istifasını istiyor. Orte rasında serbest bırakıldı. ga ise eylemlerin “halkı kışkırt Diğer yandan Katoliklerin ruha mak için muhalefetin bir oyunu” ni lideri Papa Françesko, şidde olduğunu savunuyor ve iktidarı tin kontrolden çıktığı ülkede ka bırakmayacağını söylüyor. Katliamda yaşamını yitirenlerin ailelerinin de katıldığı anma töreninde beyaz kıyafetler giyildi. Liege, kurbanlarını andı Belçika’nın Liege kentinde binlerce kişi, geçen hafta IŞİD tarafından üstlenilen silahlı saldırıda yaşamını yitiren 2’si polis üç kişi için yapılan anma töreninde bir araya geldi. Yaklaşık 3 bin kişinin beyaz kıyafetlerle katıldığı anma töreninde gökyüzüne yüzlerce beyaz balon, anma köşesineyse beyaz güller bırakıldı. Liege’de Benjamin H. isimli bir Belçi ka vatandaşı, iki kadın polisi bıçaklayarak öldürdükten sonra silahlarını alarak olay yerinden aracıyla geçmekte olan bir stajyer öğretmeni katletmiş, daha sonra polis tarafından etkisiz hale getirilmişti. Zanlının, “iş arama” izniyle cezaevinden çıkmış olduğu ve katliamdan bir gün önce eski bir mahkumu da öldürdüğü anlaşılmıştı. Liege’deki saldırıyı IŞİD üstlenmişti. Amman’daki IMF protestolarına binlerce kişi katıldı. Kral Abdullah’tan uzlaşı çağrısı Ürdün’de hükümetin Uluslararası Para Fonu (IMF) destekli vergi zamları ve kemer sıkma önlemleri getiren yeni ekonomi paketine karşı başlayan protestolar üçüncü gününde de sürerken Kral Abdullah, tansiyonu düşürme çabasında. Ürdün’ün başkenti Amman’daki Bakanlar Kurulu binası önünde önceki akşam toplanan yüzlerce eylemci, hükümeti ve Kral Abdullah’ı istifaya çağırdı. Polis ise binaya yürümeye çalışan bir grup göstericiye göz yaşartıcı gazla müdahale etti. Son yıllarda Ürdün’de yapılan en kalabalık protesto gösterisi için yoğun güvenlik önlemleri alındı. Kral Abdullah ise tepkilere neden olan vergi yasası konusunda, hükümeti ve meclisi uzlaşmaya çağırdı. Başbakan Hani Mulki ise sendika temsilcileriyle görüştüklerini ancak henüz bir uzlaşıya varılmadığını açıkladı. Ürdün meclisi, hükümetin, yaklaşık 141 milyon dolar kazanç getireceğini savunduğu gelir vergisi tasarısını geçen hafta onaylamıştı. “IMF talimatı” olarak görülen “gelir vergisi kanun tasarısının” onaylanması, ülkede birçok kesim tarafından tepkiyle karşılanmıştı. Tasarının kabul edilmesinin ardından çarşamba günü 33 sendika ortak eylem kararı almıştı. İsrail, Gazze’ye yeniden saldırdı İsrailGazze hattında günlerdir süren fiili ateşkes, önceki gece karşılıklı bombardımanlarla son buldu. İsrail ordusu, cumartesi günü kendilerine atılan roketlere karşılık olarak Gazze Şeridi’ne hava saldırısı düzenlendiğini duyurdu. Açıklamada, atılan roketlerden üçüne havada müdahale edildiği ve birinin karaya düştüğü belirtildi. İsrail savaş uçaklarının düzenlediği saldırıda bir mühimmat deposu ve silah atölyelerinin hedef alındığı, Hamas’a ait 15 mevzinin vurulduğu kaydedildi. Saldırılarda can kaybı ya da yaralanma olmadı. İsrail ve Hamas arasında son 4 yılın en şiddetli çatışmalarının ardından örgütten gelen “ateşkes” açıklamasıyla bir süre düşen gerilim, Filsitinli sağlık görevlisi Razan el Naccar’ın önceki gün İsrail askerleri tarafından vurularak yaşamını yitirmesiyle yeniden tırmanmıştı. Hamas, 2014’ten bu ya na yürürlükte olan ateşkes anlaşmasına geri dönme konusunda İsrail ile aracılar yoluyla anlaştıklarını duyurmuştu. Ancak İsrail yönetimi bu iddiaları reddederek ateşkesin bulunmadığını, operasyonların sürdürüleceğini belirtmişti. ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyacağını açıklaması ve Tel Aviv’deki büyükelçiliği buraya taşımasının da etkisiyle bölgede son bir kaç yılın en gergin dönemi yaşanıyor. 30 Mart’tan bu yana, her cuma Gazze Şeridi’nde yapılan gösterilerde şu ana kadar en az 122 Filistinlinin hayatını kaybettiği, binlercesinin yaralandığı bildiriliyor. İsrail ateşiyle ölen Naccar’ın cenazesinde isyan vardı. Riyad, 8 aktivisti serbest bıraktı Kadınların araç kullanma yasağının tamamen kaldırılmasına haftalar kala aralarında kadın hakları mücadelesi de veren çok sayıda aktivistin gözaltına alınması nedeniyle uluslararası kamuoyunun tepkisini çeken Suudi Arabistan, aktivistlerden 8’inin serbest bırakıldığını açıkladı. Suudi Arabistan Başsavcılığı’ndan yapılan açıklamada, “Riyad karşıtı taraflar ile temas halinde oldukları” gerekçesiyle yargılanan 17 kişiden 5’i kadın 8’inin tahliye edildiği, 4’ü kadın 9 kişininse tutukluluk hallerine devam edilmesi kararı verildiği belirtildi. Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın öncülüğünde bir süredir “ılımlı İslam” reform adımları atılan Suudi Arabistan’da kadınlar hâlâ bir erkek vasinin izni olmaksızın seyahat edemiyor, ücretli işlerde çalışamıyor, yükseköğrenim göremiyor. Kadınlar, araba sürmelerinin yasak olmasını protesto etmek için 2011’den bu yana kampanyalar düzenliyor. Sağcı bakanın hedefi sığınmacılar İtalya’da mart ayında yapılan seçimlerden sonra ancak geçen hafta kurulabilen yeni hükümet, sığınmacılara karşı sert politika sinyalini vermekte gecikmedi. Sağ popülist 5 Yıldız Hareketi’nin koalisyon ortağı aşırı sağcı Lig partisinin lideri, yeni İçişleri Bakanı Matteo Salvini, sığınmacıların ülkede ki ilk adresi olan Sicilya’ya bir ziyaret gerçekleştirdi. Ay sonunda yapılacak yerel seçimlerde partisinin adaylarıyla bir araya gelmek üzere Sicilya’ya gitmeden önce bir mitingde konuşan Salvini “Yasadışı sığınmacılar için güzel günler sona erdi, bavullarınızı toplamaya hazırlanın” şeklinde konuştu. C MY B