Katalog

KULTUR ‘Hamzaoğlu’ oyunu bu akşam Şişli’de 15 Şubat’tan bu yana tutuklu olan Prof. Dr. Onur Hamzaoğlu’yla dayanışmak için hekim arkadaşlarının oynayacağı “Hamzaoğlu” oyunu bu akşam saat 20.00’de Şişli Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde sahnelenecek. Tabip Odası Başkanı ve gazetemiz yazarı Selçuk Erez’in yazdığı, Gülsüm Soydan’ın yönettiği “Hamzaoğlu” oyununun danışmanlığını Genco Erkal yaptı. Oyunda Hamzaoğlu’nu KHK ile üniversiteden atılan Ümit Biçer canlandırıyor. Tabip Odası, ücretsiz olacak etkinliğe katılım çağrısı yaptı. 14 EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK TASARIM: BAHADIR AKTAŞ kultur@cumhuriyet.com.tr ‘Sorun ödenekten öte...’ Salı 12 Haziran 2018 4 Kültür Bakanlığı’nın Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali’ne ödenek desteğini kesmesi üzerine Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği Başkanı Halime Güner ile konuştuk. 4 Sorunun ödenekten öte olduğunu söyleyen Güner, “Asıl sorunun Türkiye’de kadının kamu tarafından nasıl konumlandırıldığıyla ilgili bir prensip meselesi olduğunun bilinmesini isteriz” diyor. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali yirmi yıldır aralıksız sürüyor. Dün bu sayfada, festivale 20 yıldır ödenek desteği veren Kültür Bakanlığı’nın ‘uy gun görülmediği’ gerekçesiyle desteği ni çektiği haberini ver miştik. Konuyla ilgili konuş tuğumuz Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araş ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK tırma Derneği Başkanı Halime Güner, Bakanlığın yazısında yer alan, “Sinema destekleme ko misyonu toplantı gündemine alınarak değerlendirilmiş olup, şu tarih ve sayı lı kararıyla uygun bulunmamıştır” ifa desinin üzücü olduğunu söylüyor ve ekliyor, “Bize hiçbir açıklama yapmak sızın, 2.5 satırlık bir yazının yeterli gö rülmesi şaşırtıcı. Bu önemli bir politi ka değişikliği ise bunu bilmek, festiva limize 20 yıldır verilen desteğin neden kesildiğinin açıklanmasını bekliyoruz. Ayrıca, hemen bir görüşme talep ettik, ancak, henüz cevap alabilmiş değiliz” diyor. Güner ile süreci konuştuk. n Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali’ne Kültür Bakanlığı ödenek desteği, 20 yılın ardından ilk defa kesildi. Sizce neden? Doğrusunu isterseniz, biz de yazı yı aldığımız günden bu yana bu soru nun cevabını arıyoruz. Birkaç neden den, gelen cevap bizi ikna etmiyor. Bu beraberlik 20 yıldır sürüyor. İlk festivalimiz den bu yana Kültür Bakan lığı, Uçan Süpürge Uluslara rası Kadın Filmleri’nin part neri oldu. Bundan doğal bir şey olmadığını düşünüyoruz. Türkiye’de sinemanın geli şimine, kadının sinemadaki emeğine dikkat çekilmesine Kültür Bakanlığı’nın katkıda bulunması bir zorunluluk. Bütün bu yıllar boyunca açılış gecemize gelen pek çok Kültür Ba kanı olmuştur. Buraya kadar bizim için şaşırtıcı bir şey yok. n 21. festivalin diğerlerinden bir farkı var mı? Yani festivalde bir deği şiklik yaptınız mı? Bu festivalde özel bir gelişme ya da değişiklik yaşanmadı. 21. festivalimi zin, diğerlerinden bir farkı yok. Bütün bu yıllar boyunca, ülkede iktidarlar de ğişti, iktidarlar değişmese de kabine değişiklikleri oldu, Kültür Bakanları Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği Başkanı Halime Güner değişti. Tam sayı veremeyeceğim, zaman zaman kültür ve turizm birleşti, ayrıldı, yanlış bir şey söylemeyeyim, ama 12’nin üzerindedir çalıştığımız bakan sayısı. Hiçbirinde farklı bir tu tumla karşılaşmadık. Devlette devamlılık vardır, bir bakanlık, önemli bir yön değişikliği, istikrarsızlık, yasal bir suç olmaksızın “uluslararası festival” gibi organizasyonlardan desteğini çekmez. n Bakanlık ‘... uygun bulunmamıştır’ kararını neye bağlamış olabilir. Neye, kime göre uygun değil? sorusu çıkıyor ortaya ve siz ‘bu açıklama bizi tatmin etmedi’ diyorsunuz... ‘Kadın’ kelimesi onları rahatsız etmiş olabilir mi? Tabii ki “kadın” kelimesine ilişkin bir şey söyleyemeyiz. Ancak, genel olarak kadın sorunlarına ilişkin politikaların sorunlu olduğu açık. Kadına yönelik şiddetten, çocuk gelinlere, kadın cinayetlerindeki “iyi hal indirimi” haksızlıklarından, “hamile kadın sokağa çıkmasın”a uzanan bir yelpazede hayatımızı giderek daha fazla zorlaştırdığını, kadını toplumun eşit ve değerli bir parçası olarak görmekten uzaklaşıldığını hep birlikte yaşıyoruz. Kadın kuruluşlarıyla koparılan ilişkiler, Türkiye’deki kadın mücadelesinin sonunda kurulan bakanlığın, bir “aile ve sosyal politikalar” bakanlığına dönüştürülmesine kadar uzun uzun konuşulması gereken bir yerde duruyor bu konu. 'Binlerce kadının desteğini alırız' n Endişeniz ve sorununuz ödenekten öte anladığım kadarıyla çünkü açığın kapanması çok da zor olmasa gerek. Evet, endişemiz festivalimizin bütçesindeki açıktan ötede. Sorunun ödenekten öte olduğunun, bunun Türkiye’de kadının kamu tarafından nasıl konumlandırıldığıyla ilgili bir prensip meselesi olduğunun bilinmesini isteriz. Yoksa, biz bugün, her kadın on lira göndersin diye bir kampanya açsak, binlerce kadının desteğini alacağımızı biliyoruz, vakfımızın mütevazı bütçesi içinde oldukça önemli bir meblağ tutsa da dayanışma bu sorunu çözer, açığı bir çırpıda kapatır Türkiye’nin kadınları... n 21. festival için hazırladığınız yazılı metinlerde ve afişlerde Kül İlk kadın filmleri festivali... 21.Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali bu 1017 Mayıs’ta düzenlenmişti. Festivalde 24 uluslararası, 6 ulusal seçki, 12 kısa film ve 16 belgesel olmak üzere 62 film gösterimi ve 8 mekanda 17 etkinlik gerçekleştirilmiş; Yeni Zelanda’nın ilk kadın başbakanı Helen Clark da festivalin konukları arasında yer almıştı. Uçan Süpürge, kadın sivil toplum kuruluşları arasında iletişim, dayanışma ve işbirliğini artırarak bu kuruluşların güçlenmesine katkıda bulunmayı; toplumsal cinsiyet eşitliği bilincini yaygınlaştırmak ve bu yönde duyarlılık yaratmayı; dolayısıyla Türkiye’de sivil toplum ve demokrasinin gelişimi için çalışmayı amaçlamakta. Türkiye’nin 1998 yılından bu yana her yıl gerçekleştirilen ilk kadın filmleri festivali olan Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali’nin organizasyonu Uçan Süpürge tarafından yapılıyor. tür Bakanlığı’nın logosunu da kullandınız... 21. festivalin hazırlıklarını yaptık. Evet, basılı bütün malzemelerimizde her zaman olduğu gibi Kültür Bakanlığı’nın logosunu kullandık. Açılış gecemizde kendilerine teşekkürümüzü ettik. Bütün billboardlarda, afişlerde, katalog, broşür ve programlarda isimleri, logoları bulunuyor. Festivalin bitiminden neredeyse bir ay sonra geldi ret yazısı. Bunun kamu ciddiyetiyle de bağdaşmadığını düşünüyoruz. Öte yandan şunu da belirtmeliyim ki, diğer festivallerden arkadaşlarımızın da söylediği, “burada bir hata var”. Yazıyı ilk gördüğümüzde biz de yanlışlıkla geldiğini düşündük. Hemen bir görüşme talep ettik, ancak, henüz cevap bir alabilmiş değiliz. Bakanlığın yazısında yer alan, “Sinema destekleme komisyonu toplantı gündemine alınarak değerlendirilmiş olup, şu tarih ve sayılı kararıyla uygun bulunmamıştır” ifadesi üzücü, bize hiçbir açıklama yapmaksızın, 2.5 satırlık bir yazının yeterli görülmesi şaşırtıcı. Bu önemli bir politika değişikliği ise bunu bilmek, festivalimize 20 yıldır verilen desteğin neden kesildiğinin açıklanmasını bekliyoruz. Tony Ödülleri DÜZENLENEN TÖRENLE sahiplerini buldu Lenk, müzikal dalında De Niro töreneen iyi oyuncu seçildi damga vurduAmerika’nın en pres tijli tiyatro ödü lü kabul edilen, “Tiyatronun Os carları” olarak anılan 72. Tony Ödülleri, önceki gece Radio City Katrina Lenk Music Hall’de düzenlenen tö renle sahiplerini buldu. Törende “Harry Potter and the Cursed Child, Parts One and Two” tiyatro oyunu, altı ödül ala rak tiyatro kategorisinin galibi ol du. The Band’s Visit müzikali ise 10 ödülle gecenin en çok ödül olan müzikal projesi oldu. Ödüllerin bazıları ise şöyle: En İyi Erkek Tiyatro Başrol Oyuncu su: Andrew Garfield “Angels in America”, En İyi Kadın Tiyatro Başrol Oyuncusu: Glenda Jackson, Edward Albee’s “Three Tall Women”, En İyi Erkek Müzikal Başrol Oyuncusu: Tony Shalhoub “The Band’s Visit”, En İyi Kadın Müzikal Başrol Oyuncusu: Katrina Lenk “The 72. Tony Ödülleri’ne usta oyuncu Robert De Niro’nun kürsüden ABD Başkanı Donald Trump’a ettiği küfürler damga vurdu. Canlı yayımlanan ödül töreninde rock efsanesi Bruce Springsteen’i anons etmek etmek üzere sahneye gelen Ro cular, yönetmenler ve yapımcılardan oluşan davetliler, De Niro’ya büyük destek verip ayakta alkışladı. Ardından usta oyuncu bir kez daha, “Artık kahrolsun Trump zamanı geçti. Şimdi ...tir Trump” sözleriyle ABD Başkanı’na küfür etti ve Band’s Visit”, En İyi Yönetmen Ti bert De Niro, hiçbir girizgâh yap Springsteen’i sahneye çağıran ko yatro: John Tiffany “Harry Potter madan doğrudan şöyle dedi: “Sade nuşmasını yaptı. Yayımcı kanal CBS and the Cursed Child, Parts One ce tek bir şey söylemek istiyorum bu küfrü sansürlerken olay sosyal and Two”, En İyi Yönetmen Müzi ...tir Trump.” Bunun üzerine oyun medyada geniş yankı buldu. kal: David Cromer “The Band’s Vi sit”, En İyi Koreografi: Justin Peck, “Rodgers & Hammerstein’s ‘Carousel’”, En İyi Orkestra: Jamshied Sharifi “The Band’s Visit”, Ömür Boyu Başarı Özel Ödülü: Chita Rivera ve Andrew Lloyd Webber, Tony Özel Ödülü: John Leguizamo ve Bruce Springsteen... Oyuncu Odell hayatını kaybetti ABD’li oyuncu ve müzisyen Jackson Odell 20 yaşında yaşamını yitirdi. Cuma günü California’daki rezidansında ölün bulunan Odell’in ölüm nedeni otopsi sonucunda belirlenecek. Ana kadrosunda yer aldığı “The Goldbergs” adlı dizide Ari Caldwell rolünü canlandıran Odell, ülkemizde de gösterilen “Modern Family” adlı dizide konuk oyuncu olarak yer almıştı. DOT’a İskoçya’dan 4 ödül Geçen yaz Edinburgh’da sergiledikleri “Rhinoceros Gergedanlar” adlı oyunla bir hayli ses getiren ve CATS (İskoçya Tiyatro Eleştirmenleri Ödülü) Ödülleri’ne 7 dalda aday gösterilen DOT dört dalda zafere ulaştı. Önceki gece düzenlenen törende DOT’un aldığı dört ödül şöyle sıralandı: En İyi Oyun, En İyi Yönetmen (Murat Daltaban), En İyi Erkek Oyuncu (Robert Jack) ve En İyi Müzik & Ses (Oğuz Kaplangı). İlk Bond kızı Eunice Gayson yaşamını yitirdi Yazar Ian Fleming’in yarattığı İn giliz ajan James Bond’un 1962’ de çevrilen ilk filmi “Dr. No”da rol alan ve ilk “Bond Kızı” olarak bilinen Eunice Gayson 90 yaşında hayatını kaybetti. Eunice Gayson ayrıca ikinci Bond filmi “Rusya’dan Sevgilerle” filminde de rol alarak iki kez “Bond Kızı” unvanını alan tek kadın oyuncuydu. Siyasetçi tiyatroda Bilinen bir anıdır. Muhsin Ertuğrul’un Darülbedayi’ye başyönetmen olduğu bir dönemde Atatürk’ün oyun izlemek için tiyatroya geleceği duyurulmuş. Herkes Ata’yı karşılamak için hazırda beklerken oyun zamanı gelip çatmış. Atatürk yok. Muhsin Ertuğrul perdeyi tam zamanında açtırarak oyunu başlatmış. Oyuna yalnızca dört dakika gecikmiş olan Atatürk’ün, duruma sinirlenip başyönetmeni görevden alması beklenirken, Ertuğrul’u ilkeli ve ödünsüz davranışından dolayı kutlamış olması kuşaklar boyu övgüyle aktarılmıştır. Siyasetçileri tiyatroda sık gördüğümüzü söyleyemeyiz. Muammer Karaca’nın, seyirciler arasında bir siyasetçi gördü mü oyun içinde mutlaka punduna getirip o kişiye şaka yollu laf dokundurduğu tanıklıklarla belirlenmiştir. Zaten oyunlarından biri de, Adnan Menderes’e gönderme yaptığı ‘Etnan Bey Duymasın’ değil miydi? Nedense, kimi siyasetçiler komedi yapan tiyatrocularla daha bir dosttur. Dormen Tiyatrosu’nca 1980’lerde sahnelenen ‘Hangisi Karısı’ oyununu eşi Semra Özal’la izleyen Turgut Özal’ın, Haldun Dormen’in, içindekinin okunmasını istemediği koca bir gazete parçasını gerçekten de çiğneyip yuttuğu sahnede kahkahaya boğulduğu günlerce konuşulmuştu. Eleştirmenlik yaşamım boyunca tiyatroda yalnızca birkaç siyasetçi gördüğümü söyleyebilirim. En sık tiyatroya gidenlerin başında İsmet Sezgin gelirdi. Ön sırada yan yana düştüğümüz bir Ferhan Şensoy oyununda, sanatçının birbiri üstüne patlattığı kimi esprileri –beni hiç tanımayanSezgin’in sorması üstüne açıklarken, yan gözle bizi seyreden Ferhan’dan ‘şimdi azarlayacak’ diye korktuğumu hiç unutmam. 12 Eylül döneminde, Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Çankaya Sineması’nda Kent Oyuncuları’ndan ‘Arzu Tramvay’ını izlemeye gelmişti. Kendisine eşlik eden koruma ordusu ve salonda alınan sıkı önlemler nedeniyle ‘rejim’in saldığı ‘korku’ ve ‘dehşet’i kalabalık bir salon halkı olarak bire bir yaşamıştık. Bir de, Süleyman Demirel’in başbakan olduğu bir dönemde, oyuna zamanında gelemeyişi nedeniyle, Büyük Tiyatro’da sahnelenen, başrolleri Ayten Gökçer ve Çetin Tekindor’un oynadığı ‘Günün Kadını’ başlıklı müzikalin galasının, Devlet Tiyatroları’nın oyunları zamanında başlatma ilkesinin çiğnenerek tam bir saat gecikmeyle yapıldığını görmüştük. Aynı Demirel, uzun yıllar sonra ‘tiyatrodaki siyasetçi’ olarak çok farklı bir resim veriyordu. Kent Oyuncuları’nın 45. yılını kutlama oyunu olarak yeniden sahnelenen ‘Ben Anadolu’ yapımını izlemek için Şinasi Sahnesi’inde bir hafta sonu matinesindeydik. Yıl 2007. Sevgili hocam Sevda Şener ve torunu Pelin’le ön sırada oturuyoruz. Derken, bir beyefendi sessiz sedasız geçip yanıma oturdu. Baktım, Süleyman Demirel. Artık cumhurbaşkanı değil. Yanında da kendisine eşlik eden kimse yok. Oyuna beş dakika kala herhangi bir seyirci gibi gelmiş, oyunun başlamasını bekliyor. Belli ki Yıldız Kenter’in çağrısı üstüne, sanatçıya olan saygısını göstermek için gelmiş. Perde arasında da kalkıp dışarı çıkmayınca, kendisiyle bir iki cümleyle de olsa konuşmanın gerekli olduğunu düşündüm. ‘Sayın Demirel’, dedim; ‘Bizler tiyatro hocalarıyız, Yıldız Kenter’in oyunu hakkındaki yorumunuzu merak ederiz.’ Büyük bir doğallıkla Yıldız Hanım’ı yıllardır tanıdığını ve çok beğendiğini, bu oyunda da sahnede tek başına kotardığı enerjiden çok etkilendiğini söyledi. ‘Matine ve suare düzeninde de oynuyor mu?’ diye sordu sonra; ‘Oynamasın, çok yorucu olur.’ Besbelli, 70’li yaşlarındaki sanatçının sahnede sunduğu yoğun devinimin ne denli tüketici olduğunun bilincindeydi. Dayanamadım, ‘Ama siz de zamanında çok uzun süre yorucu bir performans sergilemiştiniz’ dedim. Hiç bozmadı, ‘Öyle yaptıysak, yanlış yapmışız’ diyerek taşı gediğine oturttu. Oyun bitince de, benim, Sevda Hoca’nın ve Pelin’in elini sıkıp, geldiği gibi sessizce ayrıldı salondan. İçinde bulunduğumuz seçim döneminde, yaşam deneyiminden ve sanat izleyiciliğinden ders hanesine olumlu notlar geçiren siyasetçilerimiz bol olsun! C MY B