Katalog

Salı 20 Mart 2018 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY ekonomi 11 Çarşambanın gelişi pazartesiden belli oldu Enflasyondaki katılık, cari açıkta yükselişin sürmesi, Moody’s’in not indirimi ve jeopolitik endişelerin ardından Fed toplantısı öncesi TL üzerindeki baskı arttı Makro ekonomik, jeopolitik ve siyasi endişelerle Türk varlıkla lık tahvilin bileşik faizi spot piyasada yüzde 12.84 seviyesinden işlem gördü. rında iki haftalık süreçte gözlenen değer kaybı dün de devam Negatif ayrıştı ederken; FED’in çarşamba gün Kurda yaşanan yükselişte ge kü yapacağı toplantısı öncesi ar nel olarak iç risklerle birlik tan tedirginlikle yükselişin sür te dış faktörler de etkili olu düğü dolar/TL 3.95’i aşarak 21 yor. Enflasyondaki katılık, ca Kasım’da gördüğü 3.96’lık zirve ri açıkta yükselişin sürmesi, ye yaklaştı, borsada satışlar hız Moody’s’in not indirimi ve jeo landı. Bu çerçevede sepet bazın politik endişeler iki haftalık sü da TL tarihi zirveyi görürken, reçte TL’nin benzer para birim Avro /TL rekorunu lerinden negatif ay yenileyerek 4.87’ye yaklaştı. Brexit’e iliş Faiz artacak rışmasına neden oluyor. kin haberlerden des Ayrıca ticaret sa tek bulan sterlin de rekorunu genişleterek TL karşısındaki rekorunu 5.5644’e taşıyan sterlin 5.5486’da karar kıldı. Enflasyondaki katılık, cari açıkta yükselişin sürmesi, Moody’s’in not indirimi, Afrin operasyonu kaynak Bu hafta piyasalar vaşlarına ilişkin niBbloekaabrl3nkfavFeuaykcıeedylliıaüaarzdyeemcsğkeo’arbyiıasıni’derrnnnseket.esaeıke.lılFnişiibaArşydekı4trbinilBladeinaeeluıfiiDr’syraciyddınihyoienbaMezoalbprğiavglrfa.eaumiatyrösrramtkösdiaznıeşeysünayıızınynlaıelnale3.9d8oagFlrlkvmünmalSeüieuçrıdtyaadrOlEro’4oseaiuaGrldnrı.ntu0kn.eerrdem1dauijaunssin’abpkeısrkhrkauuDaMhPaniazmsşealykşüıatreruygaanndetnlıhhkküelaaıiikent, lı jeopolitik endişeler ve edebileceğini söyledi. erken seçim riski iki haftalık süreçte TL’nin benzer para bi Dört lira mümkün rimlerinden negatif ayrışmasına Rabobank’ın dünkü değerlen neden olmuştu. Bu hafta ise çar dirmesinde özellikle Türk Lira şamba günü sonuçlanacak olan sı ve Güney Afrika Randı’nın, ve 25 baz puanlık faiz artırımı Fed’in para politikasında hızlı yapılması beklenen Fed toplan normalleşmeye gideceği yönün tısı öncesi gelişmekte olan ülke deki beklentilere karşı kırılgan para birimleri üzerindeki baskı olduğunun altı çizildi. devam ediyor. Rapora göre bu hafta çarşam Faiz projeksiyonları hakkında ba günü yapılacak Fed toplantı ki tahminler bu kadar kesin de sından çıkacak olası faiz artırı ğil. Uzmanlar Fed’in bu yılın ta mı kararındansa, noktasal gra mamında dört faiz artırımı öngö fikte medyan tahmininin üçten rebileceğini ifade ediyorlar. dört faiz artırımına revize edilip Tahvil piyasasında ise yukarı edilmemesi daha önemli olacak. yönlü eğilimini koruyan 10 yıl l Ekonomi Servisi Fed’den çok işsizlik ve enflasyon etkiliyor Mehmet Şişman’a göre gelişmekte olan ülkeler için zorlu bir dö nem başlıyor. Bunun Türkiye için habercisi sıcak para çıkışları. Son günlerde kuru izlediği seyre ve Fed’in ya ğin çift hanelerde ne kadar kalınacağına bağlı olarak rın yapacağı toplantının etkileniyor. Enflasyon düş Türkiye’ye etkilerini Cum medikçe veya enflasyon huriyet için değerlendi beklentisi iyileşmedikçe fi ren Marmara Ünv. Öğre nansman sorunları finansal tim Üyesi Prof. Dr. Mehmet istikrarı öne çıkaracağın Şişman, ülkede istikrarın dan TCMB’den faiz düşüşü Fed’in alacağı kararlardan kararı beklenmemeli. Ay ziyade içerideki çift haneye rıca, 51 milyar doların üze demir atmış enflasyon ve rine çıkan cari açık rakamı işsizlikle yakından ilgili ol Türkiye’nin uzun vadeli po duğunu dile getirdi. zisyon açığını gösteren net Şişman’ın yaptığı değerlen uzun vadeli yatırım pozis dirme özetle şöyle; yonunun üzerinde sürekli Rekabetin üretim açısın baskı kuruyor. 2017 sonuna dan keskinleşeceği bu dö göre yükümlülükler 453.5 nemde gelişmekte olan ül milyar dolardan (sadece bir keler giderek daha da zor ayda yüzde 4.7 artarak) 481 lanacaklar. Bu zorlu dö milyar dolara yükseldi. Cari nemin habercisi olarak açığının giderek da Türkiye’den sıcak para çı ha fazla miktarı kışlarında son iki haftada nı sıcak parayla hızlanma (800 milyon do finanse eden lar) gözleniyor. Türkiye, do Hisse senedi ve tahvil pi laysız yabancı yasalarında en çok pa sermaye çek ra çekilmesi ve kötüleş mek için uygun me eğilimi sergile ortamı yen Türkiye eko yara nomisi, Fed ka tamı rarlarının arife yor. sinde alına cak kararlar dan aslın da içerde ki enflas yon ve işsizli Prof. Dr. Mehmet Şişman Asya karışık ABD Merkez Bankası’nın (Fed) çarşamba günü vereceği faiz kararı öncesi, Asya borsaları karışık seyirle kapanırken Avrupa borsaları Hewlett Packard’ı satın alan Micro Focus Üst Yöneticisi istifasıyla düşüşler yaşadı. ABD Borsaları da yine ticaret savaşı endişelerinin artmasıyla haftaya düşüşlerle başladı. Geçen haftayı yüzde 1.0 dolayında kayıpla kapatan ABD borsalarında Dow Jones 100 puan düşüşle açıldı. İlk işlem saatinde Dow Jones yüzde 0.77 düşüşle 24.754.63 puana gerilerken, S&P 500 yüzde 0.71 düştü. Nasdaq yüzde 1.04 düştü ve özellikle Facebook hisselerindeki düşüş bu kayıpta etkili oldu. Avrupa borsaları Fed’in faiz artırımı yapacağı beklentisi ve önemli şirket hisselerinde yaşanan kayıplara bağlı olarak düştü. DAX yüzde 0.85 düşüşle 12.283.65 puana gerilerken, FTSE 1.28 düşüşle 7.071.66 puana çekildi. l Ekonomi Servisi Eğitime 1 milyon TL’lik hibe Özelleştirmeye bir itiraz da AKP’li Uslu’dan Hak İşçi Sendikalar Konfederasyonu’nun (HAKİŞ) 16 yıl başkanlığı yapan AKP Çorum Milletvekili Salim Uslu, şeker fabrikalarının özelleştirilmesini doğru bulmadığını söyleyerek, “Bürokratlar hükümeti yanlış yönlendiriyor, şeker fabrikaları özelleştirilmemeli” dedi. Konuya ilişkin BBC Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Uslu, fabrikaların içinde zarar edenlerin değil, kâr edenlerin satış kapsamında olduğuna dikkat çekti. Fabrikaların özelleştirildikten sonra istihdamının artacağına yönelik açıklamaları da doğru bulmadığını ifade eden Uslu, “Bana bir tane özelleştirilen işletme gösteremezler ki, işletmede işçi sayısı ve istihdam artmış olsun. Yok öyle bir şey! Sonra işveren niye alsın, madem fabrika zarar ediyorsa, maliyetleri yüksekse” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Sabancı Vakfı, çalışmaları sivil toplum kuruluşlarının eğitim alanında topladı Trakya, Alpullu için buluşacak Trakya Şeker Platformu, ‘Şeker fabrikaları vatandır satılamaz’ sloganıyla 25 Mart pazar saat 14.00’te Kırklareli’nin Lüleburgaz’da Kongre Meydanı’nda miting düzenleyecek. Mitinge, KESK, DİSK, Petrolİş, Kristal İş, Şekerİş, Pankobirlik, Lüleburgaz Belediyesi, CHP, ÖDP ve EMEP katılacak. Platformdan yapılan açıklamada, Saray’ın 13 günlük harcamasının şeker fabrikalarının tüm zararını karşıladığı belirtilerek, “Saray harcamalarında 30’da bir oranında tasarruf edilirse milli şeker sanayi ve buradan geçinen 2.5 milyon insanın geleceği kurtula cak. Cargill denilen Amerikan sermayeli seri katil ile mücadele etmenin tek yolu hangi partiye oy verirsek verelim, inancımız ve etnik kimliğimiz ne olursa olsun, kadın/erkek, genç/yaşlı birlik olmaktır. Şekere sahip çık Trakya!” ifadelerine yer verildi. l Yurt Haberleri Sabancı Vakfı’nın kadın, genç ve engelli bireylerin karşı karşıya kaldığı toplumsal sorunlara çözüm üreten sivil toplum kuruluşlarına destek vermek amacıyla sürdürdüğü Hibe Programları’na 2018’de 52 ilden, 217 projeyle başvuru yapıldı. 168 dernek, 26 üniversite, 19 vakıf ve 4 kooperatifin eğitim alanındaki projelerle başvurduğu Hibe Programları kapsamında bu yıl toplam 1 milyon TL hibe desteği sağlanacak. 10 yılda 137 projeye verdikleri hibe desteğinin 16 milyon TL olduğunu söyleyen Sabancı Vakfı Genel Müdürü Zerrin Koyunsağan, bu yıl itibarıyla hibe projelerini eğitimde topladıklarını duyurarak, “Çalışmaların odağında yer alan kadın, genç ve engelli bireylerin sorunlarının çözümünde eğitimin önemli bir rolü olduğunu düşünüyoruz. Bu yıl hibe desteği almaya hak kazanacak sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte bu sorunlara ilişkin kalıcı çözümler üretmek için çalışacağız” dedi. l Ekonomi Servisi Eşzamanlı cephe operasyonları... T RT’nin 18 Mart canlı yayın akışı Çanakkale’den veriliyordu. Sürpriz değildi, Cumhurbaşkanı, Ak Parti Genel Başkanı Erdoğan 103. yıl tören konuşmasını yapacaktı.. Tören meydanında toplanma başlamadan yapılan sabahın erken saatlerindeki canlı yayınlarda sürpriz görüntülü haberlerde önce gece görüntüleriyle özel timlerin, sonra ÖSO özel harekâtının TSK desteğinde Afrin’e giriş görüntüleri, sıcak son gelişmeler olarak saat saat, dönüşümlü, habercilerin, yorumcuların katkılarıyla ayrıntılı veriliyordu.. Beklendiği üzere müjde sonuç gelişmeleri Erdoğan’ın açıklamalarıyla, açılış töreni konuşmasıyla öğrendik... Saat saat zamanlamalar, görüntüler eşliğinde Afrin merkezine giriş operasyonu gelişmeleri, Çanakkale ruhu, zaferinin, Afrin operasyonu ile taçlandırılması algısını pekiştiriyordu.. Afrin merkezindeki heykelin ÖSO militanlarınca yıkılış görüntüsü, karargâh olarak kullanılmış meydana bakan binaya Türk bayrağının çekilişi, meydanda askerlerin canlı duruşlarıyla simge ayyıldız görüntüsünün verilişi, Afrin şehidi Binbaşı Mithat Tunca’nın cenaze törenine cep telefonu ile yetiştirilen Afrin operasyonunun başarı ile noktalanmasının adına armağan edilişi mesajı... Ana akım medyası haberlerinde ise canlı yayınların ağırlıklı üçlü, Çanakkale, Afrin, MHP kurultayı gelişmeleri görüntüleriyle, geçişlerle verilirken, eşzamanlı gelişmelerin cephe operasyonları algısının oluşmasında, sorumlulukların paylaşılması ya da paylaşılmaması babında, daha bir işlevsel bilgilendirmeler yelpazesinin oluşmasında, bilinçaltımıza kazıyacak içerikleri taşıyorlardı... MHP kurultayında sınır tanımaz saldırganlıkla, CHP başta tüm muhalefet partilerinin düşmanlık cephesi ittifakı suçlamasında hedef yapılmaları, kurultaya dahi çağırılmamaları.. Laik Türkiye Cumhuriyeti, kurtuluş, kuruluş savaşları destanlarının yazılması, Atatürk devrimlerinde anahtar, büyük Çanakkale direnişinde Mustafa Kemal’in damgasını yok sayan Kültür Bakanlığı’nın sanatçılara hazırlattığı belgeselin, inanılmaz ayıplı konumu, devreye giren CHP ve tüm muhalefet partilerinin konumları ile öncelikli devreye sınırlı da olsa girmeleriyle tartışılırken... HHH Erdoğan’ın resmi törene katılmasına yasak koyduğu, aforoz ettiği CHP’li Belediye Başkanlığı’nca gece düzenlenen, saatler süren, Çanakkale ruhu buluşmasında, Atatürk’ün yok sayılmasına karşı yükselen çığlık, güçlü haykırışlar, Çanakkale’deki askeri deha rolü olmasaydı Türkiye’nin bugünlerde hangi konumlarda olabileceğinin yanıtlarını veriyor... Yine de 2002’lerden günümüze yoğun cemaatler, siyasal İslamcı hurafelerle beslenen çarpık Çanakkale zaferi kampanyaları algısının sayısız yeni örneği ile yüz yüze gelindi.. Erdoğan’ın konuşmasındaki Afrin operasyonunu, Çanakkale Savaşı’yla bir tutan “ruh aynı ruh” vurgulaması çarpıcıydı. “Son derece anlamlı tesadüf” vurgulamalarıyla, TSK’nin başat rolü gölgede, İktidarları, ÖSO’nun, zafer duaları üzerinden Diyanet’in tekbirleri.. siyasal İslam kimlikli cephe operasyonları damgalıydı... Siz de benim gibi ülkemizi yakın tarihteki gelişmelerde en çok etkileyen, çarpan, ülkemize, halkımıza ağır bedeller ödeten.. Ortadoğu, İslam dünyası bataklığındaki çatışmaların, halklarına çok kanlı, paramparça oluşların iç savaşlarının dönemeç taşı gelişmelerin eşzamanlı operasyonlarından çok benzer görüntüleri anımsadınız mı? Birkaç karelik en anlamlı görüntüleri hiç ama hiç unutmamalıyız değil mi? Hani Amerika odaklı, İngilizlerin rehberliğinde Irak işgal edildiğinde, Bağdat’ta Saddam’ın heykelinin kafası Amerikan askerlerinin verdiği halatla koparılırken, Musul ve Kerkük’te çuvallarla yakılan tapu, nüfus kayıtları ile oynanan emperyal oyunun planları, ünlü BOP projesi, yeni sınırlar, parçalanmalar haritaları gündeme sokuluyordu ya... Hemen öncesinde, bizim Meclisimizde Ecevit koalisyon hükümetinin Amerika’dan gelen Irak işgaline açık destek zorlamasına kesin “hayır” yanıtında sonra tanıklık ettiğimiz gelişmeler. Ünlü kavgalı iş güvencesi görüşmelerinde canlı tanıklığımızda Fazilet’in, dönemin Milli Görüş hareketinin içinden kopan AKP kurucu kadrolarının, Gülen Cemaati ile ittifakı.. Lider Erdoğan milletvekili olmadığı için Meclis’te yoktu ancak gazetecileri iş güvencesi kapsamı dışında tutma ittifakı karşılığı medya patronlarıyla uzlaşılmıştı. Ak Parti dönem kurucuları başrollerde Arınç, Gül, Nevzat Yalçıntaş Hoca içlerinde, iş güvencesi yasasına karşı açık oy kullanmışlar, konuşmalar yapmışlardı. Ecevit sorumlu bakanın istifa ettirilebilmesi olasılığına karşı, elindeki milletvekillerinden birini bakan yapabilmek uğruna, hasta, gece üç buçuğa kadar süren oylamalardan ayrılamamıştı... 95 yıllık dergide 300 kişilik kıyım Time Dergisi’ni 1.8 milyar dolara satın alan ABD’li medya şirketi Meredith Corp’un 200 ila 300 kişiyi işten çıkaracağı ileri sürüldü. The Wall Street Journal’ın (WSJ) haberine göre tenkisatın nedeni, Time Dergisi’nin satın alınmasından sonra benzer pozisyonların çakışması. Bu nedenle işten çıkarmaların en çok Time çalışanlarını etkileyeceği belirtiliyor. Gelecek iki yıl içerisinde 500 milyon dolarlık maliyet kısıtlamasına da gitmeyi planlayan Meredith Corp., yakın zamanda da yeni satış stratejisini açıklayacak. Charles ve David Koch kardeşler, Meredith’in finansörleri arasında. Meredith’e 650 milyon dolarlık hisse veren Koch kardeşlerin şu anda Time’da da hissesi bulunuyor. l Ekonomi Servisi C MY B