Katalog

ABD’ye karşı birleştiler Çin ve Almanya, ABD tarifelerinin ardından küresel çelik paza EKONOMİ rındakiaşırıkapasiteüzerinde DOLAR 3.9410 çalışmak üzere el sıkıştı. 3.3 kuruş AVRO 4.8540 5.4 kuruş FAİZ 13.90 0.01 puan 10 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY 2001 krizi dönemindeki günahları yine işliyoruz İYİ Parti Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Durmuş Yılmaz: Şu andaki koşullarımız 2001 kriz dönemindekinden çok da iyi değil. Krizlerden ders çıkarmadık Eski Merkez Bankası Başkanı ve İYİ Parti Ekonomi lik hesaplamasında yeni bir alışkanlık ortaya çıktı. 1524 yaş aralığındaki den Sorumlu Genel Baş genç nüfusumuz 11 mil kan Yardımcısı Durmuş yon 876 bine sabitlen Yılmaz, mevcut hükümetin ekonomik verilerin yansıttığı asıl gerçek du ŞEHRİBAN KIRAÇ miş durumda hesaplamalarda. Oysa gerçek rakam 12 milyon küsur. Yani rumu kamuoyuyla paylaşmadı 1.1 milyon genç istatistiklere ğını vurgulayarak “Ülkenin en dahil edilemiyor. önemli sorunu verilerin güvenilirliğidir” dedi. Dalgalı kur kurtardı Yılmaz, partinin ekonomik tes n Türkiye’de sabit kur rejimi pit ve hedeflerini ekonomi bası olsaydı Türkiye şu anda bir kriz nıyla paylaştığı, “Türkiye Eko içerisindeydi. Dalgalı kur rejimi nomisi” adlı sunumda, devletin olduğu için biz çarkları döndür ürettiği rakam konusunda ken meye devam ediyoruz. Şu anda disinin Merkez Bankası başkan ki koşullarımız 2001 kriz döne lığı yaptığı süre için de şüphe ol mindekinden çok da iyi değil. duğunu anlatarak, “Benim görev Çünkü 2001’de krize götüren süremde de vardı bu şüphe. Ben ortamdaki birtakım alışkanları hep şunu söyledim: bizim üretti mızı, birtakım günahları tekrar ğimiz enflasyon dünyada kulla işler hale geldik. Maalesef bu nılan metodolojilere göre bir enf krizlerden ders çıkarmamış gibi lasyon. Ama itiraf edeyim, son görünüyoruz. iki üç yılda geliştirilen bazı uy n Bu ekonominin kaynak ih gulamalar bende de bu şüpheyi tiyacı azalmadı. Kamu borcu başlattı” diye konuştu. GSYH oranı 70’lerden 30’a düş Veriler güvenilmez tü. Evet ama özel sektör borçlanmaya devam etti. Özel İYİ Parti Genel Başkanı Meral kesimin borcu devleti ilgi Akşener’in katılımıyla düzen lendirmez gibi düşünülü lenen toplantıda sunum yapan yor ama bir gecede bunla Durmuş Yılmaz’nın konuşması rın hepsi devlet borcu hali nın satırbaşları şöyle: ne gelebilir. n Verilerin güvenilirliğine dair n 2000’li yılların başın şüphe çıktı ortalığa, bu çok yan dan itibaren izlenen ik lış. GSYH revize edildi. Kısa vade tisadi politikalar sonucu li aylık verilerle uzun vadeli veri ekonomimiz hızlı bir sana ler örtüşmüyor. Çağın en büyük yisizleşme sürecine girdi, güçlerinden biri big data analizi. büyük ölçüde dış borç ile fi Eğer rakamlar doğru değil ise na nanse edilen iç tüketim ve sıl güvenilir plan yapacaksınız? inşaata dayalı yatırım modeli n Türkiye’de yapılan işsiz ne geçildi. Merkez Bankası enflasyon hedeflemesinden vazgeçti n Ekonomi 2012 yılından itibaren enflas yondevalüasyon sarmalına girmiştir. Bu nun başlıca sebepleri gevşek para poli tikası, aşırı kredi büyümesi ve kur geçiş kenliğidir. Merkez Bankası enflasyon he deflemesinden defacto vazgeçmiş ve siyasi baskılar sonucunda antienflasyo nist politikalar izleyemez duruma düş müştür. Enflasyon hedeflemesi yapmış gibi yoluna devam ediyor. Seçmen de iş sizliğe karşı daha duyarlı enflasyona kar şı daha az. Gıda Komis yonunun hiçbir etkin liği yok. n 2011’den bu yana kamu maliyesi bo zulma işaretleri ver miş, ancak bu bozul manın gerçek boyu tu 2018’de ortaya çı kacak. İç borç çe virme rasyosu yüzde 80’ler den, yüzde 130’a fırlayarak, 2009 krizi da hil AKP ikti darlarının en yüksek sevi yesine çıktı. n Türk eko nomisi 20032017 döneminde, Durmuş Yılmaz 19502002 dönemine kıyasla yıl lık ortala ma sade ce 0.8 puan daha fazla büyüyebilmek için bu dönemin 3 katı dış açık vermek durumunda kaldı. Bunun sonucunda Cumhuriyet tarihinin en yüksek toplam borçluluk oranına erişildi. KGF kredileri sıkıntılı n Kredi Garanti Fonu (KGF) kredilerinin büyük kısmı sorunlu. Bu bankalar üzerinde yük oluşturacak. BDDK bu yükü bişdi geçici kuraldışı tedbirlerle hafifletmeye çalışıyor. n Kısa vadede faizlerin aşağıya inmesi mümkün değil. n Dolarda sürekli bir rekorla karşılaşıyoruz. Kısa vadede bu inişler çıkışlar olacaktır. 1 yıllık vadeye baktığımızda da TL değer kaybedecek. Burada kısa vadede Merkez Bankası’nın alacağı tedbirler var. O tedbirlerleri almazsa bunlar bir süre daha yukarıya gidebilir. Ama uzun vadede alınacak tedbir Türkiye’de normal hayata dönmektir. Merkez tedbir almalı. Kısa vadede faizle bu tedbir alınmalı. Fakat öyle bir durum oluşur ki Merkez bu mermisini bu silahını kıllandığında boşa çıkabilir. Çünkü Maliye politikası bunu desteklemiyor hükümet politikası bunu desteklemiyor. Bu olmayınca faizi artırmakla kalırız, bu da daha yüksek bir enflasyona daha yüksek kura neden olabilir. n Yabancı kredi derecelendirme kuruluşları hükümet için rapor üretmiyor. Bunu yatırım yapacak firmalar için yapıyor. n Türkiye, 20022017 döneminde toplam 1.8 trilyon dolar ihracat, 2.78 trilyon dolar ithalat yaptı. Yanlış ekonomi politikalarının maliyeti dış ticaret açığı üzerinden yaklaşık 1 trilyon dolar oldu. Katar Albayrak’ı üzdü Hükümet, YÜK GETİREN Kamu Özel İşbirliği modelinden vazgeçmiyor Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Kıbrıs açıklarında Türkiye’nin itirazına rağmen petrol arayan ülkeler arasında Katar’ın da bulunmasının kendilerini üzdüğünü söyledi. Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin içinde olmadığı bir projenin “fizibıl olamayacağını” kaydeden Albayrak, Türkiye’nin uluslararası hukuktan kaynaklanan haklarını koruyacağını dile getirerek, “Akdeniz’de Kıbrıs kıta sahanlığında bulunan bölgede yürütülen petrol ve do Yıldız’dan 7 milyarlık yapılandırma Yıldız Holding, bankalarla toplamda 7 milyar dolara varan kredilerinin refinansmanı için görüşmeleri yürütmek üzere lider banka seçilen Yapı Kredi ile mutabakat zaptı imzaladı. Kaynaklar, Yapı Kredi’nin bundan sonra diğer bankalarla görüşeceğini ve bütün bankalarla anlaşmanın 30 Mart’a kadar tamamlanmasının beklendiğini ifade ettiler. Kredinin refinansmanında vade 4 yıl olacak, borcun belli seviyelerin altına düşmesi halinde vadeyi 4 yıl daha uzatma opsiyonu olacak. Borcun tamamen teminatlandırılacağını ve ara ödemelerin az sayıda olacağı da ifade ediliyor. Yıldız Holding ve Yapı Kredi ise konuya ilişkin henüz yorum yapmadı. l Ekonomi Servisi ğalgaz sondaj çalışmaları Türkiye ile Kıbrıs’ı karşı karşıya getiriyor. Rum tarafı, Kuzey Kıbrıs açıkları dahil bölgede petrol arama hakkının Kıbrıs Cumhuriyeti olarak kendilerinde olduğunu belirterek bazı ülkeler ve uluslararası şirketlerle işbirliği halinde arama çalışmaları yürütüyor. Hangi pazara, hangi altyapı ve boru hattıyla ulaşacaksınız? Ha ‘Siyasi inat ediyoruz, illa yapacağız’ diyorsanız zarar etmek, batmak istiyorsanız, yatırımcılarınızı üzmek istiyorsanız, buyurun” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Ömer Koç 10 yılda 2.8 milyar dolar yatırım Türkiye’nin 3’üncü büyük sanayi kuruluşu Tofaş, ‘2017 Faaliyet Raporu’nu yayımladı. Raporun önsözünde, 2016’da üretim ve ihracat rekorları kıran Tofaş’ın 2017’yi 384 bin adetlik rekor üretimle tamamladığına dikkat çeken Koç Holding ve Tofaş’ın Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Koç, “2017’deki proje ve yapısal yatırımlarımızın toplamı 157 milyon Avro olurken, son 10 yılda bu rakam 2.8 milyar dolara ulaştı. Şirketimiz, ihracat pazarlarında gösterdiği çeşitliliği ve yükselişi 2018’de de artırmayı hedefliyor” dedi. Koç, Tofaş olarak yıllık 450 bin araçlık üretim kapasitesi, 10 bine yakın çalışanı, geniş bayi ağına sahip olduklarını söyledi. KÖİ Türk Tabipleri Birliği’nin çalışmasına göre, kamu özel ortaklığı, devletin bir özel şirket grubuyla Bütçeye KÖİ yüküuzun süreli sözleşme ilişkisi kurması esasına dayanan bir yatırım ve hizmet modeli anlamına geliyor. mustafa çakır Hükümet, devlet bütçesine getirdiği yükler nedeniyle eleştiri konusu olan kamu özel işbirliği (KÖİ) modelini uygulamaya devam ediyor. Ordu’ya yapılacak 900 yataklı şehir hastanesi de KÖİ modeli ile inşaa edilecek. İhaleyi alan şirket, 2 en fazla 3 yılda tamamlayacağı hastaneyi 25 yıl işletecek. Otoparktan laboratuvar ve görüntülemeye kadar birçok hizmet de ihaleyi ilan şirket ya da ortak girişimden karşılanacak. KÖİ modeli olduğu için devlet şirkete kira ödeyerek sağlık hizmeti sunacak. Uzun süreli garantilerle de eleştiri konusu olan KÖİ modelinde kâr eden şirketler olacak. Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü KÖİ Daire Başkanlığı, Ordu Şehir Hastanesi’nin yapım işleri ile ürün ve hizmetlerin temin edilmesi işi ön yeterlilik ilanını yayımladı. İlana göre proje, Devlet İhale Yasası ile Kamu İhale Yasası’na tabi olmayacak. İhalede “belli istekliler arasında ihale” yöntemi uygulanacak. Sözleşmenin toplam süresi yatırım ve işletim dönemi olarak en fazla 28 yıl olacak. Son tarih 8 Mayıs Ön yeterlilik için yerli şirketlerin yanı sıra yabancı şirketler de başvurabilecek. Ön yeterlik başvurusunda isteklilerin ISO 90012000 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi ve Çevre Yönetim Belgesi sunması gerekiyor. Ancak istekliler bu ölçütleri ayrıca alt yükleniciler yani taşeronlar aracılığıyla da karşılayabilecekler. Şirketlerin bankalardaki kullanılmamış nakdi veya gayri nakdi kredisi veya üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduat toplamı da en az 50 milyon dolar olacak. Ortak girişim ise, firmaların toplamının bu tutarı sağlaması yeterli sayılacak. Ön yeterlilik başvurularının gönderileceği son tarih 8 Mayıs 2018. l ANKARA Reklamda aslan payı TV’nin Reklamcılar Derneği Asbaşkanı Demet İkiler, “Türkiye’de reklam yatırımlarının en büyük payı televizyonda gerçekleşiyor. Televizyon, toplam reklam yatırımlarının yüzde 47.8’ini alıyor” dedi. Reklamcılar Derneği ile Deloitte’in işbirliği ile hazırlanan 2017 Medya ve Reklam Yatırımları Raporu’nun sonuçları açıklandı. İkiler, basın tarafında gazete ve dergide düşüş trendinin devam ettiğini, sinema tarafında yüzde 5’lik bir büyüme olduğunu, sinemanın payının yüz de 1 seviyesinde bulunduğunu aktardı. İkiler, medya yatırımlarının bir önceki yıla göre yüzde 6.3’lük artış gösterdiğini, 2018 için ise yüzde 7 ile yüzde 10 arasında bir büyüme kaydedileceğini öngördüklerini söyledi. l Ekonomi Servisi BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 115.450 1.766 puan 1117.72 9.84 lira 166.58 1.47 lira Salı 20 Mart 2018 13 milyar kimin cebinden çıkıyor? Daha, aniden iptal edilmiş, birkaç haftaya kalmadan da iptali durdurulmuş metro hatlarında ne tip pazarlıklar geçtiğini topluma doğru düzgün açıklayamamışlar. “Ekonomik değildi” (ki, gerçekten öyleydi) gerekçesiyle iptal edilen ihaleler, nasıl olup da iki ayda ekonomik hale geldi anlatamamışlar. Bulabildikleri gerekçe, ihale tarihi üzerinden bir yıl geçmemişken üstelik bu hatların gecikeceği varsayımı olmuş. Büyükşehir Belediyesi olarak, tersi yapılmalıyken, ihaledeki uzmanlarca belirlenen keşif bedellerinin yüzlerce milyon TL üzerindeki tekliflere, bundan bir yıl önce neden imza atıldığının hesabı verilmemiş. Ve “fazla” verilmiş teklif büyüklükleri, 1.2 milyar TL’ye ulaşmış (misal; yaklaşık keşfi 2 milyar 58 milyon TL olan ÇekmeköySancaktepeSultanbeyli hattı için 2 milyar 342 milyon TL teklifin kabul edilişi). Görevlerinin olmazsa olmaz parçası olan bu hesapları vermeyi lütfetmemişler. Şimdi kalkıp, imzasını bir sene önce attıkları metro sözleşmeleri üzerinden, geniş geniş gülerek “en fazla oy aldığımız yerlere öncelik” diyebilme hakkını kendilerinde görebiliyorlar. HHH İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Mevlüt Uysal’ın “en fazla oy aldığımız yere metro önceliği” lafı, dini inançlardan önce ve öte anayasaya aykırıdır. Bu ülkede belediye başkanları dini kurallara göre değil, hâlâ hukuk kurallarına göre seçilmektedir. Bu ülkede vergiler, dini kurallara göre değil, Meclis’in verdiği Bütçe Kanunu’na göre toplanmaktadır. İktidar partisi siyasetçisi ve yöneticilerinden on altı yıldır “eşitlik” kelimesini fazla duymamış olsak da, bir belediye başkanının, “Metroda da birinci önceliğimiz, en fazla oy aldığımız yerler olacak inşallah” deme hakkı bulunmamaktadır. (Sözler tam olarak şöyle: “Birinci önceliğimiz metro. Metroda da birinci önceliğimiz en fazla oy aldığımız yerler olacak inşallah. Sultanbeyli ihalesi yapıldı. İnşaatı devam ediyor. İnşallah bu yıl içinde de Vezneciler Arnavutköy ihalesini yaparız.”) Metro finansmanı nasıl? Bunun kadar önemli bir diğer mesele; istifa ettirilmiş Kadir Topbaş’ın giderken “borçsuz bıraktık” dediği, ancak o daha bunu derken 2017 bütçesinde 4.6 milyar TL borçlanma yazan İBB’nin, metro yatırım finansmanını nasıl sağlayacağıdır. Meraklısı, Topbaş döneminde İBB’nin 925 milyon Avro borçlanma yetkisi aldığını hatırlar. Şimdi de aynı İBB’nin yatırım ve hizmet faaliyetleri için 1.5 milyar TL borçlanacağını okuyoruz. Her ne kadar Mevlüt Uysal, bu yılın başında raylı sistem yatırımlarına bütçeden 6 milyar TL ayrıldığını açıklamasa da, metro konusunda İBB’ce yanıtlanması gereken birkaç temel soru vardır. Bunların başında beş metro hattı ihalesinde yaklaşık 1.2 milyar TL keşif bedeli üzerindeki tutarların, müteahhit şirketlere ödenip ödenmeyeceği gelmektedir. (Bir yıl önceki ihalelerde beş hattı üstlenen firma: MakyolAsturİçtaşKalyon, GülermakNurol, DoğuşÖzaltınYapı Merkezi, AlsimAlarkoCengiz, Özgün YapıSöğütŞenbay, MakyolAsturİçtaş.) İkinci olarak geçen yıl yetkisi alınan 925 milyon Avro borçlanmanın gerçekleşip gerçekleşmediği ve en nihayet de son 1.5 milyar TL borcun kaynakları. Bu soruların cevabı, geçen yılın fiyatlarıyla sözleşme büyüklüğü yaklaşık 13 milyar TL olan metro yatırım bedelleri; aralarında HDP’nin, CHP’nin, MHP’nin, SP’nin olduğu farklı partilere oy vermiş bu ülkenin bütün yurttaşlarının vergilerinden ödeneceği için önemlidir. Ateş: Türkiye’de finans piyasaları biraz topal Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, Türkiye’de Kredi Garanti Fonu, Türk Eximbank gibi bazı kaynaklar olduğunu ifade ederek Türkiye’de finans piyasalarının biraz topal olduğunu, hiçbir gelişmiş ülkede sadece bankacılık sisteminin değil sermaye piyasalarının da finansmana ön ayak olduğunu vurguladı. Ateş, bankacılığın üzerine bu kadar yüklenildiğinde uzun vadeli yatırımlarda finansman konusunda daha temkinli olunduğunu belirterek denizciliğin tek başına bankalarla büyümesinin zor olduğunu aktardı. Ateş, “Denizcilik Türkiye için istihdam ve döviz kazandırıcı işlemler olarak vazgeçilmez bir sektördür. Finansmana çok ciddi ihtiyacı vardır. Fakat bu konuda devletin her ne kadar artırmaya çalıştığı teşvikler varsa da bunlar şu an için yetersiz kalmaktadır” dedi. l Ekonomi Servisi C MY B