Katalog

DUNYA Mueller, Trump şirketinden belge istedi ABD’de Rusya’nın seçimlere müdahalesi soruşturmasını yürüten Özel Yetkili Savcı Robert Mueller, ABD Başkanı Donald Trump’ın başkan olmadan önce ailesiyle yönettiği Trump Organization şirketinden, Rusya ile ilgili olanlar da dahil elindeki belgeleri mahkemeye teslim etmesini istedi. Savcının bu adımı soruşturmanın Trump’a doğru genişlediğinin göstergesi olarak yorumlandı. İran’a Irak seçimlerine müdahale suçlaması ABD Savunma Bakanı James Mattis, İran’ı yaklaşan Irak seçimlerine müdahaleyle suçladı. “Parayla adayları ve seçmenleri etkilemeye çalışıyorlar” dedi. Öte yandan S. Arabistan Veliaht Prensi Selman’ın “İran’ın nükleer bomba geliştirmesi halinde aynı yolu izleyecekleri” uyarısına İran Dışişleri’nden “Hezeyan içindeki toy bir kişi. Öngörüsü olmadığı için zamansızca sert kelimeler kullanıyor” yanıtı geldi. Cumartesi 17 Mart 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: EMİNE BİLGET ‘Küçük prenslikler planı’ nilgun@cumhuriyet.com.tr 7 TürkiyeİranRusya inisiyatifiyle, Suriye’de çatışmasızlığı sağlama amacıyla başlatılan Asta Rusya, Türkiye ve İran Dışişleri Bakanları İstanbul’daki zirve öncesi Astana’da buluştu. Lavrov, ‘Suriye’nin bölünmesini isteyenler Astana’dan hoşnutsuz’ dedi na sürecinin yol haritasının ele alındığı dışişleri bakanları toplantısından “yola devam” kararı çıktı. Kazakistan’ın başkenti Astana’da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus ve İranlı mevkidaşları Sergey Lavrov ve Cevad Zarif’in gerçekleştirdiği üçlü zirvenin sonuç bildirisinde “Üç ülke, dört gerilimi azaltma bölgesi hakkındaki anlaşmanın uygulanmasına devam edilmesi kararı aldı” denildi. Zirve mayısta Astana süreci geçen yılın başında üç ülkenin liderlerinin bir ara Çavuşoğlu, mevkidaşları Lavrov ve Zarif ile görüştü. Guta’dan çıkışlar sürüyor BM’den ürkütücü Suriye raporu Birleşmiş Milletler (BM) Suriye’de çatışan tarafların cinsel istismarı bir savaş silahı olarak kullandığını duyuran bir rapor açıkladı. Suriye ordu güçleri ve milislerin çok sayıda kadın ve kız çocuğuna tecavüz ettiğini belirten raporda, söz konusu ey ya geldiği zirve ile başlamış, şu ana kadar yapılan 8 zirvede Humus’un kuzeyi, Şam’ın doğusundaki Guta, güneydeki Dera ve Kuneytra çevresi ile İdlib’de “gerilimi azalt Cihatçıların kontrolünde, Suriye ordusunun kuşatmasındaki Doğu Guta’ya yönelik bombardıman sürerken, sivillerin bölgeden tahliyesi devam ediyor. Rusya dün insani koridordan en az 4 bin 127 kişinin tahliye edildiğini duyurdu. Suriye’nin lemlerin savaş suçu ve insanlığa karşı işlenen suç sayıldığı vurgulandı. Önceki gün açıklanan rapora göre, cihatçı gruplar da ordudan az ol ma bölgeleri” ilan edilmişti. Dışiş BM Temsilcisi Beşar Caferi, BM Güven duğu savunulmakla birlikte leri bakanlarının ortak bildirisinde Astana’daki 8 toplantıda kaydedilen ilerlemeden memnuniyet duyulduğu belirtilirken, Suriye’nin lik Konseyi’nde yaptığı açıklamada önceki gün Guta’dan 40 bin kişinin tahliye edildiğini söyledi. Rusya önceki gün bölgeden 12 bin sivilin çıktığını duyurmuştu. Öte yandan muhaliflere yakın Suriye İnsan cinsel şiddet ve işkence suçu işledi. Raporda, IŞİD militanlarının ise zina yaptıkları iddiasıyla kadınları taşlaya egemenliği ve toprak bütünlüğü ile Hakları Gözlemevi, Guta’da dün hava sal rak öldürdükleri, zorla evlen BM kararlarına vurgu yapıldı. Görüşmede, Astana’nın dokuzuncu turunun mayıs ortasında yapılmasına karar verildiği, devlet başkanları zirvesinin ise 4 Nisan’da Türkiye’de yapılacağı kaydedildi. Guta’ya farklı bakış Bakanlar görüşmesinin ardından yapılan ortak basın toplantısında ise özelikle Guta konusunda farklı vurgular dikkat çekti. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, “Suriye’nin küçük prensliklere bölünmesini isteyenler Astana’dan hoşnutsuz” sözleriyle Batı’yı suçlarken, Doğu Guta’da “terörist güçlerin sivilleri engellemeye çalışmasına karşın yine de onlar bölgeden tahliye ediliyor” ifadelerini kullandı. Lavrov, Suriye sorununun çözümünün diplomasiden geç tiğini vurguladı. İran Dışişleri Bakanı Zarif de “Teröre karşı mücadele, Suriye’nin tamamen terör örgütlerinden arınmasına kadar devam etmeli” ifadelerini kullandı ve Suriye ordusunun sahada başarı kazandığını vurguladı. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’ndan ise, Doğu Guta ve İdlib’i kastederek “Terörle mücadele etme bahanesi ile sivillerin öldürülmesine karşıyız” çıkışı geldi. Türkiye’nin “Afrin operasyonunu sürdürürken siviller konusunda azami hassasiyet gösterdiğini” savunan dışişleri bakanı, “sivillerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde yürütülen operasyonlarda farklı stratejiler dırıları sonucunda en az 42 sivilin yaşamını yitirdiğini iddia etti. Suriye ordusundan ise Doğu Guta’nın yüzde 70’inde kontrolü sağladıkları açıklaması geldi. uygulanması gerektiğini” söyledi. Çavuşoğlu soruya kızdı Kazakistanlı yerel bir gazetecinin TSK’nin “Zeytin Dalı” harekâtının Suriye’nin egemenliğine zarar verip vermediğine ve “İsviçre’de Gülen cemaatiyle bağlantılı olduğu öne sürülen bir iş insanının kaçırılması girişimine” yönelik iddialarla ilgili sorularına tepki gösteren Çavuşoğlu, “FETÖ’cü ağzı ile sorulan sorulara cevap vermiyorum” yanıtını verdi. Çavuşoğlu toplantının ardından Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ile de bir araya geldi. dirdikleri, eşcinsel erkekleri de cezalandırdıkları belirtildi. BM Soruşturma Komisyonu Başkanı Paulo Pinheiro, “Suriye’nin her yerinde, çarpışan taraflardan pek çoğunun yaptığı cinsel ve cinsiyete bağlı şiddet uygulamalarının yedi yıldır devam etmiş olması tiksindirici bir durum” ifadelerini kullandı. Raporda, çatışmalardan kurtulanlar, akrabaları, görgü tanıkları ve taraf değiştiren militanlarla yapılan mülakatlardan elde edilen bulguların BM Güvenlik Konseyi tarafından Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne iletilmesi öneriliyor. Corbyn’den sağduyu çağrısı geldi Eski Rus çifte ajan Sergey Skripal’a suikast girişimi sonrasında LondraMoskova hattında karşılıklı suçlamalar sürerken Britanya’da ana muhalefet İşçi Partisi lideri itidal açıklaması yaptı. Jeremy Corbyn, Guardian gazetesi için kaleme aldığı yazıda, Rus diplomatların sınır dışı edilmesi kararının Rusya ve Britanya arasında “yeni bir Soğuk Savaş” çıkmasına sebep olabileceğini söylerken, May hükümetinin “daha ölçülü ve sakin” bir yaklaşım içerisinde olması gerektiğini ifade etti. Britanya Dışişleri Bakanı Boris Johnson ise dün yaptığı açıklamada “Bizim sorunumuz Putin ve Kremlin’le. Sinir gazı kullanımı, Putin’in kararıydı” diye konuştu. Rusya’nın bu sözlere yanıtı ise gecikmedi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, “Başkan Putin’in Skripal’in zehirlenmesi olayına dahil olduğuna dair suçlamalar affedilemez” ifadelerini kullandı. Diğer yandan NATO’dan konuyla ilgili bir açıklama daha geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg “Orantılı bir tepki vermemiz önemli” diye konuştu. Bu arada Britanya polisinin geçen pazartesi Londra’daki evinde ölü bulunan Putin muhalifi Nikolay Glushkov ile ilgili cinayet soruşturması açtığı duyuruldu. Koalisyonda AfD esintisi... Almanya’da Hıristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) ile Sosyal Demokratlar arasında kurulan koalisyon hükümetinde İçişleri Bakanı olarak görev alan Horst Seehofer, eski Cumhurbaşkanı Christian Wullf’un “İslam Almanya’ya aittir” şeklindeki sözlerine karşı çıktı. CSU lideri olan Seehofer, İslamın değil ülkede yaşayan Müslümanların Almanya’ya ait olduğunu belirterek “İslam Almanya’ya ait değildir. Almanya Hıristiyanlık kültürüyle yoğrulmuştur” ifadelerini kullandı. CSU yetkilileri, anketlerde oylarını artırdığı belirtilen aşırı sağ Almanya için Alternatif (AfD) partisinin tabanına seslenmelerinin gerektiğini açıklamıştı. Merkel’den itiraz Başbakan Angela Merkel ise Almanya’nın kültürünün Hıristiyanlık ve Yahudilik ile şekillendiğini belirtti ancak ülkede dört milyon civarında Müslümanın yaşadığına dikkat çekti. Merkel, “Bu Müslümanlar Almanya’ya ait, onlarla birlikte dinleri de Almanya’ya ait ve İslam da ait” dedi. a‘Syudikınalsattılsın!’ Brezilya’nın yoksul mahallelerinde uyuşturucu çeteleri ile mücadele gerekçesiyle polis şiddetine karşı çıkmasıyla tanınan sosyalist siyasetçi Marielle Franco’nun (38) katledilmesi önceki gün on binlerce kişinin ka tıldığı eylemle protesto edildi. Rio Belediye Meclisi önünde sorumluların bulunması talebiyle toplanan, çoğu kadın binlerce gösterici, “Faşist polis”, “Dev Marielle” pankartları taşıdı. Franco’nun öldürülmesi ile ilgili savcı “Ko nuşmak için henüz erken ancak siyasi bir suikast gibi görünüyor” ifadelerini kullandı. Marielle Franco’nun yanı sıra iki kişinin daha bulunduğu arabaya düzenlenen saldırıda aracın şoförü de hayatını kaybetmişti. Abe’yi zora sokan intihar notu Japonya’da kamuya ait bir araziyi değerinin çok altı gy‘Biozallseşudbziamluka’ğinutıinnraufı na vermekle suçlanan Başba kan Şinzo Abe’ye yönelik siya sal baskılar, bir devlet memu runun intihar notunun ortaya çıkmasının ardından daha da arttı. Söz konusu skandal, ara zinin Abe’nin eşi Akie’ye ya kın bir iş adamına, yüzde 85 oranında indirimle satılması nedeniyle patlak vermişti. Milletvekillleri bu satışın incelenmesini isterken, geçen haf Tokyo’da Abe’nin ve Maliye Bakanı’nın istifası talebiyle eylemler düzenleniyor. ta Kobe’den bir intihar haberi ça anlatıyor, “Belgelerin bazı bölüm geldi. Söz konusu satışla ve parlamen leri çok detaylıydı ve patronum be toya sunulacak belgelerle ilgilenen ni bunları yeniden yazmaya zorladı. 50’li yaşlarındaki bir kamu görevlisi, Eğer bu durum devam ederse bütün kendisini öldürmüştü. Bu intiharın bir sorumluluğu benim almam gereke gün sonrasında Maliye Bakanlığı, par cek” ifadelerini kullanıyordu. lamento soruşturması nedeniyle satı Maliye Bakanlığı’nın belgelerde şa ilişkin 14 belgede değişiklik yapıl ki değişikliği, bu notun ortaya çık dığını, Şinzo Abe ile eşinin isimlerinin masından endişe duyduğu için itiraf belgelerden çıkarıldığını itiraf etti. ettiği sanılıyor. Muhalefet vekille Şimdiyse, intihar eden yetkili ri Maliyet Bakanı Taro Aso’ya istifa nin geride ayrıntılı bir not bıraktı çağrısı yaparken, eylül ayındaki se ğı ortaya çıktı. Japon basınına gö çimlerde yeniden aday olmayı plan re, kamu görevlisi intihar notun layan Başbakan Abe’nin de köşeye da belgelerle oynaması için Maliye sıkıştığı yorumları yapılıyor. Abe ile Bakanlığı’ndan talimat aldığını açık eşi Akie, iddiaları reddediyor. Pyongyang’dan İsveç çıkarması Gözler ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jongun arasında mayıs ayında yapılması planlanan ikili görüşmedeyken, Kuzey Kore Dışişleri Bakanı Ri Yongho dün sürpriz bir İsveç ziyaretinde bulundu. İki günlük resmi ziyaret için 4 kişilik heyetle Stockholm’e giden Ri, Dışişleri Bakanı Margot Wallström ile bir araya geldi. Kuzey Kore’den Avrupa’ya yapılan en üst düzey resmi temas olarak sayılan ziyeretin, TrumpKim görüşmesine hazırlık niteliğinde olabileceği yorumları yapıldı. Diğer yandan Güney Kore basınında yer alan haberlere göre Washington ve Seul, Kuzey Kore ile esen ılımlı rüzgarlar ışığında askeri tatbikatın tonunu azaltma ve süresini kısaltma kararı aldı. Seul’deki bir kaynağa dayandırılan habere göre ise Kim geçen hafta ülkeyi ziyaret eden Güney Koreli heyete “tatbikat devam etse de anlayış göstereceklerini” söyledi. Bu arada Seul yönetiminin, Kuzey Kore ile geçen aylarda Kış Olimpiyatları kapsamında kurulan üst düzey temasları devam ettirmek istediği belirtildi. Reuters’in haberine göre Seul Pyongyang’a bir kez daha üst düzey ziyaret teklifinde bulundu. Putin’in zehri Putin’i dördüncü kez devlet başkanlığa taşımasına kesin gözüyle bakılan seçimin arifesinde, Moskova ve Batı arasında yeni bir Soğuk Savaş patlak verdi. Yeni Soğuk Savaş’ın nedeni, İngiltere’nin sessiz sakin Salisbury kentinde Sergei Skripal adlı bir çifte Rus ajanının, kızı ile birlikte, kimyasal savaş maddesi “sinir gazı” ile zehirlenmiş olması… Hastaneye kaldırılan babakızın durumu belirsiz kalırken, İngiltere Başbakanı May, Guardian’ın “frantic/çılgın telefon diplomasisi” diye adlandırdığı pür telaş bir diplomasi ile Trump, Macron, Merkel’den oluşan bir “büyük devletler cephesi” oluşturmayı başardı. Elysee, bizzat Macron’un kendi sözcüsünün ağzıyla “fantasy politics/hayal ürünü olabilecek fantezi siyasetlere kapılmadan önce” Batı’yı temkine davet ettiyse de, May’in ısrarı sonunda Paris’te cepheye katıldı. Ve dört ülke, Moskova’yı güçlü şekilde kınayan, açıklama yapmaya davet eden çok sert bir deklarasyon yaptı. Beyaz Saray’a adaylığından beri “Putin ile paslaştığı” söylenen Trump dahi sonuçta “stratejik ortak” İngiltere’nin “cephe” isteğini geri çevirmedi. Trump’ın hamlesinin, Rusya’nın ABD’deki başkanlık seçimlerine müdahalelerini konu alan “Russiagate” ile bağlantılı yaptırımlarla eşzamanlı gelmesi ayrıca ilgi çekti. Putin’in en yakınındaki çevresini hedef alan yaptırımlar, gerçi doğrudan 007Skripal skandalı ile ilgili değil…. Ancak Moskova tarafından İngiltere’de yok edilen bir dizi Putin muhalifi ve Rus casuslarının sonuncusu olmaya namzet görülen Skripal olayının tetiklediği tırmanma ve Russiagate yaptırımlarının çakışması bir ortak “ivme” yarattı. ‘1914 Saraybosna’sı gibi Sade bu değil… Bu çarpıcı zamanlamaya ek olarak, New York Times başta olmak üzere, ABD yayınlarında yer alan yeni “sibernetik savaş” uyarıları da, RusyaBatı arasındaki gerginliğe eklemlendi.   ABD yayınlarındaki iddialara göre, Rusya, “bilgisayar korsanları/hacker”ları yoluyla şimdiye dek yaptığı gibi yalnız Batı’nın seçim süreçlerini manipüle etmekle kalmayacak, ayrıca herhangi bir çatışma durumunda Batılı müttefiklerin elektrik/su/nükleer santrallarına, sağlık ağlarına/hastanelerine bundan böyle elektronik yollardan her türlü saldırıyı ve sabotajı düzenleyebilecek. Batı’nın enformasyon teknolojisine dayalı bütün altyapısını baştan sona çökertebilecek Rusya, başka deyişle adeta şimdi “açık savaş tehdidi” olarak ilan ediliyor.   Bu aniden tırmanan ve üst üste gelen gelişmelerin, yukarıda saydığım nedenlerle “Soğuk Savaşın ötesinde” bir tehdit oluşturduğunu tarih ve casus romanları yazarı Robert Harris; “Soğuk Savaşta tarafların uyduğu kurallar vardı” diye açıklıyor: “Bugün ise hiçbir kural yok. Soğuk Savaşta kamplaşma ideolojikti. Bugün cepheleşme parçalı ve kırılgan. Bugün karşılaşılan tehlike bir nükleer füze tehlikesi değil. Tehlike bugün sibernetik savaş. Ölümcül sonuçlar yaratabilecek ürkütücü bir tırmanma ihtimali söz konusu. Bu nedenle mevcut durumu ben, çılgın bir jestin, insanlığı facia ile yüz yüze bıraktığı 1914 Saraybosna’sına benzetiyorum.” Çar’a ne faydası var?  Ortadoğu’daki son dönem hamleleriyle Rusya’yı yeniden dünyada söz sahibi kılan Putin böyle şimdi… dünyayı tekrar bir faciaya sürükleyecek “çılgın bir jest” yapar mı? Yaparsa niye yapar?   66 yaşında emekli bir eski ajan için bu gerilimi göze almak kâfi derecede “çılgınca” değil mi? Kendisi de eski bir ajan olan Putin tırmanmayı acaba öngördüğü için mi işler bu noktaya bilhassa geldi, yoksa bir şeyler kontrolden mi çıktı? Sergei Skripal, Londra’nın iddia ettiği gibi, Moskova tarafından sahiden “sinir gazıyla” zehirlendiyse eğer; bu, Putin’in örneğin bilgisi dahilinde mi yapıldı? Yoksa Çar’a yaranmaya çalışan bazı yardakçılarca mı gerçekleştirildi? Dünya, üzeri kalın sis bulutuyla kaplı bu soruları tartışıyor... Trump’ın çelik, alüminyum üzerinden yükselttiği son koruma duvarları, NATO’ya katkı payları ve Brexit nedeniyle birbirleriyle kavgalı ve sürtüşmeli olan Batılı devletler şimdi birden Moskova’ya karşı yekvücut halinde birleşti.     Dağınık Batı’yı hiç umulmadık biçimde bir araya getiren ve ıkına sıkına da olsa birbirine zamklayan bu hamlenin anlı şanlı 4. Kremlin zaferine hazırlanan Putin’e acaba ne faydası olabilir? İç içe giren Rus bebekleri gibi sorular böyle uzayıp gidiyor... ABD helikopteri düştü Suriye’ye askeri personel taşıyan ABD ordusuna ait HH60 tipi bir askeri helikopter Irak’ın batısında düştü. ABD Merkez Komutanlığı’nın açıklamasına göre, rutin görevini yapan helikopterde bulunan 7 personelin tamamı hayatını kaybetti. Komutanlık Suriye sınırı yakınlarındaki El Kaim kasabası yakınında düştüğü bildirilen helikopterle ilgili düşman eyleminden şüphelenilmediğini ancak soruşturmanın sürdüğünü açıkladı. C MY B