Katalog

DUNYA RUHANİ’DEN DEVRİM MUHAFIZLARI’NA ‘KÜÇÜLÜN’ ÇAĞRISI İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ekonomik krizle mücadele çerçevesinde, ABD yaptırımlarının hedefi olan Devrim Muhafızları’nın, ordunun elindeki enerji yatırımlarını, ticari varlıklarını elden çıkarması gerektiği görüşünü dile getirdi. Bloomberg’in haberine göre, Ruhani hükümet yetkililerinin de ticari işlerini sonlandırması çağrısında bulundu. Dini liderliğe bağlı ülkenin silahlı gücü Devrim Muhafızları aynı zamanda geniş çaplı ekonomik faaliyetleriyle de biliniyor. Geçen aralıkta ülke genelinde ekonomik krize karşı başlayan protestolar, hükümet, rejim karşıtı eylemlere dönüşmüştü. Ekonomi dümeni SPD’yePerşembe8Şubat2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: EMİNE BİLGET nilgun@cumhuriyet.com.tr 7 Almanya’da 24 Eylül’deki ge Almanya’da Hıristiyan Birlik partileri ile Sosyal Demokratlar arasındaki nel seçimlerin ardından aylardır süren koalisyon hükümeti pa koalisyon pazarlığı maratonunda uzlaşıya varıldı. Maliye bakanlığının SPD’ye zarlığında uzlaşıya varıldı. Başbakan Angela Merkel’in lideri olduğu geçmesiyle Merkel cephesinin büyük taviz verdiği yorumları dikkat çekti muhafazakâr Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU), kardeş parti Hıristiyan CDU lideri Merkel, TÜRKİYE’YE ‘MESAFEDE’ ANLAŞTILAR Sosyal Birlik (CSU) ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) büyük koalisyon için ana görüşmesini tamamladı. Partiler arasındaki başlıca tartışma noktalarından biri olan bakanlıkların dağılımı da belli oldu. SPD’nin kabinede Başbakana karşı tek veto hakkı bu CSU lideri Seehofer ile Schulz. Alman basınına yansıyan koalisyon anlaşması taslağına göre, yeni Berlin hükümeti Avrupa Birliği’nin (AB) Türkiye’ye müzakere için yeni başlıkların açılmasına karşı çıkacak. Demokrasi vurgusu olmak istiyoruz ve buna ilgi gösteriyoruz. Türkiye’de demokrasi, hukuk devleti normları ve insan haklarıyla ilgili durum uzun süre önce kötüleşti. Bu bağlamda (Türkiye’nin) AB üyeliğiyle ilgili müzakere sürecindeki mevcut başlıkları kapatmak ve yeni başlıklar açmak is lunan Maliye Bakanlığı’nı ve bunun Rheinische Post gazetesinin habe temiyoruz” ifadelerine yer verildi. Tas yanında Dışişleri ile Çalışma Bakanlığını aldığı belirtilirken Merkel cephesinin anlaşma için büyük ödünler verdiği yorumları yapıldı. liderliği bıraktığını duyurdu. Yerine Andrea Nahles’i önerdi. Nahles seçilmesi halinde partinin ilk kadın lideri rine göre, taslakta uzun süredir kriz havasının hâkim olduğu iki ülke ilişkilerine ilişkin “Türkiye, Almanya için önemli bir ortak ve AB komşusu. Bu nedenle Ankara’yla iyi ilişkilere sahip lakta ayrıca vize serbestisinin ve Gümrük Birliği Anlaşması’nın güncellenmesinin ancak Türkiye gerekli önkoşulları yerine getirdiği zaman mümkün olabileceğinin kaydedildiği belirtildi. Schulz liderliği bıraktı olacak. Diğer yandan Maliye Bakanlığını da Olaf Scholz’un üstlenebileceği Merkel görüşmelerin ardından yaptı Öte yandan koalisyon anlaşmasına Dışişleri Bakanlığı koltuğuna SPD gelen bilgiler arasında. ğı açıklamada, “Çoğu muhafazakârın varılmasıyla süreç tamamlanmış de lideri ve eski Avrupa Parlamentosu Spiegel Online’ın haberinde Bav maliye bakanlığının SPD’ye verilme ğil. SPD, koalisyon anlaşmasını parti Başkanı Martin Schulz’un oturma yera eyaletinde örgütlü CSU parti sinden mutlu olmayacağını” söyledi. üyelerinin onayına sunma sözü ver sı bekleniyor. Schulz dün partinin se sinin de İçişleri Bakanlığı’nı devra Partilerin silah ihracatı konusunda mişti. SPD, imza atmadan önce 460 çimlerde desteğini yitirmesine atıfla lacağı, bu koltuğa parti lideri Horst sıkı kontrollere gidilmesinde de uzla binden fazla üyesinin anlaşma ile il “yeni bir yüz ihtiyacına” işaret etti ve Seehofer’in oturabileceği kaydedildi. şıya vardığı savunuldu. gili fikrini soracak. AnkaraKahire gerilimi sürüyor Mısır, Güney Kıbrıs Rum Kesimi ile Akdeniz’de imzaladığı “Münhasır Ekonomik Bölge Anlaşması”na Türkiye’den gelen eleştirilere tepki gösterdi. Mısır Dışişleri, “Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki ekonomik haklarını ihlal etmemesi” çıkışı yaptı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Mısır ve Rum Kesimi arasında imzalanan anlaşmanın uluslararası hukuka göre herhangi bir geçerliliğinin bulunmadığını söylemişti. Çavuşoğlu, Türkiye’nin bu konudaki itirazlarını BM’ye ilettiğini de aktarmıştı. Mısır Dışişleri Sözcüsü Ahmed Ebu Zeyd, söz konusu anlaşmanın BM’ye de sunulduğunu belirterek “geçerliliğini kimse tartışmaya açamaz. Uluslararası hukuk normlarına uygun” diye konuştu. Zeyd, Mısır’ın bölgedeki haklarının ihlal edilmesi yönündeki her türlü girişime karşı koyulacağını da belirtti. Mısır’da 2013’te Cumhurbaşkanı Mursi’ye yönelik darbe sürecinden bu yana KahireAnkara hattında diplomatik kriz havası hâkim. GUTA KÂBUSU... Suriye ordusunun kuşatma altında bulunan muhaliflerin kontrolündeki Doğu Guta’ya yönelik hava saldırılarında bilanço ağırlaşıyor. Muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre dünkü bombardımanda aralarında çocukların da olduğu 30 kişi yaşamını yitirdi. Enkaz altından yaralı bir bebeğin çıkarıldığı görüntüler objektiflere yansıdı. Gözlemevi, pazartesi ve salı düzenlenen hava saldırılarında 70 sivilin yaşamını yitirdiğini duyurmuştu. ‘IŞİD yeniden örgütleniyor’ Britanya’da yayımlanan Times gazetesi, IŞİD’in, Suriye ve Irak’taki “kaos ortamı”nı kullanarak yeniden örgütlenmeye giriştiğini yazdı. Haberde, IŞİD’in ekim ayından beri yeniden saldırılar düzenlemeye başladığı ve iki yıl önce çıkarıldığı Suriye’nin kuzeybatısında orduyla savaşa giriştiği savunuldu. Örgütün, Suriye’nin Hama eyaletinde geçen yılın sonlarına doğru ortaya çıktığı ve kısa bir sürede Halep, Hama ve İdlib eyaletleri sınırındaki bazı alanları ele geçirdiği de iddialar arasında. ‘Enerji operasyonu’ Öte yandan, Irak ordusu İran sınırına uzanan petrol hattında güvenliği sağlamak için operasyon başlattı. Ordudan yapılan açıklamada, bölgenin Kerkük’teki ham petrolün İran’a aktarılması için kullanılacağı belirtildi. Tayvan’da deprem Tayvan’ın doğu kıyısında önceki gün gece yarısı meydana gelen 6.4 büyüklüğündeki depremde en az 7 kişi hayatını kaybetti, 260 kişi yaralandı. ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi’nin verilerine göre, yerin 10.6 km. derinliğinde meydana gelen depremin merkez üssü Hualien kentinin 22 km. kuzeydoğusu olarak kaydedildi. Depremde turistlerin cazibe merkezi olarak tanınan Hualien’de 6 bina çöktü, 1 askeri hastane yan yattı, 2 köprü zarar gördü. Yaklaşık 100 bin evin bulunduğu Hualien’de 40 bin eve su verilemezken 140 kişiden haber alınamadığı, arama kurtarma çalışmalarının sürdüğü bildirildi. Rusya, İdlib için alarmda Suriye’de RusyaTürkiyeİran’ın inisiyatifiyle ilan edilen “çatışmasızlık bölgeleri” anlaşması kapsamındaki İdlib’de Kaide bağlantılı örgütün bir Rus savaş uçağını düşürmesiyle başlayan gerilim sürüyor. Rus Interfax ajansı, düşürülen Su25 tipi jetin enkazına ulaşılması konusunda Türkiye ile görüşmeler yapıldığını bildirdi. Rus parlamentosunun alt kanadı olan Duma’nın Savuma Komitesi Başkanı Vladimir Şamanov, “Türklerle bu konuda görüşmeler yürütüyoruz fakat henüz sonuç yok” dedi. Rusya Savunma Bakanlığı ise İdlib’deki çatışmasızlık bölgelerinde henüz Türkiye’nin gözlem noktaları kurmadığı yerlerde Rusya HavaUzay Kuvvetleri’nin izleme faaliyeti yürüttüğünü duyurdu. Bu bölgelerdeki Rus üslerinde güvenliğin artırıldığını vurguladı. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov Suriye’deki Rus üsleri Hmeymim ve Tartus’a yönelik saldırıların Fetih el Şam (El Nusra) militanları tarafından gelişmiş silahlı insansız hava araçları kullanılarak düzenlendiğini anımsatarak “Bu durum, Fetih el Şam militanlarının Suriye’nin IŞİD’den kurtarılmasında Rusya’nın oynadığı başat rolünden hoşnut olmayan bir dizi teknolojik yönden gelişmiş ülkenin ellerinde itaatkâr bir araca dönüştüğüne dair çekincelerimizi doğruluyor” dedi. ‘Naaşı çaldılar’ İdlib’de cumartesi günü alçak irtifada seyrederken MANPAD (taşınabilir hava savunma füzesi) tarafından vurulduğu duyurulan Su25’in pilotunun üzerindeki el bombasının pimini çekerek kendini havaya uçurduğu açıklanmıştı. Rus Savunma Bakanlığı ise önceki gün, pilotun cenazesinin İdlib’in çeşitli yerlerinde gözlem noktaları bulunan suriye’ye yine israil saldırısı Suriye krizine ilişkin siyasi çözüm çabaları sürerken dün İsrail’den bir kez daha Şam’a yönelik saldırı haberi geldi. Suriye’nin resmi haber ajansı SANA’nın ordu kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, dün sabah düzenlenen saldırı, Camraya kasabasında bulunan araştırma merkezini hedef aldı. Suriye hava savunma sistemlerinin ise karşılık verdiği ifade edildi. Alman haber ajansı DPA’ya konuşan bir yetkili, Suriye hava savunma sistemlerinin çok sayıda füzeyi hedefe ulaşmadan etkisiz hale getirdiğini savundu. İsrail jetleri daha önce de Suriye’de bazı askeri tesisleri bombalamıştı. İsrail kaynakları Suriye’deki saldırılarını, Şam’ın müttefiki Lübnan Hizbullah’ına bağlı silahlı gruplar üzerinde yoğunlaştırdıklarını savunuyor. Türkiye’nin işbirliğiyle alındığını duyurup Ankara’ya teşekkür etmişti. Saldırıyı üstlenen Kaide bağlantılı, Nusra’nın ağırlıklı olduğu çatı örgüt Tahrir el Şam’dan ise “ceset bizden çalındı” iddiası geldi. BBC’nin haberine göre örgüte yakın bir kaynak, ismini vermediği Suriye’deki bir muhalif grubun Rus pilotun cesedini “çaldığını” öne sürdü. Habere göre örgütten defalarca iadesi istenen cesedin Rusya’ya verilmesinin ardından Tahrir el Şam, “olayın sorumlularının cezalandırılacağı” tehdidinde bulundu. Riyad’ın ‘hava’ bilmecesi Ortadoğu’da “ortak düşman” İran’a karşı gelişen Washing si anlamına geldiğine dikkat çekilen haberde, veri ton destekli Suudiİsrail ittifakı id len izinle Hindistanİsra dialarına dün bir yenisi eklendi. il arasındaki uçuşların iki İsrail’de yayımlanan Haaretz gazete buçuk saat kısalacağı, bi sinin haberinde, Suudi Arabistan’ın letlerin daha ucuza satıla İsrail’e yönelik 70 yıllık hava sahası Prens Selman cağı vurgulandı. yasağını Hindistan Havayolları için kaldırdığı öne sürüldü. İsrail havayo Suudi yetkili yalanladı lu sektöründen kaynaklara dayandırı Kararda, Hindistan Başbaka lan haberde, Suudi Arabistan’ın Hin nı Narendra Modi’nin İsrail ve S. distan Havayolları’nın Yeni Delhi’den Arabistan’la yakın ilişkilerinin de et Tel Aviv’e başlattığı doğrudan uçuş kisinin olduğu görüşüne yer verildi. ların kendi hava sahasından gerçek Öte yandan haberin yankı bulma leştirmesine izin verdiğini söyledi sının ardından Riyad’dan iddiaya ği aktarıldı. Bunun bir ilk ve Riyad’ın yalanlama geldi. Reuters’a konuşan İsrail’le sıcak ilişkiler içinde oldu Suudi havacılık kurumu yetkilisi id ğunu kamuoyu önünde kabul etme dianın doğru olmadığını, bu yönde bir kararın alınmadığını söyledi. Kasım ayında Enerji Bakanı Yuval Steinitz, İran’a karşı Suudi Arabistan ile birlikte hareket ettiklerini, gizli iletişim halinde olunduğunu açıklamıştı. İsrail Genelkurmay Başkanı da, “İran’a karşı Suudi Arabistan ve diğer ılımlı Arap ülkeleriyle istihbarat paylaşmaya hazırız” demişti. Suudi Arabistan’da Veliaht Prens Muhammed bin Selman liderliğinde iç ve dış siyasette hırslı adımlar dikkat çekiyor. Riyad’ın ABD ile ittifaklık çerçevesinde İsrail’le yakınlaşma siyasetine soyunduğu yorumları gündeme yansımıştı. ABD Başkanı Trump geçen yıl ilk yurtdışı gezisini yaptığı Suudi Arabistan’dan İsrail’e geçmişti. Excelsior’daki ‘çılgın projeler’ masası ROMA Gazetecilerin asla yanaşama dığı sımsıkı kapalı kapılar, kuş uçurtmayan bir güvenlik; trafikten arındırılmış boş yollardan ve ıssız meydanlardan geçen resmi araba konvoyları... Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İtalya seyahatinden geriye kalan manzara bu. Erdoğan’ın İtalya gezisini bir film karesi gibi tanımlayan bu görünüm gerçekte yaşadığımız sistem ve düzenin de fotoğrafı oluyor. Ziyaretin sona ermek üzere olduğu saatlerde, bir zamanlar Roma’da “Tatlı Hayat”ın merkezi olan “Via Veneto”da, Erdoğan’ın kaldığı “Excelsior” otelinin önünden geçtim. Caddeye açılan tüm yan yollar, özel harekât timleri tarafından tutulmuştu. Erdoğan’ın kankası “Katarlılar” tarafından satın alınan büyük 5 yıldızlı otelde Reis, İtalyan sanayisinin zirvesi ile akşam yemeği yemekteydi. Çizmede “mevkidaş” Mattarella ile Başbakan Gentiloni buluşmasından esasen çok daha fazla ciddiye alınan yemeğe Türkiye’de iş yapan ve iş yapmak isteyen kim varsa katılmıştı. 3. Köprü, İstanbulİzmir Otoyolu ile Ankara Etlik Hastanesi’ni yapan Astaldi İnşaat, hızlı tren pazarlayan Italferr; güvenlik ve savunma sanayii LeonardoFinmeccanica patronları cümleten içerde “Reis” ile birlikteydiler. ‘Vision 23’ hedefte Dünyanın en iddialı projelerinden biri olan “Panama Kanalı”nın genişletilmesini üstlenen “Salini” bile Excelsior yemeğine gelmişti. İddiaya göre “Salini”, Cumhuriyetin 100. yılı vesilesiyle gündeme gelen “çılgın proje Kanal İstanbul”u kapmak peşindeydi. “Excelsior masası”nda toplananlar sıradan markalar değil, özetle çok büyük, dev projeleri kovalayan gruplardı. Sırf “Salini” değil, iş dünyası mensuplarının çoğu Via Veneto’daki toplantıya, “Vision 2023”te bir pay kapmak düşüyle koşmuştu. “Vision 2023” bağlamındaki özelleştirmeler, en büyük beklenti yaratan konulardandı. Enerji, ulaşım, silah sanayii ve biyotıp alanlarının yanında, bankacılık, sigorta şirketleri temsilcileri, İtalyan TÜSİAD’ı başkanı Vincenzo Boccia; “made in Italy” namına kim varsa.. “Reis”le buluşmaya gelmişti. Tam “yerin kulağı olsa” denecek bir durum. Ama Erdoğan’ın Roma gezisinin tüm aşamaları gibi, Excelsior’dan da dışarı sınırlı bilgi sızdı. Yemeğe bir ültimatom verir gibi “Sultan”ın şu sözlerle başlaması en ilgi çeken konulardan biriydi: “54 yıldır AB kapısında beklemekten sıkıldık. Artık bir karar vermeniz gerek. Bizi istiyor musunuz, istemiyor musunuz?” Tehdit AB’yi açar mı? Bu sözleri “ne kadar ekmek (AB!) o kadar köfte (yatırım!)” şeklinde algılayan sanayicilere önce “kal gelmiş”, ortam gerilmiş, buz keser gibi olmuş; sonra ısınmış. RTE yemek sonunda, erkeklere “kravat”, kadınlara “fular” hediye etmiş... Göz önündeki OHAL Türkiye’si şartlarına rağmen Türkiye Cumhurbaşkanı’nın Roma seferinde “AB üyeliği” mevzusunu, gayet doğal, ortada değişen bir şey yokmuş gibi yeniden piyasaya sürmesi herkeste gerçekte dumur yarattı. Bir ay önceki Paris gezisinde üstelik Macron’un basının önünde Erdoğan’ın yüzüne; “İkiyüzlülüğü bırakalım. Bir hukuk devleti olmayan Türkiye AB üyesi olamaz!” diye kestirip atmasının ardından hele konunun İtalya’da nasıl gündeme taşındığına herkes şaşıyor. Hollanda büyükelçisinin geri çekildiği, İsveç Dışişleri Bakanı’nın Türkiye’ye gelmekten imtina ettiği bir ortamda “AB geyiği nasıl başa sarılıyor” sorusu yaygın biçimde soruluyor. Hukukun üstünlüğü sıralamasında en son 113 ülke arasında 101. sıraya düşen Türkiye nasıl oluyor da “AB kriterlerini” yok sayarak, üyelikten söz etmeye devam ediyor? Gözlemciler bu soruya; Erdoğan’ın “güç” ve “tehdit politikaları” kapsamında yanıt arıyor. 80 milyonluk “Türkiye pazarı havucu” bir yandan; “kaçak göçmenleri üzerinize salarım ha” “sopası/tehdidi” beri yandan; Erdoğan’ın AB başkentlerini “tehditle” hizaya getirmeyi amaçladığı iddia ediliyor. 28 ülkeli birliğe “tehdit politikası” ile üye olma şansının ise “sıfır” olduğu, uzmanların paylaştığı genel kanı. Trump, Bastille törenine özendi ABD Başkanı Donald Trump, geçen yıl Fransa’nın başkenti Paris’te katıldığı 14 Temmuz Bastille Günü kutlamalarında izlediği askeri geçit töreninin benzerinin Washington’da düzenlenmesini istedi. Washington Post’un haberine göre, Pentagon Trump’ın talimatı uyarınca “Amerikan ordusunun gücünün sergileneceği” dev askeri geçit töreni düzenlenmesi için hazırlıklara başladı. C MY B