Katalog

Sevgiliye güvence DOLAR Anadolu Sigorta, Sevgililer Günü’nde Maximum Mobil üyelerine, BES sigortası fır SİGORTA satıfırsatıveindirimisundu. 3.7600 0.4 kuruş AVRO 4.6660 0.4 kuruş FAİZ 12.85 0.23 puan BES’li üç yılda çıkıyor8 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM:ŞÜKRANİŞCAN BORSA 116.852 1.267 puan ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 1086.66 28 kuruş 161.65 14 kuruş Salı 6 Şubat 2018 Bireysel emeklilik sisteminde en büyük sorunun erken ayrılma olduğu görüldü. En az 10 yıl kalınması beklenen sistemden çıkışların ortalaması 3.4 yıl Çalışanlara otomatik katılımın zorunlu hale getirildiği Bireysem Emeklilik Sistemi’nde (BES) kalış süreleri bir türlü istenen düzeye ulaşamıyor. KPMG Türkiye, 19 BES şirketinin 61 milyar TL fon tutarına ulaştığı Türkiye Bireysel Emeklilik Sistemi’ni incelediği raporun ikincisini yayımladı. Rapora göre 2016 sonu itibarı ile sistemdeki sözleşmelerin ortalama kıdemi 3.4 yıl. Ekonomik koşullara paralel olarak bireylerin sistemden erken çıkma veya ödemeye ara verme gibi eğilimleri nedeniyle BES şirketleri kâr sorunu yaşıyor. Raporu değerlendiren KPMG Türkiye Finansal Hizmetler Sektör Lideri Sinem Cantürk, “Türkiye’de BES’in en önemli problemi insanların sistemde yıllarca kalmayı planlamadan girmeleri ve erken ayrılmaları. Bu nedenle devlet desteği çok önemli” dedi. Türkiye ve dünyadaki bireysel emeklilik sistemini karşılaştırmalı olarak inceleyen KPMG Türkiye BES Raporu’nun ikincisi yayımlandı. KPMG Türkiye Finansal Hizmetler Sektör Lideri Sinem Cantürk, BES’te yaşanan erken ayrılma sorununun hem katılımcılar Sağlıklı BES’lenmenin yolu güven KPMG raporunda sistemin sağlıklı gelişimi için yapılması gerekenler şöyle sıralandı: l Katılımcının sistemde kalma süreleri uzatılmalı. l Sisteme güven sağlanmalı. l Fonların performansı artırılmalı. l Teşvikler iyi anlatılmalı. l Katılımcılar sürekli ve doğru olarak bilgilendirilmeli. l Emeklilik hakkını kullanmak isteyen katılımcılara Yıllık Gelir Sigortası sunulmalı. l Fonun önemli bir kısmının sistemde kalması sağlanmalı. l BES şirketleri yatırım yapmalı. Fon tutarı 61 milyar lira Sinem Cantürk, “Rapora göre Türkiye’nin bireysel emeklilik sisteminin dünyadaki önemli ekonomiler arasında GSYH oranı ile bakıldığında, gelişime ve büyümeye hâlâ açık olduğu görülüyor. BES, başladığı ilk yıldan itibaren önemli düzeyde gelişti ve 2016 yıl sonu itibarıyla 19 emeklilik şirketi ve 61 milyar TL fon tutarına (devlet katkısı fon tutarı dâhil) ulaştı. Emeklilik şirketleri, faize duyarlı müşterileri için faizsiz emeklilik planı ile de ürün çeşitliliğini artırdı. Devlet katkısı uygulaması ile ülkemizde artışa geçmiş görünen katılımcı sayısı ve katkı payı tutarlarının gelişen piyasalar da göz önüne alındığında gelecekte de artması bekleniyor” dedi. hem de emeklilik şirketlerinin kaybına neden olduğunu belirtti. Cantürk, “Katılımcılar; ertelenmiş giriş aidatı, vergi, devlet katkı sı hak edilmeyen kısım vb. kesinti tutarları nedeniyle beklenenden düşük tutarlar ile sistemden ayrılıyor. Emeklilik şirketleri ise sis temden erken ayrılan katılımcıların oluşturduğu yüksek maliyet nedeniyle kârsızlık problemi yaşayabiliyor” dedi. Otomatik katılımda süre uzuyor Otomatik BES’in de içinde yer aldığı ve pek çok konuda düzenleme getiren yasa tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sevk edildi. BES’i ilgilendiren 45’inci maddede şu ifadelere yer verildi: “Bireysel emeklilik sisteminin teşvikine yönelik olarak, devlet katkısı tutarlarının nemalandırılması ve nemalarıyla birlikte ödenmesine, Ek Devlet katkısının azami limiti ile iade edilmesine, 1.000 lira ilave Devlet katkısının yıllar itibarıyla yeniden değerlemeye tabi tutulabilmesine ve iki ay olan cayma süresinin üç katına kadar artırılabilmesine imkân sağlanmaktadır.” Liberty ülkeden çıkıyor Dünyanın sayılı sigorta devleri arasında yer alan Amerikalı Liberty Sigorta, toplam 54.5 milyon liralık zararından ardından 10 yıldır faaliyette bulunduğu Türkiye’den çıkıyor. Dünya genelinde 30 ülkede operasyonları bulunan, Boston merkezli Liberty Mutual Insurance, 2006’da Şeker Sigorta’yı alarak Türk sigorta pazarına girdi ve 2007’de adını Liberty Sigorta olarak değiştirdi. Türkiye’de 10 yıldır faaliyet gösteren Libert, 2016’da 10.5 milyon TL zarar açıkladı. Şirketin, geçmiş yıl lar zararı ise 50.7 milyon TL olarak açıklandı. Liberty Sigorta, 2017’nin 9 aylık döneminde 3.8 milyon TL zarar açıkladı. Talanx Grubu’nun Türkiye’deki yatırımı HDI Sigorta, 2006’dan bu yana Türkiye’de hayat dışı sigortacılık alanında faaliyet gösteriyor. Talanx International Yönetim Kurulu Başkanı ve Talanx AG Yönetim Kurulu Üyesi Torsten Leue, bu satın alma işlemi ile hedef pazarları arasında yer alan Türkiye’de, en büyük 5 oyuncudan biri olmak istediklerini söyledi. Kuraklıkta tarihler uzadı Üreticiler, buğdayın yanı sıra arpa, yulaf, çavdar ve tritikale ile bu ürünlerin sertifikalı tohumlukları için 15 Şubat’a kadar kuraklık sigortası yaptırabilecek. Söz konusu ürünler, başta kuraklık olmak üzere don, sıcak rüzgâr, sıcak hava dalgası, aşırı nem ve aşırı yağış risklerine karşı güvence altına alınıyor. Trafikte primler yüzde 10 arttı Zorunlu trafik sigortalarında primler yeni yılda yaklaşık yüzde 10 civarında bir artış yaşadı. Trafik sigortası primleri 2018’in ilk ayında ortalama 578 TL oldu. 2017’nin son ayını ortalama 529 TL’den kapatan primlerde yeni yıldaki artış yaklaşık yüzde 10 oldu. Sigorta Bilgi Merkezi (SBM) verilerine göre Ocak ayında ortalama 578 TL olan ortalama primler şubatta ortalama 606 TL seviyesinden başladı. Zorunlu trafikte Nisan 2016’da tavan fiyat uygulamasına geçilmiş Mayıs 2016’da ortalama 682 TL ile tarihi zirve görülmüştü. Anadolu’nun pazar payı arttı Yılı büyüme ile tamamlayan Anadolu Sigorta, ‘hastalıksağlık’ branşında yüzde 38’e yakın bir büyüme gösterdi. Anadolu Sigorta, üretim performansını, 4.67 milyar TL prim üretimiyle 2017’de de sürdürdü. Açıklanan resmi sonuçlara göre Anadolu Sigorta’nın en yüksek prim ürettiği branş, 1 milyar 342 milyon lira ile “Kara Araçları Sorumluluk” sigortası oldu. Bu branşı; 953 milyon lira ile “Kara Araçları”, 813 milyon lira ile “Yangın ve Doğal Afetler” ve 538 milyon lira ile “HastalıkSağlık” branşı takip etti. Şirketin pazar payı yüzde 11.8 oldu. Büyüme açısından bakıldığında, “HastalıkSağlık” branşı yüzde 32,7, “Finansal Kayıplar” branşı yüzde 32,6, Genel Zararlar branşı ise yüzde 29.8 ile ilk sıralarda yer aldı. Anadolu Hayat Emeklilik’in teknik kârı yüzde 50 arttı Anadolu Hayat Emeklilik’in 2017 yılsonu finansal sonuçları açıklandı. Bireysel emeklilik ve hayat sigortası branşları fon büyüklüğü toplamında sektör liderliğini devam ettiren Anadolu Hayat Emekli lik 2017 yılsonu itibarıyla geçen yılın aynı dönemine göre aktif büyüklüğünü yüzde 24, brüt kârını yüzde 22, teknik kârını da yüzde 50 oranında artırdı. Ayrıca şirketin, aktif büyüklüğü 18 milyar TL’ye yaklaştı. Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü M. Uğur Erkan, yaptığı değerlendirmede “Başarılı bir yılı geride bırakan Anadolu Hayat Emeklilik, istikrarlı, dengeli ve kârlı büyümesini sürdürmüştür” dedi. Akkuyu’nun Türk ortağı kim olacak? Kısa adı EÜAŞ olan Elektrik Üretim Anonim Şirketi, kamu sermayeli bir şirket. EÜAŞ’ın, “vergi cenneti” olarak bilinen Jersey Kanal Adaları’nda bir iştiraki var. Adı EUAS International ICC. 50 milyon dolar sermayeyle 2015 yılında kuruldu. Ankara’daki EÜAŞ, EUAŞ ICC sermayesinin yüzde 100’üne sahip. (Ondan çok daha önce yine kamu sermayeli şirketler olan Botaş ile TPAO da Jersey Kanal Adaları’nda şirketler kurmuştu.) EUAS ICC’yi kuran Bakanlar Kurulu kararında şirketin parayı ve kazançları yurtdışında tutabileceği belirtiliyor. EÜAŞ’ın genel müdürü, Jersey’de şirket kurulma nedenini Sinop’a kurulması öngörülen Nükleer Güç Santralı (NGS) sürecinde kolaylık ve pratiklik sağlanması diye açıklamıştı. Hatta “Bunu vergi kaçırmak için yapmıyoruz. Ortağımız olan Japonya ve Fransa da offshore şirketi kurdular, bizi bekliyorlar” bile demişti. HHH EUAS ICC artık faal bir şirket. Bundan 10 gün önce Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB) sayfasında Sinop NGS ile ilgili bir duyuru yayımlandı. Sinop Abalı Köyü, İnceburun mevkiinde NGS kurulacağı hatırlatılarak ÇED sürecinin başladığı belirtildi. Duyuruya göre 6 Şubat’ta (yani bugün) “Halkın Katılım Toplantısı” düzenlenecek. Sinop Üniversitesi’nde yapılacak toplantıda, halkın görüş ve önerilerinin alınacağı belirtiliyor. Bu toplantıdaki gelişmeler ve sonuçları mutlaka haber olup kayıtlara girecektir. Yani EÜAŞ NGS, Sinop’ta bir NGS kurma hazırlığı için ilerliyor. Fakat diğer yanda, milletlerarası anlaşması bundan tam 8 yıl önce imzalanmış bir Akkuyu NGS var. Bugünün döviz kuruyla 745 milyar TL yatırım bedeli olduğu duyurulan Akkuyu NGS’nin yüzde 49’una Türk şirketlerinin ortak olması bekleniyor. Bu beklenti uzun yıllara dayanıyor. Daha doğrusu kamuoyuna bu netlikte açıklanmıyor. Ama bu devasa yatırım bedelini Rusya tek başına karşılayamayacağı için Türk tarafının da sermaye koyması isteniyor. Bu plan doğrultusunda CengizKalyonKolin şirketlerinden oluşan CKK üçlüsünün Akkuyu’ya ortak olacağı, bundan sekiz ay önce Haziran 2017’de açıklandı. Fakat bu ortaklığın, daha doğrusu satın alma işleminin gerçekleşmesi bilmediğimiz nedenlerle gecikti. (Konuyla ilgili, özellikle Rus tarafının denetim sürecini esas alan yazılarım arşivde.) Üç şirketten ikisinin süreçten çekildiğine dair kulis bilgileri ne doğrulandı, ne yalanlandı. Fakat bu arada başka bir gelişme oldu ve Rus CEO’nun Akkuyu AŞ’de denetim yetkisini de almasını sağlayan bir olağanüstü genel kurul yapıldı. Şu sıralarda, enerji diplomasisi kulislerinde bir başka olasılık konuşuluyor. Yazının başında Sinop NGS’ye dönük süreçle bağlantılı olarak yer verdiğim EUAS ICC şirketinin Akkuyu ortaklığı ile de ilgilendiği belirtiliyor. Tekrar vurgulayayım ki bu bir kulis bilgisi. Doğru olma ihtimali ise ekonomi açısından kritik sonuçlar doğuracak önemde. Zira, Türkiye’nin kilovatsaatini zaten 12.35 centten satın almayı, milletlerarası bir anlaşmayla taahhüt ettiği bir yatırımdan bahsediyoruz. Böylesi bir yatırım projesinde kamu sermayeli bir şirketin hissedar olma ihtimali, toplumla paylaşılmayı gerektiren bir durumdur. Belki çok fark edilmiyor olabilir. Rusya adını Afrin Operasyonu dolayısıyla sıkça duyduğumuz bu dönemde, Akkuyu yatırımındaki her gelişme, iki ülke ilişkisi açısından yeniden “okumayı” gerekli kılan bir denge değişikliği anlamına geliyor. Akıllı telefon pazarı 2017’de sert daraldı Küresel akıllı telefon pazarı 2017’nin son çeyreğinde sert daraldı. Strategy Analytics verilerine göre küresel akıllı telefon pazarı 2016’nın son çeyreğinde bu rakam 438.7 milyon adet iken, 2017’nin dördüncü çeyreğinde 400.2 milyon adet oldu. Küresel akıllı telefon pazarı, 2017’nin son çeyreğinde kullanıcıların telefonlarını daha uzun kullanmalarını tercih etmeleri nedeniyle, Apple’ın satışlarındaki gerilemenin de etkisiyle yüzde 9 gerileme kaydetti. Bu gerileme akıllı telefon pazarı tarihinin en büyük gerilemesi olarak kaydedildi. Samsung ve diğer akıllı telefon markaları da daha pahalı telefonlar konusunda Apple’a katıldı. Strategy Analytics Direktörü Linda Sui, bu gerilemenin akıllı telefon pazarı tarihindeki en büyük gerileme olduğunu söyledi. l Ekonomi Servisi Roubini: Bitcoin tarihin en büyük balonu Bitcoin’in insanlık tarihinin en büyük balo nu olduğunu belirten New York Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Ekonomist No uriel Roubini, “Bütün balon ların anası olan Bitcoin balo nu patlamıştır” dedi. Bitcoin fiyatı Aralık ayında 20 bin dolar sınırı na kadar çıktık tan sonra Cuma günü 7 bin dolar lı seviyelere geri lemişti. Dün ise Nouriel Roubini tekrar 8 bin do ların üzerine çıkan Bitcoin, 8 bin 200 dolar seviyesine geldi. Bitcoin’in gördüğü en yüksek seviyeye göre kaybı yüzde 60 seviyesinde bulunuyor. Şu anda piyasada 1300’den fazla kripto para olduğunu ifade eden Roubini, birçoğunun Bitcoin’den daha kötü bir seyir izlediğini kaydetti. Blokchain teknolojisinin yaklaşık 10 yıldır var olduğunu ve tek uygulamasının kripto paralar olduğunu ifade eden Roubini, “Bu bir sahtekârlık” ifadesini kullandı. l Ekonomi Servisi ABD bankalarından kripto paralara yasak ABD’nin finans kuruluşlarından JPMorgan, Bank of America ve Citigroup bankalarına ait kredi kartlarından Bitcoin ve diğer kripto paraların satın alınmasını yasakladı. JPMorgan sözcüsü Mary Jane Rogers, transferler sırasında oluşabilecek risk nedeniyle bu kararı aldıklarını söyledi. Bank of America’dan yapılan açıklamada ise kripto transferlerinin cuma günü durdurulduğu, uygulamanın tüm bireysel ve ku rumsal kredi kartlarını kapsadığı ancak ATM kartlarının durumdan etkilenmeyeceği duyuruldu. Citigroup sözcüsü Jennifer Bombardier ise piyasadaki gelişmelere bağlı olarak politikalarını gözden geçirmeye devam edeceklerini ifade etti. Kripto paraların hızlı düşüşünde giderek artan hükümet sınırlamaları, manipülasyon korkusu ve Facebook’un kripto para reklamlarını yasaklayacağını açıklaması etkili oldu. l Ekonomi Servisi C MY B