Katalog

EVLERİ SANTRALA ÇEVİRİYORLAR Elektriğini rüzgâr enerjisi ve kömürle ça lityumiyon pilinin elektrik dağıtımına başladığı bölgede şimdi de 50 bin konuta lışan santrallardan sağlayan Güney Avustralya, enerji firması Tesla ile işbirliği güneş enerjisi panelleri ve panellerin takılabileceği şarj edilebilir Tesla pillerinni geliştiriyor. Geçen kasım ayının sonunda firmanın ürettiği dünyanın en büyük den dağıtılacağı açıklandı. Paneller birbiriyle bağlantılı olacak. l Dış Haberler Pazartesi 5 Şubat 2018 EDİTÖR: ELİF TOKBAY TASARIM: EMİNE BİLGET Kader tanrıçası Brüksel’de esir Rio’nun kardeşi SANTA CRUZ Dünyanın Rio’dan sonra ikinci en önemli karnavalı olarak adlandırılan Santa Cruz de Tenerife Karnavalı sürüyor. 12 Ocak’ta başlayıp 18 Şubat’a dek süren karnaval İspanya’ya bağlı Kanarya adalarının Santa Cruz de Tenerife kentinde düzenleniyor. Festival sonunda karnaval kraliçesi, genç kraliçe ve kıdemli kraliçe seçiliyor. l AFP Perge’den kaçırılan Tykhe heykeli Brüksel Kraliyet Sanat Müzesi’nde sergileniyor. Müze iade için yan çiziyor ama, bilimsel kanıtlar çok Antalya Perge’den kaçırılan “Tykhe (kader tanrıçası)” heykelinin Belçika “Brüksel Krali yet Sanat Müzesi’nde” olduğu saptan dı. (Görsel 1) Brüksel Müzesi’ndeki Tykhe heyke linin kaidesinde “T(itus) Fl(avius) Clemens Pelo pidianus” adı yer alıyor. (Görsel 2) Antik dünyada Roma lılarca “Fortuna” de ÖZGEN ACAR nilen Tykhe; denizlerin, ırmakların tanrı sı “Okeanos’un” kı zıdır. Antik Yunan’da “kader, ta lih, başarı tanrıçası” olarak ka bul edilen Tykhe, heykellerin de, genellikle bir elinde “bere ket boynuzu” ya da “insanları yönettiğine” inanılan bir “tekne dümeni” tutar. GÖRSEL 2 TYKHE HEYKELİNİN ALTINDAKİ AD Geri verme niyeti yok Perge “yazıtları” üzerinde çalışan, Akdeniz Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nihal Tüner Önen, Fransız Prof. Dr. Hadrien Bru ve Perge tiyatro heykellerinin onarımını yapan Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Ünal Demirer 2015’te ortaklaşa bir makale yayımladılar. “Batı Caddesinde Açığa Çıkan Yazıtlı Taş Bloklar” konulu bilimsel çalışmalarının sonucunu, uluslararası alanda “Inscriptions de Perge Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik” adlı yayınla duyurdular. Makalede kullandıkları Perge’de bulunan bir yazıtta, kentin soylu ailelerinden “Titus Phlavius Clemens Pelopidianos’un” adı geçiyordu. (Görsel 3) Araştırmacılar daha sonra, bu adın, bir başka yerde daha geçtiğini algıladılar! Bu verilerin ışığında “Brüksel’deki heykelin Perge’den kaçırıldığını” saptayanlardan Yrd. Doç. Dr. Demirer, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nı bilgilendirdi. Bakanlık bu heykel konusunda Brüksel Müzesi ile 2016’da bağlantı kurdu. Ancak müze, geri vermek niyetinde olmadığını göstermek için heykelin 1970 UNESCO Sözleşmesinden önce, 1968 yılında müze koleksiyonuna girdiğini bildirdi! Ancak bu sözleşmeden önce Türkiye’den kaçırılan bazı tarihsel yapıtlar, çeşitli yollarla farklı ülkelerce geri verilmişti. Afrodit heykeli Bu olgunun bir başka önemli kanıtı Antalya Müze Müdürü Mustafa Demirel’den geldi. Demirel, 2015 yılında Perge’de 1.95 metre yüksekliğinde, iki kolu kırık, tümüyle çıplak ayaklarının yanında, Yunus balığı üzerinde, kanatlarının yarısı açık, bir Eros görülen, İS 2. yy’dan kalma bir Afrodit heykeli buldu. (Görsel 4) Heykelin kaidesinde de Yunanca “T.Fl. Clemens Pelopidianos” yazıyordu! (Görsel 5) Ailenin künyesi Araştırmacıların yayımladığı yazıt, Pergeli Artemis ile bağlantılı soylu bir ailenin künyesi gibidir! Yazıtta, ailedeki bazı Roma’da senatör olanların, Artemis rahibelerinin, Perge’ye heykel bağışlayanların adları da yer alıyor. Bu adlardan biri de Roma Hanedanı ile bağlantılı Julia Severa adlı bir kadın olup Perge’nin yanı sıra Fenike, Galatya ile geniş aile bağları bulunuyordu. Ayrıca Uşak Banaz’daki Akmoneia antik kentinde de önemli bir kişi olarak tanınıyordu. Julia Severa’nın adı, yine “kader tanrıçası” Tykhe ile bağlantılı olarak, Uşak’taki Akmoneia antik kentinden bir mozaik kaçakçılığı olayında da karşımıza çıkmıştı! 24 Eylül 2001’de Cumhuriyet’te yayımlanan haberimden alıntılayalım: “(...) Uşak’taki Akmonia antik kentinde ortaya çıkarılan bir Roma jimnastik salonunun tabanını kaplayan görkemli mozaikteki kader tanrıçası Tykhe kaderine karşı koyamayınca, jandarma denetimine karşın eski eser hırsızlarınca çalındı. (Görsel 6) Güvenlik görevlileri, 22 Mayıs’taki GÖRSEL 1 BRÜKSEL’DEKİ TYKHE GÖRSEL 7 PERGE’DEKİ TYKHE HEYKELİ olaya adı karışan altı kişiyi tutukladılarsa da çıkarıldıkları mahkemede serbest bırakılmışlardı. 7.5 metre genişliğinde, üst bölümü yuvarlak olan mozaikte voleybol, boks, güreş gibi spor karşılaşmalarının betimlendiği, iki köşede ise kader tanrıçası Tykhe’nin resimleri görülüyor. Tykhe’lerden birinin üzerinde “festival düzenleyicileri” ötekisinde ise “spor düzenleyicileri” yazısı okunuyor. Mozaikte ayrıca bir masa ve üç ödül torbası da dikkati çekiyor. Mozaikte zamanın doğal etkisi nedeniyle yer yer tahrip olmuş bölümler de bulunuyor. Hırsızların, gece yarısı jandarmanın devriye görevini tamamlamasından yararlanarak sabaha karşı “festival düzenleyicileri” yazılı Tykhe bölümünü yaklaşık olarak (75x150 cm) boyutunda bir dik üçgen gibi kestikleri, kazı heyetinin olay yerine dönmesiyle ortaya çıktı.(...)” Bu gelişmeden yaklaşık bir yıl sonra, adını açıklamak istemediğim bir kişi, İstanbul’dan gelerek bana “Tykhe mozaiği” hakkında bilgi vereceğini söyledi. Kendisini Emniyet Genel Mü GÖRSEL 5 GÖRSEL 3 PERGE’DEKİ YAZIT PERGE AFRODİTİ’NİN KAİDESİNDEKİ YAZIT GÖRSEL 4 PERGE AFRODİTİ GÖRSEL 6 AKMONİA TYKHE MOZAİĞİ dürlüğü Mali Suçlar Şubesi’ne götürdüm. Haber verdiğim Anıtlar ve Müzeler Müdürlüğü’nden bazı yetkililer de bu buluşmaya katıldılar. Muhbir, bana anlattıklarını orada da yineledi... Gelişmeleri bekleyerek, ihbarı haberleştirmedim... Sonra Cumhuriyet gazetesinde, söz konusu haberim şöyle başlıyordu: “Bir yıl önce Uşak’ın Banaz İlçesi Ahat köyünde arkeologların kurtarma kazısında bulmalarından ve jandarmaya emanet etmelerinden beş gün sonra çalınan “kader tanrıçası Tykhe” mozaiği Emniyet Genel Müdürlüğü Mali Şube dedektiflerince İstanbul’da ele geçirildi. Olayı başından beri planlayan İsmail Çetin ile Mehmet Emin Alpsar, Hasan Ünsal ve Ramazan Yıldırım adlı kişiler Maltepe’de bir büroya düzenlenen operasyonla gözaltına alındı. (...)” Perge’de, 2014 yılında ayrıca bir başka Tykhe heykeli daha bulundu ve Antalya Müzesi’nde sergileniyor... (Görsel 7) İnşallah, “dedektif gibi çalıştığını” söyleyen Kültür Bakanı Numan Kurtuluş, Brüksel’deki Tykhe heykelini de geri getirtir! BREZİLYA’DA KARNAVAL HAZIRLIĞI SÜRÜYOR Kölelik göndermesi Dünyanın en büyük festivallerinden biri olarak gösterilen Rio Karnavalı’na sayılı günler kala hazırlıklar sürüyor. Karnaval bu yıl 914 Şubat tarihleri arasında. Etkinliğe katılacak en büyük samba okullarından Paraiso do Tuiuti festivalde kölelik konusunu gündeme getireceklerini duyurdu. Okul grubunun liderleri 1888’de köleliğin kaldırıldığı Brezilya’da modern köleliğin devam ettiğini savunuyor: “Brezilya’da köleliğin kaldırılması kanunu tam olarak uygulanmıyor. İnsanlar hâlâ köle gibi çalıştırılıyor.” Uluslararası Af Ör gütü Brezilya Direktörü Jurema Werneck, toplumun adaletsizliklere ses çıkarması gerektiğini söylüyor: “Köleliğin benzer biçimleri hâlâ devam ediyor. İnsanlar haklarının farkında olup harekete geçmeli. Karnaval boyunca bunu yapmak iyi olacak. Bu iyi bir fırsat.” Ülkedeki gelir adaletsizliğine dikkat çeken grup, geçtiğimiz yıl Brezilya’da iş kanununda yapılan değişiklikle haksızlıkların daha da büyüdüğünü dile getiriyor: “Biz hâlâ hapishanede gibiyiz. Hâlâ birilerinin kölesiyiz. Siyasette ve diğer alanlarda köleyiz.” l Euronews rMeunhcabidirein etivtimtleişri Salgın bölgesine girişi yasaklandı Yüzlerce çocuğu etkileyen salgın hastalıklar ve yetersiz beslenmeden kaynaklanan insani krizin yaşandığı Endonezya’nın özerk bölgesi Papua’da görev yapan BBC muhabiri Endonezya ordusunun isteğiyle bölgeden uzaklaştırıldı. Endonezya hükümeti, şu ana dek yetersiz beslenme ve kızamık türü hastalık salgınları nedeniyle 100’e yakın sayıda çocuğun hayatını kaybettiği düşünülen, 800 çocuğun da tehdit altında olduğu Papua’nın Asmat bölgesindeki insani krize çok geç tepki vermekle suçlanıyordu. Besinleri eleştirdi Su yoluyla en yakın yerleşim yerine 10 saat mesafede olan b ölgeye Endonezya askerilerince götürülen yardım malzemeleri hakkında fotoğraflı bir tweet atan BBC muhabiri Rebecca Henschke “Bunlar Papua’da ciddi şekilde yetersiz beslenen çocuklar için gelen yardımlar: hazır makarna, çok tatlı içecek ve bisküvi” ifadelerini kullandı. Endonezya ordusu, Henschke’nin tweeti’nin doğruları yansıtmadığını, söz konusu paketlerin yardım veya bağış değil bölgede ticaret yapan tüccarların ürünleri olduğunu, yazılanlar nedeniyle Endonezya askerlerinin “rencide olduğunu” açıkladı. Bölgedeki çalışmalarına devam etmek isteyen muhabirin oradan uzaklaştırılarak Timika’ya gönderildiği belirtildi. l Dış Haberler Lodos uçurdu İstanbul’da iki gündür etkili olan lodos ve fırtınadan şehir olumsuz etkilendi. Ferahevler Mahallesi Uslu Sokak’ta bulunan bir evin çatısı önceki gece saatlerinde yerinden çıkarak ters döndü. Sarıyer’de Karakuş cami inşaatının minare iskelesinin de bazı demir parçaları uçtu. Minarenin iskelesinin rüzgar nedeniyle üst kısımlarının yamulduğu görüldü. Zeytinburnu açıklarında, 1 Şubat 2017’den bu yana demirli olarak bekleyen Kamboçya bayraklı TALLAS isimli yük gemisi, fırtınanın etkisiyle sürüklenerek sahil kenarındaki kayalıklara çarptı. Lodos nedeniyle bir evin çatısı başka bir evin üstüne uçtu. Uçak pisti pas geçti Lodos, hava ulaşımını da olumsuz etkiledi. Atatürk Havalimanı’na inmek için alçalan uçaklar zor anlar yaşadı. İnişe geçen çok sayıda uçak, lodos nedeniyle havada dakikalarca tur atmak zorunda kaldı. Marmara’da etkili olan şiddetli fırtına nedeniyle dün sabah saatlerinde İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO), iç ve dış hat olmak üzere birçok seferinin iptal olduğunu duyurdu. l İSTANBUL/Cumhuriyet C MY B