Katalog

EKONOMİ Pompayayansımadı Motorinin litre fiyatında 29 kuruş indirim oldu. Değişim pompa fiyatlarına yansıtılmayacak. DOLAR 5.7800 1.1 kuruş AVRO 6.6980 1.4 kuruş FAİZ BORSA 26.56 0.04 puan 98.466 165 puan 12 EDİTÖR: EMRE DEVECİ TASARIM: SERPİL ÜNAY İşten atma yasaklansın ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 1531.70 88 kuruş 228.25 1.02 lira Çarşamba 17 Ekim 2018 Üçlü Danışma Kurulu’nda, işçi kesimi kriz döneminde işten çıkarmanın yasaklanmasını, işveren kesimi asgari ücret desteğinin devamını istedi Üçlü Danışma Kurulu önceki gün Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmet nı, 2019 yılındaki artışın da bu rakam üzerinden yapılmasını istedi. Toplu işten çıkarmaların ya Kıdeme dokunmayın! ler Bakanı Zehra Züm saklanmasını talep eden rüt Selçuk başkanlığın MUSTAFA işçi temsilcileri, bu ko da toplandı. Toplantı ÇAKIR nuda yasal düzenleme da işçi tarafı asgari üc yapılmasını, işsizlik si retin hemen artırılması, iş gortası fonundan yararlanma çi çıkarılmasının yasaklanma koşullarının esnetilmesini, sü sı, taşeronda sorunların çözül re ve miktarın artırılmasını, mesi gibi birçok talebi dile ge amacı dışında kullanılmama tirirken, işveren kesimi ise ey sını talep etti. lülde sona eren asgari ücret desteğinin 12 aya çıkarılması Taşerona kadro nı ve gelecek yıl da uygulan Fonun kriz koşullarında iş masını istedi. İşverenler ayrı sizler için kullanılmasını iste ca teşviklerin de devam etme yen işçi temsilcileri, taşeron sini talep etti. işçilerin yaşadıkları sorunları İşçi temsilcilerinin dile getirdiği taleplerden diğer öne çıkanlar şöyle: n Orta vadeli programda yer verilen kıdem tazminatı değişikliği yapılmasın. n Belediyelerdeki işçiler kadroya alınsın. Bu işçiler ek ödemelerden yararlandırılsın. n Vergide adalet sağlanarak, çalışanlar üzerindeki vergi yükü azaltılsın. n Temel tüketim mallarına zam yapılmasın. n 3. havalimanı inşaatında eylem yapan ve ardından sendikacılar serbest bırakılsın. n Yıllardır toplanmayan Ekonomik ve Sosyal Konsey (ESK) bir an önce toplansın. n Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Devlet Denetleme Kurulu’na verilen sendika yöneticilerini görevden alma yetkisi kaldırılsın. Bunun uluslararası sendikal platformlarda da Türkiye aleyhine olacağına işaret eden işçi temsilcileri, kararnamenin Fona koruma da gündeme getirdi. Kamuda kadroya, belediye da tutuklanan işçi ve Arzu Çerkezoğlu düzeltilmesini istedi. Toplantıya Türkİş Genel Sekreteri Pevrul Kavlak, Hakİş Genel Sekreteri Osman Yıl lerde de belediye şirketlerine geçirilen işçilerin ücretlerinin 2020 yılı sonuna kadar 6 ay Patronlar DESTEK İSTEDİ dız, DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Kudret Önen, TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Zeki Kıvanç’ın da aralarında bulunduğu işçi ve işveren temsilcileri katıldı. İşçi kesimi toplantıda yaşanan ekonomik kriz koşullarına karşı işçileri koruyacak önlemler istedi. Asgari ücretin yıl sonu beklenmeden hemen 2 bin liraya çıkarılması da bir yapılacak yüzde 4’lük artışlara bağlandığına işaret eden işçi temsilcileri, sözleşmelerin yenilenmesini istedi. Ayrıca kapsam dışında bırakılan KİT’lerdeki taşeron işçilerin kadro talebi de toplantıda işçi temsilcilerinin dile getirdiği talepler arasında yer aldı. l ANKARA Tarafların taleplerini dile getirdikleri Üçlü Danışma Kurulu toplantısın da işveren temsilcileri, eylülde biten asgari ücret desteğinin devam etmesini ve 12 aya çıkarılmasını istedi. Gelecek yıl da asgari ücret desteğinin sürmesini isteyen işveren temsilcileri, istihdam teşviklerinin de devam etmesinin önemine dikkat çekti. İşverenlerin devletten teşvik ve destek taleplerine yanıt veren işçi temsilcileri, işverenler teşvik istiyorlarsa işten çıkarmanın da olmaması gerektiğine vurgu yaptı. İşçi temsilcileri işten çıkarmaların kontrol altına alınmasını istedi. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, işçi ve işveren temsilcilerinin açıklamalarını dinledi ve Üçlü Danışma Kurulu toplantılarının devam edeceğini dile getirdi. Hükümet tarafından işçi ve işveren temsilcilerinin önerileri ve talepleri konusunda somut bir adım gelmedi. Kudret Önem Rakipler fark attı Sanayide çarklar sert yavaşladı Ağustosta sanayi üretim artışı yıllık yüzde 1.7 ile ivme kaybını sürdürürken aylık bazda yüzde 1.1 daralma görüldü. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmamış veriye göre ağustosta sanayi üretiminde yüzde 11’lik sert daralma kaydedildi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, dayanıklı tüketim malı üretiminin yüzde 7.3 (takvim etkisinden arındırılmış) daralma oldu. Arındırılmamış veriyle bu kalem için daralma yüzde 19.4’e ulaştı. Ekonomist Haluk Bürümcekçi, arındırılmamış sanayi üretim endeksi için piyasa beklentisinin yüzde 7.5 azalış yönünde olduğunu, verinin beklentilerin üzerinde düşüş kaydettiğini söyledi. Bürümcekçi, üçüncü çeyrekte milli gelirde 2016’nın 3. çeyreğinden beri ilk kez yıllık bazda azalış görülebileceğini öne sürdü. l Ekonomi Servisi ABD’den 20 İran şirketine yaptırım ABD Başkanı Trump İran’daki 20 şirket ve bankaya yaptırım kararı alındığını açıkladı. Trump’ın İran’la nükleer anlaşmadan çıkıp yaptırım rejimini yeniden yürürlüğe sokması sonrası, bu kez İran’daki 20 şirket ve bankaya, Devrim Muhafızları’nı destekledikleri gerekçesiyle yaptırım kararı açıklandı. ABD Maliye Bakanlığı’nın yaptırım listesinde Bank Mellat gibi büyük bankaların yer alması dikkat çekti. Bakanlık, bankayı “iç ve dış saldırganlık amacıyla temettü, faizsiz ödünç para ve kredi şeklinde her yıl milyonlarca dolar” aktarmakla suçluyor. Bank Mellat’ın Türkiye’de şubeleri bulunuyor. Listede ayrıca İran Devrim Muhafızları ile bağlantısı olduğu ileri sürülen Parsian Bank, Sina Bank ve Bahman Group gibi bankalar da yer aldı. l Haber Merkezi Bankalar ve reel sektör buluştu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Bankalar Birliği (TBB) yönetim kurulları ortak toplantı düzenledi. Gündemlerindeki konuların detaylı olarak konuşulduğu toplantıda, Türkiye Bankalar Birliği’nin kredi kanallarının açık tutulması, vade ve fiyatlamalarda hassas davranılması, yapılandırma konularında aldığı tavsiye kararları, yeniden yapılandırma uygulamaları eylül sonunda uygulamaya konulan KOBİ Destek Kredisi Projesi ile konkordato uygulaması görüşüldü. l Ekonomi Servisi Türkiye, 140 ülkenin yer aldığı Küresel Rekabetçilik Endeksi 4.0 listesinde 61. sırada yer aldı. Yüksek enflasyon ve yüksek borç düzeyine dikkat çekildi Konutta fiyat düşüşü hızlandı Konutta satışlar hızla azalırken, fiyatlar da geriliyor. Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, ağustosta enflasyondan arındırılmış reel konut fiyatları yıllık bazda İstanbul’da yüzde 11.5, ülke genelinde yüzde 6.8 geriledi. Hedonik Konut Fiyat Endeksi (HKFE), ağustosta bir önceki aya göre yüzde 0.45 oranında azalırken, bir önceki yılın ay nı ayına göre yüzde 8.32 oranında arttı. HKFE, aynı dönemde reel olarak yüzde 8.13 azaldı. Üç büyük ilin hedonik konut fiyat endekslerindeki gelişmeler değerlendirildiğinde, ağustosta bir önceki aya göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla yüzde 0.46, 1.28 ve 0.57 oranlarında azalış gözlendi. Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre ise, İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla yüzde 3.68, 5.91 ve 13.30 oranlarında arttı. Türkiye genelinde konut satışları ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 12.5 azalırken; ipotekli satışlarda yüzde 67.1’lik düşüş kaydedilmişti. Kur ve faiz artışları nedeniyle inşaatta maliyetler artarken, fiyat ve satışlar hızla düşüyor. l Ekonomi Servisi Türkiye, 140 ülkenin yer aldığı Küresel Rekabetçilik Endeksi 4.0 listesinde 61. sırada yer aldı. Geçen seneye göre üç basamak gerileme kaydedilirken, yüksek enflasyon ve yüksek borç düzeyine dikkat çekildi Dünya Ekonomik Forumu’nun (DEF) 2018 Küresel Rekabetçilik Raporu (KRR) yayımlandı. İlk sırayı ABD’nin aldığı Küresel Rekabetçilik Endeksi (KRE) 4.0 listesinde Türkiye 140 ülke içinde 61. sırada yer aldı. 2017 yılı değerlendirmesinde ise Türkiye’nin sırası 58’incilik oldu. Raporda, Türkiye’nin yüksek enflasyon ve olumsuz borç dinamikleri ile boğuştuğuna dikkat çekilirken, ABD’nin uyguladığı ticari yaptırımların tetiklediği döviz krizinin Türkiye’nin makroekonomik ortam bileşenini olumsuz etkilediği belirtildi. Türkiye makroekonomik ortam bileşeninde 67 puanla 116. sırada yer aldı. Kadın katılımı düşük Raporda Türkiye’nin işgücü piyasası bileşenindeki sıralamasının da düşük olduğuna dikkat çekildi. Kadınların işgücü piyasasına katılımının özellikle düşük olduğu, her çalışan 100 erkeğe karşılık 39 kadının işgücü piyasasında temsil edildiği kaydedildi. Listede ilk 10 sırayı alan ülkeler şöyle oldu: ABD, Singapur, Almanya, İsviçre, Japonya, Hollanda, Hong Kong, İngiltere, İsveç, Danimarka. CHP’den enflasyon hamlesi MAHMUT LICALI CHP Ekonomi Masası enflasyon verilerinin doğruluğunu kontrol etmek amacıyla enflasyon hesaplaması yapacak. CHP örgütlerine gönderilen talimatla, kentler ve bölgelerde, belli mağazalardan belli ürünlerin fiyatları her hafta düzenli olarak kontrol edilecek. Buralardan gelecek fiyat bilgileri, Ekonomi Masası bünyesinde toplanarak, oluşturulan bir sepet içerisinde haftalık olarak enflasyon hesaplaması yapılacak. TÜİK’in geçtiğimiz haftalarda ka muoyuna duyurduğu enflasyon rakamlarında yıllık artışın yüzde 24.52 olarak açıklamasının ardından, TÜİK Başkan Yardımcısı Enver Taştı’nın görevden alınması akılları karıştırmıştı. Hükümet kanadından da enflasyonla mücadele programı kapsamında yüzde 10 indirim kampanyasının yapılacağının duyurulması, önümüzdeki ay açıklanan enflasyon oranlarının düşük gösterilmesi için oynama yapılabileceği şüphelerini güç lendirdi. TÜİK’in açıklayacağı verilerin sağlaması yapılarak; hükümetin emekliler ve kamu çalışanlarına yö nelik zamları düşük tutması da engellenmiş olacak. CHP’de bu kapsamda il ve ilçe örgütlerine gerekli talimatların gönderildiği, ilk verilerin önümüzdeki hafta be lirleneceği ve düzenli olarak kontrol edilecek verilerle ilgili kamuoyuna da bilgilendirme yapılacağı belirtiliyor. l ANKARA Durgunluk, yeniden Dünya ekonomisi yeni bir durgunluk dönemine giriyor… Daha 2009’un yaraları sarılmadan, küresel işsizlik geriletilememişken, gelir dağılımındaki çarpıklık ve erozyonun önüne geçilemeden, küresel ekonominin önünde yeniden kara bulutlar dolaşıyor. Geçen hafta yayımlanan IMF’nin Dünya Ekonomik Görünümü başlıklı raporu, dünya ekonomisinin 2018 ve 2019’da yüzde 3.5’lik oranlarda kalacağını, 2023’e değin de büyüme hızında yavaşlama sürecinin kalıcı olacağını vurguluyor. IMF verileri, durgunluk tehdidinin 2017 ve 2018’de Amerikan ekonomisinin başkan Trump’ın büyük şirketler kesimi için sunmakta olduğu vergi indirimlerine dayalı genişleyici mali politikaları sayesinde geçiştirildiğini belirtiyor. Ancak, Amerikan ekonomisinin 2018’de yüzde 2.9 büyüdükten sonra –mali teşvik paketinin etkileri tüketilmesiyle birlikte ivmesini kaybedeceği; 2018 sonrasında da yüzde 2.5; ve 2023’te de ancak yüzde 1.4 büyüyebileceği öngörülmekte. Bu oranlar ABD ekonomisinin uzun dönem ortalaması olan yüzde 3.3’ün altında kalmakta. Avro bölgesinin de 2018 için tahmin edilen yüzde 2’lik mütevazı büyümeyi izleyerek, 2023 sonunda ABD ile birlikte yüzde 1.4’lük bir büyüme patikasında durgunluğa sürükleneceği tahmin ediliyor. ABD’de şirketler kesimi kârlılığının bu denli artmasına yol açan etkenlerin başında Trump yönetiminin kurgulamış olduğu vergi iadeleri ve vergi istisnalarına dayalı genişleyici maliye politikası ve bunun getirdiği servet transferleri yatmakta. Amerikalı Marksist iktisatçı Michael Roberts’in bulgularına göre ABD’de şirket kârlarındaki artış geçen seneden bu yana yüzde 7.6’lık bir artış gösterdi. Finans kesimi ve bankaların kârlarını bir tarafa bıraksak dahi, reel sektör şirketler kesimi kârlılığındaki yıllık artış yüzde 6.6’ya ulaşıyor; yani kâr oranlarında, ortalama büyüme hızının çok üstünde bir sıçramanın söz konusu olduğu anlaşılıyor. ABD için sergilenen bu rakamlar, dünya ölçeğinde de geçerli. Birleşmiş Milletler Kalkınma ve Ticaret Konferansı (UNCTAD) verileri, küresel ekonomide faaliyet gösteren en büyük 2,000 adet ulusötesi tekelci şirketin toplam kârlarının 2.9 trilyon dolara; net satış gelirlerinin ise 30 trilyon dolara ulaştığını belgeliyor. Söz konusu ikinci rakam dünya ihracat hacminin iki misli; dünya katma değer toplamının yarısı. Dünya ölçeğinde kârların ivmelendiği bir dönemde söz konusu durgunluk tehdidi nereden kaynaklanıyor? Sorunun yanıtı, sabit sermaye yatırımlarının durağan seyrinde yatıyor. Zira dünya ekonomisi gelirlerinin giderek daha az bir bölümünü sabit sermaye yatırımlarına yatırıyor; tasarruf fonları giderek daha fazla bir biçimde finansal spekülasyon ve rant oyunlarının büyülü cazibesinde kullanılmakta. Kapitalizmin kumarhane masalarında kısa vadeli rant ve finansal getiri peşinde koşan spekülatif sıcak para sermayesi, yatırımların yönünü yeni iş sahaları açmak ya da teknolojik ilerlemeyi amaçlayan sabit sermaye yatırımları yerine finansal ürünlerin alım satımına çeviriyor. Finans kapitalin kaprislerine ve coşkularına dayalı biçimde evrilen küresel ekonomi, giderek artan dalgalanmaların belirsizliğinde yatırım ve üretim yerine spekülasyon ve rant vurgunlarından pay kapma uğraşı içerisinde. Aşağıda, UNCTAD verilerinden derlediğimiz grafik bu olguyu çok net biçimde özetliyor. Grafikte ABD, Almanya, Japonya, Fransa ve İtalya için şirketler kesiminin toplam kârları ile, finansdışı ve inşaatdışı yatırım harcamaları milli gelirlerin payı olarak sergilenmekte. Veriler 1980’den bu yana çizilmiş. Veriler, şirketler kesimi kârlılığının özellikle 2012 sonrasında yeni bir ivmelenmeyle milli gelirlerin ortalama yüzde 18’ine değin ulaşırken, sabit sermaye yatırımlarının milli gelirler içindeki payının ancak yüzde 15’i düzeyinde kaldığını belgeliyor. Sabit sermaye yatırımlarının milli gelir içindeki payının 1992’den bu yana düzenli olarak gerilemekte olduğu gerçeği UNCTAD verilerinde net olarak vurgulanmakta. Bu koşullarda, Trump Amerika’sının 2018 için elde ettiği büyümenin, devlet eliyle yaratılan mali teşviklerin geçici bir görünümü olduğu anlaşılıyor. Küresel kapitalizmin kârlılığı ve birikim kaygısı ise artık reel üretim ve yatırım faaliyetlerinde değil; finansal varlıkların yer çekimi yasalarını hiçe sayarcasına şişkinleştirdiği köpükler ve sanal rant oyunlarında yer buluyor. C MY B