Katalog

SokağınızdaKİ bina kanser saçıyor olabilir Asbest nedir? SOĞUKTAN ÖLENLERİN SAYISI 22’YE ÇIKTI ABD’nin doğusunu etkisi altına alan aşırı soğuklar 22 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Yetkililer, Richmond ve Virginia başta olmak üzere doğu kıyısında aşırı so ğuklar nedeniyle 22 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. ABD Ulusal Hava Servisi tarafından “Dondurucu hava kütlesi ve rüzgârlar bu hafta sonu ABD’nin doğusu üzerinde etkisini sürdürecek” açıklaması yapıldı. l İHA Pazartesi 8 Ocak 2018 ‘SANKİ ELİM GERİ GELDİ’ Katil aksobmeşsutEDİTÖR:ELİFTOKBAY TASARIM:ŞÜKRANİŞCAN Protez elin üzerinde alıcılar bulunuyor. Protez, bu alıcılardan gelen mesajları sırt çantasındaki bir bilgisayara aktardıktan sonra bilgisayar da mesajları beynin algılayabileceği sinir sinyallerine çeviriyor. Biyonik el hissetti: Sert mi yumuşak mı? Bilim insanları Roma’da, dokunma hissini iletebilen bir biyonik el tanıttı. Biyonik elin takıldığı kişi, yaklaşık 25 yıl önce elini kaybeden Almerina Mascarello oldu. Mascarello “Neredeyse elim geri gelmiş gibi oldu” dedi. Aynı ekip 2014’te de hisleri iletebilen ilk biyonik eli geliştirmişti. Ancak bu elin bağlı bulunduğu bilgisayar çok büyük olduğu için yalnızca laboratuvarda kullanılabiliyordu. Bilim insanları elin çalışması için gereken bilgisayarı bir sırt çantasına sığdırmayı başararak biyonik eli taşı nabilir hale getirdi. Biyonik eli geliştirenler arasında İtalya, İsviçre ve Almanya’dan mühendisler, sinirbilimciler, cer rahlar ile elektronik ve robot uzmanları bulunuyor. Yapılan testlerde gözü bağlanan Mascarello, dokunduğu nesnelerin sert mi yumuşak mı olduğunu algılamayı başardı. BBC’ye konuşan Mascarello, “Anında hissediyorsunuz, tıpkı elinizmiş gibi” dedi ve ekledi: Ekip, sırt çantasında taşınabilen teknolojiyi daha da küçültmeyi ve piyasaya sürülebilecek bir biyonik el yaratmayı planlıyor. Meğer ‘yaşıyormuş’ Yanardağ sürpriz yaptı Papua Yeni Gine’de volkanik bir adadaki yanardağ kül püskürtmeye başladı. Papua Yeni Gine’nin kuzeyinde yer alan volkanik Kadovar Adası’nda yaşayan 500 kişi tahliye edildi. Adada yer alan 365 metrelik yanardağın 5 Ocak’ta kül püskürtmeye başlamadan önce faal olmadığı düşünülüyordu. Yerel haberlerde yüksekliği 2 bin 133 metreye ulaşan küllerin duman bulutu oluşturduğu ve duman bulutunun Papua Yeni Gine’nin kuzeybatısına doğru hareket ettiği söylendi. Bilim insanları yanardağın patlama ihtimalinin de bulunduğunu ve patlamasının bölgede tsunami ve heyelan oluşumlarını tetikleyebileceğini söyledi. l DHA Sandviççi astronot veda etti ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) Başkanı Robert Lightfoot NASA’nın bünyesinde astronot olarak yer alan, Ay’a iki kez giden ve 1981’de başlatılan ilk Uzay Mekiği Programı’nı gerçekleştiren John Young’ın (solda) hayatını kaybettiğini söyledi. Zatürree sebebiyle hayatını kaybeden Young’ın ölümüyle ilgili NASA’nın Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda, “87 yaşındaki astronotumuz John Young’ın ölümü sebebiyle çok üzgünüz. Young iki kez Ay’a gitti, Ay’ın yüzeyinde yürüdü, ilk Uzay Mekiği Programı’nda yer aldı ve Gemini ve Apollo araçlarıyla toplam altı kez uzaya gitti” denildi. Başarılarının dışında Young, uzaya gizlice sandviç götürmesiyle de tanınıyordu. l DHA GÜVERCİN MERAKLILARI BULUŞTU En ‘havalı’ hobi Şanlıurfa’da kuş tutkunları tarafından düzenlenen etkinlikte, gökyüzüne 1500 güvercin salındı. Yörede ‘Gece töküşü’ olarak adlandırılan etkinlikte renkli görüntüler ortaya çıktı. Akabe Mahallesi’nde düzenlenen ‘Gece töküşü’ etkinliğine Bağlarbaşı ile Sigorta semtlerinde oturan yaklaşık 500 kuş tutkunu katıldı. Karton kutu ve kafeslerinde yarışmanın yapıldığı alana getirilen güvercinler, sahipleri tarafından aynı anda gökyüzüne salıverildi. İki mahallede 1500 güvercinin uçurulduğu et kinliği organize eden Haleplibahçe Hayvanları Koruma ve Yaşatma Derneği Başkanı Mehmet Eskiler, şöyle dedi: “Bu yıl Bağlarbaşı ile Sigorta semtleri arasında ‘Gece töküşünü’ düzenledik. Kuş tutkunları tarafından özenle yetiştirilen güvercinlerin, bu yarışmayla gökyüzündeki hâkimiyeti ve sadakatini ölçmek için her yıl bu aylarda bu organizasyonu yapıyoruz. Yarışma sonucunda hangi mahalleye daha çok kuş çekilirse o mahallenin kuş tutkunu gençlerine tatlı ikram ediyoruz.” l DHA Ankaralılar geçen yıl yıkılan havagazı fabrikası nedeniyle endişeli günler geçirmişti. Mimarlar Odası, 350 ton asbestli malzeme barındıran fabrikanın yıkımı sırasında ge rekli önlemlerin alınmadığını, başkentlilerin asbest soluduğunu açıklamıştı. İstanbul’da sadece 7 belediye asbest denetimi yapıyor 15 BİN BİNA YIKILDI Çevre Mühendisleri Odası’ndan çevre mühendisi ve asbest söküm uzmanı Efe Cevahir Akçelik: “Asbestli yapı u¨ru¨nlerinin u¨retim ve kullanımı 2010 yılından bu yana yasak olmasına ragˆmen, 2010 o¨ncesi yapılarda bulunan asbestli u¨ru¨nlerin varlıgˆı; o¨zellikle de kentsel do¨nu¨s¸u¨m ile yıkılan yapıların atık larıyla asbest liflerinin c¸evreye dagˆılması, gelecek en az 20 yılın o¨nemli bir sagˆlık ve c¸evre sorununu olus¸turmaktadır. İstanbul’da bakanlık yetkilileri bugüne kadar kentsel dönüşüm kapsamında 15 bin binanın yıkıldığını ifade etti ancak bu binaların ne kadarında asbest kontrolü yapıldığı bilinmemektedir.” Asbest ısıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere karşı son derece dayanıklı kanserojen bir maddedir. Asbest solunum yoluyla vücuda giriyor ve akciğer kanseri başta olmak üzere gırtlak kanseri ve yumurtalık kanserine neden olabiliyor. Asbest, maruz kalındıktan 2040 yıl sonra hastalık yapıyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada 125 milyon kişi çalışma ortamlarında asbeste maruz kalıyor. Binlerce kanser vakası bekleniyor GELECEK 20 YILIN SAĞLIK SORUNU Öte yandan Türkiye yüzölçümünün yaklaşık yüzde 15’nde asbest mineralinin bulunabileceği kayaçlar ve bu kayaçlardan türemiş topraklar bulunuyor. Bu yüzden birçok ilde köylüler topraktan kolayca ulaşabildikleri bu maddeyi farkında olmadan kullanabiliyor. Raporda absestin kırsal alanda yaşayan köylüleri de olumsuz etkilediğine dikkat çekilerek Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı’na göre 62 il ve 1683 köyde şüpheli asbest maruziyetinin bulunduğunun tespit edildiği anlatılıyor. Yine Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı’na göre ülke genelinde 2012 yılı itibarıyla asbest ile kırsal alanda temas etmiş 1 milyona yakın insanın yaşadığı kabul edilmiş. Bu nüfusun 332 bin 600’ünün asbest neden li hastalıklar gelişecek ölçüde asbest ile temas ederek risk almış durumda bulunduğu belirtilmiş. Asbest ile temas etmiş nüfus için 2013 yılı sonrası önümüz deki 20 yıl boyunca 7 bin 638 akciğer zarı kanseri, 2 bin 984 akciğer kanseri ve 2 bin 847 tanesinde solunum yetmezliğinin gelişmesi bekleniyor. Ankara’daki havagazı fabrikasının sökümü esnasında işçilere özel kıyafetler giydirilmişti. Sorular cevapsız TMMOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu asbestin varlığı ve denetimine ilişkin 9 Mayıs 2016 tarihinde CHP İstanbul Milletvekili Opr. Dr. Ali Şeker aracılığıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na soru önergesi iletmiş ancak kurul sorularına hâlâ yanıt alamamış. İstanbul’daki önemli bir tehlike de hafriyat kamyonlarından yayılan asbest. Hafriyat kamyonlarının geç tiği bölgelerde yaşayan halk hem kamyonların yarattığı tra fik tehlikesinden hem ağaç ların veriminin azalmasından şikâyetçi. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), dünya da kanser yapıcı maddeler listesin de “asbest”i “kesin kanserojen” ola rak tanımlıyor. Av rupa Birliği 2005 yı lından itibaren Avru pa Birliği’ne üye ül kelerde asbest üreti mi ve kullanımını ya sakladı. Türkiye’de ise 2010 yılında asbest üretimi ve kul HAZAL OCAK lanımı tamamen ya saklandı ancak Türkiye hâlâ büyük risk altında. Bu tarihe kadar in şa edilen sayısız ev, devlet dairesi, okul, hastane, askeri üs ve pek çok endüstriyel ürün vasıtasıyla ton larca asbest halen hayatımızın her anında yer alıyor. Evimizin, işyeri mizin yanı başında, kentsel dönü şüm bölgelerinde yıkılan binalarda, eski arabalarda ve hatta hafriyat kamyonlarının taşıdığı molozlarda dahi asbest bulunuyor. TMMOB İs tanbul İl Koordinasyon Kurulu ta rafından hazırlanan “İstanbul As best Raporu” 39 ilçeden sadece Şiş li, Beşiktaş, Ataşehir, Bağcılar, Ka dıköy, Maltepe, Tuzla olmak üzere toplamda 7 belediyenin asbest de netimi yaptığını ortaya çıkardı. Uz manlar kentsel do¨nu¨s¸u¨m ile yıkı lan yapıların atıklarıyla asbest lifle rinin c¸evreye dagˆılmasının, gelecek en az 20 yılın o¨nemli bir sagˆlık ve c¸evre sorununu olus¸turduğuna dik kat çekiyor. Temas devam ediyor Raporda, akciğer kanseri gibi birçok hastalığa neden olan asbest kullanımının dünyada yasaklanıncaya kadar çok sayıda işkolunda binlerce ürünün imalatında kullanıldığı anlatıldı. Türkiye’de her türlü asbest kullanımı ve ticaretinin 2010 yılında yasaklandığı anımsatılan raporda, o tarihe kadar son 10 yılda 130 bin ton asbest ithal edildiğine hatta zaman zaman yıllık asbest ithalatının 30 bin tona kadar çıkmış olduğuna dikkat çekildi. Ancak örneğin eski sanayi ürünleri ile çalışan ortamlarda, mesela gemi tamir, araba tamirfren balata, inşaat yıkım, kaynakçılık, izolasyon, yangın önleme, jeneratör çalışanlarında ve belki de kayıt dışı olarak küçük sanayi alanlarında asbest temasının halen devam ettiği vurgulandı. Kontrol edilmeli Raporun “Kentsel dönüşüm ve asbest” başlığa altında ise kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan eski binalarda olması muhtemel asbestin çalışanlar ve çevrede yaşayanlar açısından tehlike oluşturduğunun altı çizilerek özetle şöyle denildi: “Türkiye’deki mevcut binalarla ilgili maalesef elimizde bir envanter çalışması olmasa da 30 40 yıllık binaların büyük bir bölümünde asbest olduğu düşünülmektedir. Bu yerler göz önünde bulundurularak kentsel dönüşüm ve bina yıkımlarında asbest varlığı ve asbestin uzaklaştırılması süreçleri titizlikle kontrol edilmelidir. İlçe belediyeleri, Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ve Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik ilgili maddelerine istinaden belediye meclisi kararı alarak yıkım öncesi binalarda asbest kontrolü yapmalıdır. Ancak İstanbul’da yıkım öncesi asbest denetimi yapan sadece 7 ilçe belediyesi bulunmaktadır.” C MY B