Katalog

Cuma 26 Ocak 2018 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY Hükümet 1.5 yıl oyaladı CAZİBEden vazgeçti Yatırımcının uzun süredir beklediği Cazibe Merkezleri Programı’nda hükümet hayal kırıklığı yarattı. İş dünyasının Doğu’ya dönük milyarlık yatırımı askıya alınacak Yatırımcıların 1.5 yıldır beklediği Cazibe Merkezle çekmesini imkânsız hale getirdi. Doğu ve Güneydoğu’daki iş insanlarına göre 1.5 yıl Başbakan söz vermişti ri Programı’nda tabir heba oldu, beklentiler yerindeyse dağ fare doğurdu. Doğu ve Güneydoğu ŞEHRİBAN KIRAÇ boşa çıktı. Yeni programda nasıl bir uygulama olacağı konusun Anadolu’da yer alan görece az da da ciddi belirsizlikler var. Başbakan Binali Yıldırım tarafından 24 Ocak 2017’de detayları duyurulan Cazibe Merkezleri Programı’nda, ön taleplerin gelişmiş 23 ilde gerçekleştiri Gelecek yıllar da heba edile alındığı 28 Kasım 201611 Ocak lecek yatırımları cezbetmeyi cek endişesi oluştu. 2017 döneminde 23 il için amaçlayan Cazibe Merkezleri Programı (CMP) kapsamın Yatırımlar askıda 1200 müracaat yapıldığı, toplam yatırım tutarının 19 milyar da desteklenecek sektör ve iller bazında destek miktarları belirlenerek Resmi Gazete’de yayımlandı. Program yatırımcıyı hayal kırıklığına uğratırken uzun yıllardır var olan 6. bölge teşviklerine dönüldü. 6. bölgede 15 olan il sayısı 23’e çıkarıldı ki bu durum Şırnak, Hakkâri, Bingöl gibi geri kalmış illerin Malatya, Şanlıurfa gibi iller karşısında yatırım Her şey belirsiz Vrcnyçalbdggkn1sc1aklmrnlaai..uer57ılaıçeoieüeiuaöelnernnndellnııkşşulkeğrmıkdynyeakgyialle,üvv.atılıihyaaaBikğiallmineuŞkcdmcrıildiayzntzaynyaıshmeieraualröeıaaC.üşnnaiudeeikakbhçdpikrBvkrOarzazMynık,ToilvbğamcaetnbusleeldedddiiaışdPşiunıceırvd:arrılceikareaiau,hıat’a“rşşdadnytebvsolGeENarravlıgyedyiieaekıkleiVlknmnyleuyelameeoişYetgvdtoyuekbaarttcıvççharğköiruielinıavtndyud.eeneirtıi.geınkmybeoçdıMieanroeynmCiğiresındbçumirlsmetlllS.ebaiösMdeeatazi”lenininararsTiivaiaarkygunrmirvlPrnBtaca.hshml2divgrdkeeörbnakYurüaiaeiu0eKiepuaılödmvarnutkrnekr0unleainği,i Yatırım için başvuranlar umduklarını bulamayacak ve yatırımlarını askıya alacak. Sadece Diyarbakır’da CMP’den yararlanmak için 373, Van’da ise 200’ü aşkın yatırım başvurusu olmuştu. Bu yatırımlar hayata geçseydi milyarlarca liralık yatırım yapılacak ve binlerce kişiye istihdam sağlanacaktı. Ancak şimdi bunların büyük bölümü askıya alınacak. 15 Temmuz darbe girişimi sonrası getirilen Olağanüstü Hal’in (OHAL) kapsamında 22 Kasım 2016 tarihinde toplanan Bakanlar Kurulu’nda Başbakan Binali Yıldırım’ın müjdesini verdiği Cazibe Merkezleri Programı’nın uygulayıcı otoritesi de Kalkınma Bakanlığı’ndan alınarak Ekonomi Bakanlığı’na verildi. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Ahmet Sayar, sosyal medya hesabında yaptığı açıklamada, “Maalesef sesimizi duyan olmadı. 4. ve 5. bölgeden bazı illerin 6. bölge illerine dahil edilmesini görünce, bu program olmayaydı daha iyi olurdu sonucunu çıkarıyorum. Bir buçuk yıl boşa geçti. 6. bölge teşviklerinden faydalanan il sayısı 15’ten 23’e çıktı. 6. bölge teşvik desteklerine sınırlı enerji desteği veriliyor. Diyarbakır için minimum yatırım tutarı 500 binden 5 milyon TL’ye çıkarıldı” ifadesini kullandı. EN UMUTSUZ İLLER DOĞU’DABütün “Teşvik ve Cazibe Mer kezleri” açıklamalarına rağmen, Batman yüz de 23.4, Mardin yüzde 20,6, Siirt yüzde 20.5, Şırnak yüzde 20,1, Diyarbakır yüzde 18.7 ile işsizlik oranı en yüksek iller arasında. En umutsuz iller arasında yüzde 36 ile Diyarbakır ilk sırada, Tunceli yüzde 32.8 ile ikinci sırada bulunuyor. OHAL’de kimse yatırıma gelmez Diyarbakır Sanayici ve İş İnsanları Derneği (DİSİAD) Başkanı Burç Baysal, mevcut siyasi şartlarda yatırım yapmanın mümkün olmadığına dikkat çekerek, “Siyasi otoritenin demokratik açılım yönündeki açıklamaları en azından Cazibe Merkezlerinden daha fazla etkili olacak. OHAL koşullarında büyük yatırımların yapılması mümkün değil. Şırnak ile Malatya’yı aynı kefeye koyan bir programda kimse Şırnak’a yatırıma gitmez” diye konuştu. Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yer alan Bakanlar Kurulu kararına göre, CMP kapsamında desteklenecek imalat sanayii yatırımları için, Tunceli, Bayburt, Ardahan, Gümüşhane, Iğdır, Erzincan illerinde 2 milyon TL, Hakkâri, Bingöl, Kars, Si irt, Bitlis, Muş ve Şırnak illerinde 4 milyon TL, Ağrı, Batman, Elazığ, Adıyaman, Erzurum, Malatya, Mardin, Van, Diyarbakır ve Şanlıurfa illerinde 5 milyon TL tutarında asgari yatırım şartı aranacak. Karar kapsamındaki destek unsurlarından yararlanabilmek için çağrı merkezi yatırımlarının asgari 200 kişilik istihdam sağlaması, veri merkezi yatırımlarının ise asgari 5 bin metrekare beyaz alan içermesi gerekiyor. Desteklenmesi uygun görülen yatırımlardan enerji desteği içerenlerin, işletmeye geçilmesi sonrasında gerçekleşen sabit yatırım tutarının yüzde 25’ini aşmamak üzere aylık elektrik enerjisi giderinin azami yüzde 30’u üç yıl süreyle işletme bazında 10 milyon liraya kadar karşılanabilecek. 600 milyon lira ve öngörülen istihdamın da 112 bin 400 kişi olduğu ifade edilmişti. Başbakan Yıldırım, yaptığı açıklamada, “Yatırım yapanlara ücretsiz danışmanlık hizmeti verilecek. İyi bir fizibilite, başarılı bir yatırım için olmazsa olmazdır. Dolayısıyla fizibilite hazırlanması, gerekli ön projelerin yapılması için istenen danışmanlık hizmetini biz karşılayacağız. Ayrıca yatırım için yer vereceğiz. Yatırım için sıfır faizli yatırım kredisi verilecek. Faiz oranı indirilmiş işletme kredisi verilecek. Diyelim ki faiz oranı 10’sa yarısını devlet karşılayacak, KOBİ’lere uygulanan sistem gibi. Üretim tesislerini büyütmek, yenilemek, işini geliştirmek isteyenlere de ayrıca destek verilecek” demişti. Başbakan aynı toplantıda “Desteğin verileceği yer Kalkınma Bakanlığı. Burada milletin huzurunda söz veriyoruz” ifadesini kullanmıştı. Binali Yıldırım Döviz kredisine yasak Dövize hücum Merkez Bankası’nın verilerine göre yılbaşından bu yana yerli şirket ve bireysel tasarruf sahiplerinin döviz mevduatları yaklaşık olarak 2.5 milyar dolar artış gösterdi. Aynı dönemde dolar/TL kuru yüzde 1 gerileme kaydetti. Verilere göre 19 Ocak haftası itibarıyla yerlilerin döviz mevduatları kıymetli madenler dahil olmak üzere 1 milyar 16 milyon dolar artışla 167.8 milyar dolara yükseldi. Kıymetli madenler dışarıda bırakıldığında döviz mevduat hesaplarında hacim 161.6 milyar dolar oldu. l Ekonomi Servisi Büyüme sağlam Avrupa Merkez Bankası (AMB) 2018’in ilk toplantısında beklentiler doğrultusunda faiz oranlarında değişikliğe gitmedi. Politika faizi sıfırda, mevduat faizi yüzde eksi 0.40’ta ve marjinal fonlama faizi yüzde 0.25’te bırakıldı. Faiz oranlarının uzun süre mevcut seviyelerde kalmaya devam etmesinin beklendiği kaydedildi. AMB Başkanı Mario Draghi, net varlık miktarının 2018 eylül sonuna kadar 30 milyar Avro olacağını söyledi. Draghi, “Veriler ekonomik büyümenin sağlamlığını teyit ediyor. Güçlü konjonktürel ivme, enflasyonun hedefe yaklaşacağına dair güveni daha da güçlendirdi” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Kurdaki artışın etkileri azaltılacak. Döviz geliri yoksa, döviz kredisi de yok A1d7aç0yl0ıakTnLsd’ıynı eırı Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (Türkİş) ocak ayına ilişkin açıkladığı ‘Açlık ve Yoksulluk Sınırı’ araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1615.49 TL; yoksulluk sınırı ise 5 bin 262.18 TL’ye çıktı. 2017’nin Aralık ayında açlık sınırı bin 608 lira, yoksulluk sınırı ise 5 bin 238 lira olarak açıklanmıştı. Bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise 1998.88 TL olarak gerçekleşti. l Ekonomi Servisi İmalat 2018’e kötü başladı Merkez Bankası (TCMB), imalat sanayiinde kapasite kullanım oranının ocakta bir önceki aya göre 0.8 puan azalarak yüzde 78.2 seviyesinde gerçekleştiğini açıkladı. İmalat sanayii genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0.3 puan azalarak yüzde 78.7 seviyesinde gerçekleşti. TCMB’den yapılan açık lamada, “2018 Ocak ayında mal gruplarına göre kapasite kullanım oranları değerlendirildiğinde, tüm mal gruplarında azalış olduğu görülmektedir” denildi. l Ekonomi Servisi MUSTAFA ÇAKIR Hükümet, döviz kredisine sınırlama getirdi. 2 Mayıs’tan itibaren döviz geliri olmayan Türkiye’de yerleşik kişiler yurtdışından döviz kredisi ve dövize endeksli kredi kullanamayacak. Savunma sanayii projeleri ile kamu özel işbirliği projeleri için kullanılacak krediler ise sınırlama kapsamı dışında bırakıldı. Hükümet, Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’da değişiklik yaptı. “Yurt içi ve dışından alınan krediler” yeniden düzenlendi. Döviz geliri olmayan Türkiye’de yerleşik kişiler yurtdışından döviz kredisi temin edemeyecek. Kullanım tarihinde, krediyi kullananın kredi bakiyesinin 15 milyon doların altında olması durumunda, kullanılmak istenen kredi tutarı ile mevcut kredi bakiyesi toplamı son üç mali yılın döviz gelirleri toplamını aşamayacak. Kur zararı arttı CHP Tekirdağ Milletvekili, es ki Hazine Müsteşarı Faik Öztrak, 2009 yılında hükümetin yurtdı şından döviz kredisi kullanılma sını serbest bıraktığını, döviz ka zançları olmasa bile şirketle rin yurtdışından kredi kul lanabildiklerini anımsat tı. Öztrak, düzenlemey le bir yanlıştan dönül düğünü söyledi. Öztrak, “Son dönemde kur hare ketleri nedeniyle kur far kı zararı 50 60 milyar TL’yi bul du” dedi. Faik Öztrak l ANKARA ekonomi 9 TÜYAP’ta düzenlenen 22’nci EMITT, 85 ülkeden 1065 katılımcıyı ağırlayacak. EMITT Fuarı 50 bin kişiyi ağırlayacak Bu yıl 50 binden fazla kişinin ziyaret etmesi hedeflenen Doğu Akdeniz Uluslararası Turizm ve Seyahat Fuarı (EMITT), dün gerçekleştirilen açılış toplantısıyla 22. kez kapılarını açtı. Türkiye Otelciler Federasyonu Başkanı (TÜROFED) Osman Ayık, sektör olarak 2018 sonunda çift haneli bir büyüme yaşamak istediklerini söylerken; Turizm Yatırımcıları Derneği (TYD) Başkanı Oya Narin, sektörün yalnızca 180 gün nakit yaratabilen bir sektör olduğuna dikkat çekerek daha rahat bir ödeme planına ihtiyaç duyduklarını söyledi. 2015 ve 2016’da düşüşe geçen turizm sektörünün bu sıkıntılı döneme yatırım sürecinde yakalandığını belirten Narin, “2017’de KGF’nin de desteğiyle sektör kredileri yeniden yapılandırıldı. KGF’nin yeni diliminden daha fazla yararlanmak istiyoruz” dedi. Dünyanın hâlâ türbülanslı zamanlar yaşadığını kaydeden Alman Turizm Sektörü Federal Birliği Başkanı Michael Frenzel ise, bu yıl Almanya’nın Türkiye’ye daha olumlu baktığını aktararak, “Almanya’nın Türkiye rezervasyonlarında yüzde 70 gibi ciddi bir artış var” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Kartla ortak ödeme dönemi başlıyor Başbakan Binali Yıldırım, 6 kuruluşun bir araya gelerek Türkiye’nin bütün illerinde ulaşım ve hesap işlemleri için kullanılabilecek yeni ortak sistemi açıkladı. Türkiye’nin yüzde 40’ından fazlasının banka hesabı kullanmadığını belirten Yıldırım, PTT, Türk Telekom, Turkcell, Denizbank, Vakıf Katılım Bankası ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bir araya gelerek oluşturdukları sistemi anlattı. Hazırlanan platformun para transferi ve ödeme imkânlarını daha da kolaylaştırdığını, entegrasyon projesi olduğunu söyleyen Yıldırım, “Türkiye’nin neresinde olursanız olun. Belediye otobüsüne bineceksiniz üzerinizde bilet olmaz, onların ulaşım kartı olmayabilir. Cebinizdeki Türkiye Kart ile ödemenizi yapacaksınız. Cüzdanda, o kart bu kart derken 10 tane kart taşımak zorunda kalmayacaksınız. Tek kart ile her yere her ödeme şeklinde bu iş özetlenebilir. Böylece zaman israfına yol açan kayıplar önlenecek, bir de tabii ekonomide kayıt sistemi daha da güçlenecek” dedi. Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, “Milli cüzdanımızı lanse ettik. Şehir içi ulaşımdan tutun da her türlü ödeme ve aktivitede cüzdan içine konulmuş imkânlardan yararlanılacak” dedi. l ANKARA/ Cumhuriyet Thierry Baril İsmail Demir Airbus Türkiye’den 7 milyarlık alım yapacak Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile mutabakat zaptı imzalayan Airbus, Türkiye’deki tedarikçilerinden gelecek 12 yılda 7 milyar dolarlık alım yapacak. İmzalar, Savunma Sanayii Müsteşarı İsmail Demir ve Airbus Yönetim Kurulu Üyesi Thierry Baril tarafından atıldı. Anlaşmaya göre, Airbus’ın, Türkiye’deki tedarikçilerinden 2020’ye kadar 2 milyar dolarlık, 20202030 arasında ise 5 milyar dolarlık alım yapması planlanıyor. Böylece gelecek 12 senede Airbus’ın Türkiye’den yapacağı toplam alım 7 milyar dolara ulaşacak. l Ekonomi Servisi Sabiha Gökçen, en dakik sekizinci havalimanı İngiltere merkezli seyahat istihbarat şirketi (OAG) tarafından belirlenen en dakik havalimanları araştırmasında, Sabiha Gökçen Havalimanı 8. sırada yer aldı. 1 Ocak ve 31 Aralık 2017 tarihleri arasındaki uçuşlar üzerinden gerçekleştirilen araştırmada bulunan 20 havalimanı arasında birinci sırada Japonya havalimanı Osaka International Airport yer alırken, ikinci sırada Birleşik Devletler Salt Lake City havalimanı bulunuyor. l Ekonomi Servisi C MY B