Katalog

Üzüm alımları başladı Toprak Mahsulleri Ofisi çekirdeksiz kuru üzüm alımla EKONOMİ rınabaşladı. DOLAR 3.4710 3.2 kuruş AVRO 4.1480 3.7 kuruş FAİZ 11.66 0.4 puan 8 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Mağazalar kapanıyor işler kötüleşiyorteAhVlçiMkael’ılyeçoradrneları Deloitte’a göre 2016’da yaşanan iflas ertelemeler, mağaza kapatmalar ve kur dalgalanmalarının de etkisiyle perakendede sert rüzgârların etkisi sürüyor Deloitte’un Türkiye perakende sektörünü değerlendiren raporuna göre hafif toparlanma olsa da sektördeki durgunluk hâlâ devam ediyor. AVM sayısındaki artış azalarak devam edecek, kira gelirlerinde ise azalma olacak. Yatırımlarını tamamen iç pazara yönelten şirketlerin ise önümüzdeki dönemde büyüme kaynağını geliştirmek için dış pazara yönelmesi bekleniyor. Rapora göre, 2016’da yaşanan dalgalanmalar ve ilerde yaşanabilecek olası yeni sert rüzgârlar karşısında perakendeciler sürekli büyüme ve mağaza açma trendini kırarak 2017’de riski azaltma, mevcudu koruma hatta ‘sağlıklı zayıflama’ stratejisi ile mağaza kapama hamlelerinden faydalanıyor. 2017’nin ikinci yarısı ise maliyet ve nakit yönetimi açısından sıkıntılı bir dönem olmaya aday. Deloitte analizine göre, belirsizliğin hâkim olduğu zamanlarda perakendeciler, çe vik pozisyon alabilmeleri ve sağlıklı kalabilmelerinin önemini daha çok hissediyorlar. Sağlıklı zayıflama stratejisi kapsamında bugüne kadar mağaza açarken çok da ince eleyip sık dokumayan sektör, artık mağaza kapamayı da deneyimliyor. Sert rüzgârlar var Deloitte’un, ‘Türkiye Perakende Sektörü Gündemi’ başlıklı analiz raporunda şu tespitlere yer verildi: n 2016’da yaşanan iflas ertelemeler, mağaza kapatmalar da göz önüne alındığında, makroekonomik trendlerin ve kur dalgalanmalarının sektörü çok olumlu etkilemediği ve 2017’nin ilk yarısında da sert rüzgârların etkisinin devam ettiği değerlendiriliyor. n Türkiye’de genel olarak sepet tutarı düşme trendindeyken, 2017 büyüme hedeflerini aşağı yönlü çeken büyük perakendecilerden de bahsedebiliriz. n Son 10 yılda AVM sayı 2017 ilk yarısında AVM birincil kira rakamlarının m2 başına aylık 90 Avro’dan 70 Avro seviyesine düştüğü gözleniyor. sı yaklaşık 3 katına çıkarak 2017’de 387’ye; toplam kiralanabilir alan ise 11.75 milyon m2’ye ulaştı. 2015’te bu rakamlar sırasıyla 368 ve 10.25 milyon m2 idi. Halihazırda inşaatı devam eden 50 AVM’nin ise 2020’de tamamlanması bekleniyor. Zayıflama olacak n Ne var ki, önümüzdeki yıllarda ‘sağlıklı zayıflama’ stratejisi ile AVM sayı sındaki bu artışın daha yavaş ilerleyeceği öngörülüyor. Bunun sebepleri arasında ise TL’nin yaşadığı değer kaybı nedeniyle kiralama işlemlerindeki düşüş, 2017’nin ilk yarısında yüzde 20 seviyelerine varan boşluk oranları, kişi başına düşen perakende harcamalarındaki düşüş, ülkeye gelen turist ve azalan AVM ziyaretçi sayıları olarak öne çıkıyor. l Ekonomi Servis İndirimler önemli Yıllardır Türkiye’de iç pazarın cazibesine kapılan, yurtdışı yatırımlarına ağırlık vermeyen perakendecilerin, yakın gelecekte bölgesel ve/veya küresel yatırımlarına finansal sağlıkları el verdiğince yoğunlaşacakları değerlendiriliyor. Bu kapsamda Türk perakende şirketleri için büyümenin kaynağı değişecek. Diğer taraftan, tüketicilerin perakende şirketlerinden beklentileri artıyor. Perakende şirketleri için yakın gelecekte oyunu değiştirecek konular arasında indirimleri etkin yönetmek hiç olmadığı kadar önemli olacak. İç pazarlar durgunluk beklentisiyle bir miktar cazibesini yitirmeyecek dış pazarlara ilgi artacak. Poşetler 2019’da ücretli olacak Plastik poşetler 1 Ocak 2019’dan itibaren marketlerde belirli bir ücret karşılığında satılacak. Taslak halinde olan ve çalışmaları devam eden yönetmelikteki amacın, aşırı tüketimin engellenmesi ve tüketicinin doğru kullanım konusunda bilgilendirilmesi olarak belirtiliyor. Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı Başkanı Yavuz Eroğlu, “Alışveriş poşetleri 40 mikron ve bir kilogramda 100 adet var. 100 adedi yaklaşık 5.6 lira. Yani tanesi 5 kuruş. Dolayısıyla bunların 2550 kuruş bandında satılması perakendecilere büyük bir gelir kapısı oluştururken, tüketiciye ise yeni bir yük getirecektir. Önerimiz perakendecilerin plastik poşetleri tüketiciye maliyetine satmaları ve elde edilen gelirin de bir çevre fonunda birikmesidir” dedi. l Ekonomi Servisi Kapıya kilit vuruyorlar Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) ağustos ayına ilişkin açıkladığı açılankapanan şirket istatistiklerine göre, ağustosta kapanan şirket sayısı yüzde 11.7 arttı. Kurulan şirket sayısı yüzde 26.9 artış kaydetti. Kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre yüzde 26.91, kooperatif sayısında yüzde 9.46, gerçek kişi ticari işletme sayısında yüzde 14.71 artış oldu.? 2017 Ağustos ayında, 2016 Ağustos ayına göre kurulan şirket sayısında yüzde 47.46, kurulan kooperatif sayısında yüzde 30.65, kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısında yüzde 15.61 oranında artış olduğu belirtildi. l Ekonomi Servisi Dr. Feyzullah Yetgin Umut Durbakayım Teknik Yapı ve Halk Alsancak için buluştu Teknik Yapı’nın, haziran ayında Emlak Konut GYO’dan 1.6 milyar liralık bedelle hasılat paylaşım modeliyle aldığı Tariş’e ait İzmir Alsancak’taki arazinin 1. kısmı için Halk GYO ile ortaklık kurdu. Teknik Yapı, İzmir Alsancak projesinde, Halk GYO ile tüm gelir ve giderler ile elde edilecek kâr yarı yarıya paylaşılacak. Ticaret, konut ve turizm alanları ile karma özelliklere sahip olacak projenin, tasarım çalışmalarının altı ay içerisinde tamamlanması bekleniyor. Teknik Yapı Yönetim Kuru lu Başkanı Nazmi Durbakayım, bu projenin Emlak Konut GYO ile hasılat paylaşım modeliyle yaptıkları 4. proje olduğunu söyledi. Halk GYO Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Feyzullah Yetgin, “İzmir bizim için İstanbul dışına çıktığımız 3. projemiz oldu” dedi. Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Umut Durbakayım ise “Projemizin hangi yönetmeliğe denk geleceğini bilmiyoruz. Projemiz netleştiğinde satış rakamları netleşecek” dedi. l Ekonomi Servisi Ford Otosan yılın ilk altı ayında Almanya’ya yaklaşık 1.39 milyar TL ihracat yaptı. Merkel’in uyarısı tedirginlik yarattı Borsa İstanbul’da 5 şirketin ilk 6 ayda 3 milyar lirayı aşan Almanya ihracatı konunun hassasiyetini artırıyor Merkel’in açıklaması AlmanyaTürkiye ekonomik ilişkilerini yeniden piyasanın odak noktasına çekti. Almanya Şansölyesi Angela Merkel’in “Türkiye ile olan ekonomik işbirliği geri çekilmeye devam edilmek zorunda ve projeler incelemeye alınacak” açıklamasından sonra gözler Almanya ile yoğun ticaret yapan şirketlere çevrildi. Borsada işlem gören şirketler arasında en çok ihracatıyla öne çıkan 10 şirketin bu yılın ilk yarısındaki satış rakamı yaklaşık 4.5 milyar TL. TEB Yatırım’ın hesaplamalarına göre 2017 ilk 6 aylık bilançolarda Almanya’ya ihracatın toplam cirodaki en yüksek pay aldığı şirket Vestel Elektronik. Vestel’in Almanya’ya yaptığı ihracat toplam cirosunun yüzde 13’ü. Bu da 694.3 milyon TL’ye denk geliyor. Yüzde 12 ile en yüksek ikinci payı taşıyan Ford Otosan aynı değer bazında en yüksek ihracatı gerçekleştirmiş oluyor. 6 aylık rakam yaklaşık olarak 1.39 milyar TL. Vestel Beyaz Eşya da ay nı dönemde Almanya’ya cirosunun yüzde 5’i kadar yani yaklaşık 87.2 milyon TL ihracat gerçekleştirmiş durumda. Arçelik de toplam cirosunun yüzde 7’si olan 678.67 milyon TL’yi Almanya satışlarından elde ediyor. Tofaş’ın da toplam cirosnun yüzde 5’i ile 429.8 milyon TL’yi Almanya ihracatından sağladığı görülüyor. Diğer taraftan Doğuş Otomotiv’in 5.2 milyar TL’lik araç satışının tamamına yakını Alman markalardan. l Ekonomi Servisi Sabancı’nın önceliği enerji Sabancı Holding, topluluğun yürüttüğü faaliyet ve projelerin sürdürülebilirlik performansını in celeyen üçüncü sürdürülebilirlik ra porunu yayımladı. Sabancı Topluluğu’nun sürdürüle bilirlik öncelikleri olarak belirledi ği enerji ve emisyon yönetimi, atık ve su yönetimi, çalışan eği timi ve gelişimi, toplum sal gelişime katkı, iş sağlı ğı ve güvenliği, İş’te çeşit lilik ve eşitlik, doğal kay nakların verimli kullanı Mehmet Göçmen mı konuları raporlama çalışmasının temelini oluşturuyor. Sabancı Holding Üst Yönetici si (CEO) Mehmet Göçmen, “Holding olarak, kurumsal dünya vatandaşı olmamızın verdiği sorumluluk bilinciyle sosyal adaletsizlik, iklim değişikliği, kısıtlı kaynaklar, atıklar gibi küresel sorunlara sürdürülebilirlik odaklı yaklaşımımızla, başta tüm Sabancı Topluluğu şirketlerimize, paydaşlarımıza ve tüm iş dünyasına rol model oluyoruz. İklim konusundaki çalışmalarımıza, özellikle sanayi alanındaki şirketlerimizde ciddi yatırımlarla devam ediyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 106.534 1.207 puan 985.53 1.81 lira 146.49 41 kuruş Salı 19 Eylül 2017 AKP 2041’e kalır mı? 2041’e çeyrek yüzyıl varken, soruyu fantastik bulanlar çıkabilir. Ama soruya kaynaklık eden “AKP’nin ömrü” meselesine farklı saiklerle kafa yoranların sayısı sayılamayacak kadar çoktur. Dinci otoriterleşmenin nereye evrileceği, siyasetin dinamiklerinde nasıl bir kırılma olacağı, seçim gibi sorular; kendisini tebaa değil yurttaş hisseden, biadı reddeden, hukuk devletini dert eden herkesin zihnini fazlasıyla meşgul ediyor. HHH Yazının başlığındaki soru, bu büyük sorunun altında yer alan daha “mikro” bir konuya dair. Tabii mikro dediysem de “hafif” anlamında değil. Bilakis torunlarımızın geleceğini gasp eden finansman/vade yapısı ile bu yapının baş ağrıtıcı potansiyeli sebebiyle iri bir konu. “AKP 2041’e kalır mı?” sorusu Hazine’nin şehir hastaneleri için altına girdiği borç yükü nedeniyle önemli. Müteahhitlerin “ev sahibi”, Sağlık Bakanlığı’nın da kiracı olduğu sözleşmeler aşağı yukarı bu tarihlerde sona eriyor. (Ev sahibi ifadesi yanıltmasın. Aslında mal sahibi devlet. Devlet, kendi arazisinde kiracı.) Sağlık Bakanlığı’nın 25 yıllık kira ödeme yükümlülüğü altına girdiği şehir hastanelerinin sayısı şimdilik 30. KamuÖzel İşbirliği (KÖİ) modeli altındaki YapKiralaDevret (YKD) yöntemiyle yapılan şehir hastanelerinde, genelde 25 yıllık bir kira sözleşmesinden söz ediliyor. HHH Fakat Adana Şehir Hastanesi’nin sözleşmesi 28 yıllıkmış. Bunu http://www. pppadanahastanesi.com/ sitesinden görmek mümkün. Hasta kabulüne dün klasik müzik dinletisi ve çocuklar için palyaço gösterileri eşliğinde başlayan Adana Şehir Hastanesi’nde poliklinik sekreterleri bulunmadığını öğrendim. Üç farklı hastaneyi kapsayan toplam 1550 yataklı ve mühendislik/inşaat tekniği bakımından bir hayli iddialı bu hastanede poliklinik sekreterinin bulunmama sebebi sözleşmede yer almamasıymış. Hasta kabul ve randevu sistemini aksatan bu eksiklik Sağlık Bakanlığı’na iletilmiş. Çözülecekmiş vb. Adana Şehir Hastanesi’ni yapan Rönesans Sağlık Yatırım (RSY), şehir hastaneleri sürecinin tamamında önemli bir aktör. Şirket, Adana’nın dışında, tamamlanan ve ilk açılan şehir hastanesi olan Yozgat, Elazığ ve Bursa şehir hastaneleri ile İstanbulİkitelli’deki hastaneleri de üstlenmiş durumda. RSY CEO’su Kaan Ekermen’in geçen yıl “Uygun PPP Modelinin İnşası” başlıklı paneldeki konuşmasına göre, şirket 2020 yılına dek hastane projelerine yaklaşık 4.7 milyar Avro yatırım yapacak. Gelin görün ki hastane müteahhitleri, şık sitelerinde Sağlık Bakanlığı’nın kendilerine yılda ne kadar kira ödeyeceğini açıklamıyor. Vatandaşın vergisinden tahsil edilecek bu kiraları almıyor, sanki yatırımları karşılıksız bağışlıyormuş gibi davranıyorlar. Kredi istedikleri yabancı bankaların şart koşması nedeniyle geniş hacimli çevresel, sosyal etki analiz raporlarını mecburen çarşaf çarşaf yayımlayan müteahhit şirketler, iş, devletten tahsil edecekleri kira tutarlarına, gelir alanlarından kazanacakları ticari kazanç tahminlerine gelince sus pus oluyor. Adana kirasına gelelim: Bundan dört yıl önceki TTB verilerine göre yıllık kiranın 115 milyon TL olacağı kayda geçmişti. 2013’te 2 TL olan USD kurunun bugün 3.4 TL olduğu düşünülürse, yıllık kira TL bazında yaklaşık 196.3 milyon TL olacaktır. Bu da 28 yılda toplam yaklaşık 5.5 milyar TL kira bedeli demek. Son bir hatırlatma yapıp sorumuzu soralım. Bilen biliyor, Hazine, otoyol, tünellerde olduğu gibi sağlık yatırımlarındaki KÖİ projelerindeki kredileri de üstlendi biliyorsunuz. Yani eğer sözleşme feshedilirse mesela Adana’da RSY’nin aldığı krediyi Hazine ödeyecek. Başlıktaki soruya gelirsek: Milyarlarca liralık 30 sözleşmeye Türk halkını borç altına sokan çeyrek yüzyıllık imzalar atan AKP, 2041’de mevcut olacak mı? Sizce AKP’nin 2041 yılındaki Hazine Bakanı kim olur sahi? Emlak Konut GYO ve TOKİ’den arsa protokolü Emlak Konut GYO İstanbul Bakırköy’de 40 bin 722 metrekare arsanın 262.5 milyon lira bedelle peşin olarak satın alınmasına yönelik TOKİ ile protokol imzaladığını duyurdu. Şirketten KAP’a yapılan açıklamada, söz konusu arsanın Galatasaray Spor Kulübü Derneği’nin sahip olduğu ve daha önce yapılan bir protokolle üzerinde proje geliştirilmesi planlanan 22 bin 627 metrekarelik arsaya komşu olduğu ifade edildi. l Ekonomi Servisi C MY B