Katalog

Finansta reform şart DOLAR Maliye Bakanı Naci Ağbal, “Türkiye’nin başta finans sistemi olmak üzere hâlâ reform yap EKONOMİ masıgerekenalanlarvar”dedi. 3.4390 3.8 kuruş AVRO 4.1080 3.3 kuruş FAİZ 11.64 0.02 puan 8 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Faiz için adım atılacak BORSA 109.129 329 puan ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 987.18 4.9 lira 146.68 72 kuruş Çarşamba 13 Eylül 2017 Ekonomi Bakanı Zeybekci, yüksek kredi faizlerinin indirilmesi konusunda bankalarla konuşulacağını söylerken kredi faizlerinin 8 ayda 150300 baz puan arttığı görüldü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bankalarla ilgili önceki gün uçakta yaptığı açıklamalara dün Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de katıldı. Faizlerin yüksek olduğu ve mutlaka düşürülmesi gerektiğini dile getiren Zeybekci, yüksek kredi faizlerinin indirilmesi konusunda tüm taraflarla birlikte bir çalışma yapılması gerektiğini, bu konuda bankalarla da görüşeceklerini belirtti. Zeybekci, “Kaynak, imkân sıkıntıları eyvallah. Bir de sen bu piyasaların talebi karşısında bunu fırsat olarak görüp kâr maksimi Kredi faizlerinde keskin artış Son 8 aylık dönemde konut kredisi faizleri 150 baz puan, ihtiyaç kredisi faizleri 240 baz puan, ticari kredi faizleri 275 baz puan ve taşıt kredisi faizleri 300 baz puan yükseldi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, geçen yılın sonunda yüzde 14.53 düzeyindeki ortalama ticari kredi faiz oranı, bu yıl ocakta yüzde 13.25’e gerilese de ocak ortasından itibaren yükselişe geçti. Bankalarca açılan ticari kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranları, son 8 aylık süreçte 275 baz puan arttı. Söz konusu dönemde konut kredisi faiz oranı yüzde 11.4’ten yüzde 12.9’a, taşıt kredisi faiz oranı yüzde 13.3’ten yüzde 16.3’e ve ihtiyaç kredisi faiz oranı da yüzde 16.1’den yüzde 18.3’e çıktı. Böylece son 8 aylık dönemde faizler, konut kredilerinde 150 baz puan, ihtiyaç kredilerinde 240 baz puan ve taşıt kredilerinde 300 baz puan arttı. zasyonu için mi kullanıyorsun? Buna da bakmamız lazım” dedi. Zeybekci, döviz kuru konusunda da “Şu anda bizim kabul edebileceğimiz bir seyir izliyor” dedi. Zeybekci, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, bankaların kredi faizlerinin yüksekliği ve kredi kullandırmada “tu tucu davrandıkları” yönündeki açıklamalarının anımsatılması üzerine, “Hakikaten bu kronik bir sıkıntı haline geldi. Türkiye’de yatırımı, üre ticiyi cesaretlendirmeyen; ticaret yapıp belli stoğu elinde tutmak zorunda olanların maliyetlerini yukarı çıkaran faiz oranlarına rağmen, bir Türk mucizesini takip ediyoruz şu anda” dedi. Bu konuda atılabilecek adımların Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda ele alınabileceğini belirten Zeybekci, “Belki daha geniş çerçeve içinde Bankalar Birliği ile bütün banka yönetimleriyle, Merkez Bankası ile konuşmak lazım. Bakın piyasalar istiyor talep ediyor, yatırım yapmak istiyor, üretim, ihracat yapmak istiyor” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Grev jandarma ile kırıldı Sani Şener hTAisVse’dsaantışı TAV Havalimanları hissedarlarından Sera Yapı ve Tepe İnşaat, şirkette toplam yüzde 3.76 paya denk gelen hisseyi yurtdışında yerleşik kurumsal yatırımcılara sattı. Satışın ardından TAV’ın halka açıklık oranı yüzde 44.33’e yükselirken; pay satışı yapan ortaklar 270 gün süre ile başka pay satmama taahhüdü verdi. Sera Yapı ve Tepe İnşaat bu sabah KAP’a yaptıkları açıklamada, Sera Yapı’nın satacağı 2.76 milyon lira nominal değerli pay ile Tepe İnşaat’ın satacağı yaklaşık 10.9 milyon lira nominal payın satış fiyatının 1 TL nominal pay için 19.85 lira olarak belirlendiği ifade edildi. TAV’dan yapılan yazılı açıklamada da, toplam 13.66 milyon adet hissenin yurtdışında yerleşik kurumsal yatırımcılara satışının yapıldığı belirtildi. Açıklamaya göre, Sani Şener TAV’da icra kurulu başkanı olarak 2020 başına kadar, 2020’den sonra en az iki yıl süre ile holding yönetim kurulu Başkanı olarak görev yapacak. l Ekonomi Servisi Ruslar denetim için Türkiye’de Rusya İnsan Sağlığı ve Tüketiciyi Koruma Kurumu’ndan (Rospotrebnadzor) uzmanlar Antalya’da Rus turistlere koksaki virüsünün bulaştığı otelleri denetlemek için Türkiye’ye geldi. Sputnik’in haberine göre, Rospotrebnadzor’dan yapılan açıklamada, sınırda Türkiye’den tatilden dönen 65 Rus vatandaşında koksaki virüsü bulgularına rastlandığı belirtildi. Açıklamada, ziyaret kapsamında turistlerin sağlıklarını tehdit eden durumların ortadan kaldırılmasına yönelik tavsiyeler de verileceği ifade edildi. l Ekonomi Servisi Antalya 8 milyon turiste ulaştı Turizmde bu yıl 10 milyon hedefinin konulduğu Antalya’da 11 Eylül itibarıyla 8 milyon barajı da aşıldı. Antalya ve Gazipaşa havalimanları aracılığıyla gelen turist sayısı 11 Eylül’de 8 milyon 133 bin 812’ye ulaştı. Turizmde Rusya’da uygulanan charter yasağı ve AB ülkeleriyle yaşanan siyasi sorunlar nedeniyle 12 milyona kadar yükselen turist sayısı, 2016’da 6.5 milyon kişiye kadar gerilemişti. l Ekonomi Servisi 43 gündür grevin sürdüğü fabrikadan mal çıkarmak isteyen işverene jandarma yardım etti. Jandarmanın müdahalesi sonucu bir işçi yaralandı Düzce’de tel üretimi yapan Tekno Maccaferri fabrikadasında anlaşmazlıkla sonuçlanan toplu iş sözleşmesi görüşmeleri ardından greve çıkan işçiler, fabrikadan kamyonun çıkmasına izin vermedi. Jandarma işçilere müdahale ederek yolu açtı, 1 işçi yaralandı. Düzce 1’inci Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren çelik tel üretimi yapan fabrikada ile Birleşik Metalİş Sendikası arasındaki toplu iş sözleşmesi görüşmeleri anlaşmazlıkla sonuçlandı. 41 işçi fabrika önünde grev başlattı. İşçiler, dün işverenin fabrikadan mal çıkardığı gerekçesiyle oturma eylemi yaptı. Jandarma müdahale etti, bir işçi yaralandı. Birleşik Metalİş Düzce İl Temsilcisi Telat Çelik, 43 gündür yasal bir grev yaptıkları Tekno Maccaferri fabrikasında 44 gündür grevdeki Birleşik Metal İş üyesi işçilere müdahale edildi. nı söyledi. Çelik, “Daha önce bir kez grev kırıcılığı denendi. Suç duyurusu yaptık. Grevde çıkarılması gereken ürünün iş mahkemesi kararı ile çıkarılması gerektiğini söyle dik. Bugün aynı girişim oldu. Grev gözcüleri aracı durdurup çıkan malda suç olup olmadığına bakmak zorunda. Biz suç olduğunu tespit ettik. Jandarmaya ihbarda bulunduk. Jan darma geldi işverenin yapmış olduğu suçu ortadan kaldıracağına yasadışı bizi zorbalıkla kenara çekerek aracın çıkmasını sağladı” dedi. l Ekonomi Servisi Geriye dönüş için zaman lazım Türkiye’de turizm açısından bir yükselme başladığı ancak İspanya ve Portekiz’in fırsattan yararlandığına dikkat çekildi. Analize göre Türkiye’nin eski zamanlara dönebilmesi için adının herhangi bir olayla anılmadan uzun süre geçmesi gerekiyor. Portföyündeki 58 bin otel ve 7.8 milyondan faz la otel odası sayesinde dünya turizminin nabzını tutan, veri ve analiz şirketi STR, Türkiye otellerinin 2017 yılında önemli bir gelişme kaydettiğine dikkat çekti. Buna karşılık Türkiye’nin Akdeniz’deki rakipleri İspanya ve Portekiz otel piyasasının, Türkiye’nin güvenlik konusundan faydalanmaya devam ettiğine işa ret edildi. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) ile yaptığı işbirliği sonucu her ay Türkiye’deki otellerin doluluklarını ve fiyat performanslarını araştıran STR, Türkiye turizm pazarını değerlendirdi. TÜROB’dan yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen STR İş Geliştirme Direktörü Thomas Emanu el, Türkiye’nin Akdeniz’deki rakipleri İspanya ve Portekiz otel piyasasının, Türkiye’nin güvenlik konusundan faydalanmaya devam ettiğine işaret etti. Emmanuel, “Türkiye’de turizm sektörünün yeniden eskiye dönebilmesi için herhangi bir olay ile anılmadan uzun bir zamana ihtiyacı var” dedi. l Ekonomi Servisi Sabiha Gökçen’den 20 milyon yolcu geçti İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı, 2017’nin ilk 8 ayında toplam 20 milyon 496 bin 800 yolcuya ev sahipliği yaptı. Havalimanı, yolcu sayısını geçen yıla göre yüzde 3 oranında artırdığını duyurdu. 2016’nın Ağustos ayında yolcu sayısı 2 milyon 964 bin 405 olan Sabiha Gökçen’de, 2017’nin Ağustos ayında 3 milyon 60 bin 574 yolcuya ev sahipliği yapıldı. 2017 Ocak Ağustos dönemindeki toplam yolcu sayısı ise 20 milyon 496 bin 800 olarak gerçekleşti. Yaz aylarında yoğun ve ba şarılı bir operasyon dönemi geçirdiklerini ifade eden İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı terminal işletmecisi İSG’nin yeni Üst Yöneticisi (CEO) Ersel Göral, “Ağustos ayında da yaz döneminin diğer aylarında olduğu gibi büyük bir taleple karşı karşıya kaldık. Amacımız, tüm bu yoğunlukta müşteri memnuniyetini de her zamanki gibi en üst seviyede tutabilmektir” dedi. l Ekonomi Servisi TÜRSAB’a hac ve umre soruşturması Rekabet Kurulu, TÜRSAB’a hac ve umre seyahati düzenlemelerinde rekabeti ihlal ettiği gerekçesi ile soruşturma açtı. Rekabet Kurumu’nun internet sitesinden yapılan açıklamaya göre, Türkiye Seyahat Acentaları Birliğinin, hac ve umre seyahati düzenleyen acentelerin tur öncesi yaptırmak zorunda olduğu paket tur sigorta poliçesini kendi iştiraki olan bir teşebbüsten almayı zorunlu kılması, hizmet bede li adı altında tahsil edilen bedeli bazı acentelerden almayarak ayrımcılığa sebebiyet vermesi, Suudi Arabistan’daki taşıma/servis hizmetinin ve verilecek olan yemek hizmetinin de kendisi tarafından belirlenen teşebbüslerden satın alınmasını şart koşması sebebiyle 4054 sayılı kanunu ihlal ettiği iddiasını içeren başvuru üzerine yürütülen ön araştırma, Rekabet Kurulu’nca karara bağlandı. l Ekonomi Servisi Konutta yeni kampanya Emlak Konut GYO Genel Müdürü Murat Kurum, Emlak Konut çatısı altındaki yüklenicilerin 14 Eylül’de yeni bir kampanya başlatacağını ve konut yatırımı yapmak isteyenlere önemli kolaylıklar sağlanacağını söyledi. Kurum, “31 Ekim’e kadar geçerli olacak kampanya yüzde 5 peşinat, yüzde 15 satıştan bir yıl sonra, kalan yüzde 80’lik kısım ise anlaşmalı bankalardan çekilecek kredi esasına dayanıyor. İlk taksit Ocak 2019’da başlıyor. Konut sahibi olmak, yatırımda bulunmak isteyen vatandaşlarımız için ciddi bir kolaylık sağlayacak” dedi. Emlak Konut, geçen yıl ağustosta ayında da peşinat tutarı ve faiz oranında indirim sağlayan bir kampanya başlatmıştı. l Ekonomi Servisi Bilkent Şehir Hastanesi’ne 23.4 milyar TL kira ödenecek Ne vakit, şehir hastaneleri veya otoyol köprü projeleri dolayısıyla, Hazine’ye yüklenen borca değinsem, AKP’ye gönül verdiğini düşündüğüm güzide okurlardan, ya yakası açılmadık küfür, ya da “inşallah öl” kabilinden tepkiler alıyorum. Fakat bir de samimiyetle inanamayanlar var. Okuduğunuz yazı onlar için. HHH Uğruna ODTÜ ormanı, içindeki canlılarla birlikte katledilen Bilkent Şehir Hastanesi’ne (BŞH) Sağlık Bakanlığı’nca yılda 340.6 milyon TL kira ödeyeceğini yazdım dün. Az yazmışım. Şehir hastanesi projelerinin tümünde (şimdilik 30) kira sözleşmelerinin 25 yıllık olduğu gerçeğinden hareketle bu tutar sabit olamazdı tabii. Sağ olsunlar; hekim Prof. Kayıhan Pala ile iktisatçı Prof. Dr. Uğur Emek ayrı ayrı dikkatimi çektiler. (Her iki isim de konuya uzman gözüyle bakan önemli yazılar kaleme almış bulunuyor. Prof. Pala bianet’te. Prof. Emek, kişisel blogunda.) Sözün özü: Dünkü yazıda paylaştığım 340.6 milyon TL’lik yıllık kira bedeli, BŞH ihalesinin yapıldığı 2011 yılı rakamını yansıtıyor. (Bu tutara şirketin, görüntüleme, otopark temizlik vs gibi alanların işletme geliri dahil değil.) HHH Evet: Bilkent Şehir Hastanesi için Dia Holding’e 25 yılda ödenecek kira bedeli 23.4 milyar TL. O da ŞİMDİLİK. Sağlık Bakanlığı’nın 2017 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülürken, komisyon üyesi vekillere dağıtılan “Paranın Değeri Analiz Yaklaşımı” belgesinde, bakanlığın BŞH müteahhidine ödeyeceği kiranın 2043 yılına dek uzanan projeksiyonu yer alıyor. 2019’DA 419 milyon TL 340.6 milyon TL başlangıç tutarı dedik. Ödemeler 2019 yılından itibaren 419.2 milyon TL ile başlıyor. Bir sonraki yıl (2020) Sağlık Bakanlığı bütçesinden ödenecek kira tutarı 448.5 milyon TL’ye çıkıyor. Bizzat Sağlık Bakanlığı’nda hazırlanmış bu belgede, yıllık kira tutarının, “kullanım bedeli” ve “hizmetler” diye iki ayrı bileşenden oluştuğu görünüyor. Fakat ilginçtir, 25 yıl boyunca artarak ödeneceğini gördüğümüz kira tablosunda dönem sonuna (2043) gelindiğinde 23.4 milyar TL yazması gereken toplam hanesinde 4 milyar 13 milyon TL yazıyor. Neden diye sorarsanız, cevap, “bugünkü değer”miş. Hangi ülkenin enflasyonu Bakanlık analiz tablosunda, her yıl artan bir enflasyon hanesi de var. Fakat yüzde 1’lik, 1.15’lik oranları görünce bunun Türkiye’deki enflasyon “olmadığı”nı anlıyorsunuz. Muhtemelen projeye kredi veren finansörlerin, küresel düzeyde aradığı standarda karşılık gelen bir enflasyon oranı bu. (Köprü projelerinde mesela, Hazine’ce şirkete ödenecek gelir farklarında ABD enflasyonu uygulanıyor.) Neticelerden biri şudur: Şehir Hastaneleri’nin “bu milleti” nasıl borçlandırdığını parti medyasında okuyamazsınız. Ne hastanelerin yapıldığı arazilerin müteahhide bedava verildiğini, ne Sağlık Bakanlığı’nın o hastanede çeyrek yüzyıl kiracı olacağını, ne bu hastaneler açılınca şehirdeki hastanelerin kapanacağını. Sabah akşam gazetemiz için, 10.5 aydır tutuklu olup hâlâ tahliye edilmeyen arkadaşlarımız için duruşma sürerken dahi tetikçilik yapan parti bültenlerinde hiçbirini göremezsiniz bunların. Onlar size bu hastanelerde doktorların “ginger” ile hastasına gideceğini, odaların beş yıldız konforunda olacağını yazar da, hastanelerin kent merkezine 20 km uzakta olduğunu, doktorun ginger kullanmasının hastanenin, Hazine’den daha çok para çekmek için özellikle devasa planlanmasından kaynaklandığını söylemezler. Böyledir güzel ülkemizde 12 Eylül’ün yıldönümündeki “gazetecilik”. Akbank kredileri internette Akbank, kredi almak isteyen müşterilerini kredimakbankta.com sitesi aracılığıyla ihtiyaç kredisine başvurmaya çağırdı. Bankadan yapılan açıklamaya göre, siteye başvuran fakat Akbank müşterisi olmayan tüketicinin de başvurusu onaylanacak. Başlatılan kampanya kapsamında kredi tutarı ve vade seçilip kredi başvuru formu doldurularak ihtiyaç kredisi başvurusu yapılıyor; kredi sonucu müşterilerin cep telefonuna mesaj olarak gönderiliyor. Krediyi kullanacakların taksitleri 2018’e kadar ertelenecek. l Ekonomi Servisi C MY B