Katalog

Salı 8 Ağustos 2017 ekonomi EDİTÖR: NECDET ÇALIŞKAN TASARIM: SERPİL ÜNAY 9 Ticarette rekorun sırrı: B A Eirleşik ltın mirlikleri Aynasıiştirkişinin... 4 Türkiye altın ithalatının üçte birini, 4 ‘Ne Türkiye ne de BAE altın üre Eğitim haberciliğine 50 yılı aşkın bulaşıklığımda Yıldız Teknik Üniversitesi’nin gelişim süreçlerinin güçlüklerine tanığım. Teknik alanlar ihracatının beşte dördünü tek başı tiyor’ diyen ekonomistlere göre bu na Birleşik Arap Emirlikleri ile yaptı. işte İran benzeri bir tuhaflık var! da iddialı bir üniversitenin, bilim insanı, araçgereç, yapılaşma birikimlerinin hiç de kolay olmadığını söylemekle yetinmeliyim. Hani İstanbul’da 60’ın üzerinde, ülke çapında birkaç yüzlerle kamu ve özel Türkiye’nin altın ithalatı Temmuz ayında 62.8 ton ile aylık bazda tarihin en yüksek seviyesine ulaştı. Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası altın ithalat verilerine göre önceki yıl aynı dönem dolarlık altın aldı. Yaşanan bu durum, Türkiye ile İran arasında 2013 yılında patlak veren “altın” ticaretini akla getirdi. Hatırlanacağı üzere İran, Türkiye ve Dubai (BAE) üzerinden altın ile ticaret yapılarak am üniversiteler söylemiyle kapı açılıyor ya... Günlerce çarşaf çarşaf pahalı reklamlarla ilanları verilen, kimi adlarını yeni duyduğumuz özel üniversitelerin binasını bilen yok. Öğretim üyesi, araç gereç fakiri hallerini anlatmak kasıtlı sayılacak. Bilimsel donanım kadroları ile hâlâ iddialı Yıldız Teknik Üniversitesi’nin yerleşim ağırlığının Davutpaşa Kışlası’na taşınma de 4.4 ton olan altın ithalatı, ge bargonun delinmesi, İranlı işada sı yeni değil. Daha önce tahsis edilmiş çen ay yaklaşık yüzde 1400 arttı. OcakTemmuz döneminde ise altın ithalatı, geçen yılın ilk 7 ayı na göre 8 kat artışla 237.6 tona fırladı. İlk 7 aylık bu rakam, şimdi mı Rıza Zarraf ile Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla’nın ABD’de tutuklanmasına kadar giden sürecin fitilini ateşlemişti. Söz konusu dönemde Türkiye’nin altın ithalatı İran ile rekor kırmıştı. Kâğıthane geniş yerleşim hattı, Beşiktaş gelişme alanlarına, elgöz koyanlar olunca uçurulup götürülüvermişlerdi... Tarihi Yıldız Teknik Üniversitesi’nin birikimi, değerlerinin korunması adına rektörlük, lisanüstü eğitim alanlarının yerlerinde kalması çabası vardı. Saray’ın İstanbul’daki yeni yerleşim alanları olarak seçildiğinin duyulması ile, el den 2016’nın ta GAMZE BAL mamında yapılan 106.2 tonluk ithalatı geride bı raktı. Türkiye’nin altın ihraca tı ise ilk 6 ay sonunda, 96.4 tonu buldu. Bu ihracatın yüzde 87’si nin ise tek başına Birleşik Arap ‘Normal değil’ Dört yıl aradan sonra 2017 yılında Türkiye’nin BAE ile artan altın ticareti, ekonomistleri, “Arkasında normal olmayan unsurlar var” düşüncesinde birleştirdi. Durumun ekonomi man konulmasına birkaç ay yetti. Hafta içinde Cumhurbaşkanı kimliği ile Erdoğan, kaşla göz arası restore edilen tarihi Yıldız, pardon 2. Abdülhamit Han Camii’nin açılışını, Abdülhamit’in kimliğine, kültürüne saygı, övgü, bağlılık sözcükleri arasında yaptılar. Geçtiğimiz hafta boyunca halen yürürlükteki anayasal düzenimize göre yetkili AKP Hükümeti, Başbakan, ilgili bakanlar, Emirlikleri’ne (BAE) yapılması tığıyla açıklanamayacağını ifa FETÖ’cüler gerekçe, özünde her cep soru işaretlerini de beraberinde getirdi. BAE’nin Türkiye’nin ilk 6 aylık altın ithalarındaki payı ise yüzde 36’yı geçti. Altın aldık, altın sattık! İşin ilginç yanı ise ne Türkiye ne de BAE altın üretiyor ancak Türkiye’nin altın ithalatında da ihracatında da adres BAE’ye çıkıyor. Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye’nin BAE’e en çok sattığı ürün, (işlenmemiş) altın. BAE’den en çok aldığı ürün de yine açık ara (işlenmemiş) altın. Bu yılın ilk yarısında Türkiye BAE’ye 3.4 milyar dolarlık altın satarken, BAE’den 2.9 milyar de eden iktisatçı Prof. Dr. Kor kut Boratav, İran’a geçmiş yıl larda uygulanan ambargoya benzer bir durumun yaşanabileceğine dikkat çekerken; ‘Bakanlık açıklama yapmalı’ BAE ile olan altın ticaretini, “Bu sonuçlar ve rekor, normal değil” diyerek değer Temmuz 2017’deki aylık bazlı altın ithalatının 2016’da gerçekleşen toplam altın ithalatına eşit olduğuna dik nomik durum bu ithalatı açıklayabilecek seviyede değil. Ciddi olarak makro ekonomiyi etkileyecek bir durumdan dedi. Altın ithalatının gelecek ayın ödemeler dengesini de ciddi etkileyeceğine değinen Kozanoğlu, şunları söyle lendirdi. ket çeken Altınbaş Üniversi bahsediyoruz. Maliye Bakanlı di: “Öteden beri cari işlemler Prof. Dr. Hayri Ko tesi öğretim üyesi Prof. Dr. ğı ve Ekonomi Bakanlığı bir an açığı veren bir ülkeyiz. Altın zanoğlu ise itha Hayri Kozanoğlu, “Bu itha önce bu duruma açıklık ge da devreye girince içinden çı lattaki artışın iç taleple açıklanamayacağı görüşünde. Hayri Kozanoğlu lat, Türkiye’nin altın talebiyle açıklanamaz” dedi. Kozanoğlu, “Türkiye’deki düğünler, yurttaşın altına olan talebi ya da herhangi başka bir eko tirmeli” diye konuştu. Kozanoğlu, “BAE’ye dayalı olarak bu rakamlardan bahsetmemiz ‘bu ithalatın arkasında ne var’ sorusunu akla getiriyor” kılmaz bir hal oluyor. Bir ayda böyle büyük bir sıçramanın gerçekleşmesi, döviz sorunu yaşayan bir ülke olarak Türkiye için risk.” 291 milyar liralık risk heden cezaevlerini doldurmuş 2. Silivri mahkumlarına, genel başkanlarının isteği doğrultusunda, Guantanamo örneği tek tip elbise giydirilmesi kararına ilişkin eveleyip gevelediler. Henüz çalışmalar yapılıyordu. Üstelik Meclis tatile girmişti... Derken Erdoğan, tek tip elbiselerin hangi tür mahkumlara hangi renkler ve modellerde giydirileceğinin ayrıntılı açıklamasını yapıverdiler. Meclis’ten geçirme zaman alacağından, dün KHK ile çözüm üretilmesinin düşünüldüğü bilgisi geldi. Müftülüklere imam nikâhı kıydırılması yetkisinin verilmesine ilişkin açıklamada, bana göre üzerinde durulmayan önemli bir püf noktası var. Resmi nikâha ilişkin yasal düzenlemenin varlığı hatırlatılarak söz konusu yetkinin, resmi nikâh yolunun açılması için düşünüldüğünün altı çiziliyor. Ancak Türkçesi şeriat hukukuna göre yapılan imam nikâhının hangi hükümlerinin geçerli olacağı ya da olmayacağı üzerine bir açıklık getirilmiyor. Halen Türkiye Cumhuriyeti’nin laik parlamenter rejimi geçerli, tartışmalı başkanlık rejimi anayasası ortalıkta olamayacağına göre, geleneksel törelere göre yapılan imam nikâhının hangi hükümleri üzerinden nikâh kıyılacak? Kuşkusuz töresel dualar, Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre bankacılıktaki proje finansmanı başlık paraları aldımverdim sözleri sonrasında, geçerli resmi nikâh hükümlerine Banka notları negatif yolda Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, düşürülen banka kredi notlarının yükseltilenlerden belirgin bir biçimde daha fazla olmasıyla birlikte, küresel bankaların kredi notu trendlerinin 2017’nin ilk çeyreğinde oldukça negatif olduğunu bildirdi. Bununla birlikte Fitch, global ekonomi için büyüme tahminlerini yukarı yönlü revize etti. Gelişmekte olan ekonomiler, özellikle Çin’deki toparlanmanın global Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyüme tahminlerinin revize edilmesinde etkili olduğunu ifade eden Fitch, 2017 için global GSYH büyüme tahminini yüzde 2.9’dan 3.0’a ve 2018 büyüme tahminini yüzde 3.1’den 3.2’ye çıkardı. l Ekonomi Servisi Kâr etmeyene halka arz vizesi Borsa İstanbul Başkanı Himmet Karadağ, Sermaye Piyasası Kurulu’nun kârlılık şartının kaldırılması önerisini kabul ettiğini açıkladı. Karadağ, “Yerli banka riski haziran ayında yüzde 30 arttı. En büyük risk altyapı sektöründe 712 bin kişi borç takibinde Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin, Negatif Nitelikli Bireysel Kredi ve Kredi Kartı Haziran 2017 Raporu’na göre; bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe girenlerin sayısı yılın ilk altı ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2 artarak 712 bin kişi oldu. Aynı yıl içinde birden fazla kaydı bulunan kişilerin tekilleştirilerek sayılmasıyla elde edilen veriler; bireysel kredi borcundan dolayı yasal takibe intikal eden kişi sayısının yılın ilk altı ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 oranında artarak 376 bin kişi olduğunu gösterdi. Bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe alınan kişi sayısı ise aynı dönemde yüzde 3 oranında azalarak 497 bin oldu. l Ekonomi Servisi Mevduat, kalkınma ve yatırım bankalarının dahil olduğu proje finansmanlarındaki kredi alacakları riskleri, Haziran 2017 dönemi itibariyle yüzde 20 artışla 291 milyar TL’ye çıktı. Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) açıkladığı proje finansman istatistiklerine göre bankaların proje finansmanlarındaki risk bakiyesinin 259 milyar TL’si nakdi, 32 milyar TL’si gayrinakdi kredi şeklinde kullandırıldı. Yarısı enerjide Toplam taahhüt miktarı 371 milyar TL’den 379 milyar TL’ye yükselirken, proje finansmanı amacıyla kullandırılan kredilerin yüzde 48’i enerji, yüzde 18’i altyapı, yüzde 12’si gayrimenkul sektörüne ait. Diğer sektörlerin toplam içindeki payı ise yüzde 22 oldu. Proje finansmanı kredilerindeki risk bakiyesinde son 6 ayda en yüksek artış ise yüzde 16 ile altyapı sektöründe görüldü. Aynı dönem itibarıyla dolar bazında risk bakiyesi, gayrimenkul sektöründe yüzde 6, enerji sektöründe yüzde 5, diğer sektörlerde ise yüzde 4 artış gösterdi. l Ekonomi Servisi aykırı maddeler gündeme getirilemeyeceği için, AKP cephesi böylece imam nikâhı kıydıranlar için resmi nikâhın da önünün açılacağı teziyle savunmalarını yapıyorlar. Ya uygulama pratiğinde resmi nikâhın tek eşlilik, yaş, miras hukuku sınırlamaları nasıl denetlenecek? Sözünü eden yok. HHH 15 Temmuz’un kaçışı olamayan yargılamalarında Cemaat örgütlenmesinin yapılanması, biat kültüründe yaşanması kaçınılmaz karabasan gelişmelere, buzdağının görünebilen yüzüyle de olsa tanıklık edebileceğiz. FETÖ’cü örgütlenmenin imamları ile, TSK’nin sınav yolsuzluklarıyla da ele geçirilmiş komutanlıkları arasındaki çelişkili rollerin karabasanı yüz kızartıcı, kirlilik, kaosun sahneleri... Aynı günlerde eğitimde çok çarpıcı, yeni cemaatler, siyasal İslamcı örgütlenmelere açılan kapıları ne yapacağız? Suriye’de İŞİD’den kurtarılan çocukların, dinci vakıflara emanet edilmesini nereye koyacağız? Türkiye’de de kentlerin en gelişmiş, donanımlı devlet okullarının imam hatiplere verilmesi sonrası, çaresiz kalan ailelerin çocukları için özel okul arayışlarında yaşanan dramların ayrımında mıyız? Kaliteli okullar için ne para yetişiyor, ne de kontenjan yakalanabiliyor. Güneydoğu’nun yoksun bir bölgesinde, edebiyatı, İngilizcesi, kültürü değerli bir arkadaşıma, “Aman ne olur çocukları bırakma” diyecek oldum. “Ben bırakmam ama yeni rektör açılışı Kuran, dualarla yaptı, beni tutar mı” sorusuna yanıt veremedim. Balkanlar’dan uluslararası gazetecilik örgütü içinde gelen bir Tiranlı gazeteci, Büyükelçiliğimizin kendilerine FETÖ’cü okuldan vazgeçip, kendilerinin destekledikleri yeni vakfın cemaat okuluna geçmelerini önerdiğini anlatıyordu. Başkanlık rejiminin neresi, laik Cumhuriyet Atatürk devrimleri, demokratik hukuk devleti ile çakışıyor? ların ve uluslararası kurumların kredi verdiği, pasifinde kredi olan ama kur riski taşıyan şirketlerin halka arz edil QNB, krizden çıkış yolu arıyor LALELI’NIN mesini hedefliyoruz” dedi. BloombergHT’ye konuşan Karadağ, kotasyon şartlarını ciddi anlamda esnettiklerini aktardı. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, “Finansman giderleri nedeniyle dönem kârı elde edemediklerinden Borsa İstanbul’da işlem göremeyen şirketlerin önündeki engelleri kaldırıyoruz” demişti. Başkan Karadağ, halka hazırlanan, 2 firma olduğunu da söyledi. l Ekonomi Servisi Arap ülkelerinin Katar’dan mevduatlarını çekmeye başlamasının ardından Finansbank’ın sahibi QNB’nin, komşularla devam eden gerilimin ülkedeki likiditeyi zayıflatması riski karşısında finansman seçeneklerini değerlendirdiği belirtildi. Bloomberg’e konuşan kaynaklara göre Ortadoğu’nun toplam varlıklar bakımından en büyük bankası olan QNB, dördüncü çeyrekte tahvil ih racı, kredi ve özel plasman seçenekleri hakkında uluslararası bankalarla ön görüşmeler gerçekleştiriyor. Nihai kararın henüz verilmediği ve bankanın bahsi geçen finansman anlaşmasına gitmeyebileceğini de belirtildi. QNB sözcüsü bu konuyla ilgili henüz kesinleşmiş bir karar olmadığın açıkladı. QNB Üst Yöneticisi (CEO) Ali alKuwari geçen ay yaptığı açıklamada, bankanın 2020 yılı na kadar Katar pazarına ilişkin gelir beklentisini yüzde 63’ten yüzde 50’ye çektiklerini belirtmişti. Katar Merkez Bankası’nın verilerine göre ülkede yabancılara ait mevduatlar Kasım 2015’ten bu yana en büyük düşüşle, haziranda yüzde 7.6 geriledi. Tüm mevduatın yüzde 22’si yabancılara ait olan Katar’da bu çıkışla birlikte net yabancı mevduat hacmi 47 milyar dolara geriledi. l Ekonomi Servisi HEDEFI 6 MILYAR DOLARLIK IHRACAT Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği (LASİAD) tarafından “Ticaretin Altın Anahtarı” sloganıyla 6’ncısı düzenlenen Laleli Fashion Shopping Festival başladı. Laleli için en kötü günlerin 2016 ile birlikte geride kaldığını, yeniden 6 milyar dolar ihracat hedefiyle yola çıktıklarını anlatarak LASİAD Baş kanı Gıyasettin Eyyüpkoca, “2017’ye iyi bir başlangıç yaptık. Bu yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre ticaretimizde yüzde 2530 artış kaydettik. Festival boyunca 8 ülkeden en az 2500 mağazaya satış gerçekleştireceğiz” dedi. l Ekonomi Servisi C MY B