Katalog

DUNYA ‘ÖLÜMÜNE KAÇIŞ’... Almanya’ya göçmenlerin trenlerle kaçak girme girişimlerinin artması karşısında alarma geçen polis, Bavyera eyaletinin Raubling kentindeki istasyonda duran trenlerde yaptığı aramalarda her gün onlarca sığınmacı yakalıyor. Dün de polisin vagonların altından 15 yaşında Somalili bir kızı çıkarması objektiflere yansıdı. ‘Özel hayatın gizliliği temel haktır’ Hindistan’da Modi yönetiminin halihazırda tartışma yaratan, yurttaşlardan retina ve parmak izi alınarak oluşturulan “biyometrik kimlik” uygulamasını, banka hesapları da dahil kişisel bilgilere ulaşımı daha da genişleterek yasal zorunluluğa oturtma adımına yargıdan kırmızı ışık geldi. Yüksek Mahkeme, insan hakları kuruluşlarının dilekçesi üzerine açılmış olan bir davada, özel hayatın gizliliğinin temel hak olduğuna hükmetti. Cuma 25 Ağustos 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ İran’dan diplomasi atağı 7 Tahran’ın Riyad’la diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılacağı çıkışını ÜRDÜN’DEN ŞAM’A Katar’ın geçen yıl çektiği elçisini İran’a yeniden gönderme kararı izledi Suriye savaşında Ankara’nın Astana sürecina katılıp Rusya ile İran’ın safına geçmesinin ardından Suudi Arabistan’ın İran’la diplomatik ilişkileri yeniden başlatacağının işaretleri gelirken Katar da bir hamle yaptı. Suudi Arabistan liderliğindeki blok, Katar’a yaptırım uygulamaya başlarken bunun gerekçelerinden biri olarak DohaTahran ilişkilerini göstermişti. Ancak İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in Suudilerle diplomatik temasların yeniden başlayacağı açıklamasını, Katar’ın Tahran Büyükelçisini yeniden görevlendirme kararı takip etti. İlişkileri geliştirme vurgusu İLK ZİYARET ABDRusya anlaşması uyarınca Suriye’nin Ürdün sınırında da çatışmasızlık bölgelerine gidilmesi, dolayısıyla ABD’nin buradaki silahlı gruplara desteği kesmesi sonrası, dün Ürdün’den bir meclis heyeti Şam’ı ziyaret etti. Suriye’nin el Vatan gazetesine göre bu Suriye krizinin başladığı 2011’den beri Ürdün’den meclis düzeyinde Şam’a yapılan ilk ziyaret. Suriye Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Butros Mercana ziyareti, “iki kardeş halk arasındaki sıcak ilişkilerin yeniden başlaması için ilk adım” olarak yorumladı. İsrail: Tüm seçenekler masada Trump’ın Afganistan’ı ABD’nin sağı solu meçhul Başkanı Donald Trump, yıllarca “Afganistan’ı derhal terk etmeliyiz! Boşa para! Topyekün felaket!” dedikten sonra, 16 yıldır süren savaşa takviye birlik göndermeye bir fotoğraf karesiyle ikna olmuş. Ulusal Güvenlik Danışmanı H.R. McMaster ile ekibindeki emekli generaller, “Afganistan’ın kayıp dava olmadığını” ispat için kendisine 1972 tarihli siyahbeyaz bir fotoğrafı kullanmış: Kâbil’deki üniversitede okuyan başı açık, mini etekli Afgan kızları! Sosyal medyada bir kullanıcı bu haberin altına “Belki Meksikalı manken fotoğrafı da gösterirseniz sınıra duvar örmez…” diye yazmış. Şaka bir yana, Suudi Arabistan’ın Şii din adamı Nimr el Nimri’yi idam etmesi üzerine İran’da protestocuların Suudi diplomatik temsilciliklerine saldırmasına misilleme olarak Suudi Arabistan, Bahreyn ve Kuveyt gibi Katar da Ocak 2016’da Tahran Büyükelçisini geri çekmişti. Dün Tahran’a yeniden büyükelçi göndereceğini açıklayan ama tarih vermeyen Katar Dışişleri, İran ile her alanda ikili ilişkileri geliştirme isteğini vurguladı. Vekâlet savaşlarının merkezindeki Suriye ve Irak’ta IŞİD’e yönelik operasyonlar sürüyor. Musul’da zafer ilan eden Irak güçleri Türkmen kenti Telafer’in içine doğru ilerliyor. İran destekli Şii milisler Haşdi Şabi’nin oluşumun içinde yer alması tartışmaların odağında. daha da güçlendirmiş, İran Katar’a uçaklar dolusu gıda maddesi göndermişti. Suriye’nin odağında bulunduğu bölgedeki satranç tahtasında taşların yerinden oynadığının önemli işaretlerinden biri, önceki gün Zarif’in eylül ayının ilk haftasında ması oldu. İranlı bakan “Suudi yönetimi kendi çıkarlarına aykırı davranışlar içinde. Biz tüm bölgede istikrar ve güvenlik istiyoruz ve hepimizi tehdit eden tehlikelerle birlikte mücadele etme gereğinde ısrar ediyoruz. Suudi Arabistan, tıpkı Suriye’deki gibi 2.5 yıldır Yemen halkı Lübnan’ın güneyinde Hizbullah, Suriye’nin güneyinde ise Suriye ve İran güçleri arasında sıkışan İsrail, karşı hamle peşinde. Önceki gün Rusya Devlet Başkanı Putin’i ziyaret edip “İran’ın Suriye’deki eylemlerinin tüm dünyaya tehdit olduğunu” ileri süren İsrail Başbakanı Netanyahu, “İran tehdidine karşı gerekirse tek başımıza askeri harekât yaparız” mesajı verdi. İsrail Savunma Bakanı Lieberman da İran’ın tıpkı dünyanın pek çok yerinde olduğu gibi Afganistan’da da dini aşırılıkçılığın güçlenmesinde büyük payları olan Amerikalılar, şimdi modern Batılı kodlara sarılıyor. Artık “ülkelerini Sovyet işgaline karşı savunan kahraman mücahitler” değil “mili etekli kızlar” trendy! Elbette mesele bu değil. Mesele ABD militarizminin Asya’nın kalbinde, İranPakistanHindistanÇin hattında konuşlu kalması. HHH Trump, Afganistan stratejisini pazartesi akşamı duyurdu. Selefi Obama’nın tuta Suudi kraliyetinin haziranda Katar’ı ablukaya alması doğalgaz ortaklığı içindeki TahranDoha ilişkilerini Tahran ile Riyad’ın karşıklıklı ziyaretlerle diplomatik ilişkileri yeniden başlatmaya girişeceğini duyur na karşı yürüttüğü korkunç savaştan da kârlı çıkmadı. Artık başka bir yol tutturmalarını umuyoruz” dedi. Suriye’de üs kurmasına tahammül edemeyeceklerini söyleyip “tüm seçenekler masada” dedi. madığı çekilme vaadini onun da tutmayacağı besbelliydi. Şimdi Afganistan’da azalta artıra kalan 8 bin 500 ABD askeri ile rivayet o ki 2 bin gayri resmi askere 4 Konser öncesi korkutan ihbar İspanya’nın geçen hafta cihatçı bir hücrenin çifte araçlı saldırısına sahne olmasının ardından önceki akşam Hollanda’nın Rotterdam kentinde bir konser, araçlı saldırı ihbarı üzerine ertelendi. AllahLas isimli ABD’li rock grubu kılıçlSaar nçaeak’idldaiYBİTAETMŞİFKEAANKN’DIIEÇSAEASTLKIİRHİDDHIEYUVOSLRİET bin takviye yapılacak. Generallere kalsa 50 bin olacakmış! Geçen hafta tasfiye edilen baş stratejist Stephen Bannon’a kalacak olsa, Trump maliyetten özel güvenlikçi ‘Blackwatercılarla’ kurtulmaya bile meyletmiş. Her koşulda sonuç değişmeyecek. Taliban’ın ülkenin yarısındaki etkisi sürecek. Komşu Pakistan’daki gerilim artacak. Trump en azından dürüst. ABD ordusuyla demokrasi tesisine soyunmayacaklarını söyleyip “O günler geçti” nun üyeleri kurşun geçirmez yelek giydi dedi. “Bundan böyle zaferin net bir tanımı rilerek salondan çıkarıldı. Konsere terör olacak; düşmanımıza saldırmak, IŞİD’i saldırısı düzenleneceğine dair İspanya yok etmek, El Kaide’yi ezmek, Taliban’ın polisinden çok somut istihbarat aldıkları Afganistan’ı ele geçirmesini önlemek nı belirten Hollanda polisi, önceki akşam ve Amerika’ya ulaşmadan büyük terör konser salonu yakınında İspanya plaka saldırılarını durdurmak” buyurdu. Buyrun lı, birkaç gaz tüpü taşıyan bir minibüsü Bush2.0’dan yakın. durdurup sürücüsünü gözaltına aldı. Üstüne Dışişleri Bakanı Rex Tiller İspanyol bir tamirci olduğu, cihat son ABD’nin, Afganistan için Suriye ve çılarla bağlantısı olmadığı iddiaları Irak’taki deneyimlerden ders aldığını söy olan sürücünün, aşırı alkollü çıktığından ayılınca sorgulanacağı açıklandı. Ardından Brabant bölgesinde bir eve baskın düzenlenip Hollandalı bir zan leyip, Rusya’yı Taliban’a yardımla suçladı. Taliban’ı yaratan Amerikalılar, tarihleri Taliban ideolojisiyle savaşla geçmiş Rusları Taliban’la vuruyor! lı gözaltına alındı. İspanya’nın Barselona ve Cambrils kentlerinde 15 can alan biri minibüsle, diğeri otomobille düzenlenen saldırıların gerisinden güçlü patlayıcıların doldurulduğu tüp gazları araçlara yükleyerek saldırma planı çıkmıştı. Terör bir yılda 34 bin canı hayattan kopardı ABD’nin Maryland Üniversitesi’ne bağlı Ulusal Terörizmden Korunma Konsorsiyumu’na göre 2016’da düzenlenen 13 bin 400 terör saldırısında 34 bin kişi hayatını kaybetti. Ölenlerin üçte biri teröristler. En çok Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da can alan terör saldırılarının yüzde 3’ü Avrupa’da gerçekleşti ve 350 can aldı. Bir Rus diplomat daha öldü Rusya’nın Sudan Büyükelçisi Mirgayas Şirinskiy’nin (62) önceki gün Hartum’daki evinde havuzda cansız be deninin bulunduğu duyuruldu. Bu kayıp la birlikte kimi kaynağa göre, Rusya Dı şişleri Bakanlığı geçen yıldan bu yana görev başında altıncı, kimine göre doku zuncu diplomatını yitirmiş oldu. Rus yet kililer ilk bulgulara göre Şirinskiy’in kalp krizinden öldüğünün belirlendiğini be lirtti. Sudan’da 2013’ten bu yana bü yükelçilik görevini yürü ten Şirinskiy’in, daha ön ce Mısır, Suudi Arabistan, Yemen’de de görev yaptığı kaydedildi. Independent gazetesi Şirinskiy ABD başkanlık seçimlerinin olduğu geçen kasımdan bu yana aralarında ABD, Yunanistan, Hindis tan misyonlarında görevli olanların da ol duğu altı Rus diplomatın ölüm haberinin geldiğine dikkat çekti. Ölümlerin kimin de doğal sebeplerin gösterildiğine işa ret edildi. Rusya’nın Türkiye elçisi Andrey Karlov da 19 Aralık 2016’da Ankara’da silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirmişti. Moskova’nın BM Daimi Temsilcisi Vitaliy Çurkin’in ise 20 Şubat’ta New York’ta ofi sinde öldüğü gündeme düşmüştü. İlk bul guların kalp krizini gösterdiği ancak araş tırmanın süreceği vurgusu yapılmıştı. Yemen’de Şii Husilerin 2014’te yönetimi ele geçirme ve buna misilleme olarak Suudi Arabistan’ın 2015’te başlattığı saldırılara direnme sürecinde ittifaka gittiği devrik lider Ali Abdullah Salih ile yollar ayrılıyor. 1978’ten beri oturduğu Yemen devlet başkanlığı koltuğundan “Arap isyanları” sırasında Ocak 2012’de devrilen Salih, önceki gün yolsuzlukla suçladığı Husilerden “milis” diye söz edip yönetimlerini tanımadığının işaretini vermesinin ardından başkent Sanaa’da gövde gösterisi düzenledi. Salih liderliğindeki Genel Halk Kongresi Partisi’nin kurulmasının 35. yıldönümü için Sanaa’nın merkezindeki 4 kilometrekarelik meydanı ve bağlanan sokakları on binlerce kişi doldurdu. Mitinge katılıp konuşma yapan Salih “Bizler 2011’den beri komplolar kurulan sağlam temelli siyasi öncüleriz” derken ön cepheye gönderecek on binlerce savaşçısı olduğunu dile getirdi. ‘Sonuçlarına katlanır’ Salih’in müttefikliği sayesinde Riyad destekli Mansur Hadi hükümetini başkentten atmış olan Abdülmalik Husi ise devrik liderin kendilerine hakaret ederek vatan hainliği yaptığını söyleyip “sonuçlarına katlanır” dedi. Husiler, Salih’in eski yardımcısı Hadi hükümetini destekleyen Suudilerle pazarlık yaptığı görüşünde. Geçen hafta Suudi Savunma Bakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Salman’ın Yemen savaşını bitirmek istediğine dair epostaları medyaya sızmıştı. Önceki gün Sanaa’nın kuzeyindeki Arhab bölgesinde bir otele Moskova’ya askeri geçitli gözdağı Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ilhak edip doğusunda ayrı Ukrayna Devlet Başkanı Poroşenko lıkçıları destek da geçit töreninde yer aldı. lediği Ukrayna dün Bağımsızlık silahlar verme konusunu aktif şe Günü’nü kutlarken ABD Savunma kilde yeniden gözden geçiriyoruz. Bakanı Jim Mattis’i ağırladı. Mat Buradaki durumu görüp ABD’ye ge tis Ankara temaslarının ardından ri döndüğümde Dışişleri Bakanı ve dün Kiev’e geçti. Başkan’a bu yönde ne tavsiye etti Silahlandırma planı ğimi çok net ileteceğim” dedi. Mattis, Kiev’e 175 milyon dolarlık as Ukrayna Cumhurbaşkanı Pet keri teçhizat vermenin ise onaylan ro Poroşenko ile görüşmesinde dığını sözlerine ekledi. Bağımsızlık Rusya’ya karşı silahlanma gibi çok geçit törenine ABD, Britanya, Kana tehlikeli bir talebe destek veren da ve Polonya’dan askeri birliklerin Mattis “Savunma amaçlı öldürücü de katılması dikkat çekti. HHH Elbette 16 yıl Trump’ın da Amerikalı ların da Afganistan cehaletini giderme ye yetmiyor. Amerikalıların ‘kahraman mücahitlerinin’ yıktığı ülkenin asıl kadın hakları şampiyonu Sovyet yanlısı solcu yönetimiydi. Modernleşme taa yüzyıl başında başlamıştı. Afgan kadınları 1919’da; yani Britanya’dakinden bir sene sonra, Amerika’dakinden bir sene evvel oy hakkına kavuşmuştu. Amerikalılar sevgili mücahitleri ve aşiret şeyhlerine Salih, Yemen’in başkenti Sanaa’da onbinlerce destekçisine seslendi. yatırım yapmazdan önce 20’nci asrı modernleşme süreciyle geçirmişlerdi. Bu ülkeyi ziyaret etmiş Amerikalı diplomatlar, düzenlenen hava saldırısında yaklaşık 60 kişinin öldüğü haberi gelmişti. Açlığın üzerine kolera salgınının da başgösterdiği Yemen’de UNICEF’e göre son 4 ayda 500 bine ulaşan kolera vakalarının yarısına çocuklar yakalandı. Dünya Gıda Teşkilatı da Yemen’de 1 milyon 800 bin çocuğun yetersiz beslendiğini açıkladı. 1950, 1960 ve 1970’leri ‘altın yıllar’ diye anıyor; demokrasinin, anayasal hakların nasıl tutkuyla tartışıldığını anlatıyorlar. Yani Sovyet etkisi yılları! Bir kısım liberal “O salt kentlerde küçük bir elitti” diyor. Elbette kendi ülkelerinde gelişme ve dönüşümün dinamiğini kentlerde ararken, iş Afganistan’a geldi mi ‘kırsal hassasiyetleri’ depreşiyor. Ülkenin 1996’da Taliban’ın eline düşmesinde payları büyük. 2001’deki 11 Eylül saldırılarında büyük. BM’den Trump’a ırkçılık uyarısı geldi İşgal kendi eserleri. 2004’te yaptırdıkları anayasa, kadın haklarını işletemiyor. En son 2009’daki Şeriat Aile yasası icabı Afgan kadını acil işleri dışında evden çıkmak için bile erkek iznine tabi. Paylarına recm ABD’de ırkçılardan yana tutum sergilediği gerekçesiyle tepkilerin merkezindeki Başkan Donald Trump’a bir uyarı da Birleşmiş Milletler’den (BM) geldi. BM Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesi, ABD yönetimine ayrımcılığın açık ve koşul düşmezse okula eğitime giden sayısı 23 milyon. Yüzde 86’sı tekrar Taliban yönetiminin eline düşmekten kaygılı. HHH Trump’ın kaygısı Irak’ta dediği türden “bombalayıp petrollerini alalım” hevesiyle, Afganistan’ın maden zenginliği. ABD emperyal gücünün bekasını düşünen suz olarak reddedilmesi çağrısında bu ekibininki ise ucuz işgücü membaı Çin’e lundu. Washington’a yönelik uyarı ge konuşlanmış Amerikan şirketleri. Keşke çen hafta ABD’nin Virginia eyaletindeki Amerikalılar, yöneticilerinin dünyanın Charlottesville’de ırkçıların bir kişinin de ölümüne yol açan eylem ve saldırısı neresine el atsalar daha beter ettiklerini kendilerine dert edinse… nın ardından geldi. Britanya’nın Guar dian gazetesinde yer alan habere göre, komitenin genelde etnik ve mezhepsel çatışmalarda bu yönde uyarılarda bulunduğuna işaret edildi. ABD’ye yapılan uyarının benzerinin son on yıllık geçmişte Burundi, Irak, Fildişi Sahili, Kırgızistan ve Nijerya’ya ya Tepki istifaları sürüyor ABD Başkanı Trump’ın Charlottesville’deki ırkçı gösterilere yönelik tutumuna ilişkin istifa tepkilerine bir yenisi daha eklendi. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın üç üyeli bilim heyetinden Daniel Kammen görevinden ayrıldığını duyurdu. Berkeley Üniversitesi’nde profesör olan Kammen istifa mektubunda paragraf başlarında kullandığı harfleri alt alta dizince IMPEACH (az pıldığı vurgulandı. 2006’da ledin) yazısı çıkıyor. Kammen Trump’a karşı ırkçılara ABD’ye komiteden ülkedeki yerlilerin toprak hakları için uyarı yapıldığı belirtildi. yeterli tepkiyi göstermemesinin yanı sıra cinsiyetçi söylemlerine, Paris İklim Anlaşması’ndan çıkma kararına yönelik muhalefetini de dile getirdi. C MY B