Katalog

Cuma 25 Ağustos 2017 B4 arzani ısrarlı haber EDİTÖR: ALPER İZBUL TASARIM: EMİNE BİLGET Bağımsızlık referandumunun bölgenin çıkarına olmadığı mesajıyla Irak’a giden Çavuşoğlu, Barzani’den ‘Bağımsız DUYGU GÜVENÇ olursak iki komşu olarak ilişkilerimiz daha iyi olur’ yanıtı aldı Dışişleri Bakanı sıfatıyla ilk defa Irak’a giden Mevlüt Çavuşoğlu, Bağdat ile başta teröre karşı işbirliği konusunda adım atarken, 25 Eylül’de yapılacak referandumu erteletme ya da vazgeçirme çabalarında başarılı olamadı. Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan “Referandum, Kürtlerin de Irak’ın da bizim de çıkarımıza değil” mesajını ilettiği Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) lideri Mesut Barzani’den, “Irak bizi istemiyor; bu artık kesinleşti. Bağımsız iki komşu olursak çok daha iyi ilişkilerimiz olur” mesajıyla döndü. Barzani’nin referandum kararını halkın verdiğine işaret ettiği ve vazgeçmesinin ya da ertelemesinin mümkün olmadığını görüşmede vurguladığı öğrenildi. Çavuşoğlu’nun BağdatErbil arasındaki dengeleri gözeterek gerçekleştirdiği ziyaretin ardından ise süpriz bir karar çıktı ve 17 yıldır Türkiye’de KYB Temsilcisi olarak görev yapan Behruz Gelali, Süleymaniye’de yaşanan bir olay nedeniyle ofisini kapatarak dün vatanına döndü. Çavuşoğlu’nun Irak Dışişleri Bakanı Caferi ile görüşmesinde Başika’daki durum ve Başbakan’ın Irak ziyaretinde varılan mutabakat ele alındı. Caferi’nin “Bunu Arap Ligi ya da Güvenlik Konseyi ile çözmek istemiyoruz; konuyu birlikte çözelim” mesajı verdiği Çavuşoğlu ise Türk birlikleri için ‘çekilme’ kelimesini kullanmadan “Bu konuyu birlikte çözelim” karşılığı verdi. Irak Başbakanı’nın ise görüşmede, “Bu konunun mümkün olduğu kadar çabuk çözülmesi” beklentisini vurguladığı öğrenildi. Yıllardır gerilimin devam ettiği BağdatAnkara arasında, Büyükelçileri tebrik eden Bakanlar, daha önce mutabakat muhtırası olarak imzalanan ancak hayata geçirilemeyen terörle mücadeleye yönelik taslakları da ele aldı. Görüşmeye katılan bir yetkili, “Bunları konuşmak için henüz erken” değerlendirmesini yaparken Irak Başbakanı Haydar Abadi’nin de PKK’nin boşluktan faydalandığına işaret ettiği öğrenildi. Abadi, Musul’un IŞİD’den arındırılmasının da PKK’ye karşı mücadelede önemli olacağına işaret etti. Çavuşoğlu’nun Bağdat temaslarında 25 Eylül referandumu da ele alındı ve üst Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Irak ziyareti sırasında Erbil’de IKBY lideri Mesud Barzani ile görüşmüştü. düzey bir yetkili “Her iki taraf da bu referandumun Irak Anayasası’na aykırı olduğuna ve bunun Kürtlerin de çıkarına olmayacağına işaret etti” değerlendirmesini yaptı. Erdoğan’dan üç mesaj Çavuşoğlu’nun Erbil’deki temaslarında Erdoğan’dan mesaj getirdiğini belirterek, “Dürüst ve açık olacağım” diye söze başladığı görüşmelerde şu mesajı ilettiği öğrenildi: “Referandum ile bağımsızlık kararının Kürtlerin, Irak’ın, Türkiye’nin ve bölgenin yararına olacağına inanmıyoruz. Irak’ın birliğinin korunmasının hepimizin çıkarına olacağını düşünüyoruz. Bağdat ile aranızdaki sorunların yapıcı diyalog ile çözülmesi için çabalamaya hazırız.” Ancak Erbil’in Türkiye’nin arabuluculuğuna kapalı olduğu ve “Bunu daha önce ABD, İngiltere, İran da denedi” karşılığını verdiği öğrenildi. Barzani’nin Çavuşoğlu’na “Irak bizi artık istemiyor, bir parçası olarak görmüyor. İki bağımsız ve eşit devlet olarak Bağdat ile daha iyi ilişkilerimiz olabilir” karşılığını verdiği öğrenildi. Barzani’nin, Türkiye ile ilişkiler için de şu mesajları verdiği öğrenildi: “Türkiye ile ikili ilişkilerimizi çok önemsiyoruz. Bugüne kadar referandum konusunda hep medya üzerinden konuştuk; sizi burada görmek ve direkt konuşmak çok güzel. Biz Türkiye’yi çok önemli bir partner olarak görüyoruz. Ekonomiden, sınır güvenliğine ya da sosyal kültürel hatta turizm alanında ilişkilerimizi daha da geliştirmek istiyoruz. Var olan uçuş sayılarımızın artmasını bekliyoruz. Biz var olan ilişkilerimizi daha da geliştirmek istiyoruz. Birlikte çok şey yapabileceğimize inanıyoruz. Ama en basiti Habur’da bile ticarette aylarımızı kaybediyoruz. Bağımsızlığımızı ne kadar erken kazanırsak ilişkilerimiz de o kadar iyi olur. Irak’tan olumlu hiçbir adım görmedik, belki iki komşu olarak Bağdat ile de ilişkilerimiz daha iyi olur. Ama referandum kararını iptal etmemiz söz konusu değil. Bu Kürt halkının aldığı bir karar.” 17 yıl sonra sınır dışı edildi Barzani’nin lideri olduğu KDP’nin Kuzey Irak’ta yanıt verdi: “Geçen süre zarfında Süleymaniye’de, KYB’yle ilgisi ol ki rakiplerinden olan ve 17 yıl mayan siyasi bir kriz yaşandı. Daha dır Türkiye’de Kürdistan Yurtse çok kendi hatalarıydı. KYB bölge verler Birliği (KYB) Temsilcisi ola sinde yaşanan bir olay nedeniyle rak görev yapan Behroz Gelali ise birkaç gün önce Dışişleri Bakanlı Çavuşoğlu’nun ziyareti ğı, güvenlik kurumlarındaki nin hemen ardından apar siyasetle ilgili rahatsızlıkla topar Ankara’yı terk et rını ilettiler. Bu da KYB’nin ti. Gelali ile ilgili diploma Ankara’daki ofisinin kapa si kulislerinde 15 Temmuz tılmasına kadar vardı. Biz günü sosyal medya hesa den 3 gün içinde ofisi ka bından yaptığı paylaşımlar patmamızı istediler.” konuşulurken, Ankara’nın Gelali’nin ayrılması Gelali’yi PKK’ye destek nın ardından HDP de yap vermekle suçladığı öğre tığı yazılı açıklamada nildi. Gelali, tutuklu bulunan HDP Eşbaşkanı Se Behroz Gelali “Gelali’nin sınır dışı edilmesini en sert şekilde kı lahattin Demirtaş için de nıyoruz! Gelali’nin hukuk “Sen ve arkadaşların karanlığı ay dışı, keyfi ve diplomatik teamül dınlatan ışıksınız” demişti. lerden uzak bir şekilde sınır dı Türkiye’nin jet hızıyla ayrılması şı edilmesi, Türkiye’deki siyasi ik nı istediği Gelali, Süleymaniye’de tidarın Kürt halkına ve onun tem neden ayrıldığı sorusuna şöyle silcilerine yönelik tahammülsüzlü ğünün yeni bir örneğidir. Behroz Gelali ve Kürdistan Yurtseverler Birliği’nden özür dilenmeli, diyalog ve diplomatik teamüller esas alınmalıdır” dedi. ‘Kendi yanlışlarını bize yıktılar’ Dün Süleymaniye’ye dönen Behruz Gelali, Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada neden sınır dışı edildiğini açıklamazken şunları söyledi: “Bunu açıklamayı onlara bırakıyorum. Asıl nedenini kendileri açıklasındalar. Dışişleri’ne sorun. Ben ilişkilerin daha da kötüleşmemesi için ne olduğunu açıklamayacağım. Ama onlar kendi yanlışlarını bize yıkıyorlar. 17 yıl boyunca Türkiye’de çalıştım. Kızım orada çalışıyordu, oğlum orada okuyordu. Bizi apar topar yolladılar.” l ANKARA Savaş sebebi sayılmalıBahçeli, Kuzey Irak’ta yapılması planlanan halkoylamasına çok sert çıktı: MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Kuzey Irak’ta yapılması öngörülen referandum kararı için “Bu referandum Türkiye için gerekirse savaş sebebi sayılmalıdır” dedi. Bahçeli MHP Genel Merkezi’nde basın toplantısı düzenledi. Gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunan Bahçeli, İdlib’e operasyon yapılmasıyla ilgili planların, Türkiye’nin iyice köşeye sıkıştırılma emeli olduğunu ancak İran ve Rusya Genelkurmay Başkanı’nın temasları ile ABD Savunma Bakanı’nın Türkiye’ye gelişinin dikkat çekici olduğunu kaydetti. İran ve Türkiye’nin PKK’ye karşı ortak operasyon yapabileceklerine dair ifadeleri olumlu bulduğunu belirten Bahçeli, “Türkiye’nin, İran’ın havadan Kandil ve Sincar’a operasyon düzenleme taahhütleri belli çevreleri ürkütmüştür. Kandil, Sincar, Afrin ve melanetin yerleştiği her nere varsa yok edilmelidir. Barzani’nin referandumu Kürdistan provasıdır. Bu referandum Türkiye için gerekirse de savaş sebebi sayılmalıdır” ifadelerini kullandı. FETÖ’yle mücadelede suçlu ve suçsuz ayrımına dikkat edilmesi gerektiğini belirten Bahçeli, “Çaycıyla, çorbacıyla değil; 15 Temmuz’un aktif planlayıcıları nı, ana aktörlerini siyasi ayakla birlikte isim isim deşifre ederek cezalandırmak kaçınılmaz bir görevdir. Bu cemaat benim, bu tarikat benden diyerek yine devletin hücrelerine kadar sızma girişimleri gelecekte daha büyük badirelere yol açacaktır” dedi. ‘Partimize hayırlı oldu’ Bahçeli, Koray Aydın’ın yeni parti yapılanmasına katılması ve Meral Akşener’in Cumhurbaşkanlığı adaylığını açıklamasıyla ilgili olarak da “Partimiz açısından hayırlı olmuştur” derken, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun atletli fotoğrafı için de “Kim ne giymek istiyorsa istesin ancak siyaseti iç çamaşırı seviyesine düşürmemek lazımdır” yorumu yaptı. “MHP’de bir Akşener istifası bekliyor musunuz?” sorusuna ise Bahçeli “Gelirken gördünüz kapı açık, giren girer çıkan çıkar” yanıtı verdi. Bahçeli, Kılıçdaroğlu’nun, “Cumhurbaşkanı adayımız tanınmış biri olacak” ifadesinin anımsatılması üzerine de “CHP’de herkes tanınmış insandır, herkes aday olabilir” derken“Siz aday olacak mısınız ya da MHP’nin adayı nasıl birisi olacak?” sorusuna “Benim ne zaman erken konuştuğumu gördünüz” karşılığını verdi. l ANKARA/Cumhuriyet Pentagon’dan bildik MattIs açıklaması ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, Ankara’da İran ile Türkiye arasındaki işbirliği konusunda uyarıda bulunurken, 7 saatlik ziyaretinden saatler sonra Pentagon Sözcüsü Türkiye temaslarındaki mesajı paylaştı. Pentagon Sözcüsü Dana W. White, Mattis’in Ankara’da “Daha istikrarlı ve güvenli bir bölge ikimizin de çıkarına” mesajı verdiğini açıkladı. Alışılmışın aksine Mattis’in An kara ziyareti boyunca temaslarına dair sessiz kalan Pentagon Sözcüsü, Kiev’de önceki gece geç saatlerde yaptığı açıklamada şu mesajları verdi: “Bu, Bakan Canikli ile Bakan Mattis arasında yapılan ilk görüşme olmuştur. İki bakan, süregelen açık ve dürüst diyalog ihtiyacı, Suriye ve Irak’ın toprak bütünlüğünün önemi ve İran’ın bölge üzerindeki zararlı etkilerini ele almışlardır. Bakanlar ayrıca, IŞİD’i ortadan kaldırmaya yönelik ortak kararlılığı bir kez daha teyit etmişlerdir. Daha sonra, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile ABD Savunma Bakanı Mattis bir araya gelmiş, bölgesel güvenlik ve stratejiyi ele almışlardır. Bakan Mattis, ABD’nin Türkiye ile ikili ilişkilerine olan bağlılığını ifade etmiştir. Aynı zamanda Mattis, Türkiye’nin meşru güvenlik endişelerine de yanıt vermiştir. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Sa vunma Bakanı Mattis, daha istikrarlı ve güvenli bir bölgeye yönelik koşulların oluşturulmasında her iki ülkenin de çıkarı bulunduğunu ifade etmişlerdir.” ABD Savunma Bakanı Jim Mattis’in ziyaretinin hemen ardından Bakan Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Tillerson ile telefonla görüştü. Görüşmede Afganistan, Irak ve Suriye’deki konular ele alındı. l ANKARA/Cumhuriyet Fırat Kalkanı’nda hedefin çok gerisinde kalındı 1 yılını dolduran Fırat Kalkanı harekâtı sınırda güvenlik sağlasa da Ankara istediği hedeflere ulaşamadan harekâta son verdi DUYGU GÜVENÇ 1974Kıbrıs harekâtından sonra TSK’nin yaptığı en uzun süreli sınır ötesi harekâtı Fırat Kalkanı, 24 Ağustos 2016’da başladı ve 7 ayın sonunda, mart ayının bitimiyle durdu. Ankara’nın 5 bin kilometrekare hedefiyle başladığı ve YPG/PYD’nin Fırat’ı geçmesini önlemeyi hedefleyen harekâtta, resmi açıklamalara göre hâlâ patlayıcı ve mayın arama/temizleme çalışmaları sürüyor. Yaklaşık 3 bin Türk askeri Suriye toprağında görev yapıyor. Türkiye, TSK öncülüğündeki ÖSO güçleriyle Suriye sınırında 2 bin 15 km karelik alanı kontrol ederek IŞİD ve YPG’den arındırılmış bir bölge oluşturdu ancak Mınbiç’e gidemedi; Tel Rifat bölgesine ilerleyemedi. Rusya, ABD ve rejimin önünü kestiği operasyonun geleceği ve AfrinMenbiç arasında görev yapan Türk askerinin bölgeden nasıl çıkacağı ile ilgili belirsizlik sürüyor. l Nasıl başladı: Suriye iç savaşının başında Türkiye’nin IŞİD politikası, Suriye ve Irak’ta katliamlar yapan bu kanlı örgütün Türkiye’ye doğrudan tehdit olmadığı varsayımına dayanıyordu. Bu varsayımın yanlışlığı 2013’teki Reyhanlı saldırısıyla ortaya çıksa da Suruç, Ankara Garı gibi peş peşe gelen saldırılara karşın Ankara, IŞİD’i kapsamlı bir operasyon ile hedefe koymadı. Hükümet, Fırat Kalkanı’nın işaret fişeğini IŞİD’in Gaziantep’te 56 kişiyi katlettiği kanlı düğün baskını ile yaktı. Oysa fişeği ateşleyen ağustos ayında YPG’nin, Mınbiç’i IŞİD’den alması yani kantonları birleştirmek için ilerlemesiydi. l Hedef tutmadı: Operasyon öncesinde Mınbiç’teki YPG/PYD varlığını hedef alan Erdoğan, iki gün önceki Ürdün dönüşünde ise hedefine Afrin’i koydu ve “Gerekirse gözümüzü karartırız” dedi. Oysa operasyon devam ederken, “El Bab bir defa bizim nihai hedefimiz değildir. DEAŞ’ın asıl merkezi El Bab değil Rakka. Nihai hedef de 5 bin km karelik bir alanı temizlemektir” diyordu. Başbakan ise sona gelindiğini “Fırat Kalkanı Harekâtı bitmiştir, bundan sonra ihtiyaç olması halinde artık yapılabilecek bir hareket artık başka bir isimle anılacak” diyerek açıkladı. l ABD beklenen desteği vermedi: Fırat Kalkanı ile Cerablus, Çobanbey, Dabık ve El Bab kontrol altına alındı. Türkiye’nin uluslararası koalisyon ile başladığını duyurduğu harekâta ABD’nin desteği, 20 km’nin ötesine geçmedi. YPG ile Türk askerinin çatışmasını istemeyen ABD, bu desteğini El Bab’ta kesti; Fırat Kalkanı’nın El Bab’ı kontrol edeceği belli olunca Türkiye ile koordinasyon sağlanmadan koalisyon yeniden hava operasyonu düzenledi. l Rus izniyle başladı, Rusya ile bitti: El Bab’ın kontrol altına alınması 3 aydan uzun sürdü; Kasım’da başlayan ve Şubat’a sonuna kadar devam eden operasyon rejimin ve PYD’nin çevrelemesiyle son buldu. TSK, Fırat Kalkanı’ndaki en çok şehidi de burada verdi; 50 kadar Türk askeri 15 askeriyle şehit düştü Güvenlik uzmanı Abdullah Ağar 393 kişinin harekât sırasında gazi olduğunu belirterek, Fırat Kalkanı’nda şehit düşen 67 kişiyle ilgili şu bilgileri paylaştı: “28’i El Bab kırsalı olmak üzere tam 432 YPGPKK’li ve 2 bin 275’i Al Bab’da olmak üzere tam 2 bin 647 DAEŞ’li öldürüldü.” Ağar, şehit askerler arasında 42’si piyade, 13’ü tankçı, 4’ü istihkam, 2’si topçu, 1’i istihbaratçı, 2’si jandarma (ÖKK’den), 2’si hava piyade (ÖKK’den), 1’i bakımdan 5’i subay olmak üzere ölenlerin askeri sınıflarını paylaştı. Ağar, harekâtın rütbece en kıdemli şehidi olan Özel Kuvvetler’den Binbaşı Bülent Albayrak’ın 15 askeriyle birlikte 21 Aralık 2016’da Akil Dağı’nda şehit düştüğünü anımsattı. l ANKARA şehit oldu; IŞİD’in Türk askerlerini yaktığına dair görüntüleri ise Ankara doğrulamadı ve buna başta internet ve erişim yasakları ile karşılık verdi. Rusya, Fırat Kalkanı’nın El Bab’da durmasını istedi ve 30 Aralık’ta El Bab’ın güneyine hava operasyonu düzenlemeye başladı, sonunda Türk askerlerinin bulunduğu alanı vurdu. TSK ise şubat ayında Rusya’nın 3 Türk askerlerini vurmasını “kazaen” sözüyle açıkladı. l Kantonların birleşimi önlenemedi: Türkiye’nin YPG’yi Mınbiç’ten çıkartma ve kantonlar arasında birleşimi önleme hedefi tutmadı. ABD, YPG’yi Mınbiç’ten çıkartmadı. Fırat Kalkanı’nın El Bab’ı almasının ardından YPG, kantonların bağını kurmak için rejimle anlaştı. Türkiye sınırında tamamen YPG’nin kontrol etmesini önlese de YPG kantonları arasındaki bağın önüne geçemedi. l 71 şehit: Harekâtta 71 Türk askeri şehit olurken, Suriyeli muhaliflerin kayıp sayısı ise 600 olarak açıklandı. l Sivil ölümler: Suriye Gözlemevi El Bab operasyonu sırasında öldürülen sivillerin sayısını 444 olarak açıkladı. Bu ölümlerde TSK, 124 sivilin ölümünden sorumlu tutuldu. Operasyon bitiminde ise TSK bugüne kadar 2 bin 705 IŞİD’linin, 344 de YPG’linin öldürüldüğünü açıkladı. l Sığınak oldu: Hükümet, Fırat Kalkanı ile Türkiye’deki bazı Suriyelilerin ülkelerine dönmesini hedefliyordu. Ancak ABD öncülüğündeki Rakka operasyonunun başlamasıyla Fırat Kalkanı’nın kontrolündeki bölgeye çoğunlukla kendi yerlerinden edilenler yerleşti. Bölgede bugün en büyük sorun adalet sisteminin olmayışı ve ÖSO unsurlarının kendi isteklerine göre adaleti sağlaması. l Muhalefetin arayışı: Çatışmasızlık bölgeleri oluşturmayı hedefleyen diplomatik süreç ise hâlâ gerçekleşmedi. Siyasi olarak bir zamanlar en önemli güç olan İstanbul temelli Suriye muhalefeti bugünlerde, Riyad ve Moskova platformlarıyla birleşmeye ve Cenevre’de masaya oturmaya hazırlanıyor. l ANKARA C MY B