Katalog

DUNYA Katalonya referandum için 1 Ekim dedi İspanya’da merkezi hükümetin karşı çıkmasına, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına rağmen Katalonya Özerk Yönetimi 1 Ekim’de bağımsızlık referandumuna gideceğini açıkladı. Katalonya Özerk Yönetim Başkanı Puigdemont, anlaşmalı bir referanduma gitmek için yaptıkları girişimlerin Madrid tarafından geri çevrildiğini söyledi. Kıbrıs’ta çözüm çabaları sürüyor Kıbrıs sorununa ilişkin KKTC ve Güney Kıbrıs liderlerinin yanı sıra Türkiye’nin de aralarında olduğu garantör ülkelerin Cenevre’de 28 Haziran’da BM arabuluculuğunda bir araya gelecekleri duyuruldu. Öte yandan dün gündeme İsrail’in, G. Kıbrıs ile Trodos Dağları’nda yarın başlayıp bir hafta sürecek tatbikat gerçekleştireceği haberi düştü. Cumartesi 10 Haziran 2017 Yara dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ bere koltukta nilgun@cumhuriyet.com.tr 13 İstifa çağrılarına direnen May, iktidarını sürdürmek için mezhepçi, gerici yorumlarının merkezindeki DUP ile ittifaka girişti. AB’den kinayeli brexıt uyarısı Avrupa Birliği (AB) liderleri, Britanya Başbakanı Theresa May’in Brexit görüşmelerinde daha güçlü oturmak için girdiği seçimde, sürpriz şekilde çoğunluğunu kaybetmesinin ardından 19 Haziran’da başlayacak görüşmelerin ertelenmesinden kaygılı. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, Britanya’dan, seçim sonuçlarının yarattığı belirsizliğin müzakereleri geciktirmemesini istedi. Tusk, 29 Mart 2019’daki ayrılma tarihine gönderme yaparak, “Brexit görüşmelerinin ne zaman başlayacağını bilmiyoruz. Ne zaman bitmesi gerektiğini biliyoruz. ‘Sıfır anlaşma’ sonucu verecek ‘sıfır müzakere’den kaçınmak için elinizden geleni yapın” dedi. Avrupa Komisyonu Başkanı JeanClaude Juncker de Birlik’in müzakerelere “aylardır” hazır olduğunu, Londra yeni yönetimini seçene kadar müzakereleri bekletme kararı aldıklarını, ancak buna artık bir son verilmesi gerektiğini ifade etti. AB Bütçe Komiseri Guenther Oettinger, Londra’da daha zayıf bir müzakere ortağının süreci daha da karmaşık hale getirebileceğini kaydetti. ‘AB çıkış kararından dönüş yok’ AB’nin Brexit başmüzakerecisi Michel Barnier ise müzakerelerin Britanya hazır olduğunda başlaması gerektiğini söyledi. AB Ekonomi Komiseri Pierre Moscovici, May’in “kumarı kaybettiği” yorumu yaparken Fransa Başbakanı Edouard Philippe de sonuçların sürpriz olduğunu ancak bunun Britanya’nın AB’den ayrılış kararını değiştirmeyeceğini belirtti. May karşıtları, Londra’da eylemdeydi. kadın vekillerin sayısı arttı Britanya açısından erken seçim parlamentoya seçilen kadın milletvekili sayısının rekor düzeye ulaşmasıyla da sonuçlandı. Resmi olmayan sonuçlara göre, 207 kadın milletvekili Avam Kamarası’nda görev alacak. 2015’te bu rakam 196’ydı. juncker, abd’ye çıkıştı Avrupa Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker, Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’da katıldığı bir konferansta ABD’ye çattı. Washington hükümetinin “Avrupa’nın güvenliğini sağlamakla ilgilenmediğini” belirten Juncker, AB ülkelerinin yurtdışında askeri gücünü artırması gerektiğini belirtti. “Ortadoğu’da, iklim değişikliğinde, ticaret anlaşmalarımızda kendi menfaatlarımızı savunmak için başka seçeneğimiz yok. Bugün yaptığım çağrı sadece Avrupa’nın savunmasının yararına değildir bu çağrı Avrupa’nın savunması adınadır” dedi. Britanya’da Başbakan May, gücünü pekiştirmek adına gittiği erken seçim kumarını kaybetti. Muhafazakâr Parti mecliste mutlak çoğunluğu yitirirken İşçi Partisi oyunu artırdı Britanya’da Muhafazakâr Parti’nin tek başına iktidar uğruna AB’den çıkma (Brexit) referandumu düzenlemesinden beri girilen türbülans şiddetlendi. Geçen yıl referandumun Brexit’le sonuçlanması üzerine David Cameron istifa edince başbakanlığı ve Muhafazakâr Parti (Tory) liderliğini üstlenen Theresa May, AB ile Brexit müzakereleri için meclis mutlak çoğunluğunu artırmak gerekçesiyle erken seçim kumarı oynadı. Ama Avam Kamarası’nda mutlak çoğunluk için 650 vekillden 326’sı gerekirken önceki günkü seçimde Tory 12 vekil kaybedip 318 vekilde kaldı. Cameron’ın sosyal yardımlar ve işçi haklarında yaptığı kesintileri keskinleştiren May’in “Gelmiş geçmiş en berbatı” diye nitelenen se opİyşuçoairnaPnaarrınttıiırsd1i,0ı Corbyn rüzgârı Partisinin parlamento grubunun çoğunluğu tarafından benimsenmeyen, başbakan olmak için yeterince karizmatik bulunmayan ve partisine tarihin en büyük yenilgilerinden birini yaşatacağı öne sürülen İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn, anketlere göre 24 puan geride başladığı seçimleri 2.5 puan farkla bitirerek önemli bir başarıya imza attı. Sendikal hareketten gelen, uzun yıllar barış aktivisti olarak mücadele eden, ülkenin en sol gazetesi Morning Star’ın köşe yazarı Corbyn’in 2015’te parti liderliğine seçilmesi de sürpriz olmuştu. Adaylık için 35 milletvekilinin imzasına ihtiyaç duyan Corbyn, bu imzaları başvurunun sona ermesine iki dakika kala toplayabilmişti. İmza veren vekillerin çoğu başka adayları destekleseler de demokratik bir yarış olması için Corbyn’in adaylığına da olur vermişlerdi. Ancak Corbyn tabandan büyük destek alarak lider seçildi. Vekillerin liderliğini sorgulaması üzerine ise bir yıl sonra daha da fazla oy alarak konumunu perçinledi. Gençlere ulaştı Corbyn’in başarısındaki önemli faktörlerden biri de 68 yaşındaki liderin gençleri sandığa gitmeye ikna etmiş olması. çim manifestosu bu sonuçta etkili oldu. Özellikle evde sosyal hizmet alan yaşlıların ücret ödemesi, ödeyemeyenlerin ölünce evlerinin satılmasını öngören “demans (bunama) vergisiyle” tepki çeken May, halkın arasına karışmaması ve rakipleriyle TV’de yüz yüze tartışmaması yüzünden de eleştirildi. Anamuhalefetteki İşçi Partisi’nin (LP) sendikacı lideri Jeremy Corbyn ise tam tersi yoldan gitti. Parti liderliğine seçildiğinden beri Tony Blair yanlısı vekillerin devirmeye çalıştığı, ama genç delegelerin sahip çıktığı Corbyn köy, kasaba, kentleri dolaşıp halkla kaynaşarak sağlıktan konuta, eğitimden ulaşıma tümüyle sosyalist bir program vaat etti. Son 10 haftada ki 3 terör saldırısının da durduramadığı Corbyn, 1945’ten beri en büyük kazanımı getirdiği LP’nin 2015’e göre oy sayısını 3.5 milyon artırdı, vekil sayısını 29 artırarak 261’e çıkardı. Corbyn, dün seçmene teşekkür videosunda May’in milyarderlere ve holdinglere sırtını yaslayıp halkı küçümsediğini belirtti. Yüzde 69’la son 25 yılın seçime katılım rekorunun kırılmasında da gençlerin Corbyn için sandığa akın etmesi etkili oldu. İskoçya Ulusal Partisi eridi İskoçya’da 2. bağımsızlık referandumu girişimine halk desteği bulamayan İskoç Ulusal Partisi (SNP) 21 vekil kaybedip 35 vekile düştü. Liberal Demokrat Parti (LDP) 4 kazanımla 12 vekile, Kuzey İrlanda’nın Londra yanlısı Demokratik Birlik Partisi (DUP) 2 kazanımla 10 vekile çıktı. Yeşiller, K. İrlanda’nın Dublin yanlısı partisi Sinn Fein, Galler’in solcu partisi Plaid Cymru gibi diğerleri 2 kayıpla 13 vekile indi. Sadece bir vekillik netleşmedi. Brexit’in en hararetli savunucusu UKIP tümüyle silinip tek vekil bile çıkaramayınca parti lideri Paul Nuttall istifa etti. İlk etapta Corbyn’in solcu partilerle ilerici koalisyon kurması yerine May’in “gerici, mezhepçi” diye nitelenen DUP’un desteğiyle azınlık hükümeti kurması ağır bastı. Kraliçe’den onay aldı Dün Corbyn’in “hükümeti kurmaya hazırım” diyerek istifaya çağırdığı May’e, LDP lideri Tim Farron da “Zerre öz saygısı varsa utanıp istifa eder” diye çıkıştı. Seçim öncesi 6 vekil kaybederlerse Corbyn’in başbakan olacağı “uyarısı yapmış” May ise Kraliçe’ye gidip hükümeti kurma görevini almasının ardından “Sadece biz hükümet etme meşruiyetine sahibiz. Dostumuz DUP’la birlikte tüm Britanya’nın çıkarları için çalışacağız. 10 gün içinde başlayacak Brexit müzakerelerini DUP’la birlikte ileri götüreceğiz” dedi. Corbyn’in “Azınlığın değil çoğunluğun yararına” başlıklı ve kamulaştırma gibi radikal önlemler öneren seçim programı da başarıda rol sahibi oldu. Yaşanan terör saldırılarının ardından Başbakan May’i güvenlik bütçesinde kısıtlama yapmakla eleştirerek, “güvenlik sağ politikacıların işidir” algısını da tersine çevirdi. Britanya’nın AB’den ayrılması başlığında AB ile anlaşma yaparak ayrılma, ‘yumuşak Brexit’ seçeneğini dile getiren Corbyn böylelikle hem ayrılma hem de birlikte kalma yanlılarından oy aldı. Evren’i protesto etmişti Corbyn siyaset öncesinde insan hakları eylemciliğiyle biliniyor. Filistin için pek çok eylemde yer almasının yanı sıra Türkiye’de 1980 darbesinin ardından Fatsa davasını takip etmek ve hapishanedeki hak ihlallerini araştırmak üzere bir izleme heyetiyle Türkiye’ye gelmişti. Kenan Evren’in Britanya ziyareti sırasında Türkiye’nin Londra Elçiliği önünde protesto gösterisinde konuşmuştu. Diğer yandan 2010’da Türkiye’ye gelerek KCK davasını izleyen heyette yer almıştı. DUP lideri Arlene Foster. ‘KAOS DÖNEMİ’...Kuzey İrlanda’da geç mişteki kanlı savaşın baş aktörlerinden Protestan milliyetçi milislerin siyasi uzantısı DUP için “birleştirici olmaktan başka her şey” yorumu yapılıyor. Evanjelik kiliselerle yakın ilişki içinde köktendinci çizgide seyreden, iklim değişikliğinin yalan olduğunu savunan, eşcinsel hakları ve kürtaja karşı olan DUP yüzünden Kuzey İrlanda’da kadın, LGBT ve kürtaj hakları diğer bölgelerden daha geri. Kendi partisinden de istifa çağrıları alan May’in DUP’la ittifakı “Britanya sonucu öngörülemeyen bir kaos dönemine, K. İrlanda barışı tehlikeye girdi” eleştirilerine yol açtı. Pazar yerine bomba Irak’ın Şiiler için kutsal Kerbela kenti dün intihar saldırılarıyla sarsıldı. Doğudaki Musayab kasabasının pazar yerinde en az 31 kişinin öldüğü, 35 kişinin yaralandığı saldırıyı IŞİD üstlendi. Aynı anda Kerbela şehir merkezinde bir otobüs durağında da 4 kişi yaralandı. Her iki canlı bombanın kadın olduğu açıklandı. Suriye ordusu Irak sınırında Öte yandan İran destekli Iraklı Şii milislerin Suriye sınırına varmasının ardından, Suriye hükümet güçleri de Irak sınırına ulaştı. ABD, iki gücün birleşip kendi güçlerinin Suriye’nin doğu ve güneyinde ilerlemesine set çekmesi ihtimali karşısında bugüne dek en az 3 hava saldırısı düzenlemişti. İRAN’DA ÖFKE VE YAS İran’da geçen çarşamba günü parlamento binası ve Humeyni Türbesi’ni hedef alan IŞİD’in üstlendiği saldırılarda yaşamını yitiren 17 kişi için dün binlerce kişinin katıldığı cenaze törenleri düzenlendi. Kalabalık IŞİD’in yanı sıra Su udi Arabistan, İsrail ve ABD aleyhine sloganlar attı. İran’ın dini lideri Ayetullah Hamaney, saldırıların ABD ve Suudi Arabistan’a olan düşmanlığı arttıracağını savundu. Saldırıyla bağlantılı 41 kişinin gözaltına alındığı gelen bilgiler arasında. Trump, Comey’i ‘dava edecek’ ABD Başkanı Donald Trump, ekibinin Rusya bağlantılarıyla ilgili soruşturma yürütürken kovduğu FBI Başkanı James Comey’in aleyhine verdiği ifadeye ilk tepkiyi gösterdi. TV’den Comey’in Senato’ya verdiği ifadeyi izleyip tweet atması danışmanları tarafından engellendiği savunulan Trump, 46 saatlik suskunluğun ardından attığı ilk tweet’te Comey’i yalanlarla intikam almaya çalışmakla suçladı. Comey tarafından yalan söylemek, karalama kampanyası yürütmek ve Michael Flynn hakkındaki soruşturmanın kapatılması için baskı uygulamakla suçlanan Trump dün Twitter’dan “Bu kadar çok yanlış açıklama ve yalana rağmen, tümden ve mutlak hınç almak...” yanıtını verdi. Trump’ın avukatının, Başkan’la görüşmelerini sızdırdığı için Comey hakkında Adalet Bakanlığı’na suç duyurusunda bulunacağı, dava süreci başlatacağı iddia edildi. ‘Teneke Lady’ye Corbyn darbesi Tarihçi Garton Ash, Theresa May’i “teneke lady” olarak tanımlıyor; “Kendisini yeni demir lady diye dayatmaya çalışan May, ‘teneke lady’ çıktı!” diyor. 8 Haziran’da sandıkta boy ölçüsü alan İngiltere’nin “Brexit dönemi Başbakanı” May’i bundan iyi tanımlayan bir ifade olamaz. Geçen yıl Cameron’ın sürpriz biçimde kaybettiği “Brexit referandumu” sonucunda Başbakanlık koltuğuna paraşütle inen ve kamuoyu tarafından fazla tanınmayan May; geldiği yeni konumda kendisini bir “modern zamanlar Thatcher’ı” olarak formatlamıştı. Brexit müzakerelerinde çok katı davranacağını ve Brüksel’e hiç taviz vermeyeceğini yaptığı her açıklamada vurgulayan İngiltere’nin “astığı astık kestiği kestik” havalardaki ikinci kadın başbakanı, blöf çıktı. “Açık ara zafer” beklerken seçim öncesinde sahip olduğu 331 sandalyeden 12’sini yitiren ve parlamentoda “tek başına hükümet kurma” şansını kaybeden İngiltere’nin “çakma demir lady”si; seçim gecesi “yıkılmış” bir görünüm çizdi. Başbakanı yakından izleyen gazeteciler, May’in seçim gecesi ağlamaktan kan çanağına dönüşen gözlerini saklamak için kameraların önüne çok ağır makyajla çıktığına dikkat çektiler. Ve muhafazakâr liderin sesinin fark edilir şekilde titrediğini not ettiler. ‘Güç ihtirası’ cezalandırıldı “Pirince giderken evdeki bulgurdan olmak” lafı tam May için söylenmiş gibi. Üç yıl daha koltuğunda rahat rahat oturabilecekken, bundan altı hafta önce şeytan dürtmüş gibi “baskın seçim” kararı alan İngiltere Başbakanı’nı bu kumara iten güdü sınırsız “güç ihtirası” oldu. Parlamentoda sahip olduğu milletvekillerinin sayısını arttırarak sözde “Brexit pazarlığında” elini güçlendirmek istediğini belirten May, İşçi Partisi ile arasındaki 20 puanlık farka dikkat çeken kamuoyu yoklamalarına güvenerek bu kararı almıştı. Solda İşçi Partisi’nin krizinden yararlanmak istemiş, sağda Brexit sonrası baş aşağı giden (Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi) UKIP’çilerin ganimetine sahip çıkmayı öngörmüştü…. Ancak ne ki İngiliz lider tam bu yüzden, kendisini rakipsiz gördüğü için kampanyada hata üzerine hata yaptı. Gerçek bir demokraside asla hoşgörülmeyecek kendini beğenmişlikle örneğin, rakipleriyle TV’de “yüz yüze tartışmaya” çıkmaktan kaçındı… Bunaklık vergisi May’in antipati yaratan bu üstten tavrının yanında birikimi olan yaşlıların ayrıca “sağlık harcamalarını ceplerinden karşılamaları” doğrultusundaki program önerisi ise gerçek bir şok yarattı. Rakibi Corbyn tarafından derhal “bunaklık vergisi” olarak damgalanan bu şuursuz girişim, yaşlı seçmenlerde bir panik yarattı ve muhafazakâr partinin ayağına sıktığı kurşun olarak yorumlandı. “Nasılsa oylarım çantada keklik” aymazlığıyla seçmenlerine adeta meydan okuyan May’in halka bu mesafeli ve duyarsız tavırları, “kemer sıkma devrinde” toleransla karşılanmadı. Üst üste gelen cihatçı terör eylemleri de May’in “metal yorgunluğunu” arttırdı. Muhafazakâr liderin terörle mücadele adına üstüne üstlük “insan hakları sözleşmesinden çekilebileceğinden” söz etmesi, bu yetmezmiş gibi Paris İklim Anlaşması’ndan çıkan “nefret objesi” Trump’a kalkan olması, “teneke lady”nin gözden düşmesine yardım eden faktörler oldu. May’in bir buçuk aylık sürede meteor hızıyla gelen süratli düşüşüne Corbyn’in hiç umulmadık çıkışı eşlik etti. Kitlelerle iletişim kuramayan May’in aksine seçmenlere umut vermeyi başaran, topluluklarla sıcak diyalog içine giren İşçi Partisi lideri Corbyn’in coşku yaratan “kampanya”sı efsane oldu. ABD’deki Bernie Sanders gibi gençler arasında inanılmaz popülarite kazanan Corbyn; partisine oyların yüzde 40’ını temin ederek İşçi Partisi’ne Blair yıllarından bu yana görülmemiş başarı sağladı. Corbyn dersleri üzerinde söylenecek çok şey var. Onlar da gelecek yazıya. Evsizlere yardım için para almış Belçika’nın başkenti Brüksel’de Merkez Belediye Başkanı Yvan Mayeur yolsuzluk suçlamaları üzerine istifa etti. Kamu fonlarından evsizlere yardım yapan bir dernekteki görevinde usulsüz 19 bin Avro aldığının ortaya çıkmasıyla istifaya mecbur kalan Sosyalist Partili Mayeur’in ismi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Brüksel ziyaretini engelleme çabası, PKK yanlısı çadır kurulmasına izin vermesi haberleriyle gündeme gelmişti. C MY B